Kiedy wchodzisz na wagę i widzisz, że jest trochę wyższa, niż ostatnio, zastanawiasz się pewnie, co jest nie tak. Dobrze jesz, nie objadasz się, realizujesz zadane treningi… Zdawałoby się, że wszystko robisz książkowo. Czy to wiek? A może geny? Być może. Ale zanim usiądziesz wygodnie w fotelu rozkładając ręce, bo nic nie poradzisz, bo taki wiek, bo takie geny, spójrz na poniższe potencjalne przyczyny.
1. Leki
Jeżeli twoja waga ostatnio wzrosła, zastanów się, czy przypadkiem nie zacząłeś stosować ostatnio nowych leków. Lista leków, zarówno tych na receptę, jak i bez recepty, które mogą się przyczynić do wzrostu wagi jest bardzo długa. Obejmuje ona leki, które są przepisywane na zaburzenia nastroju, migrenę, cukrzycę, nadciśnienie, a nawet alergie.
Innym winowajcą są sterydy, w tym prednizon. Takie leki są przepisywane czasami na ciężkie reakcje alergiczne, stany zapalne czy choroby autoimmunologiczne. Wzrost wagi spowodowany jest zatrzymaniem wody oraz większym apetytem.
Z leków dostępnych bez recepty, na wagę mogą wpływać leki przeciwhistaminowe.
Jeżeli uważasz, że twoja waga wzrosła i może to być związane z lekami, zgłoś ten fakt swojemu lekarzowi, gdyż nie należy przerywać leczenia samodzielnie. Lekarz sam określi, czy jest możliwość zastąpienia leku, czy należy całkowicie przestać go stosować.
2. Nierozpoznany problem z tarczycą
Problemy z tarczycą odnotowuje coraz więcej osób. Ciężko powiedzieć, czy wzrost ten jest rzeczywiście wzrostem, czy wynika to z faktu, że dziś częściej się badamy. W każdym razie już ok. 10% społeczeństwa ma do czynienia z niedoczynnością tarczycą. Bardziej narażone są kobiety, ale mężczyzn także ona dotyka. Jedynym sposobem, aby to potwierdzić, jest wykonanie badań, czyli pełny panel tarczycowy – TSH, fT3, fT4. Dobrze też sprawdzić przeciwciała, gdyż Hashimoto jest jedną z najczęstszych przyczyn problemów z tarczycą u kobiet.
Niektórzy eksperci uważają też, że zakres norm, wg których stawiana jest diagnoza, jest zbyt szeroki i ludzie z nieznacznie wyższymi poziomami TSH, ale wciąż mieszczącymi się w normie, mogą mieć niedoczynność tarczycy lub są w trakcie rozwoju tego stanu. Jeżeli zatem twoje tsh jest wyższe, niż zwykle, a fT3 i fT4 bliskie dolnej granicy normy, możliwe jest, że masz problemy z tarczycą. Oczywiście wymaga to konsultacji z lekarzem lub dietetykiem klinicznym.
3. Za dużo światła w sypialni
Wiemy, że sen jest bardzo ważny w wielu kwestiach, także w temacie kontroli wagi. Nie można jednak zapominać, że otoczenie w jakim śpimy jest równie istotne. Badania pokazują, że drzemka w pomieszczeniu ze sztucznym światłem, nawet w małych ilościach, może zakłócić rytm dobowy twojego ciała. Kiedy myszy są wystawiane na działanie światła dziennego w chwilach normalnego snu, zaburza się synchronizacja ich dobowych rytmów. W rezultacie wolniej spalają tłuszcz. Wstępne badania stwierdzają, że tak samo może być u ludzi.
Ponadto wystawianie oczu na działanie światła w nocy, kiedy śpisz, może zakłócać kluczowe hormony odpowiedzialne za zdrowie metaboliczne, w tym melatoninę, hormon wzrostu i insulinę. Niektóre badania pokazują, że osoby pracujący na zmiany, w tym na nocki, są bardziej narażeni na problemy zdrowotne, w tym zwiększenie masy ciała, cukrzycę typu 2 i niektóre typy nowotworu.
Istnieją też spekulacje, że lekkie obniżenie temperatury w sypialni także może pomóc kontrolować wagę, a do tego ułatwia zasypianie.
Jakie z tego wnioski? Spać najlepiej w zaciemnionych pomieszczeniach, bez urządzeń elektronicznych i w chłodniejszej temperaturze.
4. Chemikalia
Związek pomiędzy chemikaliami, z jakimi się stykasz a nadwagą, nie jest do końca ustalony, ale wielu ekspertów uważa, że przyczyniają się one do rosnącej epidemii otyłości. Naukowcy są przekonani, że chemikalia, które dodaje się do żywności lub ją spryskuje, mogą zakłócać działanie hormonów odpowiedzialnych za kontrolę masy ciała. Najbardziej znany jest BPA (Bisfenol A), wykorzystuje się go do produkcji plastikowych opakowań. Inne chemikalia to pestycydy, środki ognioochronne i niektóre metale ciężkie. Potencjalnie zakłócają one prawidłowy metabolizm i ułatwiają przyrost masy ciała.
Jak możesz zmniejszyć na nie swoją ekspozycję? Jeśli to możliwe unikaj trzymania żywności w plastikowych pojemnikach, korzystaj z organicznych produktów do pielęgnacji ciała i staraj się jeść więcej organicznej żywności. Warto się zainteresować, które z kupowanych warzyw i owoców są mocno pryskane. Przed spożyciem produktów spożywczych pamiętaj zawsze o ich umyciu.
5. Stres
Stres może wywołać zwiększenie masy ciała na kilka sposobów. Niektóre osoby jedzą zwyczajnie więcej i zwykle sięgają wtedy po słodycze czy przetworzoną żywność, którą łatwo i szybko kupić. Przewlekły stres może zaburzyć pracę hormonu stresu, czyli kortyzolu, a także leptyny i greliny regulujących apetyt. Właśnie dlatego istotne jest, aby nauczyć się radzić sobie ze stresem. Może to być joga, medytacja, jakieś hobby. Upewnij się, że masz taktykę, która pomoże ci lepiej sobie radzić z trudnymi sytuacjami.
Podsumowanie
Czasami przyrost masy ciała nie wynika z przejadania się i zbyt małej aktywności, a przynajmniej nie muszą one być czynnikiem samym w sobie. Istnieją również inne powody, dla których tyjemy. Warto się temu przyjrzeć, bo być może rozwiązanie problemu mamy w zasięgu ręki.
