Koncerny wydały dziesiątki tysięcy dolarów na propagandowe eksperymenty, a także manipulację społeczeństwem oraz dziennikarzami i autorami książek (często łatwowiernymi, patrz Marion Grillparzer). Doskonale widać to na przykładzie badań naukowych. Konia z rzędem temu, kto znajdzie wiarygodne badania dotyczące wpływu na glikemię soków owocowych oraz napojów cola.
Przykłady manipulacji w badaniach naukowych
Franziska A Hägele (2018) z Uniwersytetu w Hohenheim, Stuttgart, otrzymała zapewne pokaźne wsparcie finansowe od Baumann-Gonser-Stiftung. Ta fundacja prowadzi kampanię propagandową ukierunkowaną na promowanie bezalkoholowych napojów owocowych w żywieniu ludzi, prowadzenie publicznych wykładów i wizyt w placówkach edukacyjnych, udział w imprezach degustacyjnych, przyznawanie nagród osobom, które wniosły szczególny wkład w pozbawioną fermentacji eksploatację owoców. Niestety mam duże wątpliwości odnośnie danych zawartych w badaniu: „High orange juice consumption with or in-between three meals a day differently affects energy balance in healthy subjects”. Jedyne, co jest prawdziwe, to fakt, iż picie soku (~112 g węglowodanów dziennie; ~1277 ml dziennie) w ciągu 4 tygodni spowodowało zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej o 1.0 ± 1.8 kg oraz to, iż jednocześnie w badanej grupie spadła wrażliwość na insulinę. Niestety nie wierzę w to, iż 100% sok zawierający 3.2 g sacharozy, 2.7 g glukozy i 3.0 g fruktozy w 100 ml, nie wywołał wpływu na ilość tkanki tłuszczowej (jeśli był pity razem z posiłkami)! Mało tego, rzekomo picie soku razem z posiłkami doprowadziło do utraty w ciągu 4 tygodni 300 g tkanki tłuszczowej (a spożywany między posiłkami doprowadził do przyrostu 1 kg tkanki tłuszczowej!). Oczywiście tak samo wiarygodne są dane dotyczące rzekomego braku wpływu picia prawie 1.3 l soku dziennie na trójglicerydy, oporność insulinową i glikemię w ciągu dnia.
Drugie badanie, które pokazuje się w Google, to metaanaliza Mary M. Murphy („100 % Fruit juice and measures of glucose control and insulin sensitivity: a systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials”). Wg tej analizy soki są zdrowe, nie szkodzą - pij soki dzień i noc. Chwileczkę! Mary M. Murphy dostała zapewne pokaźne środki finansowe od Juice Products Association. Jawnie określono, iż wszyscy autorzy (Mary M. Murphy, Erin C. Barrett, Kara A. Bresnahan oraz Leila M. Barraj) pracowali na zlecenie „Juice Products Association” (producentów soku). Wszyscy autorzy byli zatrudnieni przez Exponent, Inc., a Exponent, Inc. w tym czasie był podwykonawcą projektu dla „Juice Products Association”. I tak właśnie buduje się pozytywne wyniki metaanaliz.
Jak jest w rzeczywistości?
Ogólnie, wg badań picie soków owocowych i napojów słodzonych wcale nie musi mieć dobroczynnego skutku dla zdrowia:
Schulze MB i wsp. 2004 r. – jedna lub więcej porcji słodzonych napojów dziennie zwiększały ryzyko cukrzycy o 83%, w porównaniu do kobiet, które spożywały mniej, niż 1 porcję napoju miesięcznie,
Julie R. Palmer i wsp. 2008 r. – dwie porcje lub więcej napojów słodzonych dziennie zwiększały ryzyko cukrzycy o 24%, z kolei dla napojów owocowych ryzyko było zwiększone o 31%,
Odegaard AO i wsp. 2010 r. – 43,580 uczestników, wyniki: osoby spożywające dwie lub więcej porcji słodzonych napojów tygodniowo były narażone na 42% większe ryzyko wystąpienia cukrzycy, w porównaniu do osób, które rzadko sięgały po podobne produkty. Osoby spożywające dwie lub więcej porcji napojów owocowych tygodniowo były narażone na 29% większe ryzyko wystąpienia cukrzycy,
Mueller NT i wsp. 2010 r. – 60 524 - osoby spożywające dwie lub więcej porcji słodzonych napojów tygodniowo były narażone na 87% większe ryzyko wystąpienia gruczołowego raka przewodów trzustkowych (potocznie: raka trzustki), w porównaniu do osób, które nie spożywały podobnych napojów. Pięcioletnie przeżycie przy wykryciu podobnego rodzaju raka wynosi poniżej 5%.
Eshak ES i wsp. 2013 r. – kobiety spożywające codziennie porcję słodzonego napoju były narażone na ponad dwukrotnie większe ryzyko wystąpienia cukrzycy typu II (w okresie 5 lat) i 79% większe ryzyko w okresie 10 lat.
Co jest gorsze dla zdrowia: piwo, napoje cola czy soki owocowe 100%?
Ciężko odpowiedzieć na to pytanie. Wg obecnych danych, bezpieczna ilość etanolu wynosi 0 g dziennie. Nowsze badania opublikowane na łamach prestiżowego „The Lancet” nie pozostawiają złudzeń. Uzyskano dane dotyczące spożycia alkoholu i zgonów związanych z nadużywaniem alkoholu dla 195 lokalizacji od okresie od 1990 r. do 2016 r. dla obu płci i dla kolejnych, 5-letnich grup wiekowych od 15 do 95 lat.
Wyniki:
- alkohol we wszystkich grupach wiekowych był siódmą przyczyną śmierci (lub uszczerbku na zdrowiu) w 2016 r. i odpowiadał za 2.2% zgonów kobiet oraz 6.8% zgonów mężczyzn,
- w grupie wiekowej 15-49 lat alkohol odpowiadał za 3.8% zgonów kobiet oraz 12.2% zgonów mężczyzn i był wiodącym czynnikiem przyczyniającym się do śmierci,
- trzy wiodące przyczyny śmierci w tej grupie wiekowej były to: gruźlica (1.4%), wypadki drogowe (1.2%) i samouszkodzenie ciała (1.1%),
- dla osób w wieku 50 lat i starszych nowotwory wywołane piciem alkoholu stanowiły 27.1% wszystkich śmierci z powodu picia alkoholu u kobiet i 18.9% u mężczyzn,
- spożycie alkoholu, które jest bezpieczne dla zdrowia wynosi 0 drinków tygodniowo.
Okazało się, iż jeden dodatkowy drink dziennie (14 g etanolu) zwiększa o 0.5% szansę na wystąpienie różnego rodzaju chorób. Może wydawać się to niewiele, ale w skali świata oznacza dodatkowych 100 000 zgonów powiązanych z piciem alkoholu.
Więc, jeśli pytasz, czy picie alkoholu jest bezpieczne – nowe badania mówią, iż nie.
Niektórzy twierdzą, iż alkohol jest równie szkodliwy dla zdrowia, jak fruktoza zawarta w sokach owocowych i słodzonych napojach (np. typu cola).
Marion Grillparzer na łamach książki „Simple GLYX” twierdzi: „Dla wątroby nie ma znaczenia, czy pijemy piwo czy colę”.
Jerzy Zięba twierdził, iż „fruktoza ma metabolizm podobny do etanolu”, a jest to wierutna bzdura, gdyż te substancje angażują kompletnie różne szlaki enzymatyczne. Fruktoza jest konwertowana poprzez heksokinazę (mięśnie) oraz fosforylowana przez fruktokinazę (czasem nazywaną fosfofruktokinazą) w wątrobie. Wątroba fruktokinaza => fruktozo-1-fosforan => gliceroloaldehydo-3-fosforan => glikoliza lub glukoneogeneza. Etanol: 3 szlaki – dehydrogenaza alkoholowa (I), mikrosomalny układ utleniający (CYP 450) (II) oraz utlenianie etanolu w peroksysomach (III). Proszę mi pokazać podobieństwa!
W rzeczywistości cola ma dużo cukru i wywołuje równie negatywne skutki zdrowotne, jak każdy słodzony napój, soki 100%, woda z cukrem, woda z miodem, woda z cukrem brązowym itd. Nie ma znaczenia, czy coś jest naturalne czy nie. Jest to mit głoszony przez osoby nie znające podstaw biochemii, farmakologii oraz zasad, jakim podlega organizm człowieka. Piwo zawiera etanol, który podlega kompletnie innym przemianom w ustroju, niż węglowodany. Zestawianie tych dwóch napojów i twierdzenie, iż mają taki sam wpływ na ustrój, jest karygodnym błędem. Sullivan MJ, Scott RL. wykazali, iż napoje cola, soki owocowe czy pokrojona pomarańcza, wywołują podobne efekty pod względem wpływu na stężenie cukru we krwi.
100 g węglowodanów vs 2 litry piwa – co gorsze?
B.I. Joffe i wsp. porównali:
- wypicie 2 l klasycznego lagera (browar z Południowej Afryki),
- wypicie 2 l piwa z sorgo - sorgo jest rośliną należącą do rodziny wiechlinowatych (Poaceae), podrodziny prosowate (Panicoideae),
- spożycie 100 g węglowodanów w słodzonym napoju (zawierał cukry proste, oligo- i polisacharydy).
Piwo zawierało 3.1% węglowodanów głównie dekstryny. W sumie 62 g węglowodanów na 2 litry napoju (w tym ~12 g maltotriozy, maltozy, glukozy i fruktozy). Aby dostarczyć 100 g węglowodanów w napoju, należałoby wypić 940 ml napoju typu cola (jednej z wiodących firm na rynku). Taka porcja coli dostarcza ~100 g węglowodanów o szybkiej kinetyce. W sumie napoje słodzone i 100% soki owocowe nie powinny różnić się wpływem na ustrój, gdyż cukier to cukier. Niezależnie, jak pozyskamy glukozę czy fruktozę, ich wpływ na zdrowie będzie podobny.
Obraz: wpływ na glikemię piwa (lager), piwa z sorgo oraz napoju ze 100 g węglowodanów.
Naukowcy wykazali, iż 2 litry piwa wywołują niekorzystny wpływ na stężenie insuliny i glukozy we krwi. Jednak nie można twierdzić, iż mają taki sam wpływ, jak napój z węglowodanami. Wykresy obrazujące odpowiedź glikemiczną były całkowicie inne po spożyciu napoju zawierającego 100 g węglowodanów i po dostarczeniu 2 litrów standardowego piwa. Ale … piwo zawiera etanol mający niszczący potencjał dla ustroju. Dodatkowo napój z węglowodanami wywołuje dłuższy i silniejszy wyrzut insuliny oraz glukozy. Nie można stawiać tych napojów w tym samym rzędzie, gdyż oba są szkodliwe, jednak poprzez zupełnie inne mechanizmy.
W wielkim skrócie:
- po 1 h stężenie insuliny było prawie identyczne w grupie, która wypiła 2 l piwa, jak i po napoju z węglowodanami,
- po 1 h stężenie glukozy w grupie pijącej piwo osiągnęło ~ 5.0 mmol/L, tymczasem u osób pijących napoje z węglowodanami osiągnęło prawie 8.0 mmol/L,
- po 2 h stężenie insuliny w grupie pijącej piwo było już tylko nieznacznie podniesione,
- po 2 h stężenie glukozy w grupie pijącej piwo osiągnęło mniej, niż 4.0 mmol/L, tymczasem u osób pijących napoje z węglowodanami osiągnęło ponad 6.0 mmol/L,
- po 2 h stężenie insuliny w grupie pijącej napój z węglowodanami było nadal silnie podniesione i odnotowano szczytowy poziom (~5.0 mU/L),
- po 3 h stężenie insuliny w grupie pijącej napój z węglowodanami było nadal podwyższone, tymczasem w grupie pijącej piwo spadło prawie do wartości wyjściowych,
Obraz: wpływ na glikemię różnego rodzaju węglowodanów. Źródło: M. C. Gannon, F. Q. Nuttall, P. A. Krezowski, C. J. Billington, S. Parker „The serum insulin and plasma glucose responses to milk and fruit products in Type 2 (non-insulin-dependent) diabetic patients”
Jak widać sok pomarańczowy jest równie niekorzystny, jak picie wody słodzonej cukrem stołowym (sacharozą), zaś najgorsze efekty przynosi czysta glukoza.
OGTT – polega na podaniu standardowej dawki glukozy (50, 75 lub 100 g) i obserwacji spadku stężenia cukru we krwi.
Ogólnie wg ESAP przy dawce 75 g glukozy podanej doustnie w trakcie OGTT:
- stężenie glukozy we krwi powinno wynosić mniej niż 200 mg/dL (po 1 h); 11.1 mmol/L,
- stężenie glukozy we krwi powinno wynosić mniej niż 140 mg/dL (po 2 h); < 7.77 mmol/L,
- stężenie pomiędzy 140-200 mg/dL po 2 h uznawane jest za nietolerancję glukozy – często stan przedcukrzycowy,
- stężenie większe niż 200 mg/dL oznacza cukrzycę,
Podsumowanie
Wbrew obiegowym opiniom i opłaconym naukowcom wydaje się, iż napoje słodzone (cola, oranżady, toniki, woda z cukrem, woda z miodem itd.) lub zawierające naturalne cukry (soki 100%), wywierają podobny, niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka.
Nie ma znaczenia, iż sok jest 100% owocowy lub „świeżo wyciskany”. Cukier to cukier, a trucizna pozostaje trucizną, nieważne, czy weźmiemy ją z muchomora czy uzyskamy w laboratorium. Naturalne, nie znaczy zdrowe!
Piwo wywołuje niekorzystny wpływ na glikemię, mniejszy od napoju z węglowodanami (mającymi 100 g w porcji). Jednak mimo, iż piwo dostarczyło tylko 62 g węglowodanów, jego wpływ na insulinę był porównywalny do dostarczenia porcji 100 g węglowodanów. Czyli piwo, soki 100% i napoje słodzone (np. cola) są zapewne równie niekorzystne dla kompozycji sylwetki i zdrowia! Powiązano je z kancerogenezą, tyle że w oparciu o różne mechanizmy. Acetaldehyd stanowi główny metabolit etanolu i jest klasyfikowany, jako znany kancerogen. Dlatego alkohol wywołuje raka. Z kolei napoje słodzone, poprzez ciągłą stymulację insuliny i IGF-1 oraz otłuszczanie sylwetki (tłuszcz wisceralny), sprzyjają kancerogenezie.
Referencje, piśmiennictwo:
Julie R. Palmer „Sugar-Sweetened Beverages and Incidence of Type 2 Diabetes Mellitus in African American Women” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2708080/
Schulze MB „Sugar-sweetened beverages, weight gain, and incidence of type 2 diabetes in young and middle-aged women” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15328324
Odegaard AO1, Koh WP, Arakawa K, Yu MC, Pereira MA. „Soft drink and juice consumption and risk of physician-diagnosed incident type 2 diabetes: the Singapore Chinese Health Study” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20160170
Mueller NT „Soft drink and juice consumption and risk of pancreatic cancer: the Singapore Chinese Health Study” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20142243
Eshak ES, Iso H, Mizoue T, Inoue M, Noda M, i wsp.(2013) Soft drink, 100% fruit juice, and vegetable juice intakes and risk of diabetes mellitus. Clin Nutr 32: 300–308. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22917499
Bo Xi „Intake of Fruit Juice and Incidence of Type 2 Diabetes: A Systematic Review and Meta-Analysis” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3969361/
Sullivan MJ, Scott RL. „Postprandial glycemic response to orange juice and nondiet cola: is there a difference?”https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2049981
Tadeusz Witkowski, Barbara Foszczyńska, Joanna Chmielewska, Józef Sowiński „SORGO JAKO KOMPONENT PIW SPECJALNYCH” http://www.acta.media.pl/pl/action/getfull.php?id=5525
M. C. Gannon, F. Q. Nuttall, P. A. Krezowski, C. J. Billington, S. Parker „The serum insulin and plasma glucose responses to milk and fruit products in Type 2 (non-insulin-dependent) diabetic patients” https://link.springer.com/article/10.1007/BF00873217
