Awokado, znane również jako gruszka aligatora lub owoc maślany, jest w rzeczywistości rodzajem jagody, rosnącej w ciepłym klimacie. Skąd takie nazwy? Niektóre gatunki awokado mają kształt podobny do gruszki a skórkę pokrytą różnymi "guzkami", które nieco przypominają skórę aligatora. Ta potoczna nazwa jest bardzo adekwatna do wyglądu awokado. Owoc maślany nawiązuje z kolei do konsystencji i zawartości tłuszczu w awokado.
Tak, awokado to owoc
Awokado to rodzaj jagody? Jak to? Otóż jagody to owoce, które zawierają w swoim wnętrzu (w owocni) liczne lub pojedyncze nasiona. Przykładem są np. pomidory, winogrona, arbuzy – mają w środku wiele nasion. Przykładem jednonasiennych jagód jest właśnie m.in. awokado.
I choć tyle cech i określeń awokado nawiązuje do owocu, to i tak wiele osób wciąż się myli i na wadze w sklepie szuka awokado w kategoriach warzyw... Wynika to chyba z tego, że tak jak w przypadku pomidora, awokado jest częściej wykorzystywane do potraw wytrawnych, do sałatek, past kanapkowych itp. Nie zmienia to jednak faktu, że awokado to owoc.
Rodzaje awokado
Dla niektórych osób awokado, to z pewnością po prostu awokado, a warto wiedzieć, że istnieje kilkaset jego odmian! Różnią się wielkością owoców, teksturą skórki, kolorem i kształtem. Smak wielu z nich opisywany jest jako lekko orzechowy i kremowy.
Jest kilka różnych klasyfikacji odmian awokado, ale najczęściej rozróżnia się je ze względu na sposób kwitnienia. Wyróżniamy typ A i B. W pierwszym przypadku kwitną najpierw kwiaty żeńskie. Dzieje się to o poranku i trwa zaledwie 2-3 godziny. Po tym czasie kwiaty się zamykają, by ponownie otworzyć po południu, ale już jako męskie.
Drugi typ różni się tym, że kwiaty żeńskie kwitną po południu, a jako męskie pojawiają się następnego dnia z samego rana. Trzeba przyznać, że brzmi to bardzo ciekawie. Poznaj niektóre z rodzajów awokado z podziałem na typ A i B.
Odmiany typu A
Choquette — ma gładką, błyszczącą skórę z wodnistym miąższem, który często wycieka, gdy owoc jest ścinany. Ma owalny kształt podobny do mango.
Lula — ma mniej naturalnych olejków i również zawiera bardzo dużo wody. Odmiana ta jest odporna na zimno, ale też bardzo podatna na grzyby. Jej kształt przypomina gruszkę.
Hass — jest to najpopularniejsza odmiana i jest dostępna przez cały rok. Ma maślany, orzechowy smak i sferyczny kształt. Skóra awokado Hass zmienia się wraz z dojrzewaniem z intensywnej zieleni w ciemnobrązową i jest mocno chropowata.
Reed — jest dostępne tylko w miesiącach letnich. Ma lżejszy, bardziej subtelny smak i okrągły kształt. Gdy owoc dojrzewa, jego skóra pozostaje zielona.
Pinkerton — ma podłużny kształt, szorstką i dość jasną skórkę, i kremowy miąższ. Łatwo się obiera.
Gwen — jest podobne do awokado Hass w smaku i wyglądzie, ale jest nieco większą odmianą. Ma też dużo jaśniejszą i gładszą skórkę niż Hass.
Maluma — to odmiana dość podobna do Hass, ale ma nieco bardziej chropowatą skórkę i ma jaśniejszy odcień zieleni. Rośnie bardzo powoli, ale drzewa zwykle są obfite w owoce.
Odmiany typu B
Ettinger — jest najczęściej uprawiany w Izraelu i ma jasnozieloną skórę, duże nasiona i łagodny smak.
Sharwil — to australijskie awokado z szorstką, zieloną skórką i żółtym wnętrzem. Jest bardzo tłusty i ma kremowy smak.
Zutano — jest pokryte cieńszą niż inne odmiany skórką, która ma kolor żółto-zielony (przypomina nieco kolor dojrzewającego jeszcze ogórka). Miąższ ma łagodny smak i maślaną konsystencję.
Brogden — to ciemna hybryda odmian Zachodnich Indii i Meksyku. Jest odporna na chłodne temperatury.
Fuerte – ma kształt gruszki i jest dostępna przez 8 miesięcy w roku. Odmiana ta jest dość tłusta. Ma zieloną, miękką skórkę.
Bacon – ma cienką i błyszczącą skórkę i owalny kształt. Kolor skórki jest jasnozielony a środek żółty. Mimo że nazwa kojarzy się inaczej, to ta odmiana ma mniej tłuszczu niż inne.
Monroe — to duże awokado, które może ważyć nawet około kilograma! Ma jasnozieloną skórkę, jasny środek i łagodny smak.
A jakie awokado najczęściej kupisz w naszych polskich sklepach?
Zazwyczaj są to dwie odmiany – Fuerte i Hass. Różnią się nie tylko wyglądem, ale także ceną. Feurte jest zwykle tańsze od Hass.
Jak kupić dobre awokado?
Dobre awokado posiada kilka cech. Jest to m.in. odpowiedni kolor i miękkość. Feurte powinno mieć zieloną skórkę, pozbawioną ciemnych plamek. Mogą one świadczyć o tym, że owoc jest zepsuty. Hass z kolei powinien mieć tę skórkę ciemną – ciemnobrązową (choć niektórzy określają ją jako fioletowo-czarną).
Jeśli chodzi o miękkość, to idealne awokado Feurte jest miękkie, ale nie za miękkie. Po naciśnięciu palcami skórka powinna się ugiąć, ale i wrócić po chwili na swoje miejsce. W sklepach zazwyczaj znajdują się dość twarde awokado, czyli niedojrzałe. Niestety, ale trzeba czekać nawet do kilku dni, by móc je skonsumować.
Odmiana Hass jest trochę trudniejsza do oszacowania, ponieważ ciemne plamki są trudne do zobaczenia, a i też skórka jest dużo twardsza. Z pewnością bardzo miękki owoc będzie świadczył o tym, że jest przejrzały.
Inną sztuczką, jest zajrzenie pod szypułkę owocu. Kolor owocu pod spodem powinien być jasnozielony lub jasnożółty. Jeśli zobaczysz jakieś plamki, to może to świadczyć o tym, że owoc jest zepsuty.
Ile waży jedno awokado?
Jak już wiesz, są różne odmiany. Jednak, jeśli skupimy się na Feurte i Hass, to można powiedzieć, że jedno średnie awokado waży około 200 – 220 g.
Ile kalorii ma awokado?
W 100 g awokado znajduje się ok. 160 kcal.
Wartości odżywcze awokado
- Węglowodany 9 g (w tym cukry proste 0,7 g oraz błonnik 7 g)
- Tłuszcz 15 g (w tym kwasy tłuszczowe nasycone 2,1 g)
- Białko 2 g
- Potas 485 mg
- Fosfor 52 mg
- Magnez 29 mg
- Wapń 12 mg
- Sód 7 mg
- Cynk 0,64 mg
- Żelazo 0,6 mg
- Kwas askorbinowy 10 mg
- Witamina E 2,07 mg
- Niacyna 1,7 mg
- Witamina B6 0,257 mg
- Tiamina 0,067 mg
Jakie są korzyści z jedzenia awokado?
Awokado jest bardzo odżywcze - jak widać powyżej, awokado to źródło wielu witamin i minerałów, a do tego zdrowych tłuszczy. Jest to bardzo bogaty odżywczo owoc.
Awokado wspiera zdrowie serca - awokado może wspierać zdrowie serca dzięki zawartości kwasów nienasyconych, a także z racji tego, że zawiera potas, który jest korzystny dla naszego układu sercowo-naczyniowego.
Awokado pomaga obniżyć poziom cholesterolu - tłuszcze dostarczane przez awokado obejmują kwas oleinowy i kwas linolowy. Te nienasycone tłuszcze są zalecane jako część zrównoważonej diety, aby pomóc w "zarządzaniu" cholesterolem.
Awokado reguluje apetyt - nie ma wątpliwości, że zawartość kalorii w awokado jest większa niż inne owoce i warzywa. Jednak wysoka zawartość zdrowych tłuszczy oraz błonnika prowadzi do poczucia sytości, co pomaga regulować apetyt.
Awokado jest dobre dla oczu - oprócz korzyści przedstawionych powyżej awokado jest bogatym źródłem ochronnej witaminy E, która pomaga utrzymać oczy w zdrowiu.
Jak jeść awokado?
Awokado może się wydawać dość specyficznym owocem z racji swojego dość neutralnego smaku. Jednak jest to jego zaleta, ponieważ dzięki temu pasuje do wielu różnych dań. Awokado można spożywać na różne sposoby. Oto kilka z nich:
Dodatek do sałatek – pokrojone w kostkę będzie pasować do niemal każdej sałatki.
Dodatek do kanapek, wrapów itp. – wystarczy pokroić w plasterki i położyć na kromce chleba lub zawinąć w tortillę. Świetnie łączą się z jajkiem, wędliną, serem i innymi warzywami. Można je także rozsmarować zastępując masło.
Do koktajlu – dzięki neutralności w smaku sprawdzi się do słodkiej wersji z np. bananem lub do wersji wytrawnej bazującej na warzywach takich jak szpinak, pomidor i inne.
Zdrowsza wersja kremu czekoladowego – wiele osób używa awokado do zrobienia „czekoladowej” pasty kanapkowej. Wystarczy dodać banana i gorzkie, odtłuszczone kakao i zblendować.
Jak przechowywać awokado?
Dojrzałe i przekrojone na pół awokado możesz przechowywać w lodówce przez kilka dni. Nie wyjmuj pestki, a miąższ spryskaj sokiem z cytryny, dzięki czemu nie zbrązowieje. Większą ochronę i wygląd awokado zapewni owinięcie folią spożywczą.
Podsumowanie
Awokado to bardzo ciekawy i warty uwagi owoc. Ma kremową konsystencję, cudowny zielony kolor i w miarę neutralny smak, co daje wiele możliwości. Jest co prawda bardziej kaloryczny niż inne warzywa i owoce, ale jak to mówią – coś za coś. Awokado to źródło zdrowych nienasyconych tłuszczy, których nie powinno zabraknąć w Twojej diecie. Dostarcza także wiele witamin i minerałów, szczególnie potasu, który wspiera zdrowie Twojego serca. Jego neutralny smak pozwala na adaptację w wielu różnych potrawach, zarówno tych słodkich, jak i wytrawnych.
Kupienie awokado akurat dobrego do zjedzenia jest problemem, bo kiedy naciskamy skórkę, różnica między niedojrzałym, dojrzałym, a zwyczajnie poobijanym i pogniecionym podczas sprawdzania przez klientów - jest bardzo subtelna. Można się pomylić i zamiast dojrzałego wybrać poobijane, które zaczyna ciemnieć i gnić w środku.
Na pewno warto stosować do oceny wszystkie rady z artykułu, ale też znaleźć po prostu dobrego dostawcę. Nie wiem jak w Polsce, ale w UK np.Lidl dostarcza dobrze dojrzałe owoce, z naklejką "ready to eat".
Kiedy widzimy w sklepie świeżo wystawioną, prawie pełną wytłoczkę, to mamy pewność, że nie zostały jeszcze zmaltretowane przez klientów.
Nawet jeśli rozcięte okaże się zbyt zielone, to po 1-2 dniach w lodówce powinno być już ok.
Dobry dostawca, który sprzedaje owoce o określonej fazie dojrzałości to w przypadku awokado 90% sukcesu.
I lepiej nie kupować zimą na targu, bo w chłodzie awokado łatwo przemarza.