Dieta hCG - hit czy kit?

hCG (ang. human chorionic gonadotropin), czyli gonadotropina kosmówkowa została odkryta w 1920 r., a dopuszczona do stosowania w USA dopiero od 5 marca 1973 r. Fizjologicznie hCG powstaje w czasie ciąży w łożysku, związek można go odzyskiwać z moczu ciężarnych kobiet. Działanie gonadotropiny kosmówkowej jest bardzo podobne do LH (hormonu luteinizującego). W efekcie hCG u mężczyzn pobudza wydzielanie androgenów, w szczególności testosteronu w komórkach Leydiga, w jądrach.

Co ciekawe, jedynym hormonem posiadającym zdolność pobudzania receptora dla FSH jest ... FSH (hormon folikulotropowy). Jeśli chodzi o leki to takie właściowości wykazuje HMG. hCG to jeden z najczęściej stosowanych preparatów pozwalających na przywrócenie funkcjonowania jąder po cyklu np. na steroidach anaboliczno-androgennych, prohormonach itd.

Czy hCG działa na tkankę tłuszczową u mężczyzn?

Jeśli chodzi o redukcję tkanki tłuszczowej, gonadotropina kosmówkowa jest w stanie przynosić zadowalającą poprawę odtłuszczenia ciała u mężczyzn z niskim stężeniem testosteronu. Na przykład w badaniach Peter Y Liu i wsp., podawanie 5000 IU hCG 2 x w tygodniu przez 3 miesiące u mężczyzn w wieku 60-85 lat zaowocowało:

• wzrostem beztłuszczowej masy ciała o 2 kg,
• spadkiem poziomu tkanki tłuszczowej o 1 kg.

Cytowani w eksperymencie Peter Y Liu mężczyźni, wyjściowo wykazywali niskie stężenie testosteronu we krwi wynoszące 15 nmol/l (lub mniej) (czyli 432 ng/dL lub mniej). W toku kuracji znacznie wzrósł u nich poziom testosteronu wolnego, całkowitego oraz estradiolu. Wpływ na IGF-1 oraz leptynę był nieznaczny. Najprawdopodobniej to właśnie podniesienie poziomu testosteronu oraz estradiolu wpłynęły na redukcję tkanki tłuszczowej i zwiększenie beztłuszczowej masy ciała. Wykazano, iż blokowanie konwersji testosteronu do estradiolu powoduje przyrosty tkanki tłuszczowej. Ale … nie należy spodziewać się takich efektów podawania hCG u mężczyzn mających wyższe stężenia testosteronu.

Czy warto stosować dietę hCG?

Dieta hCG to plan odchudzania, który łączy codzienne iniekcje ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej (hCG) z poważnymi ograniczeniami kalorycznymi (tylko 500 kcal dziennie). Po raz pierwszy promowana była, jako pomoc odchudzająca w latach 50. XX wieku przez brytyjskiego lekarza Alberta T. Simeonsa. Twierdził on, iż dieta hCG powoduje, że organizm preferencyjnie spala nagromadzony tłuszcz, zwłaszcza tłuszcz z tułowia, bioder i ud. Sugerowano również, iż na podobnej diecie traci się więcej tkanki tłuszczowej, niż mięśni. Ma ona również zmniejszać łaknienie oraz rozdrażnienie.

Od tego czasu dieta hCG była badana w randomizowanych próbach, które obejmowały grupy kontrolne otrzymujące zastrzyk z placebo (soli fizjologicznej) zamiast hCG. Niemal w każdym przypadku badacze stwierdzili, że utrata wagi była spowodowana dietą niskokaloryczną, a nie działaniem gonadotropiny kosmówkowej. Meta-analiza 24 badań opublikowanych w 1995 r. wykazała, że nie ma naukowych dowodów na to, że podawanie hCG skutkuje utratą masy ciała, wpływa na tkankę tłuszczową, zmniejsza głód lub ma wpływ na dobre samopoczucie.

Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) stwierdziła, że hCG nie przynosi korzyści w leczeniu otyłości. Mimo to, ze względu na lenistwo fizyczne i intelektualne ludzi, podobne rodzaje „alternatywnych kuracji” świetnie się sprzedają na Facebooku, Instagramie, blogach, na łamach różnorakich forów dyskusyjnych itd. Istnieje również kilka doniesień o niepożądanych skutkach stosowania hCG, w tym odnotowano incydenty zakrzepowo-zatorowe, bóle głowy, niepokój, depresję i zawroty głowy. Wreszcie, ta dieta nie zmienia nawyków żywieniowych, które prowadzą do przyrostu masy ciała i nie ma dowodów, że prowadzi to do trwałej utraty wagi.

Z innych badań wiemy, iż diety restrykcyjne (500, 800, 1000, 1200 kcal dziennie i podobne) są nieskuteczne i szkodliwe dla zdrowia:

• nawet 50% utraconej tkanki tłuszczowej wraca w ciągu miesiąca po zaprzestaniu stosowania restrykcyjnej diety, nawet gdy tylko nieznacznie zwiększy się podaż kcal (nawet o ~400-500 kcal!),
• podobna dieta wyniszcza mięśnie, a to mięśnie „palą” tłuszcz. Długofalowo, sam strzelasz sobie w kolano takim postępowaniem. Im mniejsza masa mięśniowa, tym wolniejszy metabolizm i spoczynkowy wydatek energetyczny,
• podobna dieta ma negatywny wpływ na tarczycę, co prowadzi do spowolnienia metabolizmu spoczynkowego (to przynajmniej częściowo wyjaśnia, dlaczego z powrotem nabywa się tkankę tłuszczową). Przykładowo mniejsze restrykcje kaloryczne np. dostarczanie 20 kcal na kg masy ciała przynoszą w ciągu 3 miesięcy spadek metabolizmu o ponad 10%!
• u ludzi stwierdzono bardzo niebezpiecznie zmiany w sercu w pierwszym tygodniu stosowania diety niskokalorycznej. Okazało się, że po tym jednym tygodniu stosowania diety VLCD (600-800 kcal dziennie) zawartość tłuszczu w sercu zwiększyła się o 44%! Spowodowało to zaburzenie podstawowej funkcji serca, czyli utrzymania przepływu krwi w ustroju. Po 8 tygodniach zawartość tłuszczu w sercu i jego funkcja poprawiły się, a wyniki były lepsze, w porównaniu do okresu, gdy rozpoczęto stosowanie diety. Odnotowywano też dalszą poprawę w zakresie stężeń cholesterolu i ilości tłuszczu w ciele. Dr Jennifer Rayner dodaje: „Diety niskokaloryczne wywołują korzystne adaptacje metaboliczne, takie jak zmniejszenie otłuszczenia wątroby i poprawę glikemii. Powinny także usprawniać pracę serca. Tymczasem okazało się, iż w pierwszym tygodniu stosowania diety serce funkcjonowało gorzej. Nagły spadek podaży energii spowodował „zalanie” krwiobiegu tłuszczem, a te kwasy tłuszczowe były wychwytywane przez serce (serce bardzo źle funkcjonuje w takich warunkach),
• restrykcyjne diety nie są zbilansowane, co powoduje liczne zaburzenia hormonalne (braki witamin, minerałów, niezbędnych tłuszczów np. z grupy O-3 itd.).

Podsumowanie

Na redukcję tkanki tłuszczowej oddziałuje zbilansowana dieta z niewielkim deficytem energetycznym, aeroby, interwały, trening siłowy. Podawanie hCG nic nie daje, a może zaszkodzić. Gonadotropina kosmówkowa sprawdza się jedynie u mężczyzn po 60. roku życia lub jako środek w ramach terapii po cyklu.

Referencje:

Kathleen Deska PAGANA, Timothy J. PAGANA „Testy laboratoryjne i badania diagnostyczne w medycynie”

Peter Y Liu, Susan M Wishart, David S Celermajer, Mark Jimenez, Irene Di Pierro, Ann J Conway andDavid J Handelsman “Do reproductive hormones modify insulin sensitivity and metabolism in older men? A randomized, placebo-controlled clinical trial of recombinant human chorionic gonadotropin” https://pdfs.semanticscholar.org/4e9f/5b8d6e3283cfcae0adabe037b6eb4d33d8b6.pdf

Davoodi SH “Calorie shifting diet versus calorie restriction diet: a comparative clinical trial study” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24829732

https://www.health.harvard.edu/newsletter_article/what-do-you-know-about-the-hcg-diet