marek.c
Aminokwasy - jako suplement.
Hydrolizaty aminokwasowe w tabletkach (lub w płynie).
Białka są zbudowane z aminokwasów połączonych ze sobą, niczym ruchomymi zawiasami, wiązaniami peptydowymi. Dzięki wiązaniom peptydowym aminokwasy w określonych białkach mają możliwość przemieszczania się między sobą, co umożliwia białkom geometryczne zmiany kształtu nadające im dużą ruchliwość. Powyższe zjawisko pozwala białkom pełnić w ludzkim organizmie różnorodne funkcje.
Aminokwasy z punktu widzenia biochemii możemy podzielić na proteogenne,(budulcowe) czyli te które tworzą ludzkie białka ustrojowe, oraz nieproteogenne( nie budulcowe) czyli takie które nie będąc składnikami białek, pełnią w organizmie rozliczne funkcje regulacyjne.
Aminokwasy proteogenne z kolei możemy podzielić na egzogenne - czyli te które nie mogą być utworzone w organizmie człowieka i muszą być koniecznie dostarczone w pożywieniu, oraz endogenne - czyli takie które bez problemowo wytwarzane są w ustroju człowieka.
O ile aminokwasy egzogenne przede wszystkim są używane do budowy białek mięśniowych i innych tworzących ciało człowieka, to niedoceniane aminokwasy endogenne są niejednokrotnie wykorzystywane do budowy białek regulatorowych, transportowych, enzymów oraz innych białek wiążących szkodliwe związki organiczne powstałe podczas przemiany materii.
Dlatego też w dniach wzmożonego wysiłku treningowego w składzie stosowanego hydrolizatu aminokwasowego w tabletkach znajdziemy zarówno aminokwasy egzogenne jak i endogenne.
Ponad to stosowanie czystych form aminokwasów i peptydów w tabletkach zapewnia nam poza dodatnim bilansem azotowym również swoistą nadkompensację syntezy białek. Tak więc możemy je zdecydowanie zaliczyć do suplementów o silnym działaniu anabolicznym. Aby dany fakt zrozumieć postaram się uzmysłowić Czytelnikom na czym polega podstawowa różnica między sproszkowanym białkiem do sporządzania płynnych mixów a anabolicznie działającym hydrolizatem aminokwasowym w tabletkach (lub w płynie).
Otóż każde białko, nawet te z płynnego mixa musi być poddane trawieniu czyli rozłożeniu na aminokwasy w naszym układzie trawiennym, co oczywiście pociąga za sobą pewne straty, jak też wymaga poświęcenia pewnej ilości energii przez nasz organizm oraz większych lub mniejszych nakładów czasu, zależnie oczywiście od rodzaju trawionego białka. Natomiast aminokwasy w tabletkach zostały już poddane trawieniu w laboratorium produkcyjnym, więc nasz organizm otrzymuje gotową porcje wolnych aminokwasów bez poświęcania na ich pozyskanie żadnej energii oraz czasu. Mogą one być dowolnie natychmiastowo wykorzystane zarówno do wbudowania w białka mięśniowe jak tez do wytworzenia jakichkolwiek innych białek funkcyjnych naszego organizmu. Żadna inna forma podania białka nie może konkurować w szybkości dostarczenia aminokwasów do tkanki mięśniowej z hydrolizatem aminokwasowym, to pewne.
Aby jeszcze lepiej każdy czytelnik zrozumiał dlaczego hydrolizat aminokwasowy posiada silne działanie anaboliczne - krótka informacja na temat wytwarzania i wykorzystania aminokwasów i peptydów w tabletkach, przez nasz organizm.
Przy produkcji aminokwasów wytwarzanych jako suplementy białkowe na potrzeby sportu, wykorzystuje się tzw hydrolizę enzymatyczna. Jest to proces znacznie kosztowniejszy i bardziej skomplikowany niż zwykła przemysłowa hydroliza kwasowa. W łagodnej hydrolizie enzymatycznej uprzednio pozyskany koncentrat lub izolat białkowy poddaje się działaniu enzymów proteolitycznych ( rozkładających białka), które doprowadzają do rozpadu ściśle określonych wiązań peptydowych między aminokwasami. ( przypominam - białka składają się właśnie z powiązanych wiązaniami peptydowymi aminokwasów). Następnie przez wymywanie rozpuszczalnikami organicznymi usuwa się niepożądane aminokwasy i inne niepożądane mikrosubstancje.
Do w ten sposób zmodyfikowanego hydrolizatu białkowego, posiadającego już wymagany technologicznie bazowy skład aminokwasowy, dodaje się estry etylowe aminokwasów pochodzących z innych białek.
Otrzymany hydrolizat, w którym cały czas są zawarte enzymy, przetrzymuje się określony czas w temp. 37*C, co doprowadza do dokładnie zaprogramowanej reakcji enzymatycznej - wiązań peptydowych między ściśle określonymi aminokwasami. Powyższa metoda pozwala na otrzymanie idealnie przyswajanego przez organizm sportowca zmodyfikowanego pochodzącego z różnych źródeł białkowych lub tylko z jednego źródła ( białka mleka, jaj, soi) preparatu zawierającego peptydy i wolne aminokwasy. Co ciekawe pewne peptydy wchłaniają się znacznie szybciej niż pojedyncze aminokwasy, ponad to odpowiednio zaprojektowane peptydy są idealnym budulcem dla naszej wątroby do wyprodukowania określonych białek funkcyjnych, (pełniących rolę białek transportujących niektóre deficytowe minerały - takie jak żelazo,)enzymów, białek tkanki mięśniowej i innych białek odpowiedzialnych za prawidłowy przebieg wielu procesów fizjologicznych w naszym organizmie. Możemy to porównać do transportu na linię produkcyjną w fabryce, odpowiednich podzespołów do montażu produktów na które aktualnie fabryka ma zamówienia.
Stosowanie
W ilości jednorazowo nie przekraczającej 12.g ( nie dotyczy przypadku diety redukcyjnej)
- zaraz po przebudzeniu
- przed treningiem
- zaraz po treningu
- przed snem
dodatkowe uwagi praktyczne
- należy pamiętać aby aminokwasy zawsze podawać na pusty żołądek, czyli z dala od posiłków, odżywek białkowych czy gainerów. W przeciwnym razie aminokwasy wymieszają się z treścią pokarmową podlegającą trawieniu w żołądku i zatracą swoją anaboliczną moc, a jedyną korzyścią jaką osiągniemy będzie wzbogacenie posiłku w dodatkowe białko.
- Najkorzystniej jest popijać aminokwasy odżywką „carbo", która stymuluje wydzielanie insuliny - hormonu transportującego składniki odżywcze do tkanek, również do tkanki mięśniowej co zwiększy syntezę białek mięśniowych ich regenerację jak i naprawę. Powyższe postępowanie jest szczególnie ważne zaraz po przebudzeniu się jak i po treningu.
- Możemy też dokonać zakupu hydrolizatu aminokwasów w płynie, ich przewaga nad tabletkami wynika z jeszcze szybszego wchłaniania niż tabletki, gdyż aminokwasy w płynie momentalnie wymieszają się z sokiem żołądkowym. Natomiast tabletki posiadają substancje zbrylające oraz wypełniające, więc zanim zostaną rozłożone przez sok żołądkowy minie kilka minut czasu. Wyższa cena aminokwasów w formie płynnej wynika z wyższych kosztów produkcji, gdyż firma dokonująca tej sztuki musi przezwyciężyć tzw hydrofobowość niektórych aminokwasów, oraz zapewnić ich trwałość w środowisku wodnym.
- Hydrolizaty aminokwasowe w porównaniu z odżywkami białkowymi nie posiadają wcale węglowodanów, tłuszczu, czy tez soli mineralnych, co w przypadku restrykcyjnej diety redukującej tkankę tłuszczową ma niebagatelne znaczenie. Mogą być więc z powodzeniem stosowane przez kulturystów „robiących ketozę"*1, zarówno jako antykatabolik*2 jak i dodatkowa porcja najłatwiej i najszybciej przyswajalnego białka.
Aminokwasy o rozgałęzionych łańcuchach węglowych ( BCAA).
Do wymienionych aminokwasów zaliczamy : walinę, leucynę oraz izoleucynę. Dokładnie z tych aminokwasów w około 25% są zbudowane nasze białka mięśniowe. Podczas intensywnych treningów w przypadku deficytu glikogenu 3 *dochodzi do energetycznego spalania bezpośrednio w pracujących mięśniach właśnie tych trzech aminokwasów, dzieje się tak gdyż mitochondria 4* mięśniowe są wyspecjalizowane w pozyskiwaniu energii ze źródeł białkowych wykorzystując tylko te trzy aminokwasy. Problem dodatkowo polega na tym, że aminokwasy bcaa należą do grupy aminokwasów egzogennych, więc ich dostarczenie po treningu jest sprawą bezdyskusyjną.
Jak już wspomniałem mięśnie w ten sposób spalają same siebie podczas każdego wysiłku beztlenowego podczas którego dochodzi do wyczerpania się glikogenu, ale czy dochodzi do tego tylko gdy zabraknie glikogenu ? otóż nie tylko wtedy!. Nawet jeśli zapasy glikogenu są wystarczające na potrzeby trwania naszego treningu, nie możemy zapominać o wolnych rodnikach tlenowych, które powstają w dużej ilości podczas intensywnej pracy naszych mięśni.
Wolne rodniki tlenowe uszkadzają błony komórkowe również w lizosomach 5 komórkowych, co doprowadza do uwolnienia znacznych ilości enzymów proteolitycznych, które będąc uwolnione degradują wewnętrzne struktury białek komórek mięśniowych. Oczywiście powyższa sytuacja doprowadza również do energetycznego wykorzystania aminokwasów powstałych z rozłożonych białek, a skoro w skład rozkładanych białek mięśniowych wchodzi duża ilość aminokwasów bcaa - to podawanie bcaa nawet po krótkotrwałym treningu jest jak najbardziej sensowne, tak samo jak i po długotrwałym wyczerpującym całkowicie zapasy glikogenowe.
Suplement aminokwasów bcaa możemy zakupić zarówno w tabletkach jak i kapsułkach. Jedyna różnica między nimi polega tylko na szybkości ich wchłaniania. Kapsułka będzie znacznie szybciej rozpuszczona przez sok żołądkowy niż posiadająca substancje zbrylające tabletka. Znacznie ważniejsza jest różnica w proporcjach między poszczególnymi trzema aminokwasami. Aminokwasy zawierające przewagę izoleucyny nad pozostałymi dwoma aminokwasami będą korzystniejsze dla sportowców preferujących długotrwałe wysiłki o średniej intensywności, ( trening wytrzymałościowy )natomiast aminokwasy bcaa o przewadze leucyny nad pozostałymi dwoma - będą korzystniejsze dla sportowców wykonujących wysiłki maksymalne przedzielane częstymi przerwami.( trening siłowy).
Podyktowane jest to faktem iż, walina jest aminokwasem glukogennym, leucyna ketogennym, natomiast izoleucyna może być zarówno glukogenna jak i ketogenna. Tak więc walina i izoleucyna może być przekształcona do związków z których nasz organizm możę otrzymać glukozę, czyli podstawowe paliwo energetyczne. Natomaiast leucyna może zostać w razie potrzeby przekształcona do związków, które jako tylko ketogenne mogą wejść w cykl kwasu cytrynowego.
Stosowanie
W ilości od 3 do 6g.( w przypadku treningów siłowych podczas diety redukcyjnej te ilości powinny być znacznie większe).
- przed treningiem ( na pusty żołądek).
- Zaraz po treningu, popijając odzywką typu „ carbo".
Arginina, ornityna . rewelacyjny stymulator anaboliczny ! ( tak, ale czy na pewno ?)
Aby zrozumieć dlaczego arginina i ornityna są uważane za suplement stymulujący anabolizm proponuję trochę teorii, której zrozumienie na pewno pozwoli Czytelnikowi na własną w miarę niezależna ocenę skuteczności działania omawianego suplementu.
Kiedy na skutek treningu dojdzie do rozpadu białek, a z rozłożonych białek powstałe aminokwasy zostaną potraktowane jako źródło energii, wtedy ich łańcuchy węglowe ulegają spaleniu tak jak węglowodany, natomiast grupa aminowa zostaje użyta do dalszej biosyntezy związków azotowych, lub gdy rozpad białek był bardzo duży, zostaje przekształcona w amoniak.
Ponieważ nadmiar amoniaku jest dla ludzkiego organizmu wysoce toksyczny, amoniak zostaje przekształcony w wątrobie w mocznik i pod ta postacią jest wydalany.
Do syntezy mocznika z amoniaku niezbędna jest ornityna, która w tym przypadku jest nośnikiem atomów węgla oraz azotu, natomiast prekursorem ornityny jest wielofunkcyjny aminokwas - arginina.
W powyższy sposób nasz organizm radzi sobie z nadmiarem amoniaku powstałego po rozpadzie białek, lecz w jaki sposób zniszczone białka zostają odbudowane ?
Otóż przy wysokim poziomie wolnych aminokwasów w krwioobiegu, wzrasta też ich stężenie w ośrodkowym układzie nerwowym, gdzie dzięki odpowiednim receptorom aminokwasy informują mózg że doszło do dużego rozpadu białek.
Powyższa informacja stymuluje wydzielanie somatotropiny, hormonu wzrostu wydzielanego przez przysadkę mózgową potęgującego syntezę białek, oraz wzmagającego lipolizę ( energetyczny rozpad tkanki tłuszczowej), celem dostarczenia energii pod postacią wolnych kwasów tłuszczowych.
Takie wydzielanie ma nie dość że zapobiegać dalszemu rozpadowi białek, dając organizmowi alternatywne źródło energii, to jeszcze ma doprowadzić do wzmożonej syntezy białek mięśniowych.
Wszystkie wspomniane fakty zostały skrupulatnie wykorzystane przez producentów suplementów, którzy wypuścili na rynek suplement składający się z dwóch aminokwasów : argininy i ornityny. Wymienione aminokwasy odpowiednio podane mają pojawiając się w krwioobiegu imitować rozpad białek do którego w istocie nie doszło, a tym samym pobudzić nasze własne - endogenne wydzielanie hormonu wzrostu., który nie dość że doprowadzi do przyrostu masy mięśniowej to dodatkowo przyśpieszy spalanie nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej ! rewelacja ! ale czy na pewno ?
Niestety pewne poważne źródła podają, że podanie drogą pokarmową argininy i ornityny nie będzie skuteczne gdyż z układu pokarmowego wymienione aminokwasy dostana się do wątroby, która będąc głównym laboratorium produkcyjno-odtruwającym naszego organizmu może nie wpuścić do krwioobiegu argininy i ornityny w stanie wolnym, lecz wykorzysta je do aktualnych potrzeb organizmu, nie zawsze zgodnych z naszą wolą.
Na pewno skuteczne byłoby podanie owych aminokwasów we wlewie dożylnym, co zapewniłoby pominięcie wstępne wątroby, w tym przypadku istnieje o wiele większa szansa dotarcia stymulacji do mózgu i wyzwolenia anaboliczne działającej somatotropiny.
Niemniej osobiście spotkałem się z osobami które były zadowolone ze stosowania argininy i ornityny podawanej doustnie. Wspomniane osoby twierdziły, że straciły pewną ilość tkanki tłuszczowej lub uzyskały odpowiednie pobudzenie do rozwoju masy mięśni i siły. Niestety była to nieliczna grupa osób.
Z pewnością skuteczność preparatu podanego doustnie należałoby sprawdzić osobiście, gdyż różnice fizjologiczne między ludźmi są naprawdę tak duże, że niejeden czytelnik może być zadowolony z działania argininy i ornityny, a niejeden nie.
Stosowanie
Zawsze tuż przed snem, w ilości co najmniej 3g (łącznie ), popijać wodą. Zapewniając co najmniej 2,5 godzinny odstęp od ostatniego posiłku.
Odpowiednia proporcja między argininą a ornityną powinna mieć stosunek jak 2:1.
Glutamina - podstawowy wielofunkcyjny aminokwas wspomagania wysiłku każdego sportowca.
Zdecydowanie glutamina została wykreowana na podstawowy aminokwas suplementacji. Czy jest nim rzeczywiście ? czy suplementacja glutaminą jest niezbędna dla każdego poważnie myślącego o postępach w sporcie sportowca ?
Przyjrzyjmy się wiec jakie ważne funkcje pełni w naszych organizmach glutamina.
Glutamina należy do grupy aminokwasów endogennych, czyli tych które bezproblemowo mogą być sytezowane w naszym organizmie. Dlaczego więc suplementacja glutamina jest tak ważna ?
Najwięcej glutaminy znajduje się w naszych mięśniach, aż w 60% składają się one z glutaminy ! jak widać w tym przypadku glutamina pełni rolę podstawowego aminokwasu budującego nasze mięśnie, na których nam tak bardzo zależy. Glutamina jest aminokwasem glukogennym, więc podczas intensywnego treningu jest ona uwalniana z pracujących mięśni do krwioobiegu, a następnie nasz organizm tworzy z niej glukozę.
Długotrwały i intensywny trening może nawet doprowadzić do energetycznego zużycia ponad 30% znajdującej się w mięśniach glutaminy. Tak duża strata tego aminokwasu w mięśniach doprowadza do przyśpieszenia procesu rozpadu całej tkanki mięśniowej. Zatem potreningowe podanie glutaminy jako antykataboliku jest moim zdaniem bezdyskusyjne. Również wcześniejsze nasycenie tym aminokwasem ustroju skutecznie broni nasze mięśnie przed rozpadem podczas treningu.
Glutamina bierze również bezpośredni udział w regeneracji potreningowej jak i w procesie syntezy białek mięśniowych. Dzieje się tak dlatego, że glutamina jest dawcą jonów azotu w wewnątrzustrojowej molekularnej syntezie aminokwasów endogennych, które mogą być następnie tak jak i sama glutamina wbudowane w białka tkanki mięśniowej. Co do procesu regeneracji to glutamina jest niezbędna do odprowadzenia nadmiaru amoniaku powstałego podczas intensywnego treningu, w cykl mocznikowy.
Koleją niezwykle istotną funkcją glutaminy jest dostarczenie substratu do budowy komórek na potrzeby układu odpornościowego, zatem organizm potrzebuje znacznie większych ilości tego aminokwasu w stanach chorobowych, stresu jakim jest trening, oraz na potrzeby regeneracji potreningowej.
Glutamina wchodzi w skład tripeptydu zwanego glutationem, pełniącego w organizmie człowieka podstawowego przeciwutleniacza, reagującego z nadtlenkami wodoru, wolnymi rodnikami tlenowymi, oraz innymi nadtlenkami organicznymi, będącymi szkodliwymi produktami ubocznymi tlenowego trybu życia.
Wszystkie powyższe fakty razem miały wpływ na całkiem słuszne, wykreowanie glutaminy jako podstawowego aminokwasu suplementacji proteinowej.
Stosowanie
- zaraz po treningu, w ilości 1g na 10kg masy ciała.
- 1/2g na 10kg masy ciała zaraz po przebudzeniu.
- Mniejsze dawki peptydu glutaminy : na noc przed snem, oraz do posiłków i koktajli proteinowych.
Dodatkowe uwagi praktyczne
- bardzo korzystne będzie podanie zaraz po treningu glutaminy wraz z aminokwasami bcaa, jako podstawowe zabezpieczenie antykataboliczne, popijając odzywka typu „carbo".
- Stosując po treningu duże porcje wysokiej jakości odzywki proteinowej opartej na białkach serwatkowych, można zrezygnować z osobnego podawania glutaminy, oraz bcaa. Dzieje się tak gdyż właśnie białka serwatkowe są wyjątkowo bogatym źródłem aminokwasów bcaa oraz kwasu glutaminowego.
- Podając duże dawki glutaminy oraz innych aminokwasów pod postacią hydrolozatu, należy podać witaminę B6 wraz z magnezem. Wspomniana witamina jest niezbędna do syntezy fosforanu pirydoksalu, kluczowego enzymu wspomagającego wszystkie procesy syntezy i przemian białek. Magnez natomiast jest aktywatorem w licznych procesach syntezy i rozpadu związków wysokoenergetycznych, oraz bierze też udział w syntezie białek, poprzez przemiany aminokwasów do ich form aktywnych i ich sprzęganie z kwasami nukleinowymi (DNA, RNA)
1* - „robienie ketozy" w slangu kulturystów oznacza doprowadzenie odpowiednią modyfikacją diety do maksymalnego wykorzystania tkanki tłuszczowej jako źródła energii. Nazwa pochodzi od ciał ketonowych, które są produktem ubocznym energetycznego rozpadu kwasów tłuszczowych.
2*- antykatabolikiem nazywamy każdy związek organiczny, który ma zabezpieczyć nasz organizm przed spalaniem energetycznym własnych komórek białkowych.
3*- glikogen - zmagazynowane paliwo cukrowe dla naszego organizmu
4*- mitochondrium komórkowe - otoczone podwójna błoną, w których znajdują się białkowe receptory komórkowe. Podstawową funkcją mitochondrium jest wytwarzanie z różnych substratów energii - ATP.
5*- lizosomy komórkowe są to drobniutkie struktury komórki, podobne do małych pęcherzyków, zawierające enzymy trawienne przebywające w środowisku kwaśnym. Ich podstawowym zadaniem jest : trawienie wewnątrzkomórkowe, proces modyfikacji i wydzielania neurohormonów, oraz degeneracja zużytych komórek nerwowych. Kiedy dojdzie do uszkodzenia błony komórkowej lizosomu następuje zupełnie nie kontrolowany wyciek enzymów trawiennych, które niszczą wszystkie napotkane mikrostruktury białkowe zawarte w danej komórce.
Progress
Marek Ciołek
Hydrolizaty aminokwasowe w tabletkach (lub w płynie).
Białka są zbudowane z aminokwasów połączonych ze sobą, niczym ruchomymi zawiasami, wiązaniami peptydowymi. Dzięki wiązaniom peptydowym aminokwasy w określonych białkach mają możliwość przemieszczania się między sobą, co umożliwia białkom geometryczne zmiany kształtu nadające im dużą ruchliwość. Powyższe zjawisko pozwala białkom pełnić w ludzkim organizmie różnorodne funkcje.
Aminokwasy z punktu widzenia biochemii możemy podzielić na proteogenne,(budulcowe) czyli te które tworzą ludzkie białka ustrojowe, oraz nieproteogenne( nie budulcowe) czyli takie które nie będąc składnikami białek, pełnią w organizmie rozliczne funkcje regulacyjne.
Aminokwasy proteogenne z kolei możemy podzielić na egzogenne - czyli te które nie mogą być utworzone w organizmie człowieka i muszą być koniecznie dostarczone w pożywieniu, oraz endogenne - czyli takie które bez problemowo wytwarzane są w ustroju człowieka.
O ile aminokwasy egzogenne przede wszystkim są używane do budowy białek mięśniowych i innych tworzących ciało człowieka, to niedoceniane aminokwasy endogenne są niejednokrotnie wykorzystywane do budowy białek regulatorowych, transportowych, enzymów oraz innych białek wiążących szkodliwe związki organiczne powstałe podczas przemiany materii.
Dlatego też w dniach wzmożonego wysiłku treningowego w składzie stosowanego hydrolizatu aminokwasowego w tabletkach znajdziemy zarówno aminokwasy egzogenne jak i endogenne.
Ponad to stosowanie czystych form aminokwasów i peptydów w tabletkach zapewnia nam poza dodatnim bilansem azotowym również swoistą nadkompensację syntezy białek. Tak więc możemy je zdecydowanie zaliczyć do suplementów o silnym działaniu anabolicznym. Aby dany fakt zrozumieć postaram się uzmysłowić Czytelnikom na czym polega podstawowa różnica między sproszkowanym białkiem do sporządzania płynnych mixów a anabolicznie działającym hydrolizatem aminokwasowym w tabletkach (lub w płynie).
Otóż każde białko, nawet te z płynnego mixa musi być poddane trawieniu czyli rozłożeniu na aminokwasy w naszym układzie trawiennym, co oczywiście pociąga za sobą pewne straty, jak też wymaga poświęcenia pewnej ilości energii przez nasz organizm oraz większych lub mniejszych nakładów czasu, zależnie oczywiście od rodzaju trawionego białka. Natomiast aminokwasy w tabletkach zostały już poddane trawieniu w laboratorium produkcyjnym, więc nasz organizm otrzymuje gotową porcje wolnych aminokwasów bez poświęcania na ich pozyskanie żadnej energii oraz czasu. Mogą one być dowolnie natychmiastowo wykorzystane zarówno do wbudowania w białka mięśniowe jak tez do wytworzenia jakichkolwiek innych białek funkcyjnych naszego organizmu. Żadna inna forma podania białka nie może konkurować w szybkości dostarczenia aminokwasów do tkanki mięśniowej z hydrolizatem aminokwasowym, to pewne.
Aby jeszcze lepiej każdy czytelnik zrozumiał dlaczego hydrolizat aminokwasowy posiada silne działanie anaboliczne - krótka informacja na temat wytwarzania i wykorzystania aminokwasów i peptydów w tabletkach, przez nasz organizm.
Przy produkcji aminokwasów wytwarzanych jako suplementy białkowe na potrzeby sportu, wykorzystuje się tzw hydrolizę enzymatyczna. Jest to proces znacznie kosztowniejszy i bardziej skomplikowany niż zwykła przemysłowa hydroliza kwasowa. W łagodnej hydrolizie enzymatycznej uprzednio pozyskany koncentrat lub izolat białkowy poddaje się działaniu enzymów proteolitycznych ( rozkładających białka), które doprowadzają do rozpadu ściśle określonych wiązań peptydowych między aminokwasami. ( przypominam - białka składają się właśnie z powiązanych wiązaniami peptydowymi aminokwasów). Następnie przez wymywanie rozpuszczalnikami organicznymi usuwa się niepożądane aminokwasy i inne niepożądane mikrosubstancje.
Do w ten sposób zmodyfikowanego hydrolizatu białkowego, posiadającego już wymagany technologicznie bazowy skład aminokwasowy, dodaje się estry etylowe aminokwasów pochodzących z innych białek.
Otrzymany hydrolizat, w którym cały czas są zawarte enzymy, przetrzymuje się określony czas w temp. 37*C, co doprowadza do dokładnie zaprogramowanej reakcji enzymatycznej - wiązań peptydowych między ściśle określonymi aminokwasami. Powyższa metoda pozwala na otrzymanie idealnie przyswajanego przez organizm sportowca zmodyfikowanego pochodzącego z różnych źródeł białkowych lub tylko z jednego źródła ( białka mleka, jaj, soi) preparatu zawierającego peptydy i wolne aminokwasy. Co ciekawe pewne peptydy wchłaniają się znacznie szybciej niż pojedyncze aminokwasy, ponad to odpowiednio zaprojektowane peptydy są idealnym budulcem dla naszej wątroby do wyprodukowania określonych białek funkcyjnych, (pełniących rolę białek transportujących niektóre deficytowe minerały - takie jak żelazo,)enzymów, białek tkanki mięśniowej i innych białek odpowiedzialnych za prawidłowy przebieg wielu procesów fizjologicznych w naszym organizmie. Możemy to porównać do transportu na linię produkcyjną w fabryce, odpowiednich podzespołów do montażu produktów na które aktualnie fabryka ma zamówienia.
Stosowanie
W ilości jednorazowo nie przekraczającej 12.g ( nie dotyczy przypadku diety redukcyjnej)
- zaraz po przebudzeniu
- przed treningiem
- zaraz po treningu
- przed snem
dodatkowe uwagi praktyczne
- należy pamiętać aby aminokwasy zawsze podawać na pusty żołądek, czyli z dala od posiłków, odżywek białkowych czy gainerów. W przeciwnym razie aminokwasy wymieszają się z treścią pokarmową podlegającą trawieniu w żołądku i zatracą swoją anaboliczną moc, a jedyną korzyścią jaką osiągniemy będzie wzbogacenie posiłku w dodatkowe białko.
- Najkorzystniej jest popijać aminokwasy odżywką „carbo", która stymuluje wydzielanie insuliny - hormonu transportującego składniki odżywcze do tkanek, również do tkanki mięśniowej co zwiększy syntezę białek mięśniowych ich regenerację jak i naprawę. Powyższe postępowanie jest szczególnie ważne zaraz po przebudzeniu się jak i po treningu.
- Możemy też dokonać zakupu hydrolizatu aminokwasów w płynie, ich przewaga nad tabletkami wynika z jeszcze szybszego wchłaniania niż tabletki, gdyż aminokwasy w płynie momentalnie wymieszają się z sokiem żołądkowym. Natomiast tabletki posiadają substancje zbrylające oraz wypełniające, więc zanim zostaną rozłożone przez sok żołądkowy minie kilka minut czasu. Wyższa cena aminokwasów w formie płynnej wynika z wyższych kosztów produkcji, gdyż firma dokonująca tej sztuki musi przezwyciężyć tzw hydrofobowość niektórych aminokwasów, oraz zapewnić ich trwałość w środowisku wodnym.
- Hydrolizaty aminokwasowe w porównaniu z odżywkami białkowymi nie posiadają wcale węglowodanów, tłuszczu, czy tez soli mineralnych, co w przypadku restrykcyjnej diety redukującej tkankę tłuszczową ma niebagatelne znaczenie. Mogą być więc z powodzeniem stosowane przez kulturystów „robiących ketozę"*1, zarówno jako antykatabolik*2 jak i dodatkowa porcja najłatwiej i najszybciej przyswajalnego białka.
Aminokwasy o rozgałęzionych łańcuchach węglowych ( BCAA).
Do wymienionych aminokwasów zaliczamy : walinę, leucynę oraz izoleucynę. Dokładnie z tych aminokwasów w około 25% są zbudowane nasze białka mięśniowe. Podczas intensywnych treningów w przypadku deficytu glikogenu 3 *dochodzi do energetycznego spalania bezpośrednio w pracujących mięśniach właśnie tych trzech aminokwasów, dzieje się tak gdyż mitochondria 4* mięśniowe są wyspecjalizowane w pozyskiwaniu energii ze źródeł białkowych wykorzystując tylko te trzy aminokwasy. Problem dodatkowo polega na tym, że aminokwasy bcaa należą do grupy aminokwasów egzogennych, więc ich dostarczenie po treningu jest sprawą bezdyskusyjną.
Jak już wspomniałem mięśnie w ten sposób spalają same siebie podczas każdego wysiłku beztlenowego podczas którego dochodzi do wyczerpania się glikogenu, ale czy dochodzi do tego tylko gdy zabraknie glikogenu ? otóż nie tylko wtedy!. Nawet jeśli zapasy glikogenu są wystarczające na potrzeby trwania naszego treningu, nie możemy zapominać o wolnych rodnikach tlenowych, które powstają w dużej ilości podczas intensywnej pracy naszych mięśni.
Wolne rodniki tlenowe uszkadzają błony komórkowe również w lizosomach 5 komórkowych, co doprowadza do uwolnienia znacznych ilości enzymów proteolitycznych, które będąc uwolnione degradują wewnętrzne struktury białek komórek mięśniowych. Oczywiście powyższa sytuacja doprowadza również do energetycznego wykorzystania aminokwasów powstałych z rozłożonych białek, a skoro w skład rozkładanych białek mięśniowych wchodzi duża ilość aminokwasów bcaa - to podawanie bcaa nawet po krótkotrwałym treningu jest jak najbardziej sensowne, tak samo jak i po długotrwałym wyczerpującym całkowicie zapasy glikogenowe.
Suplement aminokwasów bcaa możemy zakupić zarówno w tabletkach jak i kapsułkach. Jedyna różnica między nimi polega tylko na szybkości ich wchłaniania. Kapsułka będzie znacznie szybciej rozpuszczona przez sok żołądkowy niż posiadająca substancje zbrylające tabletka. Znacznie ważniejsza jest różnica w proporcjach między poszczególnymi trzema aminokwasami. Aminokwasy zawierające przewagę izoleucyny nad pozostałymi dwoma aminokwasami będą korzystniejsze dla sportowców preferujących długotrwałe wysiłki o średniej intensywności, ( trening wytrzymałościowy )natomiast aminokwasy bcaa o przewadze leucyny nad pozostałymi dwoma - będą korzystniejsze dla sportowców wykonujących wysiłki maksymalne przedzielane częstymi przerwami.( trening siłowy).
Podyktowane jest to faktem iż, walina jest aminokwasem glukogennym, leucyna ketogennym, natomiast izoleucyna może być zarówno glukogenna jak i ketogenna. Tak więc walina i izoleucyna może być przekształcona do związków z których nasz organizm możę otrzymać glukozę, czyli podstawowe paliwo energetyczne. Natomaiast leucyna może zostać w razie potrzeby przekształcona do związków, które jako tylko ketogenne mogą wejść w cykl kwasu cytrynowego.
Stosowanie
W ilości od 3 do 6g.( w przypadku treningów siłowych podczas diety redukcyjnej te ilości powinny być znacznie większe).
- przed treningiem ( na pusty żołądek).
- Zaraz po treningu, popijając odzywką typu „ carbo".
Arginina, ornityna . rewelacyjny stymulator anaboliczny ! ( tak, ale czy na pewno ?)
Aby zrozumieć dlaczego arginina i ornityna są uważane za suplement stymulujący anabolizm proponuję trochę teorii, której zrozumienie na pewno pozwoli Czytelnikowi na własną w miarę niezależna ocenę skuteczności działania omawianego suplementu.
Kiedy na skutek treningu dojdzie do rozpadu białek, a z rozłożonych białek powstałe aminokwasy zostaną potraktowane jako źródło energii, wtedy ich łańcuchy węglowe ulegają spaleniu tak jak węglowodany, natomiast grupa aminowa zostaje użyta do dalszej biosyntezy związków azotowych, lub gdy rozpad białek był bardzo duży, zostaje przekształcona w amoniak.
Ponieważ nadmiar amoniaku jest dla ludzkiego organizmu wysoce toksyczny, amoniak zostaje przekształcony w wątrobie w mocznik i pod ta postacią jest wydalany.
Do syntezy mocznika z amoniaku niezbędna jest ornityna, która w tym przypadku jest nośnikiem atomów węgla oraz azotu, natomiast prekursorem ornityny jest wielofunkcyjny aminokwas - arginina.
W powyższy sposób nasz organizm radzi sobie z nadmiarem amoniaku powstałego po rozpadzie białek, lecz w jaki sposób zniszczone białka zostają odbudowane ?
Otóż przy wysokim poziomie wolnych aminokwasów w krwioobiegu, wzrasta też ich stężenie w ośrodkowym układzie nerwowym, gdzie dzięki odpowiednim receptorom aminokwasy informują mózg że doszło do dużego rozpadu białek.
Powyższa informacja stymuluje wydzielanie somatotropiny, hormonu wzrostu wydzielanego przez przysadkę mózgową potęgującego syntezę białek, oraz wzmagającego lipolizę ( energetyczny rozpad tkanki tłuszczowej), celem dostarczenia energii pod postacią wolnych kwasów tłuszczowych.
Takie wydzielanie ma nie dość że zapobiegać dalszemu rozpadowi białek, dając organizmowi alternatywne źródło energii, to jeszcze ma doprowadzić do wzmożonej syntezy białek mięśniowych.
Wszystkie wspomniane fakty zostały skrupulatnie wykorzystane przez producentów suplementów, którzy wypuścili na rynek suplement składający się z dwóch aminokwasów : argininy i ornityny. Wymienione aminokwasy odpowiednio podane mają pojawiając się w krwioobiegu imitować rozpad białek do którego w istocie nie doszło, a tym samym pobudzić nasze własne - endogenne wydzielanie hormonu wzrostu., który nie dość że doprowadzi do przyrostu masy mięśniowej to dodatkowo przyśpieszy spalanie nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej ! rewelacja ! ale czy na pewno ?
Niestety pewne poważne źródła podają, że podanie drogą pokarmową argininy i ornityny nie będzie skuteczne gdyż z układu pokarmowego wymienione aminokwasy dostana się do wątroby, która będąc głównym laboratorium produkcyjno-odtruwającym naszego organizmu może nie wpuścić do krwioobiegu argininy i ornityny w stanie wolnym, lecz wykorzysta je do aktualnych potrzeb organizmu, nie zawsze zgodnych z naszą wolą.
Na pewno skuteczne byłoby podanie owych aminokwasów we wlewie dożylnym, co zapewniłoby pominięcie wstępne wątroby, w tym przypadku istnieje o wiele większa szansa dotarcia stymulacji do mózgu i wyzwolenia anaboliczne działającej somatotropiny.
Niemniej osobiście spotkałem się z osobami które były zadowolone ze stosowania argininy i ornityny podawanej doustnie. Wspomniane osoby twierdziły, że straciły pewną ilość tkanki tłuszczowej lub uzyskały odpowiednie pobudzenie do rozwoju masy mięśni i siły. Niestety była to nieliczna grupa osób.
Z pewnością skuteczność preparatu podanego doustnie należałoby sprawdzić osobiście, gdyż różnice fizjologiczne między ludźmi są naprawdę tak duże, że niejeden czytelnik może być zadowolony z działania argininy i ornityny, a niejeden nie.
Stosowanie
Zawsze tuż przed snem, w ilości co najmniej 3g (łącznie ), popijać wodą. Zapewniając co najmniej 2,5 godzinny odstęp od ostatniego posiłku.
Odpowiednia proporcja między argininą a ornityną powinna mieć stosunek jak 2:1.
Glutamina - podstawowy wielofunkcyjny aminokwas wspomagania wysiłku każdego sportowca.
Zdecydowanie glutamina została wykreowana na podstawowy aminokwas suplementacji. Czy jest nim rzeczywiście ? czy suplementacja glutaminą jest niezbędna dla każdego poważnie myślącego o postępach w sporcie sportowca ?
Przyjrzyjmy się wiec jakie ważne funkcje pełni w naszych organizmach glutamina.
Glutamina należy do grupy aminokwasów endogennych, czyli tych które bezproblemowo mogą być sytezowane w naszym organizmie. Dlaczego więc suplementacja glutamina jest tak ważna ?
Najwięcej glutaminy znajduje się w naszych mięśniach, aż w 60% składają się one z glutaminy ! jak widać w tym przypadku glutamina pełni rolę podstawowego aminokwasu budującego nasze mięśnie, na których nam tak bardzo zależy. Glutamina jest aminokwasem glukogennym, więc podczas intensywnego treningu jest ona uwalniana z pracujących mięśni do krwioobiegu, a następnie nasz organizm tworzy z niej glukozę.
Długotrwały i intensywny trening może nawet doprowadzić do energetycznego zużycia ponad 30% znajdującej się w mięśniach glutaminy. Tak duża strata tego aminokwasu w mięśniach doprowadza do przyśpieszenia procesu rozpadu całej tkanki mięśniowej. Zatem potreningowe podanie glutaminy jako antykataboliku jest moim zdaniem bezdyskusyjne. Również wcześniejsze nasycenie tym aminokwasem ustroju skutecznie broni nasze mięśnie przed rozpadem podczas treningu.
Glutamina bierze również bezpośredni udział w regeneracji potreningowej jak i w procesie syntezy białek mięśniowych. Dzieje się tak dlatego, że glutamina jest dawcą jonów azotu w wewnątrzustrojowej molekularnej syntezie aminokwasów endogennych, które mogą być następnie tak jak i sama glutamina wbudowane w białka tkanki mięśniowej. Co do procesu regeneracji to glutamina jest niezbędna do odprowadzenia nadmiaru amoniaku powstałego podczas intensywnego treningu, w cykl mocznikowy.
Koleją niezwykle istotną funkcją glutaminy jest dostarczenie substratu do budowy komórek na potrzeby układu odpornościowego, zatem organizm potrzebuje znacznie większych ilości tego aminokwasu w stanach chorobowych, stresu jakim jest trening, oraz na potrzeby regeneracji potreningowej.
Glutamina wchodzi w skład tripeptydu zwanego glutationem, pełniącego w organizmie człowieka podstawowego przeciwutleniacza, reagującego z nadtlenkami wodoru, wolnymi rodnikami tlenowymi, oraz innymi nadtlenkami organicznymi, będącymi szkodliwymi produktami ubocznymi tlenowego trybu życia.
Wszystkie powyższe fakty razem miały wpływ na całkiem słuszne, wykreowanie glutaminy jako podstawowego aminokwasu suplementacji proteinowej.
Stosowanie
- zaraz po treningu, w ilości 1g na 10kg masy ciała.
- 1/2g na 10kg masy ciała zaraz po przebudzeniu.
- Mniejsze dawki peptydu glutaminy : na noc przed snem, oraz do posiłków i koktajli proteinowych.
Dodatkowe uwagi praktyczne
- bardzo korzystne będzie podanie zaraz po treningu glutaminy wraz z aminokwasami bcaa, jako podstawowe zabezpieczenie antykataboliczne, popijając odzywka typu „carbo".
- Stosując po treningu duże porcje wysokiej jakości odzywki proteinowej opartej na białkach serwatkowych, można zrezygnować z osobnego podawania glutaminy, oraz bcaa. Dzieje się tak gdyż właśnie białka serwatkowe są wyjątkowo bogatym źródłem aminokwasów bcaa oraz kwasu glutaminowego.
- Podając duże dawki glutaminy oraz innych aminokwasów pod postacią hydrolozatu, należy podać witaminę B6 wraz z magnezem. Wspomniana witamina jest niezbędna do syntezy fosforanu pirydoksalu, kluczowego enzymu wspomagającego wszystkie procesy syntezy i przemian białek. Magnez natomiast jest aktywatorem w licznych procesach syntezy i rozpadu związków wysokoenergetycznych, oraz bierze też udział w syntezie białek, poprzez przemiany aminokwasów do ich form aktywnych i ich sprzęganie z kwasami nukleinowymi (DNA, RNA)
1* - „robienie ketozy" w slangu kulturystów oznacza doprowadzenie odpowiednią modyfikacją diety do maksymalnego wykorzystania tkanki tłuszczowej jako źródła energii. Nazwa pochodzi od ciał ketonowych, które są produktem ubocznym energetycznego rozpadu kwasów tłuszczowych.
2*- antykatabolikiem nazywamy każdy związek organiczny, który ma zabezpieczyć nasz organizm przed spalaniem energetycznym własnych komórek białkowych.
3*- glikogen - zmagazynowane paliwo cukrowe dla naszego organizmu
4*- mitochondrium komórkowe - otoczone podwójna błoną, w których znajdują się białkowe receptory komórkowe. Podstawową funkcją mitochondrium jest wytwarzanie z różnych substratów energii - ATP.
5*- lizosomy komórkowe są to drobniutkie struktury komórki, podobne do małych pęcherzyków, zawierające enzymy trawienne przebywające w środowisku kwaśnym. Ich podstawowym zadaniem jest : trawienie wewnątrzkomórkowe, proces modyfikacji i wydzielania neurohormonów, oraz degeneracja zużytych komórek nerwowych. Kiedy dojdzie do uszkodzenia błony komórkowej lizosomu następuje zupełnie nie kontrolowany wyciek enzymów trawiennych, które niszczą wszystkie napotkane mikrostruktury białkowe zawarte w danej komórce.
Progress
Marek Ciołek
IHS TEAM
Krzysztof Piekarz
michal.z
Pharmacy21
