Suplementy diety przeznaczone do regulacji stanu odżywienia ulegają ciągłym modyfikacjom, które mają na celu optymalizację przyswajania oraz stabilizację poziomu danego związku w tkankach. Poza formami chemicznymi związków, które występują w pożywieniu, dostępne jest teraz coraz więcej form poniekąd wynalezionych przez człowieka. Jednym z dobrych przykładów na to zjawisko jest produkcja witaminy C liposomalnej.
Czym jest witamina C liposomalna?
Witamina C, czyli kwas l-askorbinowy, należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. W przyrodzie i pożywieniu występuje zazwyczaj w postaci wolnej, która jest podatna na degradację poprzez utlenianie oraz promieniowanie. Niektóre zwierzęta mogą ją wytwarzać w organizmie, jednak niestety nie ludzie, stąd też muszą ją spożywać codziennie. Witamina C liposomalna jest formą przetworzoną w taki sposób, aby zahamować negatywny wpływ kontaktu z powietrzem czy promieniami słonecznymi oraz zapewnić wysoki stopień przyswajalności.
Od zwykłej witaminy C różni się tym, że jest to kwas askorbinowy otoczony pewnego rodzaju otoczką, która chroni cząsteczkę witaminy C od zewnątrz, a jednocześnie pozwala na szybkie przenikanie przez błony komórkowe po przedostaniu się do organizmu. Otoczka ta jest rozpuszczalna w tłuszczach. Technika wytwarzania liposomalnej witaminy C zwana jest również mikrokapsułkowaniem.
Jak działa witamina C?
Witamina C jest związkiem o bardzo zróżnicowanych funkcjach w organizmie. Jedną z najbardziej wyraźnych jest działanie antyoksydacyjne i ochrona komórek przed wieloma potencjalnie szkodliwymi czynnikami. Z funkcją tą wiąże się udział witaminy C na przykład w prawidłowym działaniu układu odpornościowego. Niezbędna ona jest do syntezy l-karnityny, która wpływa m.in. na „zużywanie” tłuszczy na cele energetyczne, a także do produkcji kolagenu, który tworzy wszystkie tkanki w ustroju, tj. skórę, włosy, ścięgna, chrząstki, naczynia krwionośne, czy mięśnie i inne.
Dzięki funkcjom tym witamina C może działać prewencyjnie np. w kontekście chorób sercowo-naczyniowych. Co więcej, kwas askorbinowy ułatwia przyswajanie dostarczanego do organizmu z pokarmem żelaza, a także pomaga „oszczędzać” inne antyoksydanty, które mogą być magazynowane w organizmie, takie jak witamina E.
Ile witaminy C na dzień?
Poziom zapotrzebowania na witaminę C wydaje się nie być wysoki, jednak obliczając swoją średnią dzienną jej podaż, warto uwzględnić straty związane z utlenianiem na poziomie około 50%, zwłaszcza w przypadku produktów poddawanych krojeniu i obróbce termicznej oraz przechowywaniu. Średnio osoba dorosła potrzebuje około 100 mg kwasu askorbinowego dziennie, zatem warto celować w podaż na poziomie oscylującym wokół 200 mg.
Zapotrzebowanie może ulec sporemu powiększeniu u palaczy papierosów, sportowców czy osób przewlekle chorych (np. nadciśnienie, miażdżyca, nowotwory), a także przy infekcjach. Wtedy poziom podaży witaminy C najlepiej jest ustalić indywidualnie, jednak nierzadko sięga on około 1000 mg. Z reguły są to dawki nieosiągalne przy zastosowaniu samej diety.
Literatura:
Davis JL, Paris HL, Beals JW, Binns SE, Giordano GR, Scalzo RL, Schweder MM, Blair E, Bell C. Liposomal-encapsulated Ascorbic Acid: Influence on Vitamin C Bioavailability and Capacity to Protect Against Ischemia-Reperfusion Injury. Nutr Metab Insights. 2016 Jun 20;9:25-30. doi: 10.4137/NMI.S39764. PMID: 27375360; PMCID: PMC4915787.
