Kolagen to powszechne białko w organizmach zwierząt, a jego specyficzna struktura i właściwości różnią się w zależności od miejsca występowania. Pierwsze organizmy wytwarzające kolagen prawdopodobnie pojawiły się już w erze prekambryjskiej, około 750-800 milionów lat temu. To czas, kiedy większość wielokomórkowych form życia zaczęła ewoluować. Do dziś w sposób usystematyzowany opisano prawie 30 rodzajów kolagenu, który tworzy tkanki organizmów zwierzęcych.
Charakterystyka kolagenu
Kolagen jest głównym składnikiem strukturalnym większości tkanek i jest odpowiedzialny za utrzymanie ich kształtu, przepuszczalności i wytrzymałości. Kolagen, jak wiele innych białek, ewoluował stopniowo w odpowiedzi na różnorodne presje selekcyjne, tzn. przez tysiące lat ulegał modyfikacjom, aby spełniać konkretne wymagania różnych form życia, w różnych środowiskach. Niektóre formy kolagenu są specyficzne dla tkanki kostnej i pomagają utrzymać jej twardość i wytrzymałość, podczas gdy inne są ważne dla elastyczności skóry.
Kolagen rybi w suplementach
Kolagen ze skóry i ości ryb jest popularnym źródłem tego białka ze względu na to, że odzyskiwany jest z przetwórstwa przemysłu rybnego. Jest to głównie kolagen typu I, który stanowi około 90% kolagenu w ciele człowieka i jest najbardziej rozpowszechniony w organizmach zwierząt. Kolagen ssaków, np. wołowy, jest często pozyskiwany z chrząstek, które zawierają więcej kolagenu typu II.
Struktura kolagenu typu I i II jest na poziomie molekularnym bardzo podobna, stąd też wykazują one zbliżone działania na organizm. W suplementach diety zarówno kolagen wołowy, jak i kolagen rybi, występują w postaci hydrolizowanej, co oznacza, że jest on bardzo szybko przyswajany przez organizm.
Kolagen a skóra
Kolagen jest jednym z głównych czynników, które zapewniają jędrność, elastyczność i nawilżenie skóry. W miarę starzenia się, naturalna produkcja kolagenu w organizmie maleje, co prowadzi na przykład do pojawienia się zmarszczek czy utrudnienia gojenia się ran.
Dodanie białek kolagenowych do diety poprzez suplementację lub spożywanie żywności bogatej w kolagen może pomóc stymulować produkcję kolagenu i utrzymać nawilżenie oraz funkcjonalność tkanek. Badania sugerują, że może on poprawić jakość skóry, szczególnie jeśli jest ona problematyczna.
Kolagen a włosy i paznokcie
Kolagen, oprócz skóry, jest również ważnym elementem włosów i paznokci. Białko to zapewnia im siłę i zdrowy wygląd. Suplementacja kolagenu może pomóc poprawić wygląd i gęstość włosów i paznokci, co jest korzystne dla osób, które zauważyły, że ich włosy czy paznokcie są osłabione lub łamliwe.
Działanie to docenić mogą zarówno osoby, które zmagają się z utratą grubości i ilości włosów na skutek starości, jak i te, których dotykają różne schorzenia, w których wypadanie włosów jest skutkiem ubocznym, np. w niedoczynności tarczycy.
Kolagen a kości i stawy
W stawach bardzo istotne funkcje odgrywają chrząstki i ścięgna oraz więzadła, które zbudowane są z kolagenu i amortyzują wszelkie zagrażające ciału zdarzenia. Z biegiem czasu, na przykład na skutek nadmiernego obciążania organizmu bez odpowiedniej regeneracji, dojść może do degeneracji chrząstki. Zarówno u sportowców, jak i osób starszych czy zmagających się z chorobami zapalnymi stawów, pojawiają się wtedy ból i dyskomfort oraz ograniczenie ruchomości.
Badania wykazały, że suplementacja kolagenem może pomóc w łagodzeniu tych objawów, poprawiając funkcje stawów i pomagając zahamować dalszą degenerację chrząstki. Również kości w naszym ciele zawierają dużą ilość kolagenu, który zapewnia im trwałą strukturę i wytrzymałość.
