Podczas snu, w organizmie zachodzą rozmaite przemiany metaboliczne. Szczególnie dynamicznie przebiega proces międzynarządowej wymiany białek (aminokwasów). W okresie nocnym, zwiększa się “wypływ” aminokwasów z tkanki mięśniowej, gdyż są one niezbędne dla procesu regeneracji różnych narządów i tkanek. Nasilony katabolizm mięśniowy w okresie snu, może więc wpływać na pogorszenie wyników sportowych w zakresie rozwoju masy mięśniowej. Zjawisku temu można jednak przeciwdziałać...
Obrót białka
Białka, jak wiadomo pełnią w organizmie rozmaite funkcje – m.in. enzymatyczne, regulatorowe, strukturalne, kurczliwe, hormonalne, itp. Ilość poszczególnych białek w organizmie jest dostosowywana do aktualnych potrzeb organizmu, co w dużej mierze uwarunkowane jest stylem życia. I tak np. w przypadku osób uprawiających kulturystykę, zwiększa się odkładanie białek w mięśniach, u biegaczy nasila się proces tworzenia białek enzymatycznych odpowiedzialnych za procesy tlenowe, u osób pochłaniających duże ilości kalorii musi być sprawnie rozbudowany przewód pokarmowy, itp. Generalnie priorytety odnośnie zapotrzebowania białkowego dla różnych struktur tkankowych w czasie całego życia nieustannie zmieniają się. Kiedy w określonych tkankach białka są mniej przydatne, organizm rozkłada je i dostarcza w inne miejsca organizmu, tam gdzie akurat istnieje na nie wzmożone zapotrzebowanie. Na przykład ciężko chorująca osoba, unieruchomiona w łóżku nie potrzebuje utrzymywać tkanki mięśniowej (gdyż jest ona mało przydatna). W tym przydatku bardziej istotne są sprawnie działające jelita, gdzie wchłaniają się składniki odżywcze niezbędne do procesu regeneracji. Tkankę mięśniową opuszcza więc glutamina która przedostaje się do komórek jelitowych dla których jest podstawowym paliwem energetycznym w stanach kryzysowych. Aspekt “przemieszczania się białek” można również zaobserwować patrząc na budowę ciała niektórych sportowców, np. kolarzy. Łatwo zauważyć, ze nogi kolarza są mocno umięśnione ( gdyż to one wykonują główną pracę), natomiast górna połowa ciała jest niezwykle szczupła (gdyż nie bierze ona większego udziału w wysiłku). Organizm wiec nawet wśród tych samych struktur tkankowych może robić pewne przemieszczenia w zakresie białek. Ten nieustannie dynamicznie zachodzący proces określa się mianem turnover białka (obrót białka). Proces tworzenia białek – określa się mianem anabolizmu, zaś proces rozkładu – katabolizmu.
W przypadku osób uprawiających kulturystykę należy dążyć nie tylko do zminimalizowania katabolizmu białek mięśni szkieletowych ale także trzeba zapewnić im odpowiednie warunki rozwoju. W tym celu oprócz podstawowych metod regeneracji, często wykorzystuje się substancje o tzw. ukierunkowaniu antykatabolicznym. W ciągu doby mamy najczęściej do czynienia z dwoma zasadniczymi rodzajami katabolizmu: powysiłkowym oraz postabsorpcyjnym (nocnym).
Katabolizm nocny
W czasie nocnej głodówki, tkankę mięśniowa zaczynają opuszczać niemal wszystkie aminokwasy. Najwięcej azotu organizm traci na skutek odpływania z mięśni alaniny i glutaminy (stanowią 30-40% całego wydostającego się azotu aminowego). Glutamina zaczyna wędrować w obręb przewodu pokarmowego. Komórki jelitowe zabierają prawie 50% uwolnionej z mięśni glutaminy. Prawie połowa tej ilości jest spalana do dwutlenku węgla. Jak się okazuje energia uwalniana podczas rozkładu glutaminy jest przede wszystkim wykorzystywana na potrzeby regeneracji komórek jelitowych. Około 30% szkieletów węglowych pochodzących z glutaminy ulega także zamianie w wątrobie na glukozę, natomiast ok. 4% na aminokwas alaninę. Z bilansu łatwo zauważyć, ze glutamina opuszczająca mięśnie jest przede wszystkim wykorzystywana na potrzeby energetyczne różnych tkanek (głównie jelit), natomiast w mniejszym stopniu na syntezę innych aminokwasów. Organizm traci więc w okresie snu ( i nie tylko) bardzo duże ilości glutaminy. Ale jelita nie tylko pochłaniają glutaminę, ale także dają cos w zamian – uwalniają alaninę, która stanowi ok. 40% wszystkich aminokwasów opuszczających jelita.
Kolejnym narządem biorącym udział w wymianie aminokwasów są nerki. Te z kolei raczej bardziej konsumują niż oddają aminokwasy. Ich szczególnym upodobaniem znów cieszy się glutamina. Jednak w nerkach, ten aminokwas, w przeciwieństwie do jelit jest mniej wykorzystywany jako źródło energii, lecz przede wszystkim służy jako środek transportowy przewożący grupy aminowe, które następnie wydalane są z moczem w formie amoniaku. Nerki poza glutamina pobierają glicynę i prolinę, a w zamian uwalniają serynę i niewielkie ilości alaniny.
No i wreszcie mózg – jeden z bardziej aminożarłocznych organów w okresie snu. Tkanka mózgowa przede wszystkim bardzo silnie konsumuje aminokwasy rozgałęzione, 400% silniej niż mięśnie i wątroba . To właśnie mózg pochłania największe ilości aminokwasów rozgałęzionych uwalnianych przez mięśnie.
Jak ochronić mięśnie?
Nie tylko ochronić ale także zapewnić im korzystne warunki do wzrostu. Patrząc na powyżej skrótowo zaprezentowany proces wymiany aminokwasów, łatwo zauważyć, że najintensywniej mięśnie w okresie snu zubażane są w glutaminę oraz aminokwasy rozgałęzione, z tego tytułu ich egzogenne dawkowanie może w wyraźny sposób przyczynić się łagodzenia katabolizmu mięśniowego w okresie snu. Tutaj polecałbym GUTAGENIX i
BCAA MEGA CAPS. Pierwszy z preparatów zawiera dwie formy glutaminy o różnym tempie wchłaniania i wykorzystania przez organizm: l-glutaminę oraz acetyl-l-glutaminę. Szczególne znaczenie w łagodzeniu katabolizmu nocnego ma acetyl-glutamina. Sprzężenie glutaminy z grupą acetylową powoduje, że związek ten lepiej wnika do komórek, dłużej zachowuje wewnątrzustrojową stabilność, jest wolniej degradowany i tym samym może skutecznie wspomagać łagodzenie katabolizmu postabsorbcyjnego. W zakresie ochrony włókien mięśniowych, działanie preparatu GLUTAGENIX skutecznie dopełniają aminokwasy rozgałęzione (BCAA). Dotychczas suplementacja aminokwasami BCAA rozważana była najczęściej w aspekcie okołowysiłkowym, gdyż w tym okresie organizm wykazuje na nie największe zapotrzebowanie. Wiadomo jednak, że aminokwasy rozgałęzione są także intensywnie zużywane w okresie nocnym, stad ich suplementacja przed snem może odegrać znaczącą rolę antykataboliczną.
Nie tylko ochrona
Istotne jest również zapewnienie odpowiednich warunków dla rozwoju tkanki mięśniowej. Jeżeli zapewnimy dowóz odpowiednich składników budulcowych krótko przed snem, stworzymy również idealne warunki dla prawdłowego przebiegu procesów anabolicznych. W tym zakresie niezwykle ważną rolę może odegrać preparat wysokobiałkowy BIOGENIX PROLONGATUM Charakteryzuje się on nie tylko bardzo wysoka wartością biologiczną ale także dzięki zawartości białek o różnej kinetyce wchłaniania zapewnia dowóz aminokwasów i peptydów wzrostowych niemal na cały okres snu.
ZESTAW SUPLEMENTACYJNY NA NOC
60 min przed snem:
BIOGENIX GLUTAGENIX – 1 kapsułka na 10 kg należnej masy ciała
OLMP BCAA - 0,5g na 10 kg należnej masy ciała
15 min przed snem
PROLONGATUM 25g