Mleko jako produkt odzwierzęcy, znajduje się na czarnej liście wegan. Z różnych powodów na cel wzięli je także autorzy książek, poradników, artykułów. Dlaczego? Niektórzy wskazują, że krowie mleko zawiera za dużo laktozy, inni, iż dorośli nie powinni spożywać mleka, jeszcze inni sugerują, że mleko zawiera substancje uzależniające. Czytałem też opracowania sugerujące, iż kazeina nie jest przyswajalna przez człowieka.

  1. Laktoza
  2. Czy laktoza jest zła?
  3. Jakie hormony zawiera krowie mleko?
  4. Wpływ na profil hormonalny
  5. Czas zacząć kampanię przeciwko mleku?
  6. Werdykt końcowy 

Czy w tych twierdzeniach tkwi choć ziarnko prawdy? Jedyny główny problem, jaki widzę, ale ten realny, to wpływ nabiału na glikemię i kancerogenezę (powoduje on nieproporcjonalnie duży wyrzut insuliny w stosunku do ilości węglowodanów zawartych np. w 100 g jogurtu). Niektóre badania wskazują, że mleko i produkty mleczne mają negatywny wpływ na stężenie testosteronu i płodność. I o tym będzie dzisiejszy artykuł.

Laktoza

Laktoza to inaczej cukier mleczny. W skład dwucukru wchodzi glukoza i galaktoza. Naturalnie laktoza występuje w mleku krowim, człowieka i wielu innych gatunków zwierząt. Wielu autorów różnej jakości publikacji mitologizuje rzekome zagrożenia płynące z mleka (np. Bożena Przyjemska), część wskazuje na laktozę, inni na kazomorfiny, jeszcze inni na kazeinę.

Polecamy również: Mleko - „czysty szatan” i biała trucizna? Pić czy nie pić?

Czy laktoza jest zła?

Mleko ludzkie zawiera około 70 g / l (7%) laktozy, która dostarcza 30–40% kalorii noworodkom. Jest na niezmiernie ważne dla noworodków, jednocześnie zwiększają korzystną florę bakteryjną jelit. Dla porównania, mleko krowie zawiera około 46 g laktozy w litrze (4,6%). Zapewne tak wysoka zawartość laktozy nie jest przypadkowa.

Niektóre osoby nie tolerują laktozy, ale z reguły nietolerancja wymaga spożycia większych ilości tego dwucukru (12 g) - 500 ml mleka zawiera 23,5-25 g laktozy. Istnieje możliwość dostarczania laktazy i w ten sposób zwiększenia tolerancji mleka, jednak moim zdaniem mleko nie jest niezbędnym elementem diety dorosłego sportowca.

Jakie hormony zawiera krowie mleko?

Hormony

Stężenie [ng/mL]

Prolaktyna

15.4 ± 1

IGF-1

4 ± 1

PGE2

2.4 ± 0.3

PGF2?

2 ± 0.5

TXB2

1 ± 0.5

Kortykosteroidy

14 ± 4

Testosteron

0.09 ± 0.03

5?-esteroids

3 ± 1

Progesteron

12 ± 2

Estron

0.13

17ß-estradiol (E2)

0.02

Estriol

0.027 ± 0.01

Źródło: Hassan MALEKINEJAD „Hormones in Dairy Foods and Their Impact on Public Health - A Narrative Review Article”

Wpływ na profil hormonalny

Wpływ mleka na profil hormonalny był jednym z bardziej eksponowanych „dowodów” propagandowego filmu środowiska wegańskiego „The Game Changers” z 2018 r. Zasugerowano, iż picie mleka powoduje dostarczenie dużych ilości estrogenów.

Nie uważam, by estrogeny były złe dla mężczyzny. Mało tego, od nich zależy wzrost masy mięśniowej, popęd seksualny, ochrona stawów, kości, układu sercowo-naczyniowego itd. Błędnie uważa się je za „hormony kobiece”.

mleko

Japońscy naukowcy pod wodzą Maruyama K. z Uniwersytetu w Yamanashi sprawdzali, jak konsumpcja mleka wpływa na profil hormonalny. Wzięło w nim udział 7 mężczyzn w wieku 19-21 lat, 5 kobiet i 7 dzieci. Mężczyźni wypijali 600 ml mleka na m2 ciała w ciągu 10 minut, czyli od 0.9 l do ~1.2 l. Dzieci wypijały od 180 do 580 ml mleka. Kobiety 500 ml, co noc, w ciągu 21 dni.

Wyniki:

  • stężenie estronu wzrosło o 26% 
  • stężenie estradiolu nie uległo znaczącej zmianie 
  • stężenie progesteronu wzrosło o 13,6%
  • stężenie LH spadło o 24,6%
  • stężenie FSH spadło o 7%
  • stężenie testosteronu spadło o 18,2% 

Czas zacząć kampanię przeciwko mleku?

Proszę pochopnie nie interpretować faktów. Jakie znaczenie będzie miało wypicie 200 ml mleka, 2 x na dobę np. z gainerem (odżywką białkowo-węglowodanową) lub białkiem serwatkowym?

Przecież nigdy nie twierdziłem, iż wypijanie jednorazowo 1-1.2 l mleka jest zalecane. Poza tym, grupa mężczyzn biorąca udział w badaniu, była niewielka, niereprezentatywna. Ponadto mężczyźni wyjściowo mieli także zaburzone stężenie estronu - norma była przekroczona o 70% (norma wynosi do 60 pg/ml; mężczyźni mieli średnie stężenie 102,3 pg/ml).

Po spożyciu mleka wydalanie z moczem estradiolu, estronu i estriolu oraz metabolitu progesteronu, szybko rosło. Poza tym, jakie znaczenie ma chwilowy spadek LH i stężenia testosteronu całkowitego? Tego nie wiemy. W tym eksperymencie nikt tego nie sprawdzał. A jakie znaczenie mają chwilowe wahania stężenia LH, FSH, testosteronu czy estradiolu? Żadne.

Istotne dla sportowca są długofalowe zmiany w stężeniu gonadotropin (LH, FSH). Jeśli chodzi o stężenie estradiolu, to picie mleka nie miało wpływu na ten hormon, z kolei wpływ na estriol był niewielki. 

mleko

Jednak wypijanie dużych dawek mleka jest szkodliwe dla mężczyzn, ma wyraźny wpływ na profil hormonalny. Tak samo podawanie dużych ilości mleka jest niekorzystne dla dzieci, może mieć wpływ np. na wystąpienie przedwczesnego dojrzewania.

Mleko może mieć wpływ na wcześniejsze występowanie miesiączki - wykazali to Andrea S. Wiley i wsp. Od 1985 r. w Japonii dzieciom zaleca się codzienne spożywanie mleka krowiego, a szczególnie dzieciom zbliżającym się do wieku dojrzewania. Średnio, w 1987 r. dziewczynki z Tokio miały miesiączkę w wieku 12 lat i 5 miesięcy. W 1993 r. wcześniej o 2 miesiące (w wieku 12 lat i 3 miesięcy). Te ustalenia i obecne dane wskazują, ż spożycie mleka krowiego może spowodować wcześniejsze dojrzewanie płciowe.

U kobiet picie mleka może mieć wpływ na czas owulacji, jeśli cierpią one z powodu hipogonadyzmu. Picie mleka nie powinno mieć wpływu na normalny cykl miesiączkowy.

Według Qin LQ i wsp., picie mleka jest związane z rakiem prostaty, zapewne przez zawartość estrogenów. Zgodnie z opracowaniem „Meat, fish, dairy products and the risk of cancer” z 2018 r., dostarczanie 400 g produktów mlecznych dziennie wiąże się z nieznacznie większym ryzykiem raka prostaty. M. Afeiche i wsp. odkryli, iż produkty mleczne wiąże się z pogorszeniem jakości nasienia.

Autorzy sugerują, iż tego rodzaju pokarm w bezpośredni sposób uszkadza jądra. Konsumpcja produktów mlecznych obniżała liczbę plemników i zmniejszała ich ruchomość. Na dodatek, im więcej jedzono produktów mlecznych, tym więcej nieprawidłowych plemników znaleziono. W cytowanym badaniu nie znaleziono powiązania między ilością wypijanego mleka, jedzonego sera, śmietany czy jogurtów, a stężeniem LH, FSH, estradiolu, testosteronu, inhibiny B czy SHBG u 189 mężczyzn w wieku 18-22 lata.

Polecamy również: Mleko i nabiał: czy jest dla nich miejsce w zdrowej diecie?

Werdykt końcowy 

Brakuje potwierdzenia obserwacji Maruyama K. i wsp., ale może to wynikać z tego, iż większość mężczyzn nie wypija jednorazowo takich ilości mleka. Z kolei dane pochodzące od M. Afeiche i wsp. są bardziej alarmujące i sugerują, że produkty mleczne, a szczególnie pełnotłuste, mają znaczący wpływ na płodność (im więcej się zjada serów, jogurtów i wypija mleka, tym gorzej).

Gdzie leży prawda, tego nie jestem w stanie powiedzieć. Trzeba poczekać na większą ilość badań. Alkohol też jest w stanie uszkodzić jądra (i większość narządów w ciele), wg badań ma wpływ na stężenie testosteronu, a w reklamach przedstawia się piwo, jako „napój prawdziwych mężczyzn”.

Na pewno zachowałbym ostrożność, jeśli chodzi o dużą podaż mleka w diecie. Wiele badań sugeruje, że mleko i produkty mleczne mają też wpływ na kancerogenezę (nadmierne stymulują insulinę oraz IGF-1).

Referencje:

  • Maruyama K. „Exposure to exogenous estrogen through intake of commercial milk produced from pregnant cows.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19496976
  • Thomas A. Sellers, Ph.D.,1 Robert A. Vierkant, MAS.,2 Julie Djeu, Ph.D.,1 Esteban Celis, M.D., Ph.D.,1 Alice H. Wang,2 Nagi Kumar, Ph.D.,1 and James R. Cerhan, M.D., Ph.D.2 „Unpasteurized Milk Consumption and Subsequent Risk of Cancer” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2575230/
  • Andrea S. Wiley “Milk Intake and Total Dairy Consumption: Associations with Early Menarche in NHANES 1999-2004” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3038976/
  • Blanchard C1. “A history into genetic and epigenetic evolution of food tolerance: how humanity rapidly evolved by drinking milk and eating wheat”.
  • Pinnock CB, Arney WK. The milk-mucus belief: sensory analysis comparing cow’s milk and a soy placebo. Appetite. 1993;20(1):61–70.
  • Arney WK, Pinnock CB. The milk mucus belief: sensations associated with the belief and characteristics of believers. Appetite. 1993;20(1):53–60
  • Peter N Bennett MD, Morris J Brown, Pankaj Sharma MD „Clincal Pharmacology” Wydanie 11 Elsevier 2012 r.
  • https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1073361/pdf/jnnpsyc00027-0013.pdf
  • E. Mutschler "Farmakologia i toksykologia", WYDANIE III
  • Gurkaran Thiara and Ran D. Goldman, MD FRCPC “Milk consumption and mucus production in children with asthma”  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3279269/
  • Waser M1, Michels KB, Bieli C, Flöistrup H, Pershagen G, von Mutius E, Ege M, Riedler J, Schram-Bijkerk D, Brunekreef B, van Hage M, Lauener R, Braun-Fahrländer C; PARSIFAL Study team. “Inverse association of farm milk consumption with asthma and allergy in rural and suburban populations across Europe.”
  • Sorgo W, Zachmann M.   [Virilization caused by methandrostenolone-containing cream in 2 prepubertal girls].
  • Harrison LC1, Honeyman MC. “Cow's milk and type 1 diabetes: the real debate is about mucosal immune function”.
  • Scott Gottlieb “Early exposure to cows' milk raises risk of diabetes in high risk children”
  • Hassan MALEKINEJAD1,2 and Aysa REZABAKHSH3 “Hormones in Dairy Foods and Their Impact on Public Health - A Narrative Review Article”  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4524299/
  • Reid LD1, Hubbell CL. “An assessment of the addiction potential of the opioid associated with milk”. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8169274
  • Blass EM1, Blom J. “beta-Casomorphin causes hypoalgesia in 10-day-old rats: evidence for central mediation”.
  • Amy E. Kalkbrenner, “Environmental Chemical Exposures and Autism Spectrum Disorders: A Review of the Epidemiological Evidence” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4855851/
  • Rejane Mattar, Daniel Ferraz de Campos Mazo, and Flair José Carrilho “Lactose intolerance: diagnosis, genetic, and clinical factors” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3401057/#!po=9.01639
  • Sorgo W. Helv Paediatr Acta. 1982 Sep;37(4):401-6. “Virilization caused by methandrostenolone-containing cream in 2 prepubertal girls” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7153061
  • Poomthavorn P, Mahachoklertwattana P, Khlairit P. “Childhood virilization and adrenal suppression after ingestion of methandienone and cyproheptadine”.
  • Hassan MALEKINEJAD „Hormones in Dairy Foods and Their Impact on Public Health - A Narrative Review Article” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4524299/
  • M. Afeiche, P.L. Williams,2 J. Mendiola,3 A.J. Gaskins,1,4 N. Jørgensen,5 S.H. Swan,6,7 and J.E. Chavarro “Dairy food intake in relation to semen quality and reproductive hormone levels among physically active young men” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3712661/
Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.
Komentarze (16)
Mahidevran

Polecam mleko i sery kozie - są o wiele lepiej przyswajalne przez organizm i zdrowsze niż nabiał krowi.

0
_Knife_

Nie ma na to żadnych dowodów => https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24029787 Być może produkty kozie są nieco bardziej sycące => https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5579670/ Czy są zdrowsze? Mocno bym polemizował.

0
LiptonS

Spożywałem 0,5L-1,5L mleka dziennie przez 27 lat i czasami się zastanawiam, czego tak naprawdę ci naukowcy szukają. Sensacji ? Mleko istnieje w diecie człowieka od początku jego istnienia, więc gdyby miało mieć negatywny wpływ na zdrowie człowieka, byłoby to wiadome.

1
_Knife_

To, że robiłeś źle przez X czasu o niczym nie świadczy. Mleko istnieje w diecie, ale LUDZKIE, nie krowie. Bardzo krótko, a nie całe życie. Mleko i jego produkty istnieją w diecie stosunkowo krótko. Mleko stało się elementem diety 5-10 tys. lat temu. 3. Blanchard C1. “A history into genetic and epigenetic evolution of food tolerance: how humanity rapidly evolved by drinking milk and eating wheat”.

Z kolei wg tego opracowania https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6668858/produkty z mleka koziego były obecne ~10 tys. lat temu.

"więc gdyby miało mieć negatywny wpływ na zdrowie człowieka, byłoby to wiadome"

No, szczególnie, że kiedyś ludzie żyli ~35-40 lat. Miało to prawo się ujawnić, jak cholera. Tak samo jak nowotwory i cukrzyca. Poza tym nic nie wiedziano o cukrzycy i o nowotworach do ostatnich kilkudziesięciu lat. Związek mleka i produktów mlecznych z chorobami do odkrycia ostatnich 20-30 lat.

1
LiptonS

Co niby robiłem źle ? Weź sobie pod uwagę ludzi, którzy nie żywią się nabiałem, są zdrowsi, żyją dłużej, nie mają chorób ?
Zapamiętaj sobie, w nadmiarze wszystko szkodzi, nawet woda.

0
anubis84

też mleko i nabiały spożywam, nie wiem czy by się coś zmieniło, ale nie czuje się by mi one szkodziły.

0
Biały19894

Ja zjadam dziennie 400 g jogurtu naturalnego i nieraz w pracy wpadnie do tego 200 g serka wiejskiego. Serek wprowadziłem, żeby ograniczyć ilość spożywanego mięsa, które według wielu badań też jest rakotwórcze, "niezdrowe" itp. 3 letniej córce też daje że 100 g jogurtu naturslnego dziennie. Co ciekawe ginekomastię dziecięca miała od nadmiaru mięsa drobiowego. Po odstawieniu guzek przy sutku zniknal. Więc jeśli i produkty mleczne w większych ilościach też są niezdrowe, to ja już nie wiem co jeść. Chyba zostają tylko jaja, odżywki białkowe na wodzie, kasze i warzywa...

0
_Knife_

Mięso wysokoprzetworzone (niezależnie od koloru) jest na liście IARC oraz mięso czerwone, A NIE wszystkie rodzaje mięsa. Nie można pisać, że są rakotwórcze, bo to nieprawda. Ja np. zamieniłem sery żółte na wege pasty warzywne. Zdrowiej wyjdzie.

0
Biały19894

A i czy białko WPC na wodzie rozpatrywać, pod względem profilu hormonalnego, jako mleko/produkt mleczny czy ono już nie ma takich właściwości?

0
_Knife_

Białko WPC ma wpływ na glikemię i insulinę, jednak więcej widzi się tu zalet, niż wad. Jak ktoś chce robić aeroby, to nie powinien brać przed tym węgli, ani protein o szybkiej kinetyce.

0
anubis84

To produkt wysoce przetworzony, raczej do grupy nabiałowej bym go nie zaliczał.

0
cro

Ilu naukowców, tyle opinii.
Coś mi się wydaje, że za jakiś czas dowiemy się, że powietrze z nad morza nie jest wcale takie zdrowe, a codzienna aktywność (np spacery) powodują zwyrodnienia, amnezję i oczywiście raka... mózgu.
Dlatego wszystko z umiarem "bo to nie konkretny produkt jest trucizną" ale dawka. Tyle.

0
vitajs

Dokładnie, nieraz tak jest ze jedno badanie przeczy innemu, nie wiem jakie mleko ejst obecnie ale to co kiedyś było, to kazdy spożywał i jakoś się żyło.

0
GrzechuPe93

Wszystko powoduje raka, musze przestać jesc wtedy dluzej pozyje...

0
anubis84

Taaa, zacznij się odżywiać energią słoneczną :-D

0
ranok

Nie ma też co popadać w panikę, w granicach rozsądku należy wszystko spożywać.

0