Dzieci ze względu na to, że się szybko rozwijają, potrzebują optymalnego poziomu energii w ciągu dnia. Aby móc utrzymać lub poprawić pewne wyniki w wybranych obszarach, muszą z pomocą rodziców, zapewnić sobie do tego odpowiednie warunki. Dieta jest czynnikiem, który w największym stopniu odpowiada za poziom energii zarówno na poziomie komórkowym organizmu, jak i energii potrzebnej do skupienia uwagi czy wykonywania treningów.
Kompozycja diety dziecka
Rodzaj diety, jaką spożywa dziecko, wpływa na jego stan zdrowia, wybory żywieniowe i ogólną wydolność organizmu zarówno w bieżącym momencie, jak i na późniejszych etapach życia. Najłatwiejszym sposobem na skomponowanie jadłospisów dla dziecka jest korzystanie w odpowiednich proporcjach z produktów spożywczych niemal każdego rodzaju.
Pozwolić może to nie tylko na dostarczenie wszystkich niezbędnych substancji odżywczych, ale również na kontrolę apetytu, czy stabilizację poziomu energii w ciągu dnia. Ważne jest, aby wraz z rosnącym zapotrzebowaniem energetycznym nie podawać coraz większych porcji „na wyczucie”, lecz obserwować apetyt i ilość spożywanych kalorii w ciągu dnia oraz dokonywać zmian.
Produkty węglowodanowe
Pokarmy dostarczające energię w formie węglowodanów często dostarczają również błonnik i witaminy oraz składniki mineralne. Warto zatem rozważnie dobierać ich źródła, gdyż poprzez wiele mechanizmów wpłynąć mogą na zdrowie oraz poziom energii w ciągu dnia. W głównych posiłkach lepiej jest sięgać po kasze i pełnoziarniste przetwory zbożowe, aniżeli produkty z mąki pszennej, szczególnie z wysokiego przemiału.
Lepiej jest również wykorzystywać płatki owsiane, pieczywo żytnie na zakwasie czy makarony z pełnego ziarna niż słodzone płatki śniadaniowe, jasny chleb tostowy, czy „jasne” makarony. Wartościowym źródłem węglowodanów są również ziemniaki, jednak optymalnie jest unikać rozgotowywania ich (zwłaszcza pokrojonych w kawałki), czy przygotowywania puree. Odpowiednio wybrane i przygotowane produkty węglowodanowe zapewniają stabilny poziom glukozy we krwi, co jest niezbędne dla wysokiego poziomu energii w ciągu całego dnia.
Produkty tłuszczowe
Wśród cennych źródeł tłuszczy wymienić można bardzo szerokie spektrum produktów, które pomóc mogą w prawidłowym kształtowaniu poziomu energii u dziecka. Tłuszcze dostarczają najwięcej kalorii z produktów spożywczych, jednak w niektórych przypadkach mogą być ciężkostrawne, a to z kolei obniżyć może „siły” w ciągu dnia.
Do najbardziej lekkostrawnych tłuszczy zalicza się m.in. olej kokosowy nierafinowany i niepoddany obróbce termicznej, a także masło i niektóre przetwory mleczne. Tłuszczami, których powinno się unikać z powodu ciężkostrawności, są z kolei te, które występują w przekąskach, słodyczach, fast foodach, czy daniach wymagających długiego pieczenia, czy smażenia w wysokiej temperaturze.
Do szczególnie wartościowych z punktu widzenia zdrowia źródeł tłuszczy w diecie zalicza się tłuste ryby o niskim stopniu przetworzenia, gdyż bogate są w kwasy omega-3. Na uwagę zasługują roślinne oleje tłoczone na zimno, takie jak oliwa z oliwek, olej lniany, czy olej rzepakowy. Cennych kwasów tłuszczowych dostarczają również orzechy i nasiona.
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe w powyższych źródłach pośrednio wpływają na poziom energii, gdyż dostarczają cennych witamin i innych substancji (m.in. przeciwzapalnych) istotnych dla pracy mózgu czy serca. Ponadto orzechy i nasiona oraz ryby dostarczają składniki mineralne i białka o dużym znaczeniu dla dobrego samopoczucia dziecka.
Produkty białkowe
Białko odgrywa ważną rolę w kontekście poziomu energii u dziecka, gdyż dostarcza cennych aminokwasów będących budulcem dla pobudzających organizm neuroprzekaźników. Ponadto przyspiesza regenerację mięśni po aktywności fizycznej, dzięki czemu ograniczać może spadki energii m.in. w okresach intensywnych treningów w połączeniu z dużą ilością nauki w szkole.
Do szczególnie cennych białek zalicza się białka występujące w jajach kurzych oraz białka mleczne. Oprócz tych źródeł warto również umieścić w diecie ryby i mięsa, gdyż dostarczają związki optymalizujące pracę mięśni, których nie znajdzie się w innych produktach bogatobiałkowych (są to: kreatyna, karnityna, karnozyna).
Inne aspekty diety
Dla optymalizacji i stabilizacji poziomu energii u dziecka powinno dbać się o regularność spożywanych posiłków oraz szczegółową ich kompozycję. Niskoprzetworzone produkty zapewniają organizmowi korzystne samopoczucie, gdyż pobudzają mikroflorę jelitową oraz dostarczają bogactwa substancji odżywczych. Wysokoprzetworzone produkty z kolei najczęściej stanowią połączenie najmniej korzystnych dla zdrowia i metabolizmu związków. Razem mogą być jeszcze bardziej ciężkostrawne, zaburzać gospodarkę glukozową i ograniczać przez to efektywność dziecka na wielu polach aktywności oraz obniżać poziom energii w ciągu dnia.
