Ostatnio miałem okazję pokazywać wykonanie wariantów martwego ciągu pewnemu młodzieńcowi, w wieku 17 lat. Rozmawiałem z nim o braniu środków farmakologicznych i sugerowałem, by nie podejmował pochopnych decyzji. Rozumiem osoby, które przed ukończeniem osiemnastego roku życia chcą brać sterydy anaboliczno-androgenne, SARM, SERM, hormon wzrostu, peptydy, insulinę lub dowolne inne środki dopingujące.
To imponujące!
W tym wieku imponuje picie alkoholu, wykonywanie ryzykownych zadań („wyzwania”) i sięganie po narkotyki. Niektóre grupy młodych ludzi starają się za wszelką cenę zaistnieć, wyróżniać się, przyciągać uwagę. Kiedyś taką rolę pełniły szokujące kolory włosów i fryzury (np. ruch punkowy, ruch metalowy), teraz coraz częściej tatuaże, krzykliwe stroje, modne stało się również pokazywanie się na siłowni czy trenowanie sportów walki.
Z tego samego powodu młodzi ludzie chcą brać środki dopingujące. Pozwalają one szybko zmieniać wygląd ciała, z czym wiąże się zainteresowanie płci przeciwnej, wyrobienie sobie nieformalnej pozycji w grupie czy nawet zaistnienie na TikTok, YouTube, Instagramie, Facebooku czy dowolnym innym podobnie działającym serwisie. Po sterydy sięgają nie tylko młodzi mężczyźni, ale coraz częściej również kobiety.
Dlaczego młodzi ludzie biorą sterydy?
Przede wszystkim dlatego, iż imponują im umięśnione ciała prezentowane na zdjęciach, na filmach, na zawodach, w mediach społecznościowych. Coraz częściej po solidne dawki farmakologii sięgają aktorzy przygotowujący się do roli herosów (np. Batmana, Thora itd.). Nie jest żadną tajemnicą przygoda z farmakologią np. Chrisa Hemswortha. Dało się zaobserwować u aktora duże straty w masie po zakończeniu kręcenia zdjęć, najprawdopodobniej związane z odstawieniem środków farmakologicznych, przez co był krytykowany i stał się obiektem niewybrednych komentarzy w Internecie.
Zdarza się, iż młodzi ludzie myślą, że poprawiając swoje ciało, uzyskają sukces. Największą inklinację do dopingu wykazują osoby, które chcą się wyrwać z małej miejscowości, z lokalnych układów, które chcą zaistnieć w „wielkim świecie”. Najlepszym przykładem mogą być Arnold Schwarzenegger i Franco Columbu.
O ironio, dla wielu młodych osób wygodne jest życie z rodzicami, więc formą buntu i uzyskania, choć najmniejszej niezależności jest dla nich wykonanie tatuażu, zakup 20-letniego samochodu, kupienie groźnej rasy psa, krzykliwa fryzura, całonocne imprezowanie, czy właśnie chodzenie na siłownię i branie sterydów. Tylko tatuaż jest znacznie prościej zrobić, niż przeprowadzić się do większego miasta i podjąć lepiej płatną pracę, dającą przyszłość. Podaję tu przykłady z życia, nie są one wymyślone...
Pewna dziewczyna mieszka z rodzicami. Można jej było tłumaczyć, że nie ma przyszłości w małej miejscowości, wykonując nieperspektywiczną, słabo płatną pracę. Do dużego miasta ma ledwie 150 km, do największego miasta w Polsce półtorej godziny jazdy samochodem. W obecnych warunkach nie jest żadnym problemem znalezienie dobrze płatnej pracy lub uzyskanie wykształcenia gwarantującego zarobki. I myślicie, że ona coś zmieni w swoim życiu?
Tak, to prawda, podjęła czynności zastępcze, wzbogaciła ciało o kolejne tatuaże, wyprostowała zęby, zdecydowała się również na bogaty koktajl środków farmakologicznych i treningi siłowe, żeby zwiększyć swoją atrakcyjność dla samców.
Dla wielu osób jest to styl radzenia sobie ze stresem, skoncentrowany na unikaniu. Mogą być to czynności takie jak: oglądanie telewizji, granie na komputerze (lub konsoli), objadanie się, myślenie o sprawach przyjemnych, robienie niepotrzebnych zakupów, chęć rozrywki, chodzenie do kosmetyczki, fryzjera itp. Może być to również poszukiwanie kontaktów towarzyskich (telefon do zaprzyjaźnionej osoby, odwiedzanie przyjaciół lub bliskich, rozmowa z autorytetem, chęć bycia w grupie).
Dla części osób ucieczką mogą być: napoje alkoholowe, marihuana, zamienniki narkotyków („dopalacze”) czy nawet obsesyjne zachowania seksualne. Problem w tym, iż w perspektywie kolejnych 20 lat życia takie rozwiązania nie przynoszą żadnych efektów. Więc jeśli myślisz, że dzięki sterydom anaboliczno-androgennym wybijesz się w Internecie lub znajdziesz wymarzoną drugą połówkę, to przykro mi, ale nie tędy droga. Naprawdę nie warto brać środków dopingujących, jeśli nie wiesz, czy za kilka lat będziesz mieć cokolwiek wspólnego z aktywnością fizyczną.
Co się stanie, jeśli zacznę brać Metanabol?
Możliwe jest potężne spektrum skutków ubocznych. Jednak jeden aspekt jest najważniejszy dla dojrzewającego mężczyzny, oś hormonalna, a ściślej regulacja produkcji testosteronu w jądrach.
Według historycznego badania z 1976 roku podawanie ledwie 15 mg Metanabolu dziennie, przez 2 miesiące spowodowało spadek stężenia testosteronu o 69%, odnotowano również zmniejszenie stężenia głównych hormonów przysadkowych, czyli hormonu luteinizującego i folikutropowego o 50%. Należy dodać, iż współcześnie młodzi ludzie sięgają po 30-50 mg Metanabolu dziennie, a więc można spodziewać się silniejszego stłumienia wytwarzania testosteronu i jego regulatora LH oraz stopniową utratę płodności (poprzez wpływ na FSH i hamowanie wytwarzania plemników).
Nigdy nie wiem, w jakim stopniu da się przywrócić funkcjonowanie osi podwzgórze-przysadka-jądra, a przecież mężczyzna potrzebuje testosteronu jeszcze przez kilkadziesiąt lat. Jeśli ktoś planuje ojcostwo, to również przygoda ze sterydami anaboliczno-androgennymi może odbić się niezaprzeczalnym piętnem na płodności.
Młodym ludziom zawsze powtarzam, że jeśli chcą brać sterydy anaboliczno-androgenne, to niech biorą pod uwagę konieczność dożywotniego stosowania testosteronu, jak to się dzieje u większości kulturystów po zakończeniu zawodniczej kariery (np. Ronnie Coleman).
Metanabol jest silnie toksyczny dla wątroby, więc nie wiadomo, jaki będzie miało to wpływ na dalsze życie, mogą powstawać tam zwłóknienia, gruczolaki, być może stosowanie tabletek ze sterydami anaboliczno-androgennymi przyczynia się do powstawania raka. Wątroba jest rezerwuarem glikogenu, metabolizuje większość leków i innych ksenobiotyków, reguluje glikemię (stężenie cukru we krwi), uczestniczy w procesach związanych z przetwarzaniem węglowodanów, białek, tłuszczów.
Dlatego jej uszkodzenie może mieć niesłychanie poważne konsekwencje zdrowotne. W literaturze opisano przypadki kulturystów, którzy tracili silnie przerośnięte wątroby i oczekiwali na przeszczep. Metanabol także silnie zakłóca glikemię i powoduje pogorszenie tolerancji węglowodanów, czyli poprzez kolejny mechanizm sprzyja pojawieniu się cukrzycy typu 2.
Metanabol poprzez swoje metabolity (17-alfa-metyloestradiol) sprzyja estrogennym skutkom ubocznym, co ma przełożenie na zmiany w piersiach (ginekomastię; szczególnie gdy jest łączony z testosteronem), retencję wody, obrzęki (szczególnie widoczne u osób w średnim wieku), nadciśnienie tętnicze, a więc obciążenie nerek i serca. Retencja wody i sodu powoduje pogorszenie wyglądu sylwetki, staje się ona „opuchnięta”. Nadciśnienie tętnicze znacząco przyspiesza proces miażdżycowy, sprzyja nagłej śmierci sercowej, udarom, a długofalowo patologicznej niewydolności serca (utrata funkcji serca działającego jak pompa) i nerek (stwardnienie kłębuszków).
Nie tylko poprzez nadciśnienie „metka” szkodzi sercu, ale także przez negatywny wpływ na profil lipidowy, stężenie cholesterolu całkowitego, zmianę proporcji frakcji HDL i LDL. To również przyczynia się do zwiększenia ryzyka sercowo-naczyniowego.
Bardziej oczywiste i szybciej widoczne skutki brania Metanabolu to tłusta skóra, pryszcze, u niektórych trądzik zajmujący połowę ciała. U osób podatnych możliwe jest wypadanie włosów na głowie (łysienie androgenowe, wpływ na mieszki włosowe), a przyrost owłosienia na brzuchu, plecach, barkach. Dość szybko obserwuje się też kurczenie się jąder (zahamowanie produkcji testosteronu). Możliwe są też rozmaite zaburzenia żołądkowe, jednak zależy to od wielu czynników. Wszystkie tego typu preparaty sprzyjają odniesieniu kontuzji, bo przyrost siły i związana z nim zbyt szybka progresja ciężarów nie pozwalają na adaptację włókien, ścięgien, więzadeł.
Podsumowanie
„Niewinne” tabletki z Metanabolem mogą mieć poważny wpływ na zdrowie i trzeba się zastanowić, czy ta przygoda nie będzie okupiona zbyt wysoką ceną. Część z opisanych skutków ubocznych wymaga długiego czasu stosowania środka, ale inne nie. Pozostaje też pytanie o trwałość osiągniętych przyrostów. Z reguły po odstawieniu farmakologii tracona jest znaczna część efektów. Jest to szczególnie szybkie i dotkliwe zjawisko u osób, których dieta i trening pozostawiają wiele do życzenia.
Referencje:
Lidia Huber Style adaptacyjne do sytuacji stresowych w różnych grupach wiekowych, a choroby cywilizacyjne XXI wieku http://www.phie.pl/pdf/phe-2010/phe-2010-2-268.pdf
William Llewellyn's „ANABOLICS 9-th edition”.
Holma P, Adlercreutz H. Effect of an anabolic steroid (metandienon) on plasma LH-FSH, and testosterone and on the response to intravenous administration of LRH. Acta Endocrinol (Copenh). 1976 Dec;83(4):856-64. doi: 10.1530/acta.0.0830856. PMID: 793272.
Tricker R, O'Neill MR, Cook D. The incidence of anabolic steroid use among competitive bodybuilders. J Drug Educ. 1989;19(4):313-25. doi: 10.2190/EGT5-4YWD-QX15-FLKK. PMID: 2621538.
Anabolic agents: recent strategies for their detection and protection from inadvertent doping http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4033149/
