somatostatin
hormonum sive analogum
H01CB
Działanie: Naturalny hormon o budowie tetradekapeptydowej wyizolowany początkowo z podwzgórza, a następnie zidentyfikowany w komórkach D trzustki, błonie śluzowej żołądka oraz w licznych komórkach przewodu pokarmowego. Do celów leczniczych stosowana jest somatostatyna uzyskana syntetycznie. Somatostatyna jest inhibitorem hormonu wzrostu (somatotropiny). Hamuje również wydzielanie tyreoliberyny, powoduje zahamowanie odpowiedzi LH na stymulacyjne działanie GnRH. Hamuje wydzielanie peptydów żołądkowo-jelitowo-trzustkowych: gastryny, sekretyny, wazoaktywnego peptydu jelitowego (VIP), glukagonu i insuliny, a także pepsyny i kwasu solnego w żołądku oraz enzymów trzustkowych. Zmniejsza przepływ krezkowy i wrotny. Po podaniu i.v. chorym na cukrzycę leczonym insuliną somatostatyna powoduje zmniejszenie stężenia glukozy i glukagonu o ok. 25-50%. t1/2 wynosi 1-3 min.
Wskazania: W przypadkach krwotoków z przewodu pokarmowego w przebiegu nadżerek, owrzodzeń i krwotocznego zapalenia błony śluzowej żołądka oraz żylaków przełyku. Stosuje się ją także jako środek pomocniczy w stanach wymagających ograniczenia wydzielania żołądkowo-jelitowego, skórnych przetokach żołądkowo-jelitowych i trzustkowych. Akromegalia u chorych, u których leczenie operacyjne, radiologiczne lub podawanie agonistów dopaminy są nieskuteczne lub przeciwwskazane. Leczenie objawowe guzów wewnątrzwydzielniczego układu żołądkowo-jelitowo-trzustkowego.
Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na lek. Podczas stosowania leku u wszystkich pacjentów należy co 4-6 h kontrolować stężenie glukozy we krwi. Nie podawać w roztworach glukozy lub fruktozy. Wskazane jest zachowanie szczególnej ostrożności u chorych na cukrzycę typu 1, ponieważ somatostatyna może nasilać nasilenie i czas trwania hipoglikemii. Ostrożnie u osób z niewydolnością nerek; u osób z ciężką niewydolnością nerek konieczne może być zmniejszenie dawki. Ponieważ lek może zaburzać wchłanianie jelitowe, należy rozważyć wdrożenie żywienia pozajelitowego u osób, u których konieczne jest stosowanie somatostatyny dłużej niż 5 dni.
Interakcje: U chorych na cukrzycę zmniejsza zapotrzebowanie na insulinę oraz na doustne leki przeciwcukrzycowe. Nie dodawać do roztworów glukozy i fruktozy.
Działanie niepożądane: Hipoglikemia, która po 2-3 h może przechodzić w hiperglikemię, przemijające nudności. Po szybkim podaniu leku uderzenia gorąca, nudności, bóle brzucha, biegunka. W przypadku przedawkowania leczenie objawowe.
Ciąża i laktacja: W ciąży i w okresie karmienia piersią stosować wyłącznie w razie zdecydowanej konieczności.
Dawkowanie: Lek stosowany jest i.v. Dawka początkowa wynosi 250 mg rozpuszczone w 1 ml 0,9% roztworu NaCl we wstrzyknięciu trwającym ponad 1 min. Dawka podtrzymująca wynosi 250 mg/h, co odpowiada dawce 3,5 mg/kg mc./h dla chorych o mc. do 75 kg. Lek stosowany jest za pomocą pompy infuzyjnej lub we wlewie kroplowym - dawka 6 mg/d (250 mg/h). Lek przeznaczony jest do stosowania doraźnego. Minimalny czas leczenia wynosi 48 h, maksymalny 5 dni. Akromegalia: s.c.100-500 mg na dobę w 3 dawkach podzielonych. Guzy wewnątrzwydzielniczego układu żołądkowo-jelitowo-trzustkowego: w dawkach dobieranych indywidualnie 50-500 mg/d.
Preparaty
somatostatin
Progesteron
progesterone
hormonum
G03DA
Działanie: Syntetycznie otrzymywany naturalny hormon ciałka żółtego, wytwarzany w jajnikach, korze nadnerczy i jądrach oraz w łożysku od 3. mies. ciąży. Wpływa pobudzająco na fazę proliferacyjną endometrium i wzmaga jego czynność sekrecyjną. Może hamować dojrzewanie pęcherzyków Graafa poprzez bezpośredni wpływ oraz za pośrednictwem przedniego płata przysadki. Wydzielany podczas ciąży ułatwia implantację jaja płodowego i utrzymanie ciąży. Zmniejsza wrażliwość mięśnia macicy na substancje o działaniu kurczącym. Wpływa pobudzająco (łącznie z estradiolem) na gruczoł mlekowy, przygotowując go do laktacji. Jest stosowany p.o. i i.m. Po podaniu i.m. progesteron wchłania się szybko z miejsca podania. Po podaniu p.o. krystaliczny progesteron jest szybko metabolizowany, a jego dostępność biologiczna jest mała; mikronizacja poprawia wchłanianie leku, jednak dobowa dawka p.o. jest duża i wynosi 200-300 mg. Jest metabolizowany w wątrobie do pregnandiolu, który zostaje wydalony w postaci glukuronianu przez nerki.
Wskazania: Czynnościowe zaburzenia cyklu miesiączkowego, pierwotny i wtórny brak miesiączki, niewydolność ciałka żółtego, poronienie zagrażające lub nawykowe, hormonalna terapia zastępcza. Test progesteronowy w przypadku braku miesiączki.
Przeciwwskazania: Stany przedrakowe i nowotwory narządów rodnych, wczesne stadium raka sutka, krwawienie z dróg rodnych o niewyjaśnionej etiologii, ostre i przewlekłe aktywne choroby wątroby, hiperbilirubinemie wrodzone, porfiria, choroba zakrzepowo-zatorowa czynna lub w wywiadzie, świeży zawał serca, świeży udar mózgu. Niedokrwistość sierpowatokrwinkowa, niedobór antytrombiny III.
Działanie niepożądane: Zaburzenia cyklu miesiączkowego, krwawienia i plamienia z dróg rodnych. Układ pokarmowy: nudności wymioty, biegunka, rzadko żółtaczka. Skóra: osutka, trądzik, świąd sromu, obrzęki związane z retencją sodu. Inne: ginekomastia, zwiększenie masy ciała, migrena, depresja, zwiększenie lub osłabienie libido. W przypadku stosowania dużych dawek podczas ciąży obserwowano maskulinizację płodów żeńskich.
Ciąża i laktacja: Kategoria D. Nie stosować w okresie karmienia piersią.
Dawkowanie: Jest stosowany w dawkach ustalanych indywidualnie wg zapotrzebowania i uzyskanego efektu. Inj. stosuje się głęboko i.m. W zaburzeniach miesiączkowania i.m. 5-10 mg/d, s.l. 150-200 mg/d w 3-4 dawkach podzielonych, dopochwowo 50-100 mg/d w 2 dawkach podzielonych. Test progesteronowy: i.m. 25-50 mg progesteronu w ciągu 3 kolejnych dni lub s.l. 150-200 mg/d w 3-4 dawkach podzielonych bądź dopochwowo 100 mg/d w 2 dawkach podzielonych przez 5-7 dni. Próbę można wykonać u kobiet po menopauzie. Zapobieganie rozrostom endometrium u kobiet otrzymujących estrogeny. 15.-25. dnia cyklu lub co 2-3 dni s.l. 150-200 mg/d w 3-4 dawkach podzielonych lub dopochwowo 50-100 mg/d w 2 dawkach podzielonych. Niewydolność lutealna: 12,5 mg i.m. na początku owulacji. Poronienie zagrażające. S.l. 300-400 mg/d w 3-4 dawkach podzielonych lub dopochwowo 100-300 mg/d w 2 dawkach podzielonych.
Preparaty
progesterone
Immunoglobulina ludzka
immunoglobulin human
immunoglobulinum
J06BA
Działanie: Preparat otrzymuje się z puli osocza co najmniej 1000 zdrowych krwiodawców przebadanych w kierunku obecności antygenu HBs, przeciwciał anty-HIV1, anty-HIV2, anty-HCV i antygenowi kiły a także poziomowi ALAT i ASPAT. Ponadto wszystkie preparaty immunoglobulin w celu zabezpieczenia przed możliwością transmisji czynników zakaźnych poddane są procedurom zapewniającym inaktywację i(lub) usunięcie wszystkich znanych i nieznanych wirusów. Immunoglobulina jest koncentratem przeciwciał o szerokim zakresie swoistości. Preparaty do stosowania domięśniowego zawierają co najmniej 90% immunoglobuliny G, a niektóre zawierają środek konserwujący (mertiolat). Preparaty do stosowania dożylnego zawierają co najmniej 95% IgG i niewielkie ilości IgA i IgM z wyjątkiem preparatu Pentaglobin zawierającego oprócz IgG również 12% IgA i 12% IgM. Preparaty do stosowania dożylnego nie zawierają substancji konserwujących. Podklasy IgG odpowiadają rozmieszczeniu podklas w osoczu ludzi zdrowych. Po zastosowaniu preparatu biorca uzyskuje bierną odporność przeciwzakaźną. Preparat stosuje się leczniczo w ciężkich zakażeniach lub profilaktycznie w celu dostarczenia pacjentowi gotowych przeciwciał. Immunoglobuliny mają również działanie immunoregulujące, którego mechanizm nie jest do końca poznany. t1/2 wynosi ok. 21 dni dla osób z prawidłowym stężeniem IgG, dla osób z hipo- lub agammaglobulinemią wydłuża się do 32 dni. Szczyt stężenia przeciwciał występuje po 48-72 h po podaniu immunoglobuliny i.m.
Wskazania: Profilaktycznie w pierwotnych i wtórnych niedoborach immunologicznych. Preparaty do stosowania i.m. są wskazane w profilaktyce odry wrażliwym osobom w ciągu 6 dni po ekspozycji w celu ochrony lub modyfikacji przebiegu zakażenia i WZW A w celu poekspozycyjnej profilaktyki w ciągu 14 dni i przedekspozycyjnej profilaktyki dla dzieci do 2. roku życia wyjeżdżających na tereny endemiczne. Preparaty do stosowania i.v. są zalecane głównie w profilaktyce zakażeń bakteryjnych i wirusowych u osób z hipo- i agammaglobulinemią oraz leczniczo w samoistnej plamicy małopłytkowej, chorobie Kawasaki, zakażeniu HIV u dzieci, przewlekłej białaczce komórek B, po przeszczepieniu szpiku kostnego u dorosłych, przewlekłej zapalnej polineuropatii demielinacyjnej oraz w innych chorobach autoimmunologicznych, a także w ciężkich zakażeniach bakteryjnych i wirusowych łącznie z leczeniem przyczynowym.
Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na składniki preparatu. Nie stosować u chorych z niedoborem IgA mających przeciwciała anty-IgA
Interakcje: Nie stosować szczepień ochronnych (szczepionkami zawierającymi żywe, atenuowane wirusy) przez 3 miesiące od momentu podania preparatu, jeśli dawka preparatu wynosiła około 10 mg IgG/kg mc. Jeśli dawka preparatu wynosiła 300-2000 mg IgG/kg mc., przerwa ta powinna wynosić od 8 do 11 miesięcy. Po podaniu preparatu możliwe są fałszywe odczyny serologiczne.
Działanie niepożądane: Bóle głowy, gorączka, dreszcze, zaczerwienienie twarzy, zawroty głowy, nudności, poty, reakcje nadwrażliwości (rzadko). Niekiedy może wystąpić niewielka hemoliza. Bardzo rzadko niewydolność nerek (po podaniu preparatów mających w swym składzie sacharozę jako stabilizator) i jałowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Ograniczone dane wskazują, że stosowanie immunoglobulin może w pojedynczych przypadkach powodować powikłania naczyniowe, prawdopodobnie w następstwie zwiększenia lepkości krwi po podaniu immunoglobuliny.
Ciąża i laktacja: Kategoria C.
Dawkowanie: Profilaktycznie 100-200 mg/kg mc. co 4 tyg. Większe dawki (do 1000 mg/kg mc.) stosuje się we wtórnych niedoborach immunologicznych. W plamicy małopłytkowej 400 mg/kg mc. przez 2-5 kolejnych dni.
Uwagi: Podczas stosowania immunoglobulin pierwszy raz lub po 8-tygodniowej przerwie w kuracji immunoglobuliną należy zachować ostrożność ze względu na możliwość reakcji uczuleniowej.
Preparaty
immune globulin human
Zmieniony przez - krzabr w dniu 2005-07-28 15:59:01