Woda jest głównym składnikiem naszego organizmu, stanowi nawet 80% masy ciała dorosłego człowieka. Pełni kluczową funkcję w regulowaniu temperatury ciała, transporcie składników odżywczych, produktów przemiany materii oraz bierze udział we wszystkich reakcjach biochemicznych w naszym organizmie. Jej deficyt wpływa bezpośrednio m.in. na pogorszenie stanu naszej skóry. Powierzchnia skóry odparowuje około 300 ml wody na dobę, co powiązane jest z jej funkcją termoregulacyjną i ochronną.
Po pierwsze nawodnienie!
Odpowiednie nawilżenie powinno być więc podstawą codziennej pielęgnacji. Sucha skóra jest szorstka, bardziej wrażliwa na uszkodzenia, szybciej się starzeje, może towarzyszyć jej uczucie swędzenia i ściągnięcia, ale przede wszystkim wygląda mało atrakcyjnie i niezdrowo. Jak zapobiegać przesuszeniu skóry? Czym się wspomagać? Jakie witaminy i suplementy stosować na suchą skórę? O tym dowiesz się z dalszej części tekstu.
Budowa skóry - z czego składa się skóra?
Jak szacują naukowcy, skóra dorosłego człowieka mieści się w granicach dwóch metrów kwadratowych i jest bez wątpienia największym organem naszego ciała. W najgrubszym miejscu ma aż 5 milimetrów. Zbudowana jest z tkanki podskórnej, skóry właściwej i z zewnętrznej warstwy naskórka. Każda z warstw ma swoją funkcję.
Pierwsza, zewnętrzna — warstwa rogowa naskórka, składa się z 5 kolejnych warstw. Ulega nieustannej wymianie, stare keratynocyty (komórki nabłonkowe) obumierają, zostają złuszczone, a zastępują je nowe, dzięki temu możliwa jest odnowa naskórka. Zabezpiecza nas przed promieniami UV i utrzymuje nawilżenie głębszych warstw.
Druga warstwa zbudowana jest z tkanki łącznej i licznych włókien kolagenowych (główny składnik budulcowy skóry), które odpowiadają za jej elastyczność. W tej warstwie niestety powstają również zmarszczki. Jednym ze składników macierzy międzykomórkowej (przestrzeń wypełniona komórkami, w której znajdują się włókna kolagenowe i elastynowe) jest kwas hialuronowy.
Ostatnia z nich zbudowana głównie z komórek tłuszczowych (adipocytów) i tkanki łącznej, zawiera także włókna kolagenowe (w mniejszej ilości niż skóra właściwa) oraz włókna sprężyste (elastynowe). Znajdują się w niej nerwy, gruczoły, naczynia krwionośne i limfatyczne, stanowi bazę energetyczną.
Rola skóry - jakie są główne funkcje skóry?
Ochronna — tworzy tzw. płaszcz lipidowy. Utrzymując kwaśne pH skóry, zapobiega wnikaniu do organizmu patogenów.
Termoregulacyjna — utrzymywanie stałej temperatury ciała poprzez. Gruczoły potowe oraz drobne naczynia włosowate regulują temperaturę.
Percepcyjna — obecność receptorów w skórze pozwala na odbiór bodźców.
Produkuje witaminy — w skórze zachodzi synteza witaminy D3.
Diagnostyczna — wiele schorzeń i nieprawidłowości w funkcjonowaniu naszego organizmu (zmiany alergiczne, hormonalne, brak lub nadmiar niektórych substancji) przekładają się na wygląd skóry.
Przyczyny suchej skóry
Suchość skóry może występować niezależnie od wieku i płci. Związana jest zazwyczaj z niedoborami lipidów w skórze, które odpowiadają za nawilżenie i regulację gospodarki wodno-tłuszczowej. O nieprawidłowo funkcjonującej warstwie naskórka świadczy również mniejsza ilość naturalnego czynnika nawilżającego (NMF), który zbudowany jest z substancji wiążących wodę (takich jak mocznik, aminokwasy, kreatynina, mleczany, kwas PCA, glukozamina).
Główne przyczyny to:
- nieodpowiednia pielęgnacja
- schorzenia dermatologiczne, choroby
- czynniki środowiskowe, m.in. wiatr, słońce, mróz, zanieczyszczone powietrze
- proces starzenia
- dieta uboga w witaminy A, D, C i kwasy tłuszczowe
- uwarunkowania genetyczne
- nadmiar stresu (kortyzol zwiększa ubytek kolagenu i kwasu hialuronowego)
- zbyt częsta ekspozycja na słońce bez odpowiedniej ochrony w postaci filtra UV
- zażywanie niektórych leków, np. kortykosteroidów
- zbyt długie kąpiele w gorącej wodzie
Jakie witaminy i suplementy stosować na suchą skórę?
Zacznij od nawodnienia
Przede wszystkim pamiętaj o nawodnieniu. O ile woda jest elementem diety, o tyle warto wspomnieć o spożywaniu jej odpowiedniej ilości. Jeżeli nie lubisz czystej wody, to obecnie na rynku mamy szeroki wybór produktów smakowych, które nadają jej pysznego i orzeźwiającego smaku bez dodatku kalorii. Na treningu skorzystać możemy z opcji izotoników do rozpuszczania w wodzie, które charakteryzuje dużo większa efektywność nawadniania niż zwykłej wody. Jeżeli jesteś osobą aktywną, pij minimum 3 litry wody dziennie, co zapewni Ci optymalne wsparcie dla skóry.
Witamina D
Jest to witamina, której niedobory występują najczęściej. Jak już wcześniej wspomniałem, skóra jest nie tylko miejscem wytwarzania witaminy D3, ale również organem docelowym dla jej aktywnej biologicznie formy. U 90% Polaków stwierdza się zbyt niski poziom witaminy D3 we krwi, dlatego zaleca się jej całoroczne stosowanie w postaci suplementu diety.
Witamina D3 odpowiada za zdolność do podziału komórek nabłonka i ich zróżnicowanie, a także na utrzymanie bariery ochronnej skóry. Zauważalna jest również poprawa nawilżenia naskórka przy jej regularnej suplementacji. Witamina D3 jest szczególnie ważna przy schorzeniach skóry takich jak łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, a także przy profilaktyce nowotworów skóry. Dawka 2000 jednostek międzynarodowych powinna być suplementowana cały rok. Przyjmowanie większych dawek warto poprzedzić badaniami krwi i konsultacją lekarską.
Witamina A
Wnika w warstwę rogową naskórka, a następnie dostaje się do skóry właściwej i tkanki podskórnej. Przyspiesza odnowę naskórka. Wykazuje działanie normalizujące i wzmacniające funkcje ochronne naskórka i zmniejsza utratę wody. W warstwach skóry właściwej witamina A zwiększa wytwarzanie kolagenu i elastyny. Retinoidy zabezpieczają również kolagen. Stymulują fibroblasty (o niskiej aktywności w takie, które odznaczają się stosunkowo dużą produkcją kolagenu. Witamina A wspomaga leczenie trądziku, atopowego zapalenia skóry, łuszczycy, stanów zapalnych. Sprawia, że skóra staje się jędrniejsza, nawilżona i elastyczna. Zaleca się stosować okresowo 5000 jednostek międzynarodowych dziennie.
Witaminy z grupy B
W przypadku witamin z grupy B to głównie ryboflawina i niacyna odpowiadają za stan naszej skóry. Niedobory ryboflawiny często skutkują nadmiernym wysuszeniem skóry, ponieważ wpływa ona na rogowacenie i regenerację naskórka. Niacyna z kolei ma działanie nawilżające, odpowiada też za gładkość i elastyczność skóry. Stymuluje produkcję lipidów w skórze, głównie ceramidów. Kluczowy jest też poziom witaminy B7 - biotyny, która zawiera struktury siarki, odpowiada za przemiany tłuszczowe, co wspomaga utrzymanie nienagannej cery. Niacyna w dawce 50 mg dziennie oraz 50 mg ryboflawiny będzie ilością wystarczającą. Biotyna może być przyjmowana okresowo w dawce 50 mcg.
Witamina C
Działa jako silny przeciwutleniacz chroniący skórę, dodaje jej blasku, poprawia nawilżenie i chroni przed wolnymi rodnikami. Wpływa na produkcję kolagenu. Jej działanie skutecznie ogranicza aktywność reaktywnego tlenu, co pozwala na dłuższe utrzymanie struktur kolagenowych we właściwej kondycji. 500 mg witaminy C dziennie skutecznie wspomaga syntezę kolagenu w skórze.
Kolagen
Kolagen to część tkanki łącznej. Tworzy spoiwo łączące skórę, kości i chrząstki. Organizm produkuje go samodzielnie, ale niestety z wiekiem powstaje go coraz mniej. Bardzo ważny w naszym ciele — stanowi aż 30% wszystkich znajdujących się w naszym organizmie białek. Wygładza naszą skórę, wpływa na poziom jej nawilżenia i sprężystości, zapewnia odpowiednie napięcie, przyspiesza gojenie ran, wpływa na elastyczność naczyń krwionośnych. Dlatego jego niedobory są tak widoczne, skóra wiotczeje, traci napięcie i pojawiają się zmarszczki. Przy wyborze suplementu warto zwrócić uwagę na to, aby był on w postaci hydrolizatu kolagenu. Dawka powinna wynosić od 5 do 10 gramów dziennie.
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy należy do składników skóry, a jego głównym zadaniem jest utrzymanie optymalnego nawodnienia. Niedobory kwasu hialuronowego będą powodować suchość skóry, ale i uszkodzenie struktur kolagenowych, co przyspieszy powstawanie zmarszczek. Dawka 200-500 mg dziennie powinna dać już wyraźny efekt.
Kwasy tłuszczowe Omega 3 i Omega 6
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone mają silne właściwości odżywcze dla skóry. DHA (kwas dokozaheksaenowy) stanowi podstawowy budulec naszej skóry i odpowiada za stan błon komórkowych. Kwas EPA (kwas eikozapentaenowy) ochrania struktury kolagenowe, chroni przed szkodliwym promieniowaniem UV. GLA (kwas gamma-linolenowy) pomaga w walce ze stanami zapalnymi skóry, alergiami, trądzikiem, łupieżem, łuszczycą. Kwasy tłuszczowe powinny być dostarczane głównie z suplementu obfitującego w Omega 3 w ilości 1000 mg dziennie.
Witamina E
Głęboko nawilża, działa przeciwzapalnie. Jest silnym przeciwutleniaczem, chroni przed uszkodzeniami lipidów naskórka, przeciwdziała pierzchnięciu i pękaniu skóry, wygładza, zmiękcza i uelastycznia. Rozjaśnia skórę, zapobiega hiperpigmentacji i pomaga usunąć ciemne plamy. W intensywnym wsparciu kondycji skóry zaleca się przyjąć 100 mg witaminy E dziennie.
O czym należy pamiętać?
- Optymalny poziom wody w organizmie jest podstawą zdrowej skóry.
- Witaminy A, D, E skutecznie chronią skórę i utrzymują jej promienny wygląd.
- Witamina C, kwas hialuronowy i kolagen będą utrzymywać integralność skóry i zapobiegać zmarszczkom.
