Kwasy omega-3 należą do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Ich nazwa nawiązuje do budowy chemicznej i cech odróżniających od innych lipidów. Ze względu na liczne właściwości zdrowotne kwasów omega-3 należy zwracać na nie uwagę każdego dnia i w każdym wieku. Najważniejsze kwasy omega-3 to: kwas alfa-linolenowy (ALA), eikozapentaenowy (EPA) oraz dokozaheksaenowy (DHA).
EPIA i DHA mają szczególne znaczenie dla mózgu i układu nerwowego. W ostatnim przeglądzie badań podsumowano obserwacje naukowców dotyczące wpływu suplementacji kwasami omega-3 na poziom czynnika wzrostu nerwów pochodzenia mózgowego, BDNF.
Co to jest BDNF?
BDNF, czyli czynnik neurotroficzny pochodzenia mózgowego, to białko kluczowe dla ochrony, rozwoju i prawidłowego funkcjonowania neuronów. Odpowiada za proces zwany neurogenezą, uczestniczy w powstawaniu nowych połączeń nerwowych, a także moduluje siłę połączeń między neuronami. Dzięki temu odgrywa rolę w uczeniu się mózgu.
Niskie poziomy BDNF są związane z różnymi zaburzeniami zdrowotnymi, w tym z depresją i schizofrenią. Wzrost poziomu BDNF, np. przez ćwiczenia, medytację, zdrową dietę lub suplementację, może przynieść korzyści dla zdrowia mózgu i ogólnego zdrowia psychicznego.
Funkcje zdrowotne omega-3
Kwasy omega-3 poprzez obniżenie poziomu trójglicerydów w krwi mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia miażdżycy i choroby wieńcowej. Dodatkowo, kwasy omega-3 mogą regulować dysproporcje pomiędzy stężeniami cholesterolu zwanego „dobrym” (HDL), a „złym” (LDL).
DHA, będąc kluczowym składnikiem błon komórkowych w mózgu wpływa na rozwój układu nerwowego oraz funkcji poznawczych, takie jak pamięć i koncentracja. Ponadto, coraz więcej dowodów wskazuje na potencjalne korzyści kwasów omega-3 w leczeniu depresji i lęku.
Kwasy omega-3 mają również silne działanie przeciwzapalne, co może łagodzić objawy chorób zapalnych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, czy choroba Crohna. Dodatkowo, kwasy omega-3 mogą być stosowane w łagodzeniu dolegliwości związanych z przesuszeniem oczu.
Warto też wiedzieć, że kwasy omega-3 są ważne dla zdrowia skóry, ponieważ są integralną częścią błon komórkowych nie tylko wewnątrz organizmu, ale również w obrębie tkanek zewnętrznych. Może wspierać zachowanie jej wilgotności i elastyczności, a dzięki właściwościom przeciwzapalnym również łagodzić objawy niektórych zaburzeń skórnych, takich jak trądzik czy łuszczyca.
Wpływ omega-3 na BDNF, meta-analiza i przegląd badań
Aby ocenić wpływ suplementacji omega-3 na BDNF dokonano przeglądu dotychczasowych badań z udziałem ludzi. Według wyników metaanalizy suplementacja omega-3 znacząco podniosła poziomy BDNF w porównaniu do grup kontrolnych, a to zwiększenie było jeszcze bardziej wyraźne dla interwencji trwających powyżej 10 tygodni oraz dawek do 1500 mg/dzień. Co więcej, zaobserwowany efekt był szczególnie duży wśród osób poniżej 50. roku życia.
Podsumowanie
Dane te mają duże znaczenie zarówno z punktu widzenia terapii, jak i prewencji wielu schorzeń związanych z zaburzeniami funkcjonowania układu nerwowego. Szczególnie biorąc pod uwagę popularność żywności wysokoprzetworzonej ubogiej w kwasy omega-3, a bogatej w tłuszcze trans oraz nasycone, oraz skalę problemów z nadwagą i otyłością na świecie.
Źródła:
Sohouli, M. H., Rohani, P., Nasehi, M. M., & Hekmatdoost, A. (2023). Changes in serum brain-derived neurotrophic factor following supplementation of omega 3 fatty acids: A systematic review and Meta-Regression analysis. Clinical nutrition ESPEN, 56, 207–214. https://doi.org/10.1016/j.clnesp.2023.05.019
Wypadałoby wprowadzić narodowy program suplementacji Omega3, bo wśród części Polaków się luźno między uszami robi ;)
Przymusowe szczepionki połączone z izolacją od TV.