Przed, czy po posiłku?...
Saponiny steroidowe są substancjami bardzo dobrze rozpuszczalnymi w wodzie, w związku z czym, najkorzystniej jest stosować je przed posiłkami. Zażywane w trakcie, lub po posiłku, wchłaniają się słabiej, szczególnie, gdy posiłek obfituje w pokarmy zwierzęce. Po takim posiłku, w treści pokarmowej występuje cholesterol i kwasy żółciowe, z którymi saponiny tworzą stabilne, trudno wchłaniane połączenia, usuwane poza organizm.
Skąd, więc biorą się zalecenia niektórych firm, stosowania preparatów tribulusa w trakcie, lub po posiłku?...
Może to być spowodowane nieporozumieniami, związanymi z błędną interpretacją zaleceń farmakologicznych i/lub charakterystyki surowca.
Do niedawna, jedynym, oficjalnym, medycznym wskazaniem do stosowania preparatów saponinowych było leczenie miażdżycy. Preparaty saponinowe obniżają bowiem poziom cholesterolu, wiążąc i usuwając zarówno sam cholesterol, jak też jego produkty – kwasy żółciowe. W leczeniu miażdżycy, oczywistym jest, że preparaty saponinowe należy stosować w trakcie, lub po posiłku, bo wtedy saponiny najefektywniej wiążą cholesterol z pokarmu i kwasy żółciowe, napływające do treści pokarmowej w konsekwencji spożycia posiłku. Farmakologia zaleca więc, w leczeniu miażdżycy, podawanie preparatów saponinowych podczas, lub po posiłkach. Niektóre firmy mogą więc bezkrytycznie, bez dogłębnej analizy zagadnienia, ekstrapolować zalecenia farmakologiczne na obszar wspomagania... Jednak to, co znakomite, dla leczenia miażdżycy, nie znajduje zastosowania we wspomaganiu. Tutaj, bowiem należy dążyć, nie do maksymalnego tworzenia i usuwania kompleksów saponinowych poza organizm, ale odwrotnie – minimalizowania tego efektu i intensyfikacji wchłaniania samych saponin.
Surowce saponinowe (zawierające saponiny steroidowe) zaliczane są do szerszej grupy farmakognostycznej – surowców steroidowych. Generalnie, steroidy nie rozpuszczają się w wodzie, za to dobrze rozpuszczają się w tłuszczach – mówimy, że są lipofilne i hydrofobowe. Należą do chemicznej grupy izoprenoidów, podobnie, jak np. witamina A, witamina D, beta karoten, likopen i koenzym Q10. Substancje nierozpuszczalne w wodzie wchłaniają się w efekcie procesu, zwanego micelizacją. Micelizacja polega na tworzeniu maleńkich banieczek tłuszczowych, pod wpływem działania na tłuszcz lecytyn i kwasów żółciowych, które absorbują substancje rozpuszczalne w tłuszczach, rozpraszają się w wodzie i wchłaniają z przewodu pokarmowego. Do tego wchłaniania niezbędna jest więc obecność pokarmu, szczególnie takich jego składników, jak: tłuszcze i lecytyny. Z tego też powodu, generalnie steroidy lepiej wchłaniają się w obecności treści pokarmowej. Jednak saponiny stanowią tutaj wyjątek. W cząsteczkach saponin, molekuły steroidów związane są z molekułami cukrów prostych, co powoduje, że bardzo dobrze rozpuszczają się w wodzie i wchłaniają, z pominięciem procesu micelizacji. Wiązanie z cukrami (glikozylacja) jest mechanizmem, umożliwiającym rozpuszczanie w wodzie steroidów oraz innych lipofilnych substancji, a tym samym, ich transport pomiędzy tkankami organizmów roślinnych i zwierzęcych. Znowu, więc niektóre firmy mogą bezkrytycznie, bez dogłębnej analizy, ekstrapolować ogólne zalecenia stosowania steroidów i innych izoprenoidów, na saponiny steroidowe.
S. Ambroziak