Czy szpinak jest zdrowy? Czy każdy może jeść szpinak?

Gdy do każdego koktajlu, sałatki, zupy czy pesto, wrzucasz kilka garści szpinaku, masz przeczucie, że robisz coś bardzo dobrego dla swojego organizmu. W końcu szpinak to zielone warzywo liściaste, które ma wiele właściwości odżywczych i powinno znaleźć się w naszej diecie.

1. Czym są szczawiany?
2. Kiedy szczawiany stają się problemem?
3. Czy to oznacza, że powinieneś przestać jeść szpinak?
4. Sięgaj po różne rodzaje zielonych warzyw liściastych
5. Podsumowanie

Jednak szpinak (i wiele innych produktów spożywczych) zawiera niewielką ilość szczawianów, które mogą powodować powstawanie kamieni nerkowych, a także ograniczać wchłanianie niektórych składników odżywczych.

Czym są szczawiany?

Szczawiany są naturalnie występującymi solami wytwarzanymi przez organizm i większość roślin. Prawdopodobnie to one nadają roślinom gorzki smak w celu ochrony przed drapieżnikami. Stężenie szczawianów w produktach spożywczych jest zróżnicowane, można je znaleźć w prawie każdym pokarmie roślinnym, zaczynając od rabarbaru i buraków, po orzechy i ciemne, liściaste warzywa, takie jak szpinak. 

Sprostujmy jedną rzecz -  szczawiany same w sobie nie są złe. Dla większości z nas szczawiany zawarte w żywności łączą się z minerałami, takimi jak wapń i żelazo, i zostają wydalone z organizmu.

Kiedy szczawiany stają się problemem?

Termin szczawiany pojawia się najczęściej w kontekście kamieni nerkowych. Wynika to z faktu, że kamienie utworzone ze szczawianu wapnia są najczęściej występującym rodzajem. Kiedy w moczu jest za dużo szczawianów lub zbyt mało płynu, łączą się, tworząc kryształy, które mogą się sklejać i tworzyć kamienie nerkowe.

Innym problemem związanym ze szczawianami jest to, że kiedy łączą się z minerałami, nie możesz ich przyswajać i czerpać z nich korzyści. Przykładowo, szpinak jest bogaty w wapń, jednak zawarte w nim szczawiany uniemożliwiają wchłanianie części wapnia.

Dobra wiadomość jest taka, że niektóre szczawiany są rozkładane przez bakterie w jelitach. Dlatego tak ważne jest, by dbać o mikroflorę jelitową. Im w lepszym stanie są nasze jelita, im więcej znajduje się w nich dobrych bakterii, tym mniej problemów zdrowotnych nam zagraża. Na uwagę zasługują szczególnie Oxalobacter formigenes, a także Lactobacillus i Bifidobacterium gatunków.

Badania sugerują, że dobrze rozwinięta mikroflora jelitowa może pomóc zmniejszyć ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych. Jednak styl życia, przetworzone jedzenie i nadużywanie antybiotyków sprawiają, że około 30. procentom ludzi brakuje drobnoustrojów niezbędnych do prawidłowego metabolizmu szczawianów. Innymi słowy, „zdrowe” jedzenie, takie jak szpinak, może nie być dla nich zdrowe.

Polecamy również: Top 5 warzyw i owoców. Warzywa i owoce o największej gęstości odżywczej

Czy to oznacza, że powinieneś przestać jeść szpinak?

Niekoniecznie. Wiele produktów spożywczych, zawierających szczawiany, jest dla Ciebie dobre i zawiera wiele składników odżywczych. Prawdą jest, że niektórzy ludzie są bardziej wrażliwi na szczawiany.

Na przykład, jeśli masz problemy z trawieniem, cierpisz na chorobę zapalną jelit lub przeszedłeś operację żołądka, możesz być bardziej narażony na gromadzenie się szczawianów w nerkach. Dieta o niskiej zawartości szczawianów może okazać się pomocna w przypadku osób z problemami trawiennymi.

Faktem jest, że każdy z nas jest inny. To, co dla jednego z nas jest dobre, sprawia, że czuje się lepiej, niekoniecznie będzie tak samo działało dla drugiej osoby. Musisz obserwować swoje ciało. Jeśli widzisz, że coś Ci szkodzi – mimo tego, że uchodzi za zdrowe – nie jedz tego na siłę.

Sięgaj po różne rodzaje zielonych warzyw liściastych

To, że szczawiany mogą zaburzać wchłanianie składników odżywczych i przyczyniać się do powstawania kamieni nerkowych nie jest również powodem, by całkowicie z nich rezygnować. Wybierając zielone warzywa liściaste, nie zawsze musisz ograniczać się do szpinaku!

Nie wszystkie zielone warzywa są obfitym źródłem szczawianów. Niektóre, przykładowo jarmuż, mają bardzo mało związków wiążących minerały. Zielone warzywa liściaste, w których występuje najwięcej szczawianów to: szpinak, burak liściowy, endywia i botwinka. W przeciwieństwie do tego, jarmuż, rzepa i sałata mają stosunkowo niski poziom szczawianów. 

Pomimo tego, że w zielonych warzywach znajdują się szczawiany, a te mają zdolność do wiązania się z minerałami, jest mało prawdopodobne, że dojdzie do niedoboru minerałów w efekcie jedzenia zielonych warzyw, zwłaszcza jeśli Twoja dieta jest bogata w składniki odżywcze. 

Najrozsądniejszym rozwiązaniem wydaje się sięganie po różne rodzaje zielonych warzyw. Innymi słowy, nie jedz codziennie szpinaku i botwinki. Ciesz się bogactwem zielonych warzyw, jakie są do wyboru.

Polecamy również: Zielone warzywa pakowane w worki foliowe - czy na pewno zdrowe?

Podsumowanie

Jest wiele dobrych powodów, by jeść zielone warzywa liściaste codziennie. Nie bój się więc szczawianów i nie rezygnuj z nich. Po prostu, upewnij się, że spożywasz różnorodne owoce i warzywa i nie jesz codziennie ogromnej porcji zieleniny o wysokiej zawartości szczawianów, takiej jak szpinak. Jeśli masz historię kamieni nerkowych na swoim koncie bądź nieco bardziej ostrożny. Wybieraj głównie te warzywa, które mają niską zawartość szczawianów, np. sałatę lub jarmuż. 

Szkodliwe działanie szczawianów możesz również zniwelować, łącząc je z nabiałem. To idealne rozwiązanie do zielonego szejka. Zmiksuj zielone warzywa liściaste z owocami i kefirem. Otrzymasz pyszny, niskokaloryczny i zdrowy posiłek.