Demencja bokserska, zamroczenie po uderzeniu pięścią - tymi terminami zainteresowała się opinia publiczna, powodując równocześnie wzrost zainteresowania długotrwałym wpływem boksu na mózg. Jednak publiczne opinie wygłaszane przez różnych ekspertów raczej nie wyjaśniły tej kwestii. Ten artykuł jest przeglądem literatury na ten temat. Pojęcia takie jak przewlekła encefalopatia czy przewlekłe uszkodzenie mózgu u bokserów obejmują szeroki zakres dolegliwości. Z jednej strony są bokserzy bez prawie żadnych zaburzeń, z drugiej poważnie chorzy, wymagający stałej opieki. Pośrodku są bokserzy z różnymi zaburzeniami mowy, sztywnością, chwiejnością, utratą pamięci i nieodpowiednim zachowaniem. Termin „zamroczenie po uderzeniu pięścią" wziął się od najbardziej poszkodowanych w walkach bokserów.
Różne badania wykazały, że u 15 do 40% byłych bokserów pojawiły się objawy przewlekłego uszkodzenia mózgu. U większości objawy te były średnio intensywne. Ostatnie badania, uwzględniające zarówno szczegółowe testy psychologiczne jak i skanowanie MRI, ujawniły że większość bokserów zawodowych (nawet tych bez objawów jakichkolwiek uszkodzeń) wykazuje pewien stopień uszkodzenia mózgu. Chociaż ciągle zdarzają się przypadki z symptomami choroby, to są o wiele mniej częste w dzisiejszych czasach ze względu na mniejszą ilość walk i krótsze kariery bokserów, co ma wpływ na mniejszą liczbę urazów głowy i uszkodzeń mózgu.
Początki objawów
Objawy pojawiają się zazwyczaj pod koniec kariery sportowca. Są zauważane zazwyczaj przypadkowo po szczególnie ciężkiej walce. Symptomy pojawiają się po przeciętnie 16 latach od rozpoczęcia uprawiania sportu, choć są przypadki, że nawet po sześciu. Nawet u 25-letnich bokserów zaobserwowano objawy uszkodzenia mózgu. Choć uszkodzenia obserwuje się również u bokserów-amatorów, to jednak częściej u zawodowców. Zdarza się to we wszystkich kategoriach wagowych, jednak przeważnie w tych najcięższych i zarówno mistrzowie jak i początkujący bokserzy są narażeni na przewlekły uraz mózgu. Ostatnie badania ujawniły, że odchylenia od normy w badaniach MRI i nieznaczna utrata pamięci występują także u bokserów, którzy wydają się być zdrowi. Takie zaburzenia pamięci mogą pojawić się już po kilku latach od rozpoczęcia trenowania boksu. Bokserzy, którzy stoczyli 20-30 zawodowych walk, zazwyczaj nie mają żadnych objawów uszkodzenia mózgu, a po 25-50 walkach wykazują odchylenia od normy w badaniach MRI i testach psychologicznych i często symptomy uszkodzenia mózgu. Bokserzy, którzy stoczyli ponad 50 walk, mają częste objawy uszkodzenia mózgu oraz odchylenia od normy w przeprowadzanych testach.
Ta ciągłość objawów mocno sugeruje, że przewlekła encefalopatia u bokserów jest chorobą postępującą. Starsza literatura na ten temat zawiera wiele przykładów postępującego wyczerpania fizycznego nawet u bokserów, którzy zakończyli karierę sportową. Objawy choroby podobne do choroby Parkinsona również stale się rozwijają.
W czasie gdy uszkodzenia się kumulują, nieznaczne objawy łączą się stopniowo w bardziej zauważalne. Bokser zazwyczaj nie jest świadom swoich problemów - często pierwszą osobą, która zauważa drobne zmiany w zachowaniu sportowca, jest jego żona. W pierwszych etapach pojawia się duża nietolerancja napojów alkoholowych. Zderzenie z instytucjami prawa jest często powodem zerwania więzów społecznych i nagłych zmian nastroju i zachowania. Problemy takie są zazwyczaj tłumaczone jako wynik depresji, rozdrażnienia czy nawet entuzjazmu niedojrzałego psychicznie sportowca. Przykładem takiego zachowania jest były mistrz wagi ciężkiej Mike Tyson.
Objawy ruchowe najwcześniej są zauważane przez trenera. Łagodny brak koordynacji ruchów, subtelna utrata równowagi lub ogólne spowolnienie wiążą się z naturalnym procesem starzenia się. Jednak jeśli te objawy się pogłębiają, to nawet otoczenie boksera zaczyna zwracać uwagę, że coś jest nie w porządku, mimo że sam zainteresowany twierdzi, że jest absolutnie zdrowy.
RODZAJE ZABURZEŃ:
Słynny angielski neurolog, Critchley, opisuje 4 rodzaje zaburzeń u byłych bokserów: zaburzenia podobne do niedowładu ogólnego (syfilis mózgu) jednak bez syfilisu, zaburzenia podobne do stwardnienia rozsianego (multiplex sclerosis), zaburzenia podobne do choroby Alzheimera, zaburzenia podobne do chP.
Jako pierwszy objawy choroby Parkinsona u byłego boksera opisał Martland w 1928 roku. Podczas kolejnych 40 lat opisano ponad 20 przypadków sportowców wykazujących objawy chP. W 1996 roku Roberts opublikował pracę na temat zdrowia 250 byłych brytyjskich bokserów, z których 224 było przebadanych. Odbyli oni badania neurologiczne oraz elektroencefalogram (EEG). 37 z nich (17%) wykazało uszkodzenie mózgu związane ze sportem, jaki uprawiali, 13 z nich miało poważne uszkodzenia. Wyróżniono dwa najcięższe zaburzenia:
- Objawy choroby Parkinsona: drżenie, sztywność, spowolnienie ruchów, przygarbioną postawę, maskowatą twarz
- Objawy stwardnienia rozsianego, jak chwiejny chód, drżenie i brak koordynacji. Trudność w mówieniu jest charakterystyczna dla obu tych zaburzeń i została zaobserwowana w większości przypadków. Niewyraźna mowa jest charakterystycznym objawem chP i stwardnienia rozsianego, pojawia się też po silnym uderzeniu.
Roberts zwraca również uwagę na związek między długością kariery sportowej, liczbą stoczonych walk a uszkodzeniami mózgu. Miało je 47% bokserów, których kariera była dłuższa niż 10 lat i tylko 13% bokserów, którzy nie walczyli dłużej niż 5 lat. Połowa z grupy bokserów, którzy stoczyli więcej niż 150 zawodowych walk miała objawy uszkodzenia mózgu, podczas gdy takie objawy miało 19% bokserów, którzy odbyli 50 do 150 walk, a tylko 7% bokserów, którzy nie stoczyli jeszcze 50 walk.
Niestety Roberts w swojej pracy pominął wpływ uprawiania boksu na czynności intelektualne i zaburzenia psychiczne. W tym samym roku Johnson przedstawił 4 rodzaje zaburzeń psychicznych u byłych bokserów:
1. Zaburzenie związane z poważnym osłabieniem pamięci.
2. Demencja.
3. Zaburzenie związane z postępującym brakiem organizacji czynności intelektualnych i osobowością.
4. Zaburzenia polegające na wizjach, brutalnej przemocy, chorobliwej zazdrości i oskarżeniach o niewierność.
U większości bokserów pojawia się więcej niż jedno zaburzenie.
Testy neurologiczne
Elektroencefalografia EEG jest często stosowana do monitorowania stanu zdrowia bokserów. Niestety nie jest to metoda badania wystarczająco czuła do oceny przewlekłego uszkodzenia mózgu. Jakkolwiek niektóre badania EEG wykazały odchylenia od normy u 50% bokserów, to są dowody wskazujące na to, że wyniki tych badań nie różnią się specjalnie od przeprowadzonych u ludzi nie związanych z boksem. Roberts twierdzi, że wyniki badań EEG są nieprawidłowe w takim samym stopniu u byłych bokserów, jak i u porównywalnej grupy ludzi nie związanych z tym sportem. Zwraca także uwagę na to, że nieprawidłowe wyniki badań EEG pojawiały się u 15% bokserów z widocznymi objawami uszkodzeń mózgu, jak i u 15% bokserów nie wykazujących takich objawów. Z drugiej strony jednak skanowanie MRI mózgu daje u bokserów zwykle nieprawidłowy wynik. Wyniki badań zazwyczaj ujawniają nieprawidłowość lub zupełny brak specjalnej membrany wewnątrz mózgu i powiększenie bocznej i trzeciej komory wewnątrz mózgu. U połowy z bokserów, u których przeprowadzono skanowanie mózgu, wyniki były nieprawidłowe. Najczęstszymi nieprawidłowościami są: atrofia mózgu spowodowana powiększeniem bocznych i trzecich komór i/lub wzniesienie fałd mózgu.
Liczba walk zawodowych stoczonych przez boksera ściśle się wiąże z nieprawidłowym wynikiem skanowania MRI. W tym artykule przedstawiono korelację między nieprawidłowymi wynikami badań MRI a poważnymi zaburzeniami ujawnianymi podczas testów psychologicznych. Każdy z bokserów cierpiący na zaburzenie mózgu miał nieprawidłowy wynik badania MRI. Niektóre stanowe komisje sportowe stosują skanowanie mózgu MRI jako okresową ocenę stanu zdrowia bokserów. Przeprowadzane są także okresowe serie testów psychologicznych, ze specjalnym uwzględnieniem tych odnoszących się do pamięci.
Zaburzenia
Zaburzenia kliniczne i MRI są związane ze schematem uszkodzenia mózgu podczas badania autopsyjnego. Jak donosi Corsellis, mózgi byłych bokserów prezentują charakterystyczny wzorzec uszkodzeń, włączając w to zmiany, jakie obserwuje się u ludzi z chorobą Alzheimera. Inną cechą tych uszkodzeń jest rozprzestrzenienie się zmian we włóknach nerwowych w neuronach środkowej części skroniowej kory mózgowej przy braku objawów starzenia się. Ten wzorzec uszkodzeń świadczy o tym, że urazy wywołane boksem skupiają się na obrzeżach mózgu. Te rejony są ściśle związane z pamięcią ostatnich wydarzeń, emocjami i osobowością. Po przeprowadzeniu szczegółowych badań mikroskopijnych mózgów czterech bokserów, u których w ciągu życia pojawiły się objawy choroby Parkinsona, okazało się, że nastąpiła u nich znaczna utrata komórek barwnikowych bez ciał Lewy’ego. Ten wzorzec zaburzeń jest podobny do choroby Parkinsona, która następuje po zapaleniu mózgu.
Wnioski
Nie został poznany dokładny mechanizm, w jaki sposób wielokrotne i powtarzane uszkodzenia głowy powodują uszkodzenia mózgu, choć pojawiają się one najczęściej w głębokich partiach mózgu i są najcięższe. Największym czynnikiem ryzyka w rozwoju uszkodzenia mózgu jest długość kariery sportowej boksera i liczba stoczonych walk, która przekłada się odpowiednio na narażenie głowy na urazy. Można twierdzić, że każde uderzenie powoduje niewielkie, drobne zmiany w głębokich, środkowych częściach mózgu, a drobne urazy akumulują się. Jednak podczas gdy niektórzy bokserzy cierpią na uraz mózgu (Jack Dempsey, Joe Lewis), to inni, tacy jak Gene Tunney, George Foreman, są od niego wolni.
Źródło: www.parkinson.org
Tłumaczenie:
Hanna Donarska Studentka Farmacji Collegium Medicum UMK
Konsultacja medyczna:
dr n. med. Maciej Binek
CIEKAWE BARDZO, PISANE MOZE NAUKOWYM JEZYKIEM ALE...
TRZEBA WZIASC POD UWAGE ZE JUZ SIE NIE BOKSUJE JAK KILKA LAT TEMU (inna baza treningowa itp- juz sie tak nie obija głow).
CAŁY ARTYKUŁ JEST SKOPIOWANY