Suplementacja dla kierowców. Jakie suplementy może brać kierowca?

Materiał przygotowany na zlecenie i potrzeby Polskiego Radia Kierowców.

O czym dowiesz się z tego artykułu?

Problematyka posiłków na stacjach benzynowych

Posiłki dostępne na stacjach benzynowych często nie spełniają podstawowych wymagań zdrowej diety. Charakteryzują się one zwykle wysoką zawartością nasyconych tłuszczów i soli, które mogą przyczyniać się do rozwoju wielu chorób sercowo-naczyniowych, w tym nadciśnienia. Ponadto zbyt duża ilość soli w diecie może prowadzić do zatrzymywania wody w organizmie, co z kolei zwiększa ryzyko obrzęków, niebezpiecznych podczas siedzenia przez długi czas.

Również brak białka, błonnika, potasu i magnezu jest problematyczny. Białko jest niezbędne dla utrzymania masy mięśniowej i prawidłowego funkcjonowania mózgu i układu odpornościowego, błonnik wspomaga trawienie i utrzymanie prawidłowej masy ciała, a potas i magnez są kluczowe dla zdrowia serca i układu nerwowego. Z tego względu ważne jest, aby kierowcy mieli dostęp do zbilansowanych produktów, w tym suplementów, które dostarczą im niezbędnych składników odżywczych niezależnie od kompozycji dostępnych dań.

Suplementy dla kierowców i potencjalne korzyści

Odżywki białkowe jako łatwy sposób na uzupełnienie diety

Białko jest fundamentem zdrowej diety, a jego wpływ na mięśnie i układ nerwowy jest szczególnie ważny dla kierowców spędzających długie godziny za kierownicą. Dodatkowo białko jest sycące, co może pomagać w kontrolowaniu apetytu i zarządzaniu wagą. Dodawanie odżywek białkowych do codziennych posiłków, takich jak owsianka, może być prostym i skutecznym sposobem na zwiększenie spożycia białka. Uzupełnienie takiego dania jeszcze garścią orzechów i owoców suszonych lub liofilizowanych sprawi, że będzie to posiłek równie dobry, jak przygotowywany w domu.

Rola witaminy D3 w poprawie odporności i zdrowia ogólnego

Witamina D3 może odgrywać istotną rolę w utrzymaniu zdrowia kierowców. Należy pamiętać, że syntezę witaminy D3 w organizmie wspomaga ekspozycja na słońce, której kierowcy mogą nie doświadczać w miesiącach letnich ze względu na jazdę w kabinie pojazdu oraz unikanie oparzeń słonecznych.

Witamina ta jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, co jest szczególnie ważne w zawodzie, który naraża na kontakt ze spalinami, które osłabiają tkanki i utrudniają walkę patogenami. Ponadto, witamina D3 jest kluczowa dla zdrowia kości. Regularne przyjmowanie witaminy D3 może pomóc w zapobieganiu chronicznym chorobom, takim jak osteoporoza, czy chorobom metabolicznym, jak cukrzyca i miażdżyca.

Suplementy poprawiające koncentrację i energię umysłową

Alternatywami dla kofeiny, które mogą być stosowane przez kierowców w celu zachowania czujności, są suplementy takie jak L-karnityna i kreatyna. Dzięki tym związkom ograniczyć można ilość spożywanej kofeiny i wykorzystywać ją w momentach największego zmęczenia, co też zoptymalizuje jej działanie.

L-karnityna jest związkiem naturalnie występującym w organizmie, który odgrywa kluczową rolę w produkcji energii poprzez transport kwasów tłuszczowych do komórek zarówno mięśniowych, jak i nerwowych.

Z kolei kreatyna, szeroko znana ze swoich właściwości wzmacniających wydajność sportową, również wykazuje pozytywne efekty w zakresie funkcji kognitywnych. Wstępne badania sugerują, że kreatyna może poprawić pamięć krótkotrwałą, co jest istotne w kontekście utrzymania koncentracji i szybkiego podejmowania decyzji na drodze.

Preparaty wspierające relaksację bez otępienia

W środowisku zawodowym kierowców, gdzie stres i długie godziny pracy są na porządku dziennym, ważne jest znalezienie bezpiecznych metod relaksacji. Preparaty zawierające ashwagandhę, starożytną roślinę stosowaną w ajurwedzie, mogą tu znaleźć zastosowanie. Ashwagandha jest znana ze swoich właściwości adaptogennych, co oznacza, że pomaga organizmowi radzić sobie ze stresem. Może również przyczyniać się do poprawy jakości snu i obniżenia poziomu kortyzolu, hormonu stresu.

Innym składnikiem wspierającym relaksację jest teanina, aminokwas znajdujący się w zielonej herbacie. Teanina jest w budowie podobna do kofeiny, jednak promuje stan relaksu bez senności, zwiększając aktywność fal alfa w mózgu, które są związane ze stanem spokoju. Suplementacja teaniną może być szczególnie korzystna w sytuacjach wymagających spokoju i cierpliwości jak długie oczekiwanie w korkach, czy na granicach, bez ryzyka wywołania uczucia otępienia czy senności.

Literatura:

Giglio BM, Lobo PCB, Pimentel GD. Effects of whey protein supplementation on adiposity, body weight, and glycemic parameters: A synthesis of evidence. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2023 Feb;33(2):258-274. doi: 10.1016/j.numecd.2022.09.014. Epub 2022 Sep 28. PMID: 36543706.

Aranow C. Vitamin D and the immune system. J Investig Med. 2011 Aug;59(6):881-6. doi: 10.2310/JIM.0b013e31821b8755. PMID: 21527855; PMCID: PMC3166406.

Chen N, Yang M, Zhou M, Xiao J, Guo J, He L. L-carnitine for cognitive enhancement in people without cognitive impairment. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Mar 26;3(3):CD009374. doi: 10.1002/14651858.CD009374.pub3. PMID: 28349514; PMCID: PMC6464592.

Roschel H, Gualano B, Ostojic SM, Rawson ES. Creatine Supplementation and Brain Health. Nutrients. 2021 Feb 10;13(2):586. doi: 10.3390/nu13020586. PMID: 33578876; PMCID: PMC7916590.

Mikulska P, Malinowska M, Ignacyk M, Szustowski P, Nowak J, Pesta K, Szeląg M, Szklanny D, Judasz E, Kaczmarek G, Ejiohuo OP, Paczkowska-Walendowska M, Gościniak A, Cielecka-Piontek J. Ashwagandha (Withania somnifera)-Current Research on the Health-Promoting Activities: A Narrative Review. Pharmaceutics. 2023 Mar 24;15(4):1057. doi: 10.3390/pharmaceutics15041057. PMID: 37111543; PMCID: PMC10147008.

Hidese S, Ogawa S, Ota M, Ishida I, Yasukawa Z, Ozeki M, Kunugi H. Effects of L-Theanine Administration on Stress-Related Symptoms and Cognitive Functions in Healthy Adults: A Randomized Controlled Trial. Nutrients. 2019 Oct 3;11(10):2362. doi: 10.3390/nu11102362. PMID: 31623400; PMCID: PMC6836118.