1. Co to jest kulturystyka.
Jest to nowy, atrakcyjny system ćwiczeń z obciążeniem, którego celem jest wszechstronny rozwój masy mięśniowej, ukształtowanie atletycznej sylwetki i ogólnej sprawności fizycznej. Termin ten został przeszczepiony na grunt polski od francuskiego culturisme. Pod koniec lat 50-tych, powstał angielski termin body buiding, czyli budowanie ciała. Taką nazwę wybrali bracia Weiderowie tworząc pod koniec lat 30-tych nowy system ćwiczeń i jednocześnie dyscyplinę sportu w stanach zjednoczonych.
Polska kulturystyka od początku jej narodzin nie cieszyła się uznaniem naszych ówczesnych władz sportowych, a nawet wręcz odwrotnie. Spotykała się też ze złośliwością na łamach prasy. Lawinowo rosła jej popularność, szczególnie wśród polskiej młodzieży. Tej młodzieży, która miała już dość tradycyjnej gimnastyki szwedzkiej oraz marszów jesiennych. Historia polskiej kulturystyki miała różne okresy wzlotów i upadków. Rodziła się w piwniczkach i baraczkach. Obecnie w Polsce kulturystykę o charakterze zdrowotno-rekreacyjnym dla zachowania zdrowia, sylwetki, sprawności fizycznej uprawiają setki tysięcy Polek i Polaków w różnym wieku. Znacznie węższa grupa ludzi traktuje kulturystykę jako dyscyplinę sportu, w której obowiązują reguły współzawodnictwa w licznych mistrzostwach krajowych, europejskich i światowych.
2. Zaczęło się od Sandowa
Rodowód współczesnej kulturystyki sięga czasów „złotego wieku” starożytnej Grecji, od którego dzieli nas prawie 2000 lat. Już wówczas szukano uniwersalnych kanonów proporcji i kształtu ludzkiego ciała. Ówczesne ideały w tej dziedzinie zostały uwiecznione w rzeźbach najbardziej znanych mistrzów dłuta starożytnej Grecji – „dyskobol” Mirona. Przez wiele wieków ery nowożytnej ciało ludzkie pokrywała kurtyna wstydliwości i milczenia. Dopiero epoka Odrodzenia przyniosła nawrót do wzorów helleńskich. Tacy mistrzowie jak Leonardo da Vinci i Michał Anioł w swoich rzeźbach i freskach, opierając się na dokładnej znajomości anatomii, szukali i oddawali piękno ludzkiego ciała.
Wiek XX był szczególnie sprzyjający dla rozwoju różnych form współzawodnictwa sportowego. Najbardziej oryginalną postacią tego okresu był Eugene Sandow. Naprawdę nazywał się Frederick Mueller i był synem burmistrza miasta Królewiec. Jako 10 letni chłopiec przebywał wraz z ojcem we Włoszech na wakacjach. Tam, zwiedzając liczne muzea i zabytki wspaniałej rzymskiej kultury, młodego Fredericka urzekły rzeźby, freski i pomniki przedstawiające wspaniale zbudowanych mężczyzn. W następnych latach poją samodzielnie trening, a raczej ćwiczenia z ciężarami, zaczął też studiować medycynę, aby lepiej poznać budowę i funkcjonowanie mięśni. Jako pierwszy zastosował w swoich ćwiczeniach metodę serii i powtórzeń z różnymi ciężarkami a także selekcję ćwiczeń na poszczególne partie mięśniowe. W roku 1887 młody Frederick, nie mogąc pogodzić się z wolą ojca, który przeznaczył mu karierę urzędniczą, opuścił rodzinny dom. Pracował w dokach portowych Genui we Włoszech, traktując to jako zaprawę siłową. W następnych latach Eugene Sandow popisywał się na scenach teatrów swoją nieprzeciętną siłą.
3. Triumf Zakrzewskiego.
Coraz więcej młodych ludzi w chałupniczych warunkach i na wykonywanym przez siebie prymitywnym sprzęcie usiłowało rozwijać swoje mięśnie, zdobywać siłę. Na skutek rosnącej popularności ćwiczeń na sylwetkę 5 września 1959 roku Zarząd Polskiego Związku Podnoszenia Ciężarów, widząc w tym osobisty interes, powołał do życia Komisję Kulturystyki. PZPC był członkiem Międzynarodowej Federacji podnoszenia Ciężarów i Kulturystyki (FIHC), która gwarantowała od lat amatorskie konkursy kulturystyczne Mr Universe z okazji mistrzostw Europy i świata sztangistów. W ślad z powołaniem Komisji Kulturystyki przy PZPCIK na czele z red. Stanisławem Zakrzewskim nastąpiło otwarcie Centralnego Ośrodka Kulturystyki przy ognisku TKKF „Syrenka” w Warszawie. W kwietniu 1965 roku krajowy Zjazd PZPCIK zrezygnował z opieki nad kulturystyką, która była zresztą symboliczna. Wówczas to opiekę nad kulturystyką przejęło Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej. Główny nacisk położono na wypracowanie własnych metod treningu kulturystycznego, szkolenie kadry instruktorskiej, ujednolicenie programów działania, wszechstronność zajęć. Zadanie to przejął Centralny Ośrodek Metodyczny TKKF do spraw Ćwiczeń siłowych, czynny również do 1969 roku. W roku 1971 z związku z przyjazdem do Polski prezydenta Międzynarodowej Federacji Kulturystów (IFBB), TKKF reprezentujący Polskę przystąpił do niej. Do 1968 roku kulturystyka amatorska znajdowała się pod opieką Międzynarodowej Federacji Podnoszenia Ciężarów i Kulturystyki (FIHC). W 1970 roku PZPCIK zrezygnował z tej opieki, przenosząc się do IFBB - International Federation of Body Buildera.
4. Ojciec Polskiej kulturystyki.
To, że kulturystyka jako system treningu i jednocześnie dyscyplina sportu została przeszczepiona na polki grunt, jest zasługą mgr Stanisława, Zakrzewskiego, który w 1957 roku pełnił funkcje sekretarza miesięcznika „sport dla wszystkich). Red. Stanisław Zakrzewski urodził się w 1907 roku w Gnieźnie, zmarł w 1972 roku w Warszawie. W młodości uprawiał z powodzeniem lekkoatletykę, był czołowym tyczkarzem Pomorza. Poświecił się głównie dziennikarstwu i pracy społecznej działacza. Od 1959 roku wiceprezes Polskiego Związku Podnoszenia Ciężarów i Kulturystyki.
5. Ataki na szpanerów.
Polska kulturystyka w pierwszych latach rozwijała się w podziemiu. Na początku były treningi, dopiero później, dla chętnych i bardziej zaawansowanych w rozwoju fizycznym zaczęto organizować konkursy. Zaczęły się, więc w prasie ukazywać krytyczne artykuły na temat kulturystyki. Solą w oku było tzw. pozowanie dowolne, a więc demonstrowanie napiętych mięśni w różnych pozycjach. Zarzucano kulturystyce, że jest sportem dla homoseksualistów. Usiłowano również wykazać, że kulturystyka wpływa negatywnie na zdrowie, wydolność organizmu. Porównywano ją do konkursów piękności kobiet.
6. Polska szkoła kulturystyki
Wybuch niezwykłej popularności kulturystyki pod koniec lat 50-tych od początku nie był w smak naszym ówczesnym władzom sportowym, które w lansowanym przez siebie modelu masowej kultury fizycznej nie widziały żadnych nowości, szczególnie pochodzących z kapilistycznego zachodu. Mimo tego powstawać zaczęły pierwsze ośrodki ćwiczeń, głównie przy ogniskach TKKF.
Program pierwszych zawodów kulturystycznych:
• Wyciskanie sztangi w leżeniu (aż do 1981 roku)
•
Przysiady ze sztangą na barkach
• Zarzucanie sztangi na klatkę piersiową (częściowy podrzut sztangi)
• Gimnastykę (była to konkurencja do wyboru)
Oraz ocena postawy, pozowanie
Na całym niemal świecie wszystkie zawody kulturystyczne rozgrywano według regulaminu IFBB. Zawody te rozgrywano w 4 kategoriach wagowych: do 70 kg, do 80 kg, do 90kg, powyżej 90kg.
W Polsce aż do 1982 roku obowiązywały kategorie wzrostowe do 168cm i powyżej. Później podzielono je na 3 kategorie do 168cm, do 173 i powyżej 173cm.
7. Pionierskie ośrodki kulturystyczne
W okresie raczkowania polskiej kulturystyki duża rolę w jej popularyzacji odegrały pierwsze ośrodki ćwiczeń, które dysponowały prymitywnymi zestawami sprzętu. W pierwszych latach należały do nich wrocławski „sęp” i warszawskie – „syrenka” i „herkules”
• „Sęp „ Wrocław
powstał jako pierwszy w Polsce jako ośrodek kulturystyczny. Było to dokładnie pod koniec 1958 roku. Animatorem powstania ośrodka był mgr Franciszek Muszyński, absolwent AWF, znakomity działacz i instruktor. Do czołowych kulturystów „Sępa” w latach 60-tych, którzy odnosili sukcesy w zawodach ogólnopolskich, należeli m.in. Zbigniew Hanusiak i Bronisław Wagner.
• „Syrenka” Warszawa
Klub rozpoczął swoja działalność w listopadzie 1959 roku. Inicjatywa wyższa z Zarządu Miejskiego TKKF. Pierwszymi instruktorami „syrenki” byli znani wówczas kulturyści i ciężarowcy Andrzej Jasiński i Wojciech Cieplak. Od marca 1960 instruktorem ośrodka był autor tej książki, a przez pewien czas czołowy kulturysta – Józef Radziwiłowicz. Syrenka regularnie organizowała wewnętrzne mistrzostwa ogniska, a jej przedstawiciele brali udział we wszystkich zawodach ogólnopolskich. Do ścisłej czołówki w tym czasie zaliczali się: Andrzej Zienta, Andrzej Ślusarski, Marian Glinka, Andrzej Laskowski, bracia – Bogusław i Mieczysław Krydzyńscy.
• „Herkules” Warszawa
W marcu 1960 roku powstał ośrodek kulturystyczny „Herkules” z inicjatywy absolwenta AWF Wiesława Czubaszka i Andrzeja Jasińskiego- najlepszego z tamtych czasów polskiego kulturysty. W 34 letnie historii „Herkulesa” w jego barwach występowali i zdobywali mistrzowskie tytuły tacy kulturyści jak Andrzej Jasiński, Wiesław Chałas, Zbigniew Bieliński, Paweł Przedlecki, Andrzej Urbański, Jacek Jabłoński.
8. Pierwsze konkursy
Kulturystyka, nowy kierunek ćwiczeń na rozwój siły i mięśni propagowany na łamach „sportu dla wszystkich” począwszy od połowy 1957 roku, bardzo szybko zdobywała zwolenników. Pierwsze nieoficjalne Mistrzostwa Polski, odbyły się dopiero 1958 roku. Okazją były mistrzostwa Polski w Podnoszeniu Ciężarów w Poznaniu.
• Poznański debiut
Mistrzostwa Polski, jak zwykle, ciągnęły się godzinami, gdyż obowiązywał wówczas trójbój (wyciskanie, rwanie, podrzut). Stąd nie cieszyły się zbytnim zainteresowaniem publiczności. Wysoka Komisja oceniająca wpadła na pomysł, aby każdy z „kulturystów” zademonstrował swoje umiejetności gimnastyczno-sprawnościowe. Układy gimnastyczne w wykonaniu często ważących 90-100kg chłopców polegały na wykonaniu „koziołka”, czasem przewrotu w tył, staniu „chwiejnym” na rękach. Wreszcie przyszła kolej na dowolne pozowanie. Zwycięzcą pierwszego konkursu kulturystycznego w Polsce został dr Augustyn Dziedzic, olimpijczyk z Helsinek w 1952 roku, mistrz Polski w wadze piórkowej. Na drugim miejscu uplasował się Grzyb, sztangista wagi lekkociężkiej z Bielska Białej. Trzecie miejsce przypadło Andzrejowi Jasińskiemu.
9. Pod skrzydłami TKKF
Kulturystyka pod koniec lat 50-tych zdobywała w Polsce popularność, głównie w środowisku młodzieży. Ośrodki kulturystyczne przy ogniskach TKKF, kołach AZS i innych organizacji mogły powstawać samorzutnie. Stąd też werw kulturystyka trafiła pod skrzydła Polskiego Związku Podnoszenia Ciężarów, który był członkiem Międzynarodowej Federacji PC i Kulturystyki i sam w 1959 roku przyjął podobną nazwę – PZPCIK. Działacze PZPCIK nie bez kozery zgodzili się na roztoczenie opieki na kulturystyką. Widzieli jej rosnącą popularność, oraz większa ilość młodzieży ćwiczącej ciężarami. Jednak to połączenie podnoszenia ciężarów i kulturystyki nie dało efektów. O ile w pierwszych zawodach kulturystycznych brali udział sami sztangiści, o tyle już na początku lat 60-tych na pierwszy plan zaczęli się wysuwać „klasyczni” kulturyści. W takiej sytuacji władze PZPCIK coraz niechętnie odnosiły się do opieki nad rozwojem kulturystyki. W tych okolicznościach kulturystyka w Polsce wkroczyła jakby w drugi etap swego istnienia w systemie kultury fizycznej i sportu. Decyzją głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki, który nie bardzo wiedział, co ma zrobić z tym coraz bardziej masowym ruchem, powierzono go w opiekę Towarzystwu Krzewienia Kultury Fizycznej. Jej dalsze kierunki rozwoju wyznaczała powołana, przy ZG TKKF najpierw sekcja, a później Komisja Kulturystyki.
• Sopockie korty- odbywały się tam zawody, ogólnopolskie zawody
10. 1967 – zmiana regulaminu
Po kilku latach przerwy do regulaminu zawodów wprowadzono kategorie wzrostowe wśród juniorów i seniorów, utrzymano konkurencje siłowe i sprawnościowe.
11. Najlepiej zbudowany sportowiec Polski
Jeszcze pod koniec 1960 roku, a więc na początku dekady „sopockich kortów”, zorganizowano w Warszawie zawody kulturystyczne pod szumną nazwa wymienioną w podtytule. Impreza miała przekonać o walorach kulturystyki przede wszystkich przedstawicieli władz sportowych. Regulamin wieloboju kulturystycznego obejmował, poza oceną postawy i pozowania, wyciskanie w leżeniu, przysiady ze sztangą oraz półminutowy program gimnastyczny.
12. Kulturystyczne zloty w radomiu.
Sekcja Kulturystyki przy ZG TKKF pod przewodnictwem red. Zakrzewskiego wpadła na pomysł organizowania corocznych Zlotów Kulturystycznych o Puchar ZG TKKF. Zawody traktowano jednocześnie jako eliminacje do tradycyjnego już wtedy ogólnopolskiego konkursu na kortach w Sopocie. Pierwszy ogólnopolski Zlot Kulturystyczny o Puchar ZG TKKF odbył się w Radomiu w 1966 roku, w czerwcu. Obowiązywał oczywiście regulamin wielobojowi.
13. Puchary, puchary...
Pod koniec lat 70-tych i w pierwszej połowie 80-tych kalendarz imprez naszej kulturystyki wzbogacił się znacznie przez imprezy ogólnopolskie, które rozgrywano pod nazwą puchary (Puchar Ziemi Śląskiej, Puchar Ziemi Kurpiowskiej).
14. Debiuty’83
Miały stanowić okazję do startu dla młodych kulturystów z całego kraju, którzy nie mieli dotąd okazji sprawdzić się w oficjalnych zawodach.
15. Kulturystyczne Mistrzostwa Polski
1977 – pierwsza impreza pod nazwą mistrzostw „Polski” został zorganizowana przez ognisko TKKF „Atlant” w Krakowie. Odbyła się w dużej sali filharmonii Krakowskiej. W tym okresie przepisy polskie były już nieco zbliżone do regulaminu IFBB, jeśli chodzi o ocenę sylwetki i umięśnienia, ale nadal obowiązywało wyciskanie w leżeniu i trzy kategorie wzrostowe: do 168cm, do 175cm i powyżej.
16. Powstanie i działalność Polskiego Związku Kulturystyki i Trójboju siłowego
Komitet Młodzieży i Kultury Fizycznej w dniu 13 stycznia 1989 roku wydał zgodę na powołanie Polskiego Związku Kulturystyki i Trójboju siłowego. W skład założycieli wchodzili głównie działacze z istniejącej przy ZG TKKF Komisji do Spraw Kulturystyki i Trójboju Siłowego. W skład zarządu PZKITS wybranych zostało 20 osób. Prezesem został Mieczysław Borowy, a w skład prezydium weszli: Paweł Fileborn, Andrzej Grzybowski, Waldemar Jeliński, Stefan Mizieliński, Jacek Korczak-Mleczko, Andrzej Michalak, Józef Stelmasiak, Jan Włodarek.
Najbardziej utytułowany zawodnik trójboju to Andrzej Stanaszek.
źródło: mój komp.
winiary_
Krzysztof Piekarz
Anonim
Fluor158
tomekm2012
seba5700
Ignatus
OloKK
