Yerba mate to liście ostrokrzewu paragwajskiego rosnącego w Ameryce Południowej w lasach podzwrotnikowych, poddane specjalnej obróbce w czasie produkcji, między innymi wysuszeniu, rozdrobnieniu oraz lekkiemu wyprażeniu.
Herbata yerba mate przyjmuje bardzo wiele nazw ze względu na historię jej uprawy. Inne nazwy to: erva mate, herba mate, herbata jezuicka, herbata misyjna, herbata Świętego Bartłomieja, paraguay Cayi, herbata paragwajska, South American Holly, chimarrao lub cimarron. Nazwa łacińska to Illex paraguariensis.
Wiele nazw tego zioła związane jest ze wzrostem jego popularności wykraczającym poza Amerykę Południową od wieku XVI i XVII. Nazwę „yerba" prawdopodobnie wprowadzili wówczas Jezuici, którzy bardzo zainteresowali się właściwościami ostrokrzewu. Yerba pochodzi od słowa herba co oznacza po łacinie zioło. Drugi człon - „mate" oznacza naczynie, z którego pije się ten napój. W języku Indian Południowoamerykańskich Quechua „mati" oznacza naczynie wykonane z owocu dyni z gatunku Lagendaria vulgaris, które służy im do picia naparu z liści yerby przez metalową rurkę zwaną bombillą.
Opis botaniczny
Jest to wieczniezielone, średniej wysokości drzewo z rodziny ostrokrzewowatych (Aquifoliaceae) rosnące w Ameryce Południowej (Paragwaj, Urugwaj, Argentyna, płd. Brazylia). W ciągu 25 lat osiąga do 15m. Wysokości, natomiast uprawiane osiąga od 3-6 m. Wysokości. Kwitnie od października do grudnia. Liście są podłużne, skórzaste, odwrotnie jajowate, karbowane na brzegu, jasnozielone, błyszczące. Drobne żółtawe 4-krotne kwiaty są skupione w pęczkach wyrastających z kątów liści. Owoc jest fioletowoczerwony, pestkowiec z kilkoma nasionami. Obszar występowania, zarówno naturalnych jak i uprawianych drzew, ogranicza się do Ameryki Południowej, w strefie pomiędzy Oceanem Atlantyckim i rzeką Paragwaj oraz pomiędzy 18°S i 30°S.
Próby uprawy yerba mate w regionach o podobnym klimacie w Ameryce Północnej, Azji czy Afryce, jak dotąd, nie powiodły się. Roślina wymaga przynajmniej 1500 mm. opadu rocznie, średniej temperatury miesięcznej w granicach 15,5-28°C. Potrafi przetrzymać krótkotrwałe spadki temperatury do -8°C. Występuje głównie na glebach piaszczysto-gliniastych i gliniasto-piaszczystych, bogatych w fosfor, potas, żelazo, rozwiniętych na podłożu przepuszczalnym.
Surowiec zawiera pochodne ksantyn (kofeinę, teobrominę) w postaci garbników, kwasy fenolowe (gł. kwas chlorogenowy i neochlorogenowy) odpowiedzialne za antymutagenne działanie, inne kwasy (nikotynowy, pantotenowy, izowalerianowy, ursolowy), liczne flawonoidy (kemferol, kwercetyna, rutozyd) działające przeciwlękowo oraz wiele minerałów, witamin i koenzymów. Dzięki zawartym składnikom działa pobudzająco i stymulująco na układ nerwowy, przeciwdepresyjnie i tonizująco a także immunostymulująco, ściągająco, moczopędnie, antyreumatycznie, lekko przeczyszczająco i korzystnie na trawienie, obniża poziom lipidów i cukrów we krwi.
Właściwości
W skład yerba mate wchodzą 24 witaminy i mikroelementy oraz 15 aminokwasów (karoten, czyli prowitamina A, witaminy A, B, C, E, B1, B2- ryboflawina, kwas nikotynowy, pantotenian, witaminę H, magnez, wapń, wapno, żelazo, sód, potas, krzem, fosfor, siarkę, kwas chlorowodorowy, chlorofil, cholinę oraz inozytol).
Osoby pijące napar yerba mate doceniają przede wszystkim:
* jej delikatny smak przypominający słabą zieloną herbatę przy równoczesnym lekko pikantnym nikotynowym posmaku (choć to zależne jest od marki firmy produkującej, ponieważ niektóre rodzaje mają smak bardzo łagodny)
* przyjemny słodkawy zapach o lekko ziołowej nucie
* przyjemne działanie pobudzające bez uczucia kołatania
* wyraźne podniesienie funkcji psychicznych i fizycznych oraz poprawę nastroju, samopoczucia, podniesienie poziomu koncentracji przy równoczesnym działaniu tonizującym, rozluźniającym układ mięśniowy
* możliwość wielokrotnego zaparzania bez potrzeby dodawania yerby
* unikalny sposób spożywania naparu z naczynia mate o estetycznym wyglądzie przez specjalną rurkę zakończoną siteczkiem zwaną bombillą
* wspomagające działanie w kuracjach odchudzających
* regulujące oddziaływanie na układ trawienny i przemianę materii
* działanie regenerujące w okresie rekonwalescencji
* oczyszczające właściwości z metali ciężkich i toksyn
* bogactwo witamin i minerałów zawarte w napoju z yerba mate dzięki czemu leczy anemię i szkorbut
* działanie immunologiczne w okresie jesienno-zimowym, pobudza układ odpornościowy
* wspomaganie w leczeniu alergii np. katar sienny
* skuteczne działanie obniżające poziom cholesterolu we krwi
* przyczynianie się do odbudowy zniszczonej tkanki żołądka i jelit
* lekkie działanie uspokajające likwidujące stres i uczucie napięcia wewnętrznego
* działanie antyoksydacyjne, czyli usuwające wolne rodniki przyczyniające się do zapadania na choroby cywilizacyjne oraz słabe afrodyzjakalne
* właściwości antyreumatyczne
> Przeprowadzone badania wykazały zawartość w yerba mate:
* unikalnej substancji z grupy ksantyn - MATEINY zawartej tylko w liściach yerba mate, która stymuluje Centralny Układ Nerwowy, nie powodując uzależnienia
* 196 aktywnych komponentów (więcej niż w zielonej herbacie)
* witaminę A (konieczną do prawidłowego wzrostu, uodparniającej organizm przeciw infekcjom, polepszającą wzrok)
* witaminę B1 (niezbędnej do utrzymania prawidłowego stanu układu nerwowego, ułatwiająca trawienia)
* witaminę B2 (wzmacnia włosy, zapobiega zapaleniom oczu)
* witaminę C (środek antytoksyczny, wzmacnia zęby, zwiększa ilość czerwonych krwinek),
* żelazo (konieczne do utrzymania normalnego poziomu sprawności fizycznej),
* sód, potas, wapno (wzmacniające kości i zęby),
* magnez , krzem, fosfor, siarkę, kwas chlorowodorowy, chlorofil, cholinę, inozytol.
* Fosfor - jest niezbędny do utrzymania sprawności systemu nerwowego i wydolności organizmu
Kofeina, a mateina
Zawartość kofeiny w naparze yerba mate jest mała, działanie stymulujące wywołuje Mateina - substancja unikalna, ponieważ występująca tylko w liściach yerba mate. Liście Yerba Mate zawierają kofeinę w niewielkiej ilości, aby uzyskać ilość kofeiny zawartej w szklance kawy potrzebne jest ok. 100 torebek Yerba Mate.
Badania naukowe dowiodły, że w przeciwieństwie do kofeiny - mateina nie wywołuje uzależnienia, a jej działanie pobudzające nie obciąża układu sercowego.
Udowodniono, że maté ma silne właściwości przeciwutleniające, może redukować niektóre skutki stresu oksydacyjnego w ciele człowieka. Zatem we współczesnych czasach, gdy poziom adrenaliny niekiedy utrzymuje się na niebezpiecznie wysokim poziomie przez długi czas yerba mate może wyrównać i ustabilizować nasz układ nerwowy i hormonalny.
Kompozycje yerba mate z ziołami: rumiankiem, miętą, anyżkiem lub trawą cytrynową powoduje nadanie jej specjalnego posmaku w zależności od gustów osoby pijącej.
Moje podsumowanie
Polecam spróbować, jeszcze z 2 lata temu byłem mega kawoszem, nawet 4 kawy dziennie (mimo tak młodego wieku). Kiedy spróbowałem u kolegi Yerba Mate odrazu się w niej zakochałem. Lekkie, a zarazem odczuwalne pobudzenie, trzymające się bardzo długo, brak zejścia jak po kawie - To zadecydowało, że kawa poszła w odstawkę. Teraz stawiam tylko na Mate

ZDR.
Źródło:http://www.seym-mate.org.pl/
Zmieniony przez - studensky w dniu 2008-03-31 18:48:02
Zmieniony przez - studensky w dniu 2008-03-31 18:48:25