Kurkuma - suplement, który chroni Twój mózg

Wiele dyscyplin sportowych wymaga użycia głowy, jednak w niektórych sportach stwierdzenie to jest bardziej dosłowne niż w innych. Im dłużej i intensywniej dany czynnik zewnętrzny oddziałuje z głową i mózgiem, tym większe jest ryzyko tego, że będzie trzeba udać się na wcześniejszą emeryturę. W ostatnich latach nauki o zdrowiu i o kulturze fizycznej zajęto się badaniem tego obszaru zagrożeń dla sportowców, dzięki czemu coraz więcej wiadomo o prewencji i terapii urazów. Sporą uwagę poświęca się diecie i suplementacji.

1. Sport a zdrowie mózgu
2. Właściwości kurkumy
3. Kurkuma a urazy mózgu
4. Suplementacja kurkuminą

Sport a zdrowie mózgu

Regularną aktywność fizyczną uważa się za jeden z najważniejszych czynników zarówno rozwijających, jak i chroniących mózg. Brak ruchu związany jest z większym ryzykiem depresji, lęku, problemów z uczeniem się, czy chorób neurodegeneracyjnych, w tym Alzheimera i Parkinsona. Za korzystny wpływ aktywności fizycznej na układ nerwowy odpowiadają liczne cząsteczki biochemiczne, takie jak dopamina, mózgowy czynnik wzrostu nerwów (BDNF), czy endokannabinoidy oraz endorfiny.

Ważnym warunkiem, który trzeba spełnić, aby ruch mógł pozytywnie wpływać na mózg, jest kontrola procesu regeneracji i stanu odżywienia. Wysiłek fizyczny przy niedoborach białek, czy zdrowych tłuszczy oraz witamin i składników mineralnych, może bowiem okazać się bezowocny, a niekiedy nawet szkodliwy. Warto zauważyć, że mowa tutaj o sporcie ogółem. W dyscyplinach, takich jak sporty walki, szczególnie w boksie, piłka nożna i football amerykański, czy hokej, ryzyko jest szczególnie duże.

Rodzaje urazów mózgu

Właściwości kurkumy

Kurkuma jest surowcem zielarskim, który ma wielowiekową historię wykorzystania prozdrowotnego przez ludzi, przede wszystkim w południowo-wschodniej Azji, a dokładniej w tradycji ajurwedyjskiej. W największym stopniu ceni się jej korzenie, które bogate są w specyficzną dla kurkumy kurkuminę. W przypadku tego związku właściwości bioaktywne są na tyle wyraźne, że jej działaniom farmakologicznym poświęcono już setki badań naukowych. Istnieją dowody wskazujące na jej korzystny wpływ na niektóre markery chorób sercowo-naczyniowych, metabolicznych, czy chorób wątroby. Obserwuje się też działanie przeciwnowotworowe kurkuminy.

Kurkuma a urazy mózgu

Kurkumina wykazała właściwości ochronne dla mózgu zarówno w badaniach laboratoryjnych, jak i na zwierzętach. Przeprowadzona w 2024 roku analiza wyników badań na zwierzętach pokazała, że kurkumina może zmniejszać stan zapalny i stres oksydacyjny w mózgu. Przeanalizowano 18 badań na zwierzętach, które wykazały, że kurkumina może zmniejszać poziomy cytokin zapalnych, a także zwiększać aktywność enzymów hamujących stres oksydacyjny.

Dodatkowo zaobserwowano, że kurkumina łagodzi stan obrzęku mózgu i podnosi poziom czynników neuroprotekcyjnych, takich jak BDNF. Reguluje także aktywność białek związanych z procesami programowanej śmierci komórek.

Badania kliniczne z udziałem ludzi również potwierdzają, że kurkumina może zwiększać poziom BDNF, co jest korzystne dla funkcji poznawczych i regeneracji mózgu. Systematyczny przegląd literatury obejmujący cztery badania z udziałem 139 uczestników wykazał, że suplementacja kurkuminą w dawkach od 200 do 1820 mg dziennie przez 8 do 12 tygodni znacząco zwiększyła poziom BDNF w surowicy.

Suplementacja kurkuminą

Kurkumina suplementowana jest zazwyczaj w dawkach od 500 do 2000 mg dziennie. Zazwyczaj łączona jest z piperyną, substancją obecną w czarnym pieprzu, która zwiększa jej biodostępność nawet o kilkaset procent. Ta kombinacja sprawia, że kurkumina jest bardziej efektywna w walce ze stanami zapalnymi i stresem oksydacyjnym.

Polecamy również: Kreatyna, a problemy z pamięcią. Czy kreatyna wpływa na mózg?

Ponadto warto rozważyć jej stosowanie w połączeniu z kwasami tłuszczowymi omega-3 oraz witaminą D3. Omega-3, znane ze swoich właściwości przeciwzapalnych i korzystnego wpływu na zdrowie mózgu oraz serca, mogą wspierać regenerację układu nerwowego. Witamina D3, kluczowa nie tylko dla mocnych kości i układu odpornościowego, również odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu mózgu i może działać synergistycznie z kurkuminą.

Źródła:

Guo, J., Li, Z., Yao, Y., Fang, L., Yu, M., & Wang, Z. (2024). Curcumin in the treatment of inflammation and oxidative stress responses in traumatic brain injury: a systematic review and meta-analysis. Frontiers in neurology, 15, 1380353. https://doi.org/10.3389/fneur.2024.1380353

Sarraf, P., Parohan, M., Javanbakht, M. H., Ranji-Burachaloo, S., & Djalali, M. (2019). Short-term curcumin supplementation enhances serum brain-derived neurotrophic factor in adult men and women: a systematic review and dose-response meta-analysis of randomized controlled trials. Nutrition research (New York, N.Y.), 69, 1–8. https://doi.org/10.1016/j.nutres.2019.05.001