Kto powiedział, że poranki muszą być trudne? I kto powiedział, że każdy poranek musi się zacząć od litrów kawy, by jako tako zacząć funkcjonować? Szukasz alternatywy dla czarnego napoju, który ma równie dużą moc? Takiego, co Cię pobudzi i rozkręci umysł do pracy?
Alternatywne napoje dla kawy poprawiające wydajność poznawczą
Zagłębmy się w naukę o środkach nootropowych i "sprytnych" roślinnych środkach pobudzających, które mogą poprawić Twoją pamięć i koncentrację. Jeśli Twój mózg potrzebuje przerwy od kawy albo najzwyczajniej w świecie nie jesteś jej fanem, to przyjrzyj się bliżej proponowanym alternatywom.
Matcha
Zielona herbata Matcha to nie tylko modny w mediach społecznościowych napój. Matcha to sproszkowana zielona herbata, która zapewnia wiele zdrowotnych korzyści, w tym także dla mózgu. Zastanawiasz się zapewne, w czym tkwi jej moc. Matcha zawiera kofeinę, ale to tylko około 25 do 30 mg kofeiny na filiżankę o pojemności ok. 250 ml. Dla porównania kawa w tej samej ilości może zawierać nawet 95 mg kofeiny. Z czego zatem wynika efekt pobudzenia matchy? Matcha zawiera także L-teaninę, która w połączeniu z kofeiną wspomaga czujność i zwiększa wydajność pracy mózgu.
Badania pokazują, że matcha może również zwiększyć szybkość przetwarzania mózgu, uwagę i elastyczność umysłową. To mogłoby się przydać, prawda? Ze wstępnych badań wynika, że bogata w ochronne przeciwutleniacze matcha może pomóc obniżyć ryzyko chorób neurodegeneracyjnych.
Może także pobudzić pamięć i uczenie się poprzez zwiększenie produkcji neurotroficznego czynnika pochodzenia mózgowego (BDNF), białka niezbędnego do tworzenia wspomnień. Dzięki L-teaninie matcha sprzyja relaksowi i redukcji stresu. Wpływając na fale mózgowe i neuroprzekaźniki, takie jak dopamina i serotonina, może również poprawiać nastrój.
Choć jest to obiecujące, nie znamy optymalnych dawek matchy i długoterminowego wpływu matchy na zdrowie mózgu. Jednak włączenie zielonej herbaty w proszku do zdrowego stylu życia może pomóc w utrzymaniu ogólnego stanu zdrowia mózgu i wydajności poznawczej.
Herbata z soplówki jeżowatej - Lion’s Mane
Soplówka jeżowata (inaczej Lion’s Mane), to bardzo rzadko występujący w Polsce grzyb o wielu korzyściach. W Europie uznawany jest za gatunek zagrożony wyginięciem. Okazuje się, że napar może poprawić koncentrację, pamięć i jednocześnie taki względny spokój (w przeciwieństwie do kawy, która u niektórych osób może wywoływać niepokój i rozdrażnienie).
Co ciekawe, na pobudzeniu się nie kończy — herbata z soplówki jeżowatej może mieć wpływ na zmniejszenie stanów zapalnych, niepokoju, a co za tym idzie na zmniejszenie poziomu stresu. Te czynniki także wspomagają koncentrację pod presją.
Dotychczasowe badania odkryły jednak, że grzyby te zawierają dwa specjalne związki — hericenony i erinacyny — które mogą stymulować wzrost nowych komórek mózgowych. Badania na zwierzętach wskazują również, że może pomóc w ochronie przed chorobą Alzheimera, poprzez łagodzenie objawów i obronę neuronów przed uszkodzeniem przez płytki amyloidu beta, które gromadzą się w mózgach osób chorych na chorobę Alzheimera.
Inne badanie, które zostało przeprowadzone na ludziach w 2020 r. wykazało, że w przypadku osób z łagodną chorobą Alzheimera przyjmowanie jednego grama sproszkowanej soplówki jeżowatej dziennie przez 49 tygodni znacznie poprawiło wyniki w testach funkcji poznawczych w porównaniu z placebo.
Pojawiają się zatem dowody na to, że ten wyjątkowy grzyb zawiera związki odżywiające neurony i mogące pobudzić funkcje poznawcze. Dotychczasowe ustalenia dotyczące soplówki jeżowatej i jej wpływu na pamięć i zdrowie mózgu są obiecujące, jednak wymagają kolejnych badań.
Herbata rozmarynowa
Rozmaryn to nie tylko smaczne zioło – ten śródziemnomorski produkt może również zwiększyć moc Twojego mózgu. Nauka sugeruje, że zapach rozmarynu może stymulować obszar hipokampu zaangażowany w pamięć i uczenie się. Oprócz aromatu herbata rozmarynowa zawiera związki chroniące komórki mózgowe i składniki odżywcze wspierające funkcje poznawcze.
Popijanie tej pachnącej herbaty (także w ramach aromaterapii) może potencjalnie wyostrzyć pamięć, koncentrację i poprawić dobre samopoczucie. Tak więc, gdy następnym razem będziesz mieć ochotę na coś bez kofeiny, co jednocześnie usprawni pracę Twojego mózgu, wówczas rozważ herbatę z rozmarynu, a jest duża szansa, że zauważysz poprawę koncentracji, nastroju oraz gotowość umysłu do podjęcia każdego mentalnego wyzwania.
Podsumowanie
Dążenie do maksymalnej wydajności poznawczej nie musi opierać się wyłącznie na kofeinie. Eksplorując alternatywy dla kawy, takie jak matcha, herbata rozmarynowa i napary z soplówki jeżowatej, otwierasz świat nowych, aromatycznych i odżywczych opcji, które również zaspokoją Twoje pragnienie. Dlaczego więc nie poeksperymentować z naparami herbacianymi i naparami grzybowymi? Być może odkryjesz nowe smaki, które przy okazji rozkręcą Twój umysł bez konieczności picia kawy. Nie każdy musi być Jej miłośnikiem.
Źródła:
9 Health Benefits of Lion’s Mane Mushroom (Plus Side Effects) (healthline.com)
6 Benefits and Uses of Rosemary Tea (healthline.com)
Therapeutic effects of rosemary (Rosmarinus officinalis L.) and its active constituents on nervous system disorders - PMC (nih.gov)
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36582446
Neuroprotective Effects and Mechanisms of Tea Bioactive Components in Neurodegenerative Diseases - PMC (nih.gov)
Caffeine: cognitive and physical performance enhancer or psychoactive drug? - PubMed (nih.gov)
Bardzo fajny artykuł.
Na marginesie - soplówkę można sobie hodować na drewnie liściastym, a nawet bywa już dostępna w małych zestawach do hodowli w domu.