Otóz prawidłowe zywienie ma dostarczać organizmowui energii(kalorii) oraz składników pokarmowych zgodnie z zapotrzebowaniem. Przed opracowaniem własnej, potymalnej diety musimy dokładnie wiedzieć, ile energii wydatkuje przeciętnie nasz orgaznim.
Energia pożywienia zawarta jest w tłuszczach, węglach i białkach. Ze spalania tych składników organizm czerpie energię, zużywaną potem na pokrycie podstawowej przemiany materii oraz w trakcie aktywności fizycznej i przyswajania pokarmów.
Nawet gdy człowiek wypoczywa zużywa energię na pracę narządów wewnętrznych (serce, płuca, wątroba, nerki i inne) oraz na utrzymanie należytej temperatury ciała. Potrzeby, związane z podstawową przemianą materii są duże. Kobieta, której całkowite zapotrzebowanie wynosi np. 2000kcal dziennie, aż 1200-1400 kcal wykorzystuje na podtrzymanie podstawowej przemiany materii. Wielkość ta zależy oczywiście od wieku, powierzchni ciała, płci, nawet klimatu. Dziecko ma wyższą spoczynkowa przemianę materii niż człowiek dorosły. Mężczyźni wykazują wyższa spoczynkową przemianę materii niż kobiety. Spowodowane jest to tym, iż mają większą masę mięśni, będących tkanką metabolicznie bardzo aktywną.
W odpowiedz na stres nadnercza wydzielają do krwi hormon, nazywany adrenaliną. Zwiększone wydzielanie adrenaliny powoduje wzrost zapotrzebowania komórek organizmu na energię, co okresowo zwiększa spoczynkowa przemianę materii. Fakt ten tłumaczy częściowo, dlaczego ludzie doświadczający ciężkich sytuacji stresowych chudną..
Drugą część wydatkowanej energii pochłania aktywność fizyczna, związana z pracą mięśni.. Waha się ona w szerokich granicach, zależnie od rodzaju i natężenia aktywności fizycznej. U większości osób wynosi przeciętnie 30% całkowitego wydatkowania energii.
Trzecim składnikiem w wydatkowaniu energii są procesy, związane z trawieniem, przyswajaniem i przemianami pokarmów, pochłaniające około 6-10% energii, pobieranej w pokarmach.
Reasumując: całkowite wydatki energetyczne umiarkowanie aktywnego człowieka wynoszą mniej więcej tak:
1. Energia zużyta na spoczynkową przemianę materii 1400kcal
2. Energia zużyta na aktywność fizyczną 500kcal
3. Energia zużyta na przyswajanie 200kcal pożywienia 200kcal
2100kcal
Jak z tego widać, najwięcej energii organizm zużywa na spoczynkową przemianę materii. Ta ilość praktycznie niewiele się zmienia. A udział energii związany z „obróbką" pożywienia jest mały. Można więc jedynie zwiększyć lub zmniejszyć drugi składnik tj. aktywność fizyczną.
Organizm ciągle potrzebuje energii. Tymczasem nie zawsze można we właściwym czasie przygotować jakiś posiłek. Na szczęście(no może nie dla wszystkich ) nasz organizm wykształcił zdolność gromadzenia energii „na zapas". Te zapasy odkładane są w ciele, głównie w postaci tłuszczyku.
Dorosły chłop o prawidłowej masie ciała ma przeciętnie 17kg tłuszczu. U kobiety zapasy tłuszczu są zazwyczaj większe. Gdo dostarczamy organizmowi zbyt mało energii, czerpie ją z własnych zapasów energetycznych - energetycznych tkanki tłuszczowej. Gubimy więc trochę tłuszczu, ale i zmniejsza się nasz zdolność do wykonywania pracy. Natomiast dostarczenie organizmowi energii w nadmiarze zwiększa nasze „zapasy" energetyczne, czyli warstwę tłuszczu, powodując niekiedy otyłośc.
Stal Rzeszów DMP 2006 :) SOG-i mile widziane