Czym jest zespół metaboliczny? Charakterystyczne dla niego są np. insulinooporność, hiperinsulinemia, upośledzony metabolizm glukozy lub cukrzyca typu 2, hipertriglicerydemia (wzrost LDL, spadek HDL), otyłość androidalna (tłuszcz wisceralny, czyli ulokowany w tułowiu wokół narządów wewnętrznych), nadciśnienie tętnicze, hiperfibrynogenemia, zaburzenia fibrynolizy (wzrost stężenia homocysteiny), choroba wieńcowa. Coraz więcej ludzi będzie chorować na cukrzycę, a bardzo często w pierwszym etapie towarzyszy jej insulinooporność. Naukowcy już wcześniej wykazali, iż bogata w kofeinę kawa niekoniecznie musi być sprzymierzeńcem sportowca.

W badaniach Lesley L. Moisey i wsp. zastosowano w jednej z prób preparat TRUTOL. Jest to napój dostarczający 75 g dekstrozy. Okazało się, iż podawanie kofeiny (5 mg na kg masy ciała) ma duży wpływ na wrażliwość insulinową w trakcie testu tolerancji glukozy.

kawa

Wyniki:

  • grupa kawy z kofeiną (5 mg na kg m.c.) wskaźnik Matsudy wynosił 8.2 ± 0.9,
  • grupa kawy bez kofeiny wskaźnik Matsudy wynosił 12.4 ± 1.2,
  • grupa wody wskaźnik Matsudy wynosił 13.4 ± 1.4.

Oznacza to, iż kawa dostarczająca dużej ilości kofeiny pogorszyła wrażliwość insulinową o 39%.

Ta sama grupa sprawdzała, jaki wpływ będzie miało podawanie różnych rodzajów kawy wraz z konwencjonalnym pokarmem. Dziesięciu zdrowych mężczyzn poddano 4 próbom w losowej kolejności. Przyjmowali kawę z kofeiną (5 mg / kg) lub taką samą objętość kawy bezkofeinowej (DC), a następnie 1 godzinę później posiłek o dużym lub niskim indeksie glikemicznym (75 g węglowodanów).

Wyniki:

  • pole pod krzywą po kawie z kofeiną i posiłku o wysokim indeksie glikemicznym było większe o 147% dla glukozy, 29% większe dla insuliny oraz 40% większe dla peptydu C (odpowiednio, gdy porównano te same warunki z piciem kawy bezkofeinowej),
  • pole pod krzywą po kawie z kofeiną i posiłku o niskim indeksie glikemicznym było większe o 216% dla glukozy, 44% dla insuliny oraz 40% dla peptydu C (odpowiednio, gdy porównano te same warunki z piciem kawy bezkofeinowej),
  • wrażliwość na insulinę była zmniejszona o 40% po spożyciu kawy zawierającej kofeinę oraz po posiłku o wysokim indeksie glikemicznym (w porównaniu do picia kawy bezkofeinowej),
  • wrażliwość na insulinę była zmniejszona o 29% po spożyciu kawy zawierającej kofeinę oraz po posiłku o niskim indeksie glikemicznym (w porównaniu do picia kawy bezkofeinowej).

Wnioski

Przyjęcie kawy zawierającej kofeinę i następnie posiłku o niskim lub wysokim indeksie glikemicznym zaburza regulację stężenia glukozy we krwi oraz wrażliwość na insulinę (zwiększa insulinooporność), w porównaniu do picia kawy bezkofeinowej.

Komentarz

Warto pamiętać, iż ilość 5 mg kofeiny na kg masy ciała jest bardzo duża i zapewne większość ludzi nie używa aż takich ilości kawy. Trzeba przemyśleć, czy warto pić duże ilości kawy przed posiłkiem wysokowęglowodanowym, gdyż może się to okazać nieopłacalne z punktu widzenia zdrowia. Ponadto nie wiemy, czy długoterminowo kawa nie wywołuje insulinooporności (a jeśli tak, to należałoby sprawdzić, czy inne, bogate w kofeinę napoje, również nie mają na to wpływu). Z innych badań wiemy, iż osoby mające wczesne stadium cukrzycy powinny przemyśleć konsumpcję węglowodanów w godzinach popołudniowych.

W jednym z badań Kathariny Kessler i wsp. opublikowanym 8 marca 2017 r. 29 mężczyznom podawano posiłki bogate w węglowodany do godziny 13:30, z kolei zawierające tłuszcze w godzinach 16:30 - 22:00. Po okresie przejściowym grupy zamieniono miejscami (tłuszcze podawano do 13:30, z kolei węglowodany w godzinach 16:30 -22:00). Każda faza eksperymentu dietetycznego trwała 4 tygodnie. 18 mężczyzn dobrze tolerowało glukozę, 11 wykazywało zaburzenia glikemii.

Jeśli chodzi o parametry w ciągu dnia, oba rodzaje diety u osób zdrowych i mających problemy z glikemią przyniosły podobne efekty:

  • najgorsze dla osób z insulinoopornością jest jedzenie węglowodanów po południu (przy takiej diecie stężenie glukozy było wyższe o 7.9%, w porównaniu do sytuacji, gdy po południu podawano tłuszcz, a węglowodany jedzono tylko rano),
  • u osób zdrowych węglowodany po południu zaszkodziły o wiele mniej (odnotowano wzrost stężenia glukozy w ciągu dnia ledwie o 1.6%, w porównaniu do sytuacji, gdy węglowodany jedzono rano),
  • u osób zdrowych stężenie insuliny spadło o 0.6% w sytuacji, gdy tłuszcze jedzono rano, a węglowodany po południu,
  • u osób z insulinoopornością, gdy węglowodany jedzono po południu, stężenie insuliny w ciągu dnia było wyższe o 21.3% (w porównaniu do sytuacji, gdy po południu jedzono tłuszcze),
  • u osób z insulinoopornością, gdy węglowodany jedzono po południu, stężenie peptydu-C było o wiele wyższe (różnica 7%, w porównaniu do sytuacji, gdy po południu jedzono tłuszcze). Co to znaczy? Peptyd C jest skorelowany z ilością insuliny, jego podwyższone wartości obserwuje się przy guzie insulinowym, niewydolności nerek, po przeszczepie trzustki lub przy cukrzycy typu II,
  • u osób zdrowych, gdy węglowodany jedzono po południu stężenie peptydu-C było wyższe, ale tylko o 2.6%.

Wydaje się więc, iż kawy nie należy pić przed posiłkiem bogatym w węglowodany, a najlepsza pora na kawę to okres po intensywnym treningu, gdy znacznie lepsza jest tolerancja węglowodanów (mniejsza insulinooporność).

Referencje:

E.G.Reis, José G.Dórea, Teresa H.M.da Costa “Effects of coffee consumption on glucose metabolism: A systematic review of clinical trials” https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2225411018300014#bib15

Moisey LL1, Kacker S, Bickerton AC, Robinson LE, Graham TE. “Caffeinated coffee consumption impairs blood glucose homeostasis in response to high and low glycemic index meals in healthy men.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18469247

Moisey LL1, Robinson LE, Graham TE. “Consumption of caffeinated coffee and a high carbohydrate meal affects postprandial metabolism of a subsequent oral glucose tolerance test in young, healthy males.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19889241

Katharina Kessler, Silke Hornemann,1,2 Klaus J. Petzke,4 Margrit Kemper,1,2,3 Achim Kramer,5 Andreas F. H. Pfeiffer,1,2,3 Olga Pivovarova and Natalia Rudovich “The effect of diurnal distribution of carbohydrates and fat on glycaemic control in humans: a randomized controlled trial” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5341154/

Kathleen Deska PAGANA, Timothy J. PAGANA „Testy laboratoryjne i badania diagnostyczne w medycynie”

Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.
Komentarze (0)