Walka o utrzymanie lub redukcję wagi to temat, który interesuje wielu z nas przez cały rok. Często zastanawiamy się, czy różnice temperatur mogą wpływać na tempo spalania kalorii. Czy spalamy więcej kalorii w upalne letnie dni, czy może w mroźne zimowe poranki? Przyjrzyjmy się temu zagadnieniu z naukowego punktu widzenia.
Metabolizm a temperatura otoczenia
Nasze ciało stale spala kalorie, aby utrzymać podstawowe funkcje życiowe, takie jak oddychanie, krążenie krwi, a także utrzymanie stałej temperatury ciała. To ostatnie jest szczególnie istotne, ponieważ organizm zużywa energię, aby dostosować się do zmieniających się warunków temperaturowych.
Latem: W upalne dni organizm musi pracować, aby schłodzić ciało. Proces pocenia się i oddychanie stają się bardziej intensywne, co może prowadzić do zwiększonego spalania kalorii. Jednakże, w bardzo gorących warunkach, organizm może zwolnić tempo metabolizmu, aby zachować energię i uniknąć przegrzania. Dodatkowo, podczas upałów mamy tendencję do ograniczania aktywności fizycznej, co może wpływać na ogólną liczbę spalanych kalorii.
Zimą: Z drugiej strony, w chłodniejszych miesiącach organizm zużywa więcej energii na ogrzanie ciała, co teoretycznie powinno zwiększać liczbę spalanych kalorii. Ekspozycja na zimno może stymulować termogenezę, czyli proces, w którym organizm produkuje ciepło, spalając kalorie. Co więcej, zimowe aktywności, takie jak jazda na nartach, łyżwach czy długie spacery, mogą zwiększać kaloryczny wydatek.
Aktywność fizyczna i sezonowość
Oprócz naturalnych procesów metabolicznych sezonowe zmiany w aktywności fizycznej również wpływają na to, ile kalorii spalamy.
Latem: W ciepłe miesiące mamy tendencję do większej aktywności na świeżym powietrzu, takiej jak bieganie, jazda na rowerze, pływanie czy piesze wędrówki. To zwiększa kaloryczny wydatek, szczególnie jeśli regularnie angażujemy się w intensywne formy aktywności.
Zimą: Choć zimowe aktywności, takie jak jazda na nartach, mogą spalać wiele kalorii, ogólnie rzecz biorąc, zimą możemy być mniej aktywni. Krótsze dni, chłodniejsze temperatury i częste przebywanie w domu mogą ograniczać naszą codzienną aktywność fizyczną, co może prowadzić do mniejszego spalania kalorii.
Termogeneza indukowana dietą
Kolejnym czynnikiem wpływającym na spalanie kalorii jest termogeneza indukowana dietą, czyli ilość energii zużywanej przez organizm na trawienie, wchłanianie i metabolizowanie pożywienia. Ten proces nie jest bezpośrednio zależny od temperatury otoczenia, ale dieta może się zmieniać w zależności od pory roku.
Latem: W ciepłych miesiącach mamy tendencję do spożywania lżejszych posiłków, takich jak sałatki, owoce i napoje, które mogą mieć niższą zawartość kalorii. Mniej obfite posiłki mogą wpływać na niższy wydatek kaloryczny związany z trawieniem.
Zimą: Zimą natomiast często sięgamy po bardziej kaloryczne, sycące potrawy, takie jak zupy, pieczenie czy gorące napoje, co może zwiększać termogenezę indukowaną dietą. Jednakże, jeśli spożywamy więcej kalorii niż spalamy, może to prowadzić do przyrostu masy ciała.
Podsumowanie
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy spalamy więcej kalorii latem, czy zimą, ponieważ zależy to od wielu czynników, takich jak indywidualny metabolizm, poziom aktywności fizycznej i styl życia. Zimą organizm może spalać więcej kalorii na ogrzewanie ciała, ale jeśli nasza aktywność fizyczna spada, całkowity wydatek kaloryczny może być niższy. Latem z kolei jesteśmy bardziej aktywni na świeżym powietrzu, co zwiększa spalanie kalorii, choć organizm może zwalniać metabolizm, aby uniknąć przegrzania.
Najważniejsze jest, aby utrzymać regularną aktywność fizyczną i zdrową dietę przez cały rok, niezależnie od pory roku. Dzięki temu możemy efektywnie zarządzać masą ciała i dbać o zdrowie.
Autor: Łukasz Domeracki - mgr inż. technologii żywności i żywienia człowieka
Źródła:
- Journal of Applied Physiology - www.jap.physiology.org
- American Council on Exercise (ACE) - www.acefitness.org
- National Institutes of Health (NIH) - www.nih.gov
- Mayo Clinic - www.mayoclinic.org
