Mówi się, że zimą człowiek składa się z 65% mandarynek. W czasie świąt może nawet przekraczać 70%. Wniosek z tego taki, że bez mandarynek nie jesteśmy w stanie żyć. Tak samo, jak bez wody i tlenu... A tak na poważnie, to skąd się wzięła mandarynka? Jakie ma wartości odżywcze i dlaczego jest taka pyszna?
Pochodzenie mandarynki
Mandarynka to okrągły, pomarańczowy owoc, podobny do pomarańczy, ale znacznie mniejszy. Uważa się, że pochodzi z Indii, ale dość szybko rozprzestrzeniła się po świecie i zdobyła serca wielu ludzi.
Jeśli poszukasz w Internecie informacji na temat mandarynek, to możesz się spotkać z dwiema nazwami – mandarynka (ang. mandarin) oraz tangerynka (ang. tangerin). Jaka jest między nimi różnica? Technicznie rzecz biorąc tangerynka to mandarynka, jednak nie wszystkie mandarynki to tangerynki. Mandarynka to naturalny przodek wielu cytrusów, a tangerynka to jedna z najpopularniejszych jej odmian i zapewne dlatego w wielu źródłach nazwy te się przeplatają, choć nie są do końca tożsame.
Mandarynka kontra pomarańcza
Istnieje wiele różnych spekulacji na temat genezy cytrusów. Przyjmuje się natomiast, że to mandarynka była pierwsza i skrzyżowana z pomelo dała nam pomarańczę. Czym się różnią te dwa owoce? Na pierwszy rzut od razu widać, że różnią się wielkością. Pomarańcze są zwykle większe i mają grubszą skórkę, przez co trudniej się je obiera.
Każdy z cytrusów ma pod skórą zwaną egzokarpem tzw. mezokarp. To taka jasna błona, która okrywa środek owocu. Ma nieco cierpki smak i zwykle w większych cytrusach zostaje zerwany i odrzucony. W następnej kolejności mamy endokarp i to jest ta najcieńsza błona, pod którą już znajduje się soczysty miąższ.
Dzieląc mandarynkę czy pomarańczę na części, rozdzielamy właśnie ten endokarp. Idąc dalej, w głąb owocu, znajdziemy pestki (ich wielkość i ilość zależy od gatunku owoców), a następnie jest środek tzw. axis. Struktura wszystkich cytrusów jest taka sama, aczkolwiek poszczególne elementy mogą się różnić grubością, kolorem czy smakiem.
Jakie są rodzaje mandarynek?
Do najpopularniejszych odmian należą:
Tangerynki – jak już wspomniałam, pierwotnie nazywano mandarynki zamiennie tangerynkami. Z czasem jednak termin ten nabrał innego znaczenia. Tangerynki są bardziej cierpkie i mają głębszy pomarańczowy kolor niż inne odmiany. Mają także bardziej charakterystyczny kształt. Są nieco większe niż np. klementynki i mają z jednej strony charakterystyczne wydłużenie. Występują także pod nazwami tangelo lub mineola.
Klementynki — ta słodka i soczysta odmiana jest zwykle pozbawiona pestek i łatwa do obierania. Ich zewnętrzna strona ma głęboki pomarańczowy kolor o gładkim i błyszczącym wyglądzie. Zwykle są mniej kwaśne.
Satsuma – są okrągłe i mają cienką skórkę, co ułatwia ich obieranie. Co ciekawe, często są sprzedawane z łodygą, ponieważ zdarza się, że wraz z jej usunięciem odpada od razu skórka. Mandarynki te są słodkie, delikatne i soczyste.
Ile waży mandarynka?
Mandarynka jest niewielkich rozmiarów i waży średnio 65 g po obraniu skórki.
Ile kalorii ma mandarynka?
Zjadając 100 g mandarynek, otrzymamy 53 kcal. Zatem jeden średniej wielkości owoc, to zaledwie 34 kcal.
Jakie wartości odżywcze ma mandarynka?
W 100 g mandarynki jest:
- 13,3 g węglowodanów (w tym 10,58 g cukrów prostych)
- 1,8 g błonnika
- 0,81 g białka
- 0,31 g tłuszcz
- 166 mg potasu
- 37 mg wapnia
- 20 mg fosforu
- 12 mg magnezu
- 2 mg sodu
- 0,15 mg żelaza
- 26,7 mg witaminy C
- 0,376 mg witaminy B3
- 0,2 mg witaminy E
- 0,078 mg witaminy B6
- 0,058 mg tiaminy
- 0,036 mg ryboflawiny
- 681 IU witaminy A
Jakie korzyści zdrowotne dają mandarynki?
Podobnie jak większość owoców cytrusowych, mandarynki są bogate w witaminy, błonnik i różne związki roślinne. Jakich korzyści zdrowotnych możemy się spodziewać?
Opóźniają procesy starzenia
Mandarynki są bogate w prozdrowotne związki roślinne, takie jak flawonoidy, które są rodzajem przeciwutleniaczy. Pomagają one chronić organizm przed wolnymi rodnikami, które sprzyjają procesom starzenia się i pojawianiu się chorób, takich jak nowotwory i choroby serca.
Wzmacniają układ odpornościowy
Biorąc pod uwagę wysoką zawartość witaminy C, mandarynki mogą wzmacniać układ odpornościowy. Witamina C jest przeciwutleniaczem, który wzmacnia funkcję komórek odpornościowych w walce z uszkodzeniami oksydacyjnymi. Sprzyja również śmierci szkodliwych drobnoustrojów i przyspiesza gojenie się ran skórnych.
Poprawiają zdrowie jelit
Dzięki zawartości błonnika mandarynki wpływają korzystnie na trawienie. Błonnik występuje w dwóch postaciach – rozpuszczalnej i nierozpuszczalnej. Owoce cytrusowe są szczególnie bogate w ten pierwszy. Pomagają też zmiękczyć stolec i potencjalnie ułatwić ruchy jelit. Mandarynki mają także nieco nierozpuszczalnego błonnika, który przechodzi przez jelita bez rozkładu. Oba rodzaje błonnika wiążą się także z mniejszym ryzykiem chorób przewlekłych.
Pomagają zachować prawidłową masę ciała
Mandarynki mają niewiele kalorii i są bardzo słodkie. Z powodzeniem mogą stanowić przekąskę dla wszystkich łasuchów, którzy chcą lub muszą trzymać się niższych kalorii.
Jak jeść mandarynki?
Najprościej jest je obrać ze skórki i wsuwać! Natomiast możesz ich także użyć do różnych deserów np. zalać galaretką, dodać do jogurtu naturalnego albo zrobić frużelinę. Niektórzy dodają także mandarynki do wytrawnych sałatek, ponieważ świetnie się komponują z warzywami liściastymi takimi jak sałata czy szpinak i orzechami. A jeśli wolisz płynne posiłki, dodaj mandarynkę do swojego ulubionego koktajlu lub domowego soku.
Podsumowanie
Mandarynka to niewielkich rozmiarów, słodki i soczysty owoc. Tak jak inne cytrusy zawiera mnóstwo witamin i minerałów, błonnik oraz niewielką ilość kalorii. Dostępne są w sprzedaży przez niemal cały rok, ale bez wątpienia odgrywają ważną rolę w naszym życiu w okresie zimowym.
