Wydaje się, że obecnie prawie wszystko jest wykonane z plastiku — niemal każde opakowanie, pojemniki do przechowywania żywności i wiele innych. Tworzywo to jest szkodliwe dla środowiska, ale nie tylko. Może także wpływać na zdrowie człowieka, szczególnie jeśli jest obecne w otoczeniu przez cały czas.
Jak plastik może wpływać na nasze zdrowie?
Naukowcy odkrywają w ludzkich narządach i tkankach maleńkie pozostałości plastiku o średnicy mniejszej niż 5 nanometrów, zwane mikroplastikiem. Odkryli oni mikrodrobiny plastiku w płytce wyścielającej ludzkie tętnice, co rodzi pytania takie jak — jaki wpływ ma obecność plastiku w naszym życiu na choroby układu krążenia?
Co więcej, tworzywa sztuczne produkowane są z substancji chemicznych zwanych ftalanami, które zapewniają im elastyczność, ale jednocześnie zaburzają gospodarkę hormonalną. Badania na ludziach i zwierzętach pokazują, że mogą oddziaływać nawet na rozwój płodu i płodność poprzez wpływ na hormony.
Zmiany zacznij od kuchni
Jeśli chcesz zmniejszyć nadmiar plastiku w domu, najlepszym miejscem na rozpoczęcie tego procesu będzie kuchnia. Otwórz lodówkę i przyjrzyj się obiektywnie temu, co się w niej znajduje. Czy widzisz żywność opakowaną w plastik? Wędliny, ser, jogurty, napoje i wiele innych? A w czym przechowujesz posiłki, które zabierasz ze sobą na wynos? Nadszedł czas, aby przejść z tworzyw sztucznych na zdrowsze i bardziej zrównoważone opcje. Na szczęście istnieją bardziej przyjazne dla zdrowia i środowiska alternatywy przechowywania. Spójrzmy na nie...
Szklane pojemniki
Jednym z najprostszych sposobów na ograniczenie ilości plastiku w lodówce i szafkach jest zastąpienie plastikowych pojemników do przechowywania, pojemnikami szklanymi. W przeciwieństwie do wielu tworzyw sztucznych szkło można poddać bezpiecznemu recyklingowi i nie uwalnia ono substancji chemicznych do żywności, nawet po jej podgrzaniu. (Psst… Nie używaj mikrofalówki w plastikowym pojemniku, nawet jeśli jest napisane, że można). Dzięki przezroczystemu szkłu nadal możesz zobaczyć, co jest w środku. Szukaj szklanych pojemników z pokrywkami wykonanymi z materiałów przyjaznych dla środowiska, takich jak szkło lub silikon.
Dostępnych jest wiele rozmiarów szklanych słoików i pojemników, więc możesz kupić taki, który odpowiada Twoim potrzebom. Plusem jest to, że szkło się nie rysuje tak łatwo, jak plastik i ma dłuższy okres przydatności do spożycia, pod warunkiem, że go nie stłuczesz.
Ponadto, kupując w supermarkecie produkty paczkowane, szukaj produktów pakowanych w szkło. Kiedy przedmioty zapakowane w plastik pozostają w magazynach lub szafkach przez dłuższy czas, szczególnie w wysokich temperaturach, istnieje większe prawdopodobieństwo przedostania się plastyfikatorów do zawartości opakowania.
Płócienne torby
Jeśli znudziły Ci się jednorazowe torebki na kanapki dostarczane z lunchem i przekąskami, masz inną opcję. Dlaczego zamiast tego nie kupić materiałowych torebek na przekąski? Posłużą latami, ponieważ można je prać i używać ponownie. Torby materiałowe świetnie sprawdzają się na drugie śniadanie do szkoły czy pracy. Szukaj torebek na przekąski wykonanych w 100% z bawełny, najlepiej organicznych.
Torby i pojemniki silikonowe - za i przeciw
Plastikowe torby np. na zamek błyskawiczny, których wiele osób używa do przechowywania kanapek, są wygodne, ale są wykonane z – polietylenu, plastikowego polimeru pochodzącego z gazu ziemnego lub ropy naftowej. Polietylen dotrzymuje także ścisłego towarzystwa ftalanom, substancjom chemicznym zakłócającym pracę hormonów wpływających na zdrowie reprodukcyjne i metaboliczne. Ponadto, gdy polietylen ulega rozkładowi, staje się mikroplastikiem, czyli innymi pochodnymi tworzyw sztucznych, które stwarzają ryzyko dla zdrowia i środowiska.
Dlaczego zatem nie przejść na torby silikonowe wielokrotnego użytku, materiał uważany za nietoksyczny i bezpieczny dla żywności. Zanim kupisz torby silikonowe, zrób rekonesans i upewnij się, że wybrane torby są wykonane z silikonu przeznaczonego do kontaktu z żywnością i nie są niczym spryskane. Ich plusem jest to, że nadają się do wielokrotnego użytku i można je myć w zmywarce. Mają jednak jedną wadę. Nie ulegają biodegradacji i będą się trzymać bez rozkładu przez długi czas.
Mimo że nie ulegają biodegradacji, wiele osób nadal nazywa je ekologicznymi. Dzieje się tak dlatego, że silikon jest trwały i ma niewielki wpływ na środowisko, mimo że utrzymuje się przez długi czas. Jednak w porównaniu z plastikiem jest to opcja bardziej ekologiczna.
Worki jutowe
Jeśli szukasz czegoś bardziej dekoracyjnego, zainwestuj w ekologiczne torby jutowe, wykonane z naturalnych włókien, takich jak juta czy konopie. Występują w wielu stylach i rozmiarach, co daje możliwość wyboru. Można ich używać jako wygodnego sposobu przechowywania suchych towarów, takich jak mąka i cukier, w spiżarni lub lodówce. Dodatkowo można znaleźć dekoracyjne takie z kolorami lub wzorami. Dzięki temu, że są wielokrotnego użytku, nie musisz kupować nowych za każdym razem, gdy chcesz coś przechować. Gdy się zabrudzą, dokładnie je umyj wodą z mydłem.
Podsumowanie
Niezależnie od tego, czy jesteś tego świadomy, czy nie, przyczyniasz się do problemu mikroplastików w środowisku. Wszyscy to robimy, a prawda jednak jest taka, że nie musimy używać tak dużo plastiku. Jest to co prawda bardzo wygodne, ale jest mnóstwo alternatyw, które są znacznie lepsze dla środowiska i naszego zdrowia. Przemyśl temat, zrób przegląd w swojej kuchni i zastanów się, co możesz zrobić, by zmniejszyć ilość wykorzystywanego plastiku w swoim otoczeniu.
Źródła:
How Plastic Can Harm Your Health - Consumer Reports
https://phys.org/news/2024-05-evidence-microplastics-expert-years-pollution.html
https://www.epa.gov/assessing-and-managing-chemicals-under-tsca/phthalates
Szkło ma swoje zalety i wady, np.jest ciężkie i trzeba bardziej uważać, żeby go nie stłuc przy przenoszeniu czy myciu. Mnie osobiście nadmiar szkła w kuchni irytuje i męczy, bo trzeba ciągle to dźwigać i uważać. Do ciekłych produktów jest jednak najlepsze, jak i ceramika.
Najfajniejsza opcja to szkła hartowane czy odporne na wysoką temperaturę typu z zamrażalnika do piekarnika; szczególnie jeśli ktoś dużo piecze czy używa mikrofalówki. Teraz często są sprzedawane z silikonowym lub plastikowym wieczkiem i można najpierw przyrządzić posiłek czy upiec ciasto, a później przechowywać, bez bezpośredniego kontaktu z tworzywem.
Natomiast do suchych świetne są metalowe puszki, teraz wszędzie łatwo dostępne. Przeważnie mają silikonową uszczelkę, co chroni przed wietrzeniem produktów czy drobnymi szkodnikami (które z łatwością przeszłyby np. przez płótno, np. rozkruszki). Lekkie i wygodne. Można poszukać takich ze stali nierdzewnej, nie rdzewieją i służą prawie w nieskończoność.
Nie mówię, że płótno zawsze jest złe, ale np.do grzybów używam lepszych opakowań, bo w płóciennym woreczku wietrzeją i zapach przyciąga szkodniki.
Natomiast silikon, z tego co czytałam na fb (wypowiedź pani, której mama pracuje w kontroli takich rzeczy) - niekoniecznie jest do końca przebadany, bo nie mają odpowiedniego sprzętu.
Często śmierdzi chemikaliami (co imo jest bardzo złym sygnałem, że nasz mózg zidentyfikował lotne szkodliwe związki). Dlatego nie wierzę w atesty i napisy na pudełkach, że coś jest bezpieczne w kontakcie z żywnością, bo to imo więcej marketingu niż prawdy w wielu wypadkach. Nie ma BPA , ale ma tysiąc innych chemikaliów, nie ma ftalanów, to ma co innego...
To jest trochę jak z marketingiem produktów bez tłuszczu czy cukru - duże prawdopodobieństwo, że w zamian za to jest tam coś innego, może jeszcze gorszego.
Bardziej wierzę w owijki z wosku pszczelego, ale ceny zwykle powalają. Chyba lepiej zrobić sobie samemu.
Są jeszcze pojemniki z drewna czy bambusowe - też ciekawa i czasem bardzo dekoracyjna opcja, pod warunkiem że nie zostały potraktowane toksycznymi lakierami.