A wiec zaczynamy:
Witaminy rozpuszczalne w tluszczach:
Wit. A -
# Glowne funkcje w organizmie:
Warunkuje prawidlowy wzrost i rozwoj organizmu, bierze udzial w procesie widzenia, jest zwiazana z praidlowym funkcjonowaniem tkanki nablonkowej, zwieksza odpornosc organizmu na choroby zakazne.
# Skutki niedoboru:
Niedowidzenie o zmroku tzw. kurza slepota, zmiany w nablonku skory (łuszczenie), nadmierne rogowacenie nablonka rogowki, zmniejszona odpornosc na zakazenia.
# Glowne zrodla:
Watroba, warzywa o barwie zoltej lub pomaranczowej oraz zielonej, tran, żółtko jaja, maslo, smietana, tluste ryby.
Wit. D-
#Glowne funkcje w organizmie:
Reugulukqc gospodarke wapniowo-fosforanową organizmu, zapewnia prawidlowy wzrost i utrzymanie wlasciwej struktury kosci.
# Skutki niedoboru:
Deformacja kosci u nimowląt i malych dzieci, u starszych osob odwapnienie kosci.
# Glowne zrodla:
Pierwesze zrodlo stanowia produkty spozywcze, np. soltko jaja, watroba, pelne mleko, maslo. Drugie zdrodlo stanowi synteza tej witaminy z cholesterolu znajdujacego sie w skorze czlowieka, pod wplywem dzialania promieni ultrafioletowych.
Wit. E-
#Glowne funkcje w organizmie:
Jej funkcja nie jest poznana. Zmniejsza intensywnosv utleniania ninasyconych kwasoq tluszczoych i witaminy A.
# Skutki niedoboru:
Zaburzenia w funkcjonowaniu m.in. blon komorkowych i przebigu procesow rozrodczych, spoodowan ziekszonym utlenianiem nienasyconych kwasow tluszczowych.
# Glowne zdrodla:
Watroba, jaja, ryby, ziarna zbóż, olej jadalne.
Wit. K -
# Glowne funkcje w organizmie:
Uczestniczy w krzepnieciu krwi.
# Skutki niedoboru:
Dluzszy czas krzepniecia krwi.
# Glowne zrodla:
Kapusta, szpinak, watroba. Jest ponadto wytwarzana przez bakterie jelitowe
ROZPUSZCZALNE W WODZIE;
Wit. C -
# Glowne funkcje w organizmie:
Niezbedna di prawidlowego rozwoju chrzastki, kosci, zebow, konieczna do przemian aminokwasowych, przyspiesza gojnie ran, zwieksza odpornosc oganizmu.
# Skutki niedoboru:
Szkorbut (gnilec) objawiajacy sie glownie sklonnoscia do wybroczyn w skorze i sluzowkach, krwawieniem.z.nosa i owrzodzeniem dziąseł, a nawet wypadaniem.zebow.
# Glowne zrodla:
Ooce cytrusowe, owoce roslin jagodowych np. Czarna porzeczka, kapusta, szpinak, natka pietruszki, ziemniaki papryka, salata, truskawki.
Wit. B1 -
# Glowne funkcje w organizmie:
Skladnik enzymow bioracych udzial w metabolizmie weglowodanow i aminokwasow, niezbedna do prawidlowej gospodarki organizmu.
# Skutki niedoboru:
Choroba beri-beri (m.in. nieprawidlowosci w funkcjonowaniu ukladu nerwowego i watroby, oslabienie miesnia sercowego.
# Glowne zrodla:
Otreby, chleb razowy, rosliny straczkowe, mleko, zółtko jaja, drożdże, mieso wieprzowe, watroba, suszone sliwki.
Wit. B2:
# Glowne zrodla w organizmie:
Skladnik enzymow odgrywajacych wazna role w procesie oddychania komorkowego, niezbedna doprawidlowego rozwoju i wzrostu mlodych organizmow.
# Skutki niedoboru:
Pękanie skory warg, kącików ust, uposledzenie ostrosci wzroku, zanik nablonka i stany zapalne jezyka, zmniejszenie sprwnosci umyslowej.
# Glowne zrodla:
Watroba, mieso, jaja, mleko, sery.
Wit. B6 -
# Glowne funkcje w organizmie:
Zwiazana z przemianą aminokwasow.
# Skutki niedoboru:
Stany zapalne skory, zaburzenia przemiany bialek.
# Glowne zrodla:
Watroba, mieso, ziarna zboż, rosliny strączkowe, takze wytwarzana przez bakterie jelitowe.
Wit. B11
# Glowne funkcje w organizme:
Zwiazana z biosyntezą kwasow nukleinowych oraz dojrzewaniem kreinek czerwonych.
# Skutki niedoboru:
Niedokrwistosc (anemia), zaburzenia czynnosci przewodu pokarmowego, zahamowanie wzrostu, wypadanie wlosow.
# Glowne zrodla:
Ziarna, zbóż, drozdze, watroba, zielone jarzyny. Jest takze wytwarzana przez bakterie jelitowe.
Wit. B12 -
# Glowne funkcje w organizmie:
Warunkuje przemiany bialek, tluszczow, weglowodanow i kwasow nukleinowych.
# Skutki niedoboru:
Nedokrwistosc, zaburznia wzroku.
# Glowne zrodla:
Watroba, nerki, mieso, mlko, jaja.
Wit. PP:
# Glowne zrodla w organizmie:
Skladnik enzymow bioracych udzial w oddychaniu komorkowym.
# Skutki niedoboru:
Pelagra (zmiany skorne, zaburznia czynnosci przewodu pokarmowego, zaburzenia psychiczne, oslabienie miesni, zmeczenie).
# Glwne zdrodla:
Watroba, mieso, mlrko, drozdze, zilone jarzyny, zboze.
Wit. H -
# Glowne funkcje w organizmie:
Skladnik enzymow uczestniczacych w procesie wiazania dwutlenku wegla.
# Skutki niedoboru:
Wypadanie wlosow, zmiany skorne.
# Glowne zrodla:
Watroba, drozdze, mleko, zoltko jaja. Jest rowniez wytwarzana przez bakterie jelitowe.
Kwas pantotenowy -
# Glowne funkcje w organizmie:
Skadnik enzymow bioracych udzial w.metabolizmie komorkowym.
# Skuki niedoboru:
Zahamowanie wzrostu, niedoczynnosc nadnerczy, wzmoznona pobudliwosc nerwowa, zaburzenia snu, zaburzenia czynnosci przewodu pokarmowego.
# Glowne zdrodla:
Drozdze, watroba, jaja. Rowniez wytwarzna przez bakterie jelitowe.
Wit. P -
# Glowne funkcje w organizmie:
Grupa zwiazkow o zblizonej budowie i dzialaniu biologicznym. Wraz z witamina C przeciwdziaja powstawaniu szkorbutu. Zmniejszaja kruchosc nsczyn krwionosnych.
# Skutki niedoboru:
Kruchosc naczyn wlosowatych.
# Glowne zrodla:
Szpinak, salata, kapusta, czarne porzeczki, jablka, winogrona.
MAKROELEMENTY;
Wapn -
# Glowne funkcje w organizmie:
Umozliwia funkcjonowanie ukladu nerwowego i miesni oraz krzepniecie krwi, wchodzi w sklad kosci i zebow.
# Uwagi:
Niedobor powoduje odwapnienie i znieksztalcnie kośćca, psucie sie zebow. Dlugotrwale niedobory wapnia moga prowadzic do zahamowania wzrostu oraz powodowac nadmierna pobudliwosc.
# Glowne zrodla:
Mleko i produkty mleczne, warzywa lisciaste.
Fosfor -
Glowne funkcje w organizmie:
Gloy skladnik mineralny kośćca (jako fosforan wapnia), odgrywa wazna role przenoszeniu i magazynowaniu energii (ATP), jest skladnikiem kwasow nuklinowych.
# Uwagi -
Pelni wiecej funkcji niz jakikolwiek inny pierwiastek. Jefo niedobory naleza do zadkosci.
# Glowne zrodla:
Fosfor i wapn wystepuja zazwyczaj w tych samych produktach. Rozpowszechniony w produktach Spozywczych.
Magnez -
# Glowne funkcje w organizmie:
Zwiazany z funkcjonowaniem ukladu miesniowego i nerwowego, skadnik wielu enzymow,
Niezbedny do budowy kosci, zebow, komorek (duze ilosci magnezu zawierają miesnie). Odgrywa wazna role w przemianie weglowodanow, gospodarce fosforem.
# Uwagi:
Szeroko rozpowszechniony w produktach spozyczych, stad dzienne zpotrzebowanie jest w pelni pokrywane.
# Glowne zrodla:
Najwieksze ilosci w produktach roslinnych (stanowi skladnik chlorofilu).
Siarka -
# Glowne funkcje w organizmie:
Skladnik biqlek budulcowych i regulacyjnych niezbednych do prawidowego funkcjonowania organizmu (hormony, enzymy oraz witaminy).
# Uwagi:
Duze ilosfi siaki zawieraja paznokcie, wlosy, skora.
# Glowne zrodla:
Pokarmy o duzej zawartosci bialek np. Mieso, rosliny straczkowe.
Chlor -
# Glowne funkcje w organizmie:
Odpowiedzialny m.in za utrzymanie rownoagi plynow ustrojowych.
# Uwagi:
Przyjmowany postaci chlorku sodu.
# Glowne zrodla:
Obecny w naturalnych pokarmach, rowniez w soli kuchennek.
Sod i Potas -
# Glowne funkcje w organizmie:
Biora udzial m.in. w cregulacji gospodarki wodnej organizmu. Sod przyczynia sie do zatrzymywania wody w organizmie, a potas do jej wydalania.
# Uwagi:
Di niedoborow dochodzi w wypadku nieprawidlowego wchlaniania albo nadmiernegi wydalania. Nadmiar sodu moze byc przyczyna nadcisnienia
# Glowne zrodla:
Obecna w naturalnych pokarmach. Zrodlrm sodu jest rowniez sol kuchenna (chlorek sodu.
MIKROELRMENTY:
Żelazo:
# Glowne funkcje w organizmie:
Wchodzi w sklad wielu waznych enzymow zwiazanych z procesem oddychania komorkowego, hemoglobiny.
# Uwagi:
Pierwiastek, ktorego najczesciej brakuje w diecie. Niedobor powoduje niedokrwistosc (anemię).
# Glowne zrodla:
Watroba, ryby, mieso, jaja, owoce, warzywa lisciaste.
Jod -
# Glowne funkcje w organizmie:
Jako skladnik hormonow tarczycy ma znaczacy wplyw na przebieg procesow przemiany materii.
# Uwagi -
Skutkiem niedoboru jest m.in. przerost tarczycy, tzw. wole, niedoczynnosc tarczycy, sennosc, ociężalość.
# Glwne zrodla:
Zaartos jodu w produktach spozywczych znacznie sie waha zaleznie od regionu - jest zwiazane z zawartoscia jodu w glebie. Progilaktycznie spozywa sie sol kuchenna wzbogaconą w jod.
Miedź -
# Glowne funkcje w organizmie:
Skladnik wielu enzymow, odgrywa rowniez istotna role w syntezue hemoglobiny.
# Uwagi:
Jst obecna w wielu produktach spozywczych. Jej niedobory w organizmie sa rzadkie.
# Glowne zrodla:
Watroba, jaja, ryby, maka pszenna z calego ziarna, fasola.
Cynk -
# Glowne funkcje w organizmie:
Skladnik wielu enzymow, odgrywa role w trawieniu bialek.
# Uwagi:
Uzywany w leczeniu ran i stanow zapalnych.
# Glowne zrodla:
Obecny w roznych rodzajach pokarmu.
Mangan -
# Glowne funkcje w orgwnizmie:
Aktywuje wiele enzymow.
# Uwagi:
Jego niedobory są rzadkoscią.
# Glowne zrodla:
Pomidory, sliwki, winogrona, buraki, fasola, czarne jagody, serce, watroba, nerki.
Kobalt -
# Glowne funkcje w organizmie:
Jest skadnikiem witaminy B12 - niezbednej w wytwarzaniu czerwonych krwinek.
# Uwagi:
Scisly wegatrianizm moze powodowac niedobor tego pierwiastka.
# Glowne zrodla:
Mieso i nabial.
Fluor -
# Glowne funkcje w organizmie:
Skladnik kosci i zebow.
# Uwagi:
Wplywa na wytrzymalosc zebiw i odpornosc na prochnice.
# Glowne zrodla:
Ryby, watroba
Makroelementy - sa pierwiastkami, ktorych organizm potrzebuje w dosc duzych ilosciach.
Mikroelementy - sa pierwiastkami wystepujacymi w organizmie w sladowych ilosciach.
Te skladniki, ktore nie zostaly wykorzystane przez,organizm, sa wydalana z moczem i kałem.
Mysle, ze tym artukulem rozjasnilem wątpluwosci, co do tych czesto zapominanych skladnikach odzywczych.
Niedlugo zrobie jeszcze choroby.
-----------------------------------------
Moze moglbym prosic moderatora o podwieszenie tego tematu??
POZDRAWIAM!!!
))