turtlekk
10 pytań o napoje energetyzujące
Szybciej, mocniej, do zawrotu głowy. Tak żyje współczesny człowiek. Nie dałby sobie rady bez wspomagania. Dlatego wymyślono energy drinki.
1 jakie napoje mają właściwości pobudzające?
Te, które na opakowaniu mają słowa-klucze "energy" lub "power". Zadaniem tych drinków jest mobilizacja organizmu do większej wydolności. Zawierają składniki, które przyspieszają produkcję energii w komórkach. Na efekt nie trzeba długo czekać: poprawia się samopoczucie, koncentracja, przybywa sił. Większość energy drinków zawiera sporo cukru, co również czyni je produktami "energetycznymi". Cukier bowiem dostarcza organizmowi paliwa, które ten może błyskawicznie przerobić na energię.
2 czy to kofeina działa w nich dopingująco?
Tak. Stymulujące działanie tego typu napojów to głównie jej zasługa. Jedna puszka zawiera nieco więcej kofeiny niż średnia filiżanka kawy. Kofeina to najczęściej używany środek pobudzający. Zwiększa wydzielanie adrenaliny i noradrenaliny w organizmie. Zwane są one hormonami walki i ucieczki, bo natychmiast stawiają organizm w stan gotowości bojowej. Pod ich wpływem w komórkach uruchamiane są rezerwy energetyczne. Mocno przyspiesza tętno i oddech, wzrasta ciśnienie krwi. Rozkurczają się oskrzela, dzięki czemu do komórek dociera więcej tlenu. Naczynia krwionośne w mózgu rozszerzają się, co skraca czas reakcji i zwiększa koncentrację. W ten sposób organizm może działać na znacznie zwiększonych obrotach. Do energy drinków dodaje się kofeinę syntetyczną. Niektóre napoje mogą zawierać dodatkową porcję naturalnej kofeiny, która pochodzi z wyciągu z brazylijskiej rośliny o nazwie guarana.
3 czy są w nich inne składniki dające energię?
Wszystkie tego typu napoje zawierają również taurynę. Jest to substancja białkowa, która występuje naturalnie, np. w czerwonym mięsie. Pobudza komórki nerwowe do intensywnego działania i wspomaga pracę mięśni. Ogranicza też wydzielanie serotoniny, czyli neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za uczucie odprężenia. Do energy drinków dodaje się też witaminy z grupy B. Są one potrzebne m.in. do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, a witamina B12 bierze udział w przerabianiu zapasów w energię. W skład tych napojów wchodzą również związki przyspieszające przemianę materii, np. glukuronolakton. W niektórych drinkach jest także L-karnityna, która ułatwia spalanie tłuszczu.
4 jak często można się nimi "podkręcać"?
Na pewno nie dzień w dzień. To środki na wyjątkowe okazje. Pod wpływem substancji energetyzujących można pobudzić zmęczony organizm, by zdobył się na kolejny zryw. Nie da się tego jednak ciągnąć w nieskończoność. Energizery działają na organizm podobnie jak stres. W sytuacji stresowej w organizmie wydzielają się hormony, które pozwalają na niewyobrażalną wręcz mobilizację. Jednak kiedy emocje opadną, pojawia się ogromne zmęczenie. Jeśli wtedy nie odpoczniesz, nie uda ci się wykrzesać z siebie energii za pomocą żadnych "dopalaczy".
5 czy energy drinki mogą uzależnić?
Tak, podobnie jak poranna kawa. Fizyczne objawy odstawienia kofeiny to kilka dni gorszego samopoczucia. Może pojawić się rozdrażnienie, senność i ból głowy, czyli w sumie nic poważnego.
Warto jednak popracować nad ograniczeniem ilości wypijanych napojów pobudzających. Kiedy dopada cię zmęczenie, powstrzymaj się od sięgnięcia po raz kolejny po puszkę z płynem. Spróbuj znaleźć inny sposob na "doładowanie akumulatorów".
6 kiedy się sprawdzą?
Wtedy gdy, mimo zmęczenia, trzeba działać dalej. To dobra opcja dla kierowców w dalekiej trasie, jeśli nie mogą zatrzymać się na drzemkę. Napoje te przydadzą się podczas wymagającej ciągłego skupienia pracy. Mogą też poratować studenta, który zarywa noce przed sesją.
7 czy warto zabrać je na mecz lub siłownię?
Nie! Niektórzy sportowcy-amatorzy mylą je z napojami izotonicznymi. Te ostatnie służą głównie do uzupełniania płynów oraz soli mineralnych, traconych podczas wysiłku. Łatwo przenikają przez błony komórkowe, co gwarantuje, że szybko dostaną się do krwi, a stamtąd do komórek. Napoje energetyczne nie spełniają takiej roli. Wręcz przeciwnie, mogą nawet zaszkodzić. Gdyby napił się ich maratończyk w czasie biegu, płyn długo zalegałby w jego żołądku. W dodatku są to zwykle napoje gazowane, co dyskwalifikuje ich spożywanie w trakcie wysiłku fizycznego. Uwalniający się gaz spłyca bowiem oddech, może również wywołać kolkę lub problemy żołądkowe.
8 podobno mogą być szkodliwe. To prawda?
Nie, pod warunkiem, że nie przesadzi się z ilością. Energy drinki zawierają bowiem kofeinę, a jej nadmiar, czyli ponad 600 mg dziennie, może wywołać bóle i zawroty głowy, nadmierne rozkojarzenie, a nawet kołatanie serca. Taka ilość kofeiny to odpowiednik ośmiu-dziesięciu filiżanek kawy. Co prawda trudno wypić tyle tego pobudzającego napoju w ciągu dnia, jednak można się do tej dawki zbliżyć. Zwłaszcza gdy oprócz energy drinków będziesz piła colę, jadła czekoladę i łykała niektóre proszki od bólu głowy. Wszystkie one zawierają kofeinę. W ten sposób jej dawka wzrasta. Gdy będziesz dostarczać jej zbyt dużo, ryzykujesz odwodnieniem organizmu i problemami z wątrobą. Ponadto kofeina wypłukuje wapń i magnez, więc łatwo o ich niedobór.
9 kto powinien unikać tych napojów?
Przede wszystkim osoby chore na serce. Drinki te podwyższają ciśnienie, zwiększają więc ryzyko zawału. Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny trzymać się od nich z daleka, głównie ze względu na kofeinę. Zbadano, że przenika ona przez łożysko do płodu. Hamuje wydzielanie hormonu wzrostu, szkodzi więc rozwijającemu się dziecku. Z tego samego powodu nie powinny ich pić dzieci i dojrzewająca młodzież. Muszą na nie uważać również kobiety zagrożone osteoporozą, bo kofeina osłabia mineralizację kości. Napoje energetyzujące nie nadają się dla alergików. Zawierają szereg sztucznych substancji, które mogą spowodować podrażnienie żołądka lub reakcję alergiczną.
10 czym je zastąpić?
Najlepiej zdrowym snem! Zamiast zmuszać się do wysiłku ponad siły, lepiej odpocząć. Można też pić naturalne napoje z kofeiną: kawę, zieloną herbatę albo yerba mate. Zamiast po energy drinki, można też sięgnąć po tabletki z tzw. naturalną kofeiną z guarany. Substancja ta pobudza wolniej, ale efekt jej działania trwa dłużej.
FATALNY DRINK
W barach i dyskotekach energizer z procentami to popularny drink, mimo że na opakowaniach tych napojów jest wyraźny napis "Nie łączyć z alkoholem". Niestety, taki koktajl może bardzo zaszkodzić. Alkohol wymieszany z energy drinkiem szybciej się wchłania, łatwiej więc nie tylko się nim upić, ale i zatruć. U części osób pod wpływem tej kombinacji wzrasta poziom agresji. W dodatku składniki pobudzające "maskują" działanie alkoholu, więc imprezowicz nie zdaje sobie sprawy z tego, że jest pijany. Przekonuje się o tym wtedy, gdy musi wykonać bardziej skomplikowane zadanie, czyli np. w wersji optymistycznej - zamówić taksówkę.
Agnieszka Szymczak
Szybciej, mocniej, do zawrotu głowy. Tak żyje współczesny człowiek. Nie dałby sobie rady bez wspomagania. Dlatego wymyślono energy drinki.
1 jakie napoje mają właściwości pobudzające?
Te, które na opakowaniu mają słowa-klucze "energy" lub "power". Zadaniem tych drinków jest mobilizacja organizmu do większej wydolności. Zawierają składniki, które przyspieszają produkcję energii w komórkach. Na efekt nie trzeba długo czekać: poprawia się samopoczucie, koncentracja, przybywa sił. Większość energy drinków zawiera sporo cukru, co również czyni je produktami "energetycznymi". Cukier bowiem dostarcza organizmowi paliwa, które ten może błyskawicznie przerobić na energię.
2 czy to kofeina działa w nich dopingująco?
Tak. Stymulujące działanie tego typu napojów to głównie jej zasługa. Jedna puszka zawiera nieco więcej kofeiny niż średnia filiżanka kawy. Kofeina to najczęściej używany środek pobudzający. Zwiększa wydzielanie adrenaliny i noradrenaliny w organizmie. Zwane są one hormonami walki i ucieczki, bo natychmiast stawiają organizm w stan gotowości bojowej. Pod ich wpływem w komórkach uruchamiane są rezerwy energetyczne. Mocno przyspiesza tętno i oddech, wzrasta ciśnienie krwi. Rozkurczają się oskrzela, dzięki czemu do komórek dociera więcej tlenu. Naczynia krwionośne w mózgu rozszerzają się, co skraca czas reakcji i zwiększa koncentrację. W ten sposób organizm może działać na znacznie zwiększonych obrotach. Do energy drinków dodaje się kofeinę syntetyczną. Niektóre napoje mogą zawierać dodatkową porcję naturalnej kofeiny, która pochodzi z wyciągu z brazylijskiej rośliny o nazwie guarana.
3 czy są w nich inne składniki dające energię?
Wszystkie tego typu napoje zawierają również taurynę. Jest to substancja białkowa, która występuje naturalnie, np. w czerwonym mięsie. Pobudza komórki nerwowe do intensywnego działania i wspomaga pracę mięśni. Ogranicza też wydzielanie serotoniny, czyli neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za uczucie odprężenia. Do energy drinków dodaje się też witaminy z grupy B. Są one potrzebne m.in. do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, a witamina B12 bierze udział w przerabianiu zapasów w energię. W skład tych napojów wchodzą również związki przyspieszające przemianę materii, np. glukuronolakton. W niektórych drinkach jest także L-karnityna, która ułatwia spalanie tłuszczu.
4 jak często można się nimi "podkręcać"?
Na pewno nie dzień w dzień. To środki na wyjątkowe okazje. Pod wpływem substancji energetyzujących można pobudzić zmęczony organizm, by zdobył się na kolejny zryw. Nie da się tego jednak ciągnąć w nieskończoność. Energizery działają na organizm podobnie jak stres. W sytuacji stresowej w organizmie wydzielają się hormony, które pozwalają na niewyobrażalną wręcz mobilizację. Jednak kiedy emocje opadną, pojawia się ogromne zmęczenie. Jeśli wtedy nie odpoczniesz, nie uda ci się wykrzesać z siebie energii za pomocą żadnych "dopalaczy".
5 czy energy drinki mogą uzależnić?
Tak, podobnie jak poranna kawa. Fizyczne objawy odstawienia kofeiny to kilka dni gorszego samopoczucia. Może pojawić się rozdrażnienie, senność i ból głowy, czyli w sumie nic poważnego.
Warto jednak popracować nad ograniczeniem ilości wypijanych napojów pobudzających. Kiedy dopada cię zmęczenie, powstrzymaj się od sięgnięcia po raz kolejny po puszkę z płynem. Spróbuj znaleźć inny sposob na "doładowanie akumulatorów".
6 kiedy się sprawdzą?
Wtedy gdy, mimo zmęczenia, trzeba działać dalej. To dobra opcja dla kierowców w dalekiej trasie, jeśli nie mogą zatrzymać się na drzemkę. Napoje te przydadzą się podczas wymagającej ciągłego skupienia pracy. Mogą też poratować studenta, który zarywa noce przed sesją.
7 czy warto zabrać je na mecz lub siłownię?
Nie! Niektórzy sportowcy-amatorzy mylą je z napojami izotonicznymi. Te ostatnie służą głównie do uzupełniania płynów oraz soli mineralnych, traconych podczas wysiłku. Łatwo przenikają przez błony komórkowe, co gwarantuje, że szybko dostaną się do krwi, a stamtąd do komórek. Napoje energetyczne nie spełniają takiej roli. Wręcz przeciwnie, mogą nawet zaszkodzić. Gdyby napił się ich maratończyk w czasie biegu, płyn długo zalegałby w jego żołądku. W dodatku są to zwykle napoje gazowane, co dyskwalifikuje ich spożywanie w trakcie wysiłku fizycznego. Uwalniający się gaz spłyca bowiem oddech, może również wywołać kolkę lub problemy żołądkowe.
8 podobno mogą być szkodliwe. To prawda?
Nie, pod warunkiem, że nie przesadzi się z ilością. Energy drinki zawierają bowiem kofeinę, a jej nadmiar, czyli ponad 600 mg dziennie, może wywołać bóle i zawroty głowy, nadmierne rozkojarzenie, a nawet kołatanie serca. Taka ilość kofeiny to odpowiednik ośmiu-dziesięciu filiżanek kawy. Co prawda trudno wypić tyle tego pobudzającego napoju w ciągu dnia, jednak można się do tej dawki zbliżyć. Zwłaszcza gdy oprócz energy drinków będziesz piła colę, jadła czekoladę i łykała niektóre proszki od bólu głowy. Wszystkie one zawierają kofeinę. W ten sposób jej dawka wzrasta. Gdy będziesz dostarczać jej zbyt dużo, ryzykujesz odwodnieniem organizmu i problemami z wątrobą. Ponadto kofeina wypłukuje wapń i magnez, więc łatwo o ich niedobór.
9 kto powinien unikać tych napojów?
Przede wszystkim osoby chore na serce. Drinki te podwyższają ciśnienie, zwiększają więc ryzyko zawału. Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny trzymać się od nich z daleka, głównie ze względu na kofeinę. Zbadano, że przenika ona przez łożysko do płodu. Hamuje wydzielanie hormonu wzrostu, szkodzi więc rozwijającemu się dziecku. Z tego samego powodu nie powinny ich pić dzieci i dojrzewająca młodzież. Muszą na nie uważać również kobiety zagrożone osteoporozą, bo kofeina osłabia mineralizację kości. Napoje energetyzujące nie nadają się dla alergików. Zawierają szereg sztucznych substancji, które mogą spowodować podrażnienie żołądka lub reakcję alergiczną.
10 czym je zastąpić?
Najlepiej zdrowym snem! Zamiast zmuszać się do wysiłku ponad siły, lepiej odpocząć. Można też pić naturalne napoje z kofeiną: kawę, zieloną herbatę albo yerba mate. Zamiast po energy drinki, można też sięgnąć po tabletki z tzw. naturalną kofeiną z guarany. Substancja ta pobudza wolniej, ale efekt jej działania trwa dłużej.
FATALNY DRINK
W barach i dyskotekach energizer z procentami to popularny drink, mimo że na opakowaniach tych napojów jest wyraźny napis "Nie łączyć z alkoholem". Niestety, taki koktajl może bardzo zaszkodzić. Alkohol wymieszany z energy drinkiem szybciej się wchłania, łatwiej więc nie tylko się nim upić, ale i zatruć. U części osób pod wpływem tej kombinacji wzrasta poziom agresji. W dodatku składniki pobudzające "maskują" działanie alkoholu, więc imprezowicz nie zdaje sobie sprawy z tego, że jest pijany. Przekonuje się o tym wtedy, gdy musi wykonać bardziej skomplikowane zadanie, czyli np. w wersji optymistycznej - zamówić taksówkę.
Agnieszka Szymczak
Krzysztof Piekarz
Cinqg
radosuaf
.
King89
djfafa
