Jest to jedno z najpopularniejszych zagadnień szeroko i często błędnie interpretowane przez wielu z trenujących mężczyzn. Od razu zaznaczę, iż liczne badania naukowe są prowadzone na osobach mających niski poziom androgenów lub niewytrenowanych. A to zupełnie inna sytuacja niż ta, z jaką mamy do czynienia w przypadku trenujących, młodszych mężczyzn. 

  1. Dlaczego większości badań nie można odnosić do młodych sportowców?
  2. HCG – poziom testosteronu i redukcja tkanki tłuszczowej!
  3. Estradiol reguluje poziom tkanki tłuszczowej!
  4. Czy oxandrolone, testosteron lub nandrolone wpływają na kompozycję sylwetki?
  5. Sterydy a wrażliwość insulinowa
  6. Podsumowanie

Dlaczego większości badań nie można odnosić do młodych sportowców?

Wystarczy, że wyjściowo mężczyźni mieliby niski poziom testosteronu (różnej etiologii hipogonadyzm), aby po podaniu kilkuset mg testosteronu tygodniowo odnotować znaczący przyrost masy mięśniowej i jednoczesną redukcję tkanki tłuszczowej. Zresztą niekoniecznie należy podawać testosteron (iniekcyjny lub w żelu). Zadowalające efekty może przynieść terapia clomidem lub hCG.

Cytrynian klomifenu jest uniwersalnym środkiem z grupy SERM (selektywnych modulatorów receptora estrogenowego). Stosuje się go przy różnorakich schorzeniach (np. w leczeniu niepłodności u kobiet, gdyż wywołuje owulację). Z badań wiemy, iż samo podawanie clomidu wystarczy, by znacząco zwiększyć stężenie testosteronu w ustroju mężczyzny.

W badaniach Taylor F. i wsp. okazało się, że podawanie u mężczyzn z hipogonadyzmem clomidu (clomiphene citrate) jest równie skuteczne, jak żel z testosteronem.Długofalowo efekty przynoszą również inhibitory aromatazy takie, jak anastrazol, co wykazano w badaniach Dias JP i wsp. W ciągu roku mężczyźni zwiększyli beztłuszczową masę ciała o 1,2 kg, jednocześnie mężczyźni pozbyli się średnio 1,8 kg tkanki tłuszczowej.

HCG – poziom testosteronu i redukcja tkanki tłuszczowej!

sterydy

Jeśli chodzi o hCG (ang. human chorionic gonadotropin) - gonadotropina kosmówkowa jest w stanie przynosić zadowalającą poprawę odtłuszczenia ciała. Na przykład w badaniach Peter Y Liu i wsp. podawanie 5000 IU hCG dwa razy w tygodniu przez 3 miesiące u mężczyzn w wieku 60-85 lat zaowocowało:

  • wzrostem beztłuszczowej masy ciała o 2 kg
  • spadkiem poziomu tkanki tłuszczowej o 1 kg

Cytowani w eksperymencie Peter Y Liu mężczyźni wyjściowo wykazywali niskie stężenie testosteronu we krwi wynoszące 15 nmol/l lub mniej (czyli 432 ng/dL lub mniej). W toku kuracji znacznie wzrósł u nich poziom testosteronu wolnego, całkowitego oraz estradiolu. Wpływ na IGF-1 oraz leptynę był nieznaczny. Najprawdopodobniej to właśnie podniesienie poziomu testosteronu oraz estradiolu wpłynęły na redukcję tkanki tłuszczowej i zwiększenie beztłuszczowej masy ciała. Wykazano, iż blokowanie konwersji testosteronu do estradiolu powoduje przyrosty tkanki tłuszczowej.

Estradiol reguluje poziom tkanki tłuszczowej!

U mężczyzn niedobór testosteronu sprzyja insulinooporności i otłuszczeniu, ale najprawdopodobniej poprzez wpływ pośredni na estrogeny. Testosteron u mężczyzny podlega przemianie do estrogenów w tym estradiol.

To zapewne estradiol reguluje przyrosty tkanki tłuszczowej mężczyzn. Z badań Joela S. Finkelsteina wynika, iż estrogeny są niezbędne dla hipertrofii. Co więcej: mężczyźni, u których zablokowano aromatyzację, nabrali zdecydowanie więcej tłuszczu. To niezbicie świadczy o tym, iż hormony błędnie postrzegane jako "kobiece", regulują skład ciała mężczyzny. Oczywiście do zagadnienia nie należy podchodzić bezkrytycznie. Zarówno niedobór, jak i nadmiar dowolnych hormonów może przynosić ciężkie skutki uboczne i jest związany z wieloma chorobami.

sterydy

Czy oxandrolone, testosteron lub nandrolone wpływają na kompozycję sylwetki?

Na przykładzie badania Lovejoy JC i wsp. pokażę, w czym tkwi problem.

Podawano tam:

  • neantat testosteronu 
  • oxandrolone (po 3 miesiącach zmieniono środek na nandrolone decanoate)
  • placebo

W badaniu wzięło udział 30 zdrowych, otyłych mężczyzn w wieku 40-60 lat ze stężeniami testosteronu w niskim i normalnym zakresie (2-5 ng/mL). Rozkład tkanki tłuszczowej w tułowiu i objętość mięśni uda ustalono dzięki tomografii komputerowej. Z kolei skład ciała metodą DEXA. Dodatkowo badano skład krwi, lipidogram, aktywność tarczycy i obciążenie nerek.

Wyniki

  • po 3 miesiącach odnotowano znaczny spadek ilości podskórnej tkanki tłuszczowej w tułowiu w grupie, której podawano oxandrolone, choć pomiędzy grupami nie było znacznych różnic w wadze ciała
  • grupa biorąca oxandrolone wykazywała większy spadek tłuszczu wisceralnego, a całkowita ilość tego rodzaju tłuszczu była niższa po 3 miesiącach w grupie oxandrolonu, w porównaniu do grupy testosteronu i placebo

Uwaga

W grupie oxandrolonu znacząco spadło stężenie testosteronu wolnego i całkowitego (blokowanie układu HPTA, w internecie jest szeroko rozpowszechniony mit o środkach, które mają nie blokować produkcji testosteronu endogennego; w istocie to niemożliwe). W grupie testosteronu odnotowano zwyżkę stężenia t. całkowitego i wolnego.

Oxandrolone wpłynął na aktywność tarczycy, na dodatek silnie wpłynął na HDL (obniżył) i LDL (podwyższył), czyli zaburzył lipidogram (większość doustnych środków hormonalnych ma wpływ na profil lipidowy i ryzyko sercowo-naczyniowe). Wskutek tego badacze zaczęli podawać mężczyznom nandrolone zamiast oxandrolonu.

Nandrolone podwyższył ilość tłuszczu wisceralnego (wokół narządów wewnętrznych) w okresie 6 miesięcy, przy czym paradoksalnie obniżył ilość tłuszczu w tułowiu, rozpatrując ogólnie (tłuszczu podskórnego). Nandrolone paradoksalnie wpłynął na spadek objętości mięśni ud, podczas gdy oxandrolone promował ich wzrost. Nandrolone poprawił profil lipidowy, odwracając negatywne zmiany, które przyniósł oxandrolone.

Na koniec najciekawsze

Enantan testosteronu nie miał wpływu na obniżenie ilości tłuszczu wisceralnego, a nawet wpłynął na zwiększenie ilości tłuszczu wisceralnego w ciągu 6 miesięcy obserwacji (pomiędzy 3 a 9 miesiącem podawania środka). I znów paradoksalnie testosteron miał wpływ na obniżenie się ilości tłuszczu podskórnego, ale niewisceralnego.

Sterydy a wrażliwość insulinowa

Na koniec chciałbym podsumować kwestię pogarszania przez niektóre środki wrażliwości insulinowej. Stwierdzono, iż znaczenie ma nie tylko rodzaj stosowanego sterydu anaboliczno-androgennego i droga jego podania, ale także dawka. Zarówno niskie, jak i ponadfizjologiczne stężenia testosteronu mogą negatywnie wpływać na wrażliwość insulinową.

sterydy

Niektóre badania wskazują, iż szczególnie negatywny może być wpływ 17-alfa alkilowanych, doustnych SAA, które wykazują się dużą toksycznością dla wątroby (np. metanabol, anapolon).

Jednakże zastosowano tam proste metody pomiaru tolerancji glukozy w ustroju. Najprawdopodobniej to właśnie duża toksyczność dla wątroby wpływa na rosnącą insulinooporność. Wątroba reguluje glikemię, dysponuje zasobami glikogenu wątrobowego, odpowiada za syntezę kwasów tłuszczowych itd. Co ciekawe doustne środki, które nie są alfa alkilowane nie pogarszają wrażliwości insulinowej. 

Wczesne doniesienia mówiły o wpływie androgenów na wrażliwość insulinową przez wyniki testów tolerancji glukozy. Doustny testosteron undecanoate miał pogarszać wrażliwość insulinową. Jednakże nowsze randomizowane badana z grupą placebo mówią o tym, iż doustne środki, które nie są 17-alfa-alkilowane poprawiają lub nie pogarszają wrażliwości insulinowej.

Polecamy również: Sterydy anaboliczno-androgenne a podaż protein

Podsumowanie

Nie można określić, czy testosteron wpłynie na zmniejszenie ilości tkanki tłuszczowej. Badania przynoszą w tej materii sprzeczne wyniki, jeśli już efekt jest nieznaczny (czym jest redukcja 1 kg w ciągu 5 miesięcy cyklu na testosteronie, 600 mg tygodniowo enanthate?).

Meta-analiza dotycząca mężczyzn w średnim wieku 64.5 roku pokazuje, iż podawanie testosteronu (enanthate, undecanoate, żelu, w plastrach itd.) przyczynia się do niewielkiej redukcji tkanki tłuszczowej (1,6 kg) oraz przyrostu beztłuszczowej masy ciała 1,6 kg (jednak w skali wielu miesięcy nie jest to rewelacyjnym wynikiem).

Małe dawki testosteronu sprzyjają otłuszczeniu sylwetki (25, 50 i 125 mg tygodniowo). U mężczyzn z niskim stężeniem testosteronu, ale mających mniej niż 40 lat podawanie testosteronu przynosi zupełnie inne efekty, niż w grupie 60-75 lat.

Pewne korzyści redukcyjne mogą dawać hCG, oxandrolone, winstrol, czy masteron, ale tak naprawdę większość efektów zależy od stosowanego treningu i diety, nie od farmakologii tym bardziej, iż niektóre środki wyrządzają niedźwiedzią przysługę, pogarszając funkcjonowanie wątroby i pośrednio pogarszając tolerancję węglowodanów.

U osób zatłuszczonych podawanie androgenów z reguły prowadzi do nadmiernej aromatyzacji (w tkance tłuszczowej), co nasila odkładanie tłuszczu podskórnego i wisceralnego.

Referencje:

  • Lovejoy JC1, Bray GA, Greeson CS, Klemperer M, Morris J, Partington C, Tulley R. “Oral anabolic steroid treatment, but not parenteral androgen treatment, decreases abdominal fat in obese, older men”.
  • Kathleen Deska PAGANA, Timothy J. PAGANA „Testy laboratoryjne i badania diagnostyczne w medycynie”
  • Peter Y Liu, Susan M Wishart, David S Celermajer, Mark Jimenez, Irene Di Pierro, Ann J Conway andDavid J Handelsman “Do reproductive hormones modify insulin sensitivity and metabolism in older men? A randomized, placebo-controlled clinical trial of recombinant human chorionic gonadotropin” https://pdfs.semanticscholar.org/4e9f/5b8d6e3283cfcae0adabe037b6eb4d33d8b6.pdf
  • Joel S. Finkelstein, M.D., Hang Lee, Ph.D., Sherri-Ann M. Burnett-Bowie, M.D., M.P.H., J. Carl Pallais, M.D., M.P.H., Elaine W. Yu, M.D., Lawrence F. Borges, M.D., Brent F. Jones, M.D., Christopher V. Barry, M.P.H., Kendra E. Wulczyn, B.A., Bijoy J. Thomas, M.D., and Benjamin Z. Leder, M.D.
  • “Gonadal Steroids and Body Composition, Strength, and Sexual Function in Men”
  • E. Todd Schroeder, Ph “Treatment with Oxandrolone and the Durability of Effects in Older Men” http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.534.9245&rep=rep1&type=pdf
  • http://www.mesomorphosis.com/downloads/uspi-oxandrin.pdf
  • McCullagh EP & Jones R. A note on the effect of certain androgens upon the red blood cell count and upon the glucose tolerance. Cleveland Clinic Quarterly
  • Landon J, Wynn V & Samols E. The effect of anabolic steroids on blood sugar and plasma insulin levels in man. Metabolism
  • Landon J, Wynn V, Cooke JNC & Kennedy A. Effects of anabolic steroid, methandienone, on carbohydrate metabolism in man. Metabolism
  • Landon J, Wynn V, Houghton BJ & Cooke JNC. Effects of anabolic steroid, methandienone, on carbohydrate metabolism in man II. Effect of methandienone on response to glucagon, adrenaline and insulin in the fasted subject. Metabolism
  • Woodard TL, Burghen GA, Kitabchi AE & Wilimas JA. Glucose intolerance and insulin resistance in aplastic anemia treated with oxymetholone. Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism 1981
  • Marin P, Holmang S, Jonsson L, Sjostrom L, Kvist H, Holm Get al. The effects of testosterone treatment on body composition and metabolism in middle-aged obese men. International Journal of Obesity and Related Metabolic Disorders
  • Marin P, Krotkiewski M & Bjorntorp P. Androgen treatment of middle-aged, obese men: effects on metabolism, muscle and adi- pose tissues. European Journal of Medicine
  • Cohen JC & Hickman R. Insulin resistance and diminished glucose tolerance in powerlifters ingesting anabolic steroids. Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism
  • https://journals.viamedica.pl/arterial_hypertension/article/viewFile/12925/10703
  • Taylor F., Levine L. "Clomiphene citrate and testosterone gel replacement therapy for male hypogonadism: efficacy and treatment cost" https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19694928
  • Dias JP1, Melvin D1, Simonsick EM2, Carlson O1, Shardell MD2, Ferrucci L2, Chia CW2, Basaria S3, Egan JM1. “Effects of aromatase inhibition vs. testosterone in older men with low testosterone: randomized-controlled trial”. Andrology. 2016 Jan;4(1):33-40. doi: 10.1111/andr.12126. Epub 2015 Nov 20.
  • Shalender Bhasin, Linda Woodhouse, Richard Casaburi, Atam B. Singh, Ricky Phong Mac, Martin Lee, Kevin E. Yarasheski, Indrani Sinha-Hikim, Connie Dzekov, Jeanne Dzekov, Lynne Magliano, and Thomas W. Storer „Older Men Are as Responsive as Young Men to the Anabolic Effects of Graded Doses of Testosterone on the Skeletal Muscle” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15562020
  • Bhasin S, Woodhouse L, Casaburi R, Singh AB, Bhasin D, Berman N, Chen X, Yarasheski KE, Magliano L, Dzekov C, Dzekov J, Bross R, Phillips J, Sinha-Hikim I, Shen R, Storer TW 2001 Testosterone dose-response relation-ships in healthy young men. Am J Physiol Endocrinol Metab 281:E1172–E1181 https://www.physiology.org/doi/abs/10.1152/ajpendo.2001.281.6.E1172?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori%3Arid%3Acrossref.org&rfr_dat=cr_pub%3Dpubmed
  • Hermann M. Behre and Eberhard Nieschlag “Comparative pharmacokinetics of testosterone esters”
  • Andrea M. Isidori*, Elisa Giannetta*, Emanuela A. Greco*, Daniele Gianfrilli*, Vincenzo Bonifacio*, Aldo Isidori*, Andrea Lenzi† and Andrea Fabbri “Effects of testosterone on body composition, bone metabolism and serum lipid profile in middle-aged men: a meta-analysis” http://www.mybiote.com/ftp_uploads/knowledge-base/Studies/Bone/Isidori%20AM_05_Clinical%20Endo_Effect%20of%20test%20on%20body%20%20composition%20bone%20metab%20and%20serum%20lipid%20profile%20in%20middle%20aged%20men_%20a%20meta%20analysis.pdf
Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.
Komentarze (3)
kkatsu

Knife popraw wnioski bo masz błąd: "małe dawki testosteronu sprzyjają otłuszczeniu sylwetki (25, 50 i 125 mg tygodniowo), [19]"

Bardzo mnie to zaciekawiło wiec spojrzałem do badania, w którym jest napisane "Fat mass, measured by underwater weighing, increased significantly in men receiving the 25- and 50-mg doses but did not change in men receiving the higher doses of testosterone (Table 3, Fig. 1)."

Plus te tabele dość dokładnie pokazują.

0
_Knife_

No, ale wg DEXA w gr. 125 mg odnotowano spadek o 0.3 kg, a nie pokazuje tego wynik po lewej stronie tabelki. Dla ważenia podwodnego spadek jest większy niż dla dawki 300 mg (niemożliwe), a obok jest wskazane, iż przyrost tkanki tłuszczowej wynosił do 0.5 kg (lub spadek - 0.5 kg). Dlatego rozpatrzyłem to na swoją korzyść wg mojej logiki i rozumowania.

0
kkatsu

Według tabeli 3:

Zmiana otłuszczenia w ważeniu podwodnym w porównaniu do punkty wyjscia +0.01 +/- 0.5
Zmiana otłuszczenia według Dexa scan w porównaniu do punkty wyjscia -0.3 +/- 0.8

Jak na tej podstawie stwierdziłeś, że dawka 125mg sprzyja "otłuszczeniu sylwetki" ? Bo badanie tego nie podpiera (ani suche liczby, ani komentarze autorów). To nie miejsce na rozpatrywanie czegoś na swoją korzyść lub nie.

0