Zjednoczone oraz sympatyzujace z nimi panstwa rozpoczely inwigilacje
swoich obywateli na niespotykana dotad skale. Wszystkie transakcje
finansowe, rozmowy telefoniczne, ruch w internecie oraz ruch obywateli
jest od tego momentu scisle kontrolowany. Umozliwiaja to specjalne
programy komputerowe, wszechobecne kamery, systemy rozpoznawania twarzy i
rejestracji samochodowych, mikrochipy w kartach kredytowych, produktach
sklepowych, samochodach czy telefonach komorkowych. Cala ta technologia
powoduje iz dzialania przecietnego obywatela sredniej wielkosci miasta sa
rejestrowane nawet do kilkuset razy dziennie.
PODSLUCHY I LOKALIZOWANIE OSOB
Szpiegowanie obywateli jest dzis trywialnie proste. Umozliwia to
powszechnie uzywany telefon komorkowy. Kazdy telefon co kilkanascie minut
wysyla do najblizszej stacji bazowej (BTS) swoj numer IMEI. Dzieki temu
wlasciciela telefonu mozna zlokalizowac z dokladnoscia do 15 metrow w
duzym miescie i 500 metrow na terenie otwartym. Technologia Footpath
brytyjskiej firmy Path Intelligence (uzywana w niektorych telefonach)
umozliwia natomiast okreslenie pozycji uzytkownika z dokladnoscia do
jednego metra. Coraz bardziej popularne staja sie rowniez aparaty
fotograficzne zapisujace na kazdym wykonanym przez nas zdjęciu
lokalizacje gps.
Jak donosila ostatnio prasa, Polskie sluzby specjalne sa europejskimi
liderami w inwigilacji swoich obywateli. W zeszlym roku operatorzy
telefonii komorkowej odnotowali az 1,06 mln zapytan od roznego rodzaju
sluzb panstwowych. Stanowi to 27,5 zapytan na kazde 1000 mieszkancow
Polski. Inne kraje w tej klasyfikacji to Czechy (odnotowaly 10 zapytan na
1000 mieszkancow) oraz Wielka Brytania i Francja (ok. 8,5 zapytania). W
Niemczech liczba ta wyniosla zaledwie 0,2, czyli 35 razy mniej niz w
Polsce. W innych krajach istnieja jednak pewne ograniczenia prawne tego
procederu. Polskie sluzby pobierajanatomiast co chca, kiedy chca nie
pytajac nikogo o zgode. Na duza skale robia to przede wszystkim w stosunku
do dziennikarzy, glownie po to aby ustalic ich kontakty i powiazania.
Obchodza tym samym tajemnice dziennikarskich zrodel informacji,
zagwarantowana w kodeksie karnym i prawie prasowym.
Rowniez w Stanach Zjednoczonych panstwowe sluzby omijaja przepisy prawa.
Popularna metoda podsluchu, stosowana m.in. przez FBI jest tzw. roving
bug. Polega ona na zdalnym zalaczeniu mikrofonu do telefonu komorkowego i
dziala bez wzgledu na to czy telefon jest wlaczony, czy nie. Na podsluchy
tego rodzaju najbardziej narazone sa telefony firm Nokia, Motorola i
Samsung.
Funkcjonujacym na bazie miedzynarodowych porozumien, ogolnoswiatowym
systemem stacji nasluchowych jest Echelon. Jego budowa rozpoczela sie w
latach piecdziesiatych w porozumieniu wywiadow z USA, Wielkiej Brytanii,
Kanady, Australii i Nowej Zelandii. Wspolpracuja z nimi rowniez m.in.
Niemcy, Holandia, Japonia, Norwegia, Korea Poludniowa i Turcja. System ten
obejmuje swoim zasiegiem caly glob i polega na przechwytywaniu rozmow
telefonicznych, radiowych, przekazow satelitarnych, faksowych oraz
wiadomosci e-mail. Jest on w stanie przeanalizowac 3 miliardy informacji
dziennie, przefiltrowujac je dokladnie w poszukiwaniu slow-kluczow,
pewnych numerow a nawet glosow.
W 1997 roku, podczas procesu pacyfistek oskarzonych o wtargniecie na
teren jednej ze stacji nasluchowych Echelonu w Wielkiej Brytanii,
ujawniono, ze przebiegaja przez nia trzy najwazniejsze kable swiatlowodowe
tego kraju.
Umozliwia to agencjom wywiadowczym bezposredni dostep do wszystkich
wiadomosci przesylanych laczami British Telecom. Okazalo sie wtedy, ze
gromadzone tym sposobem dane dotyczyly m.in. takich organizacji Greenpeace
czy Amnesty International.
Jakis czas temu Firma Siemens wypuscila na rynek tzw. mini-echelon czyli
Platforme wywiadowcza, ktora moze zakupic sobie kazdy bogaty czlowiek. Jak
dotad sprzedano okolo 90 takich urzadzen. System ten dziala na mniejsza
skaleod prawdziwego Echelonu, jednak w podobny sposob analizuje dane z
sieci, rozmow telefonicznych, transakcji bankowych po czym przesyla je do
wlasciela. Inwigilacja nie jest juz wiec jedynie domena panstwa. Coraz
czesciej stosuja ja rowniez sami obywatele czy prywatne firmy. Tak sie
dzialo chocby w niemieckich sklepach Lidl, w ktorych za pomoca ukrytych
mikrofonow zapisywano prywatne rozmowy prowadzone przez pracownikow, a
wynajeci detektywi zbierali poufne informacje na ich temat. Kiedy sprawa
wyszla na jaw, Lidl zostal obciazony przez sad kara wysokosci 1,5 mln
euro.
CHIPY RFID
Kazdy samochod wyprodukowany w Stanach Zjednoczonych po wrzesniu 2007 roku
musi byc wyposazony w microchip RFID (Radio Frequency Identyfication).
Chipy te monuje sie w autach pod pozorem kontrolowania cisnienia w
oponach, czemu rzekomo maja sluzyc. Moga miec jednak inne zastosowanie -
umozliwiaja bowiem sledzenie samochodu z kazdego miejsca na swiecie.
Chip RFID to mikroprocesor wysylajacy i odbierajacy zakodowane 128-bitowym
kluczem dane. Znajduje sie w nim antena odbiorczo-nadawcza, ktora gdy
znajdzie sie w poblizu czytnika, zbiera emitowana przez niego energie.
Energie te automatycznie zamienia na prad elektryczny, wystarczajacy do
aktywacji mikroprocesora i przeslania zakodowanych danych. Najnowsze
czytniki tego typu umożliwiaja przesylanie informacji z microchipa na
odleglosc 100 metrow.
RFID jest dzis uzywane do znakowania przesylek, towarow w sklepach (np.
ksiazek w empiku) oraz zwierzat, tak by latwo umozliwic ustalenie ich
wlasciciela. Spadajaca cena microchipow (w 2001 roku chip kosztowal 20
eurocentow, w 2007 juz tylko 7) powoduje ze monotwane sa w coraz wiekszej
ilosci produktow. Od 2005 roku chipy RFID umieszczane sa na banknotach
dolarowych, zas od 2007 roku na banknotach euro nominalow wiekszych od
20stu. Stosuje sie je rowniez w niektorych kartach kredytowych, jak np.
American Express.
Organizacje broniace prawa do prywatnosci ostrzegaja iz w ciagu
najblizszych kilku lat chipy stana sie dodatkiem do kazdego nabytego
produktu. Juz teraz firma Swingline, producent sprzetow biurowych,
wyprodukowala zszywki do papieru zawierajace ukryty chip RFID . Inna firma
- Knox Defence - oferuje miniaturowe znaczniki RFID (wielkosci ziarnka
piasku), ktore mozna rozsypac w dowolnym miejscu. Jej klientami sa m.in.
sluzby specjalne takie jak FBI.
W Edenthorpe, w hrabstwie South Yorkshire Wielkiej Brytanii, uczniowie
szkoly Hungerhill, zostali z kolei poddani eksperymentowi, majacemu na
celu przygotowanie do powszechnego wprowadzenia identyfikacji uczniow za
pomoca technologii RFID. Nadajniki zostaly wszyte do ich szkolnych
mundurkow i pozwalaja na sledzenie dzieci. Pomimo zastrzezen ze strony
rodzicow oraz organizacji walczacych z ingerencja panstwa w prywatnosc jak
chocby Leave them kids alone pomysl zyskal uznanie wladz i jest coraz
szerzej propagowany.
DOWODY BIOMETRYCZNE
Od 2011 r. mialy byc w Polsce wprowadzane biometryczne dowody osobiste z
mikrochipami zawierajacymi nasze dane oraz elektroniczny podpis.
Na dane biometryczne skladaja sie przede wszystkim:
- zapis linii papilarnych dloni oraz jej geometrii,
- zapis obrazu teczowki i siatkowki oka,
- wizerunek twarzy,
- zapis brzmienia glosu
Z pomyslu rzad tymczasowo zrezygnowal, jednak juz w czerwcu br. rozpoczal
wydawanie paszportow z tzw. druga cecha biometryczna (pierwsza stanowi
obraz twarzy, druga - zapis odciskow palcow).
Proby wprowadzenia w Polsce biometrycznego dowodu osobistego z dwiema
cechami biometrycznymi i chipem RFID jest krokiem do upowszechnienia
Europejskiej Karty Obywatela, czyli unijnego dowodu osobistego.
Ostatecznie od 2011 r. maja byc jednak wydawane dowody osobiste z chipami
w ktorych znajda sie jedynie nasze dane teleadresowe. Czy rzad znow jednak
nie zmnieni zdania - tego nie wiadomo.
Jak podaja media: "Dokumenty biometryczne z zastosowaniem technologii RFID
stanowia zwiekszone zagrozenie dla prywatnosci danych dotyczacych
obywateli. W Stanach Zjednoczonych krytycznie do zastosowania nadajnikow
RFID w dokumentach identyfikacyjnych odniesli sie liczni specjalisci,
m.in. w dziedzinie kryptologii. Komitet Doradczy Departamentu
Bezpieczeństwa Krajowego (The Data Privacy and Integrity Advisory
Committee of the Department of Homeland Security - DHS) wydal specjalne
opracowanie, w ktorym ustosunkowuje sie do zastosowania nadajnikow RFID w
dokumentach identyfikacyjnych. Komitet Doradczy DHS bardzo krytycznie
ocenil zastosowanie tego typu biometrycznej technologii w powszechnie
stosowanych systemach identyfikacyjnych, np. w paszportach. Pomimo wielu
sprzeciwow i konstruktywnych racji przedkladanych przez przeciwnikow
zastosowania tego rodzaju biometrycznej technologii oraz pomimo ostatniego
dokumentu Komitetu Doradczego DHS, w Stanach Zjednoczonych rozpoczeto
wydawanie paszportow z wbudowanym chipem RFID."
MONITORING
Na swiecie zainstalowanych jest okolo 20 milionow ulicznych kamer. Szacuje
sie ze co piata z nich dziala w Wielkiej Brytanii. Kraj ten stosuje
zainstalowany w wielu miejscach publicznych system o nazwie The Bug.
Stanowi on zestaw osmiu inteligentnych kamer, ktory ma na celu
selekcjonowanie z tlumu osob zachowujacych sie podejrzanie oraz sledzenie
ich ruchow. Ponadto np wladze Manchesteru do patrolowania miasta uzywaja
izraelskiego samolotu szpiegowskiego o nazwie Casper. Jest on wyposazony w
kamere i mikrofony oraz bezszelestny silnik elektryczny.
W Stanach Zjednoczonych istnieje obecnie conajmniej kilkanascie firm
oferujacych technologie umozliwiajace rozpoznawanie twarzy i automatyczne
porownywanie ich z bazami danych. Korzystaja z tego narazie bary, kasyna
oraz centra handlowe. Kilka firm komputerowych opracowalo rowniez model
kamery ukrytej pod ekranem monitora. Moze ona sledzic kazdy ruch w
promieniu kilkunastu metrow. Firma Adspace Network polaczyla ta
technologie z systemem rozpoznawania twarzy i wprowadzila ja do 105
hipermarketow w USA.
Nowoczesna policja do monitoringu uzywa zdalnie sterowanych za pomoca
karty sim latajacych sond. Ponizej film pokazujacy ich zastosowanie:
http://www.focus.pl/video/film/sondy-policyjne/
W Wielkiej Brytanii powstal projekt o nazwie Internet Eyes. Kazdy obywatel
Unii Europejskiej moze sie zarejestrowac na stronie www i otrzymac dostep
do obrazu z kamer rozmieszczonych w sklepach, urzedach, czy na ulicach
miast Wielkiej Brytanii. Ma to na celu wylapywanie zlodziei sklepowych,
pijanych kierowcow czy drobnych przestepcow. Po zalogowaniu na ekranie
pojawia sie obraz z kilku przypadkowych kamer. Gdy internetowy
wolontariusz zauwazy cos podejrzanego - klika na odpowiednia ikonke. W tej
samej chwili wlasciciel firmy uczestniczacej w projekcie dostaje malia z
obrazem ukazujacym moment popelnienia przestepstwa. Za udzial w tym
przedsiewzieciu najlepsi "lowcy przestepcow" otrzymuja nagrody pieniezne.
Podobny pomysl zrodzil sie w Stanach Zjednoczonych gdzie na granicy z
Meksykiem wladze zainstalowaly system kamer, nazwany Virtual border.
Internetowi ochotnicy moga na monitorach swoich komputerow wypatrywac
nielegalnych imigrantow probujacych przedostac sie do USA.
Na system monitoringu w Warszawie sklada sie z kolei ponad 10 tysiecy
kamer, w najblizszej przyszlosci planowane jest zas uruchomienie
kolejnych. Dzis sa to w wiekszosci zwykle kamery przemyslowe. Bardzo
szybko moga jednak zostac zastapione takimi jakimi obecnie szczyci sie
rząd Meksyku - potrafiacymi zidentyfikowac do 50 osob na minute.
INWIGILACJA W SIECI
Pracujacy w korporacji Cryptonym informatyk Andrew Fernandez w 1999 roku
odkryl w oprogramowaniu Microsoft Windows NT specjalny klucz oznaczony
NSA-KEY, umozliwiajacy zdalny dostep do wszystkich komputerow z tym
oprogramowaniem. National Security Agency od ktorej pochodzi skrot klucza
to druga obok CIA agencja wywiadowcza w USA. Pomimo iz Microsoft
zaprzeczyl ze posiada jakiekolwiek powiazania z NSA, w niedlugim odstepie
czasu brytyjski dziennikarz Duncan Campbell znalazl dowody na to iz
agencja uzgodnila z Microsoftem umieszczanie specjalnych kluczy we
wszystkich wersjach Windows poczawszy od wersji z 95atego roku.
Podobnie najbardziej spopularyzowana wyszukiwarka internetowa - Google
nieraz juz spotykala sie z zarzutem pogwalcenia zasad prywatnosci.
Wspolpracujac z chinskim rzadem jest odpowiedzialna za cenzurowanie
internetu oraz udostepnianie informacji na temat przeciwnikow politycznych
tamtejszego rzadu. Z kolei w USA udostepnia poufne dane, dotyczace
wyszukiwanych przez uzytkowników fraz. Ponadto skanuje poczte uzytkownikow
wyszukujac kluczowych slow i dopasowujac do nich odpowiednie reklamy,
(pojawiaja sie zawsze w dolnej czesci listow). Taki wglad w tresci
przesylanych wiadomosci moze miec jednak praktyczne kazdy internetowy
system pocztowy. Monitoring uzytkownikow prowadza takze rozne portale
spolecznosciowe jak chocby: myspace, facebook czy twitter. Nie korzysta z
niego natomiast kolektyw riseup.net.
Jedna z popularnych technik inwigilacji sieci stosowana przez sluzby
specjalne polega na podsuwaniu internautom reklam i nazywa sie "gleboka
inspekcja pakietow" (DPI - z ang. deep packet inspection). Technologia ta
umozliwia sledzenie wszystkiego, co wykonuje internauta. Monitoruje nie
tylko odwiedzane strony ale tez przeplyw wszystkich danych z i do
komputera. Z DPI korzystaja zarowno sluzby specjalne jak i sami operatorzy
(np. przy wykrywaniu wirusow).
POWSZECHNY SPIS LUDNOSCI
Rzad polski coraz sprawniej przygotowuje sie do przeprowadzenia w 2011
roku powszechnego spisu ludnosci. Ma on byc krokiem do stworzenia poteznej
bazy danych o obywatelach naszego kraju. Urzedy beda nas pytac o poufne
informacje tj. ile zarabiamy, jakie placimy podatki, rachunki, czy
jestesmy karani, jakiego jestesmy wyznania, o nasze zwiazki partnerskie
oraz plany prokreacyjne, dojazdy do pracy, remonty, numery telefonow i
adresy e-mail. Wiekszosc odpowiedzi bedzie obowiazkowa, zas wszystkie dane
beda zapisane pod numerem PESEL. Spis ma odbyc sie w okresie
1.04-30.06.2011.
Polski rzad przyjal rowniez ustawe o systemie informacji oswiatowej
polegajaca na zakladaniu uczniom kartoteki, ktora zakonczy sie informacja
czy dostali sie na studia, czy nie. Cyfrowa baza danych nie ominie takze
nauczycieli. Z ich kartotek bedzie mozna wyczytac np. z jakich podreczniko
korzystali w w danym roku.
Baza danych dotyczaca kierowcow i ich samochodow (CEPIK) tez juz istnieje.
Podobnie skomputeryzowano wiekszosc ksiag wieczystych w kraju. Dzieki temu
mozna sprawdzic w sieci jak duza nieruchomosc posiada nasz sasiad, czy
jaki wzial na nia kredyt.
Podobna baze danych rzad chce stworzyc w szpitalach oraz przychodniach
zdrowia. Bedzie zbieral informacje na co i gdzie lecza sie Polacy oraz ile
kosztuje NFZ czyja choroba. Ponadto powstanie Centralny Rejestr Dowodow
Osobistych, zawierajacy wszelkie dane na nasz temat. Pomysl integrowania
wszystkich tych baz danych moze okazac sie szczegolnie niebezpieczny i
grozi totalna inwigilacja obywateli. W Polsce oraz w calej Uni
Europejskiej prowadzony jest obecnie projekt IPMPACT zmierzajacy "do
stworzenia narzedzia laczacego szereg technik i zrodel informacji do
biezacej inwigilacji przestrzeni publicznej w celu wczesnego ostrzegania o
zagrozeniach". Powstanie wiec gigantyczna baza danych i wyrafinowane
sposoby dopasowywania ich do siebie.
Swiatowy Dzien Przeciwko Inwigilacji przypada na 11 wrzesnia kazdego roku.
Jest on obchodzony od trzech lat m.in. w Madrycie, Berlinie, Paryzu,
Londynie, Warszawie oraz Krakowie.
Strona polskiej organizacji walczacej z retencja danych oraz inwigilacja:
www.panoptykon.org
Strona brytyjskiej organizacji przeciwdzialajacej inwigilacji, w
szczegolnosci systemowi kamer CCTV:
http://www.no-cctv.org.uk/ "
Koszmary wieszczone przez XX wiecznych antyutopistów, wizje cy.berpunkowych pisarzy z lat 80 tych, metafora braci Wachowskich - to jest już nasza rzeczywistość, my już żyjemy w tej przyszłości.
Czy tak w ogóle da się żyć będąc człowiekiem, a nie konsumpcyjnym cyborgiem?
Zmieniony przez - Urke w dniu 2010-12-01 07:31:30
Zmieniony przez - Urke w dniu 2010-12-01 07:32:45