Berberyna zyskała popularność wśród entuzjastów zdrowej diety i fanów potencjału prozdrowotnego ekstraktów roślinnych ze względu na działanie przypominające biologiczną aktywność leku przeciwcukrzycowego, metforminy. Roślina, która jest głównym źródłem berberyny, cieszy się od wielu wieków popularnością w tradycyjnych wschodnich podręcznikach fitoterapeutycznych.
Co to jest berberyna?
Berberyna pozyskiwana jest przede wszystkim z korzeni berberysów (np. zwyczajnego, indyjskiego) i kłączy cynowodu chińskiego. Najstarsze zapiski dotyczące terapeutycznego zastosowania berberyny znajdują się w Chińskich kronikach medycznych. Za pomocą współczesnych metod naukowych potwierdzono potencjał regulacyjny tego związku w kontekście kontroli stresu oksydacyjnego oraz niektórych jego efektów zdrowotnych, takich jak zaburzenia metaboliczne.
Jak działa berberyna?
Do swoich wyjątkowych właściwości berberyna zaliczyć może silny potencjał antyoksydacyjny, przeciwzapalny, a także wpływ na specyficzne szlaki metaboliczne, dzięki którym przyczynia się do ochrony organizmu przed skutkami diety bogatej w cukry, spożywania alkoholu czy braku ruchu.
Związek ten „oferuje” wielokierunkowe, terapeutyczne działanie w kierunku np. zaburzeń homeostazy glukozowo-insulinowej, czy dyslipidemii. Może być ważnym czynnikiem prewencyjnym w kontekście zaburzeń zdrowotnych wynikających z otyłości i zespołu metabolicznego. Coraz więcej mówi się również o jej potencjale przeciwnowotworowym, jednak obszar ten wymaga dalszych badań.
Kiedy zaczyna działać berberyna?
Początek działania substancji aktywnych biologicznie dostępnych w roślinach z reguły ustala się na około 30 – 60 minut od spożycia, gdyż muszą one dotrzeć z przewodu pokarmowego do krwioobiegu, a następnie do tkanek docelowych. W zależności od tego, na jakie przemiany w organizmie działa dany związek, efekty tego działania przy podaniu doustnym mogą być widoczne niemal natychmiast lub dopiero po kilku tygodniach stosowania.
Dobrym na to przykładem są związki takie jak kofeina, której efekt docelowy odczuwalny jest już po kilkudziesięciu minutach, a także berberyna, która pomimo aktywnego modulowania ścieżek sygnałowych w komórkach bezpośrednio po spożyciu, dla uzyskania najlepszych efektów powinna być stosowana w nieco dłuższej perspektywie czasowej oraz w połączeniu z dobrze zbilansowaną dietą.
Jak stosować berberynę?
Największy potencjał prozdrowotny berberyna wykazuje u osób z insulinoopornością i cukrzycą typu 2. Jej działanie powoduje obniżenie poziomu glukozy we krwi oraz zwiększenie efektywności stosowanych leków przeciwcukrzycowych (w uzgodnieniu z lekarzem prowadzącym). Przeglądy badań uśredniają czas trwania efektywnego stosowania berberyny na około 90 dni przy dawkowaniu 0,6 - 2 g ekstraktu. Dawkowanie to rozkłada się na mniejsze porcje, które spożywa się przed posiłkami.
Co ciekawe, w działaniu berberyny na organizm pośredniczą bakterie jelitowe. Jeżeli zaburzeniom gospodarki glukozowo-insulinowej towarzyszyły problemy gastryczne, takie jak syndrom jelita drażliwego, biegunki czy zaparcia, wraz z modyfikacją diety i poziomu aktywności fizycznej warto rozważyć dobór suplementacji probiotycznej.
