Szynka to jeden z najczęściej kupowanych produktów mięsnych. Jej szeroka gama dostępnych rodzajów może sprawić, że wybór odpowiedniej, dobrej jakości szynki staje się trudny. Warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę przy zakupie, aby nie tylko cieszyć się smakiem, ale również zadbać o zdrowie. Oto kluczowe aspekty, które pomogą Ci dokonać najlepszego wyboru.
Skład – klucz do jakości
Podstawową zasadą jest sprawdzenie składu szynki. Im krótszy i prostszy, tym lepiej. Dobra szynka powinna zawierać przede wszystkim mięso w jak najwyższym udziale procentowym, przyprawy i sól. Unikaj produktów z długą listą dodatków, takich jak konserwanty, sztuczne aromaty i wzmacniacze smaku.
- Fosforany – często dodawane, aby zwiększyć wagę szynki przez zatrzymanie wody. Mogą wpływać na zmniejszoną absorpcję wapnia, co jest szkodliwe dla zdrowia kości.
- Azotany i azotyny – stosowane do konserwacji i nadania koloru szynce. W zbyt dużych ilościach mogą być niekorzystne dla zdrowia, a po obróbce termicznej przekształcać się w związki rakotwórcze.
Dobra szynka powinna zawierać minimum 90% mięsa. Unikaj tych, które mają niską zawartość mięsa, a ich skład pełen jest dodatków i wypełniaczy. Ciekawostka: W szynkach o niskiej zawartości mięsa, producenci często dodają białka roślinne, takie jak sojowe, które obniżają jakość produktu.
Zawartość soli – smak to nie wszystko
Sól jest ważnym składnikiem szynki, nadającym smak i konserwującym produkt. Jednak nadmiar soli w diecie jest niekorzystny, dlatego zwróć uwagę na jej ilość. Zaleca się, aby szynka miała mniej niż 2-3 g soli na 100 g produktu (w zależności od gatunku). Produkty o niższej zawartości soli są korzystniejsze dla zdrowia, szczególnie dla osób dbających o ciśnienie krwi.
Fakt: Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby dzienne spożycie soli nie przekraczało 5 g. Dlatego warto wybierać produkty z mniejszą ilością soli.
Zawartość wody – naturalność ma znaczenie
Wiele komercyjnych produktów nastrzykiwanych jest wodą, co wpływa na ich wagę, ale obniża wartość odżywczą i jakość. Woda jest często dodawana wraz z fosforanami, aby zwiększyć objętość produktu. Szynki z dużą zawartością wody mają galaretowatą, mokrą konsystencję, a podczas gotowania czy smażenia wydzielają nadmiar płynów. Zwróć uwagę czy na etykiecie nie znajduje się dopisek „dodana woda”.
Rodzaj szynki – wędzona, parzona, dojrzewająca
W zależności od preferencji smakowych warto rozważyć wybór między różnymi rodzajami szynki. Każda z metod produkcji ma swoje zalety i wady.
- Szynka wędzona – tradycyjnie wędzona na drewnie ma intensywny smak i dłuższy termin przydatności do spożycia. Unikaj szynki wędzonej „na dymie w płynie”.
- Szynka parzona – jest delikatniejsza w smaku, ale może zawierać więcej dodatków. Często jest mniej słona od szynki wędzonej.
- Szynka dojrzewająca – najbardziej ekskluzywna, np. szynka parmeńska czy iberyjska. Dojrzewa naturalnie przez kilka miesięcy i nie zawiera konserwantów.
Certyfikaty jakości – jakość potwierdzona znakami
Kupując szynkę, warto zwracać uwagę na produkty z certyfikatami jakości. Produkty z certyfikatem ekologicznym pochodzą z hodowli wolnych od antybiotyków i sztucznych dodatków. Szynki regionalne, takie jak Prosciutto di Parma, mają chronioną nazwę pochodzenia, co oznacza, że ich jakość jest kontrolowana zgodnie z surowymi standardami. Szynka z certyfikatem ekologicznym jest droższa, ale często oferuje wyższą jakość i brak szkodliwych dodatków.
Wartość odżywcza – białko, tłuszcze i minerały
Szynka dobrej jakości powinna być źródłem białka, które jest niezbędne do budowy mięśni i regeneracji organizmu. Warto wybierać produkty z mniejszą ilością tłuszczu, zwłaszcza dla osób na diecie. Szynki o dużej zawartości tłuszczu mogą być mniej zdrowe i dostarczać więcej kalorii. Chude rodzaje szynki, takie jak polędwica czy szynka drobiowa, są lepszym wyborem dla osób dbających o linię.
Mity na temat szynki
Mit 1: Wszystkie wędliny są takie same. Nieprawda. Szynki różnią się nie tylko składem, ale także sposobem produkcji. Produkty nastrzykiwane wodą i konserwantami są mniej wartościowe od naturalnych, bez sztucznych dodatków. Nie zapominajmy jednak o umiarze, bo wędliny nie są optymalnym składnikiem diety - nawet te najlepsze.
Mit 2: Szynka ekologiczna nie różni się od tradycyjnej. Szynka ekologiczna pochodzi z hodowli, gdzie zwierzęta są karmione naturalną paszą i nie stosuje się antybiotyków ani hormonów. Ma znacznie wyższą jakość.
Moje sugestie
Podczas wybierania szynki, zawsze zwracaj uwagę na skład. Najlepsze produkty to te z krótką listą składników – mięso, sól, przyprawy. Unikaj dodatków takich jak fosforany i konserwanty. Najlepsza szynka to ta, która jest wędzona tradycyjnie. Warto poszukać regionalnych produktów, które nie zawierają sztucznych dodatków. Szynki dojrzewające, takie jak Prosciutto di Parma, są świetnym wyborem, jeśli szukasz produktu najwyższej jakości.
Podsumowanie
Wybór dobrej jakości szynki to nie tylko kwestia smaku, ale także zdrowia. Kluczowe jest zwrócenie uwagi na skład, zawartość mięsa, soli oraz wody. Produkty o krótkiej liście składników, bez sztucznych dodatków, są najlepszym wyborem. Warto również inwestować w szynki ekologiczne i regionalne, które gwarantują wyższą jakość i lepszy smak.
Autor: Łukasz Domeracki - mgr inż. technologii żywności i żywienia człowieka
Źródła:
- Characterization the microbial diversity and metabolites of four varieties of Dry-Cured ham https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10943036/
- Potential health hazards of eating red meat https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27597529/
Wędzona, parzona, w siatce ze sznurka, po przekrojeniu świecąca od saletry i zawinięta w elegancki szary papier... Taka typowo polska...