To chyba jedno z najbardziej kultowych zagadnień. Często powtarzane, ale jednocześnie równie często błędnie interpretowane, co prowadzi do powtarzalności pytań, które zadają młodzi adepci siłowni. Spróbujmy w najprostszych (i najkrótszych) słowach rozwiać nieco mitów związanych z białkiem, które często nie dają spać zarówno młodym osobom, jak i ich rodzicom.
- Odżywka białkowa - składnikiem zdrowej diety
- Białko - kiedy, jakie?
- Najlepsze białko dla mnie - jakie białko wybrać?
Odżywka białkowa - składnikiem zdrowej diety
Białko jest jednym z trzech podstawowych makroskładników, które dostarczamy wraz z tym, co zjadamy. Nasz organizm, choć nieco inaczej przetwarza i wykorzystuje różne rodzaje białka, w ogólnej zasadzie, podchodzi do nich w sposób tożsamy. W ramach procesów trawienia „tnie” większe struktury białkowe na pojedyncze „cegły” o nazwie aminokwasy.
W zależności od tego, jaki rodzaj aminokwasów uzyskał w posiłku i od ich ilości, kieruje je (aminokwasy) tam, gdzie najlepiej spełnią (w danym momencie) swoje zadanie. I nie ma tutaj zbytniej przesady, jeśli powiem, że białko uzyskane z piersi kurczaka i białko wypite w postaci szejka przygotowanego z odżywki wysokobiałkowej nie będą zbytnio się różniły.
Należy też wiedzieć, że odżywka białkowa nie jest żadnym sztucznym produktem. Przykładowo, najpopularniejsze odżywki na bazie białka serwatkowego uzyskuje się w procesie filtracji mleka, a dokładniej serwatki białkowej. Proces ten redukuje tłuszcze i węglowodany. Zatem gdzie tu mowa o jakiejś "sztucznej chemii"?
Oczywiście ilość poszczególnych cegiełek będzie nieznacznie inna, ale chyba głównym czynnikiem różniącym te dwa źródła białka, będzie czas, jaki organizm będzie potrzebował, aby „wydobyć” z nich cegiełki - aminokwasy. Wskazówka - odżywka wysokobiałkowa to (prawie idealnie) identyczne źródło białka jak tradycyjne potrawy.
Białko - kiedy, jakie?
Powyższa wskazówka poprowadziła nas do tego punktu. Jest bowiem faktem, że różne odżywki białkowe będą różniły się czasem jej „wykorzystania”. Najbardziej odpowiada za to źródło pokarmowe, z którego powstała odżywka, ale również sposób jej przetworzenia ma znaczenie.
Najdłużej w naszym organizmie będzie przyswajana odżywka zawierająca kazeinę micelarną (frakcja białka mleka) lub dużą ilość białek mlecznych. Nieco szybciej nasz organizm „przygotuje sobie” odżywkę pochodzącą z jajek i grochu. Na drugim końcu spektrum będą izolaty/hydrolizaty soi i serwatkowe.
Izolaty i hydrolizaty białka są otrzymywane w wyniku bardziej „wyrafinowanych” metod filtracji/pozyskiwania surowca i charakteryzują się niskim udziałem innych makroskładników. Im zatem szybciej potrzebujemy dostarczyć aminokwasów, tym częściej powinniśmy wybierać odżywki o krótkim okresie trawienia np. serwatkowa lub z soi. W przeciwnym przypadku możemy wybierać te o dłuższym czasie trawienia.
Najlepsze białko dla mnie - jakie białko wybrać?
Rodzajów białek na półce w sklepie z odżywkami jest z reguły bardzo dużo tak, że każdy może dobrać idealną odżywkę dla siebie - nawet początkujący! Musi sobie jednak odpowiedzieć na kilka pytań, z których część poniżej przedstawię:
- Czy jestem weganinem?
- Czy mam uczulenie/alergię na jakiś rodzaj białka?
- Czy dobrze toleruję cukier mleczny - laktozę, czyli czy po wypiciu mleka, mam jakieś problemy trawienne?
Sprawą ceny osoba początkująca (nie będzie jej niezbędne drogie białko wysokoprocentowe z minimalną ilością węglowodanów i tłuszczu) nie do końca musi się przejmować, gdyż nie musi liczyć każdego grama innych makroskładników. Rzadko kiedy zachodzi również konieczność kupienia kilku różnych odżywek wysokobiałkowych. Odpowiedź na powyższe pytania będzie zatem kluczowa i umożliwi najlepszy zakup osobie początkującej. Mając to na uwadze, najczęściej poleca się standardowy koncentrat białek serwatkowych (WPC). Ważne jednak by nie pomylić go z serwatką białkową.
I jeszcze małe podpowiedzi...
- Gdy nie tolerujesz laktozy, poszukuj odżywek oznaczonych jako "lactose free".
- Gdy Twój układ pokarmowy jest bardzo delikatny, postaraj się o wybór odżywki wzbogaconej o enzymy trawienne.
- Mając alergie na białka mleka, korzystaj z białek wegańskich lub odżywek na bazie białka jaja kurzego.
Zobacz koniecznie:
Bardzo fajne podsumowanie odnośnie do wyboru białka.
Sporo mamy obecnie alergików, więc dobrze, że jest to zaznaczone.