wnc1964
Metformin, sprzedawany pod nazwą Glucophage, firmy Riomet and Fortamet jest najpopularniejszym lekiem na cukrzycę typu 2, szczególnie kiedy towarzyszy jej otyłość i insulinoporność. Transportuje cukier z krwioobiegu do komórek. Jest to dobry lek dla aktywnych diabetyków, ponieważ rzadko wywołuje obniżenie cukru we krwi, nawet w trakcie intensywnego wysiłku. Nie powoduje także przybierania na wadze, a nawet powoduje lekki jej spadek. Brytyjscy badacze wykazali, że metformin wstrzymał odkładanie tłuszczu w komórkach zwanych preadipocytami, które później przemieniają się w właściwe komórki tłuszczowe i przyczyniają się do otyłości. Lek aktywuje enzym zwany AMPK, będący ważną substancją kontrolną metabolizmu. Metformin zdaje się zapobiegać odkładaniu tłuszczu poprzez ograniczenie jego akumulacji w preadipocytach.
Tu jeszcze fragment art z medycyny.
Doniesienia o korzystnym wpływie metforminy (oprócz diabetologii, onkologii i ginekologii) pochodzą także z innych dziedzin medycyny. Wykazano korzyść z wczesnego zastosowania metforminy na późniejszy rozwój demencji, włączając chorobę Alzheimera. U myszy podanie metforminy powodowało rozwój nowych neuronów. U pacjentów z wirusowym zapaleniem wątroby typu C i insulinoopornością dodanie metforminy do terapii interferonem i rybawiryną poprawiało wyniki leczenia.
Opisuje się także korzystny wpływ metforminy w zespole metabolicznym (poprzez redukcję masy ciała i poprawę insulinooporności), w niewydolności serca, otyłości, niealkoholowym stłuszczeniu wątroby. Trwają obecnie badania nad stosowaniem metforminy w wielu innych dziedzinach medycyny. Być może, już niedługo metformina stanie się swoistym panaceum?
żródło literatura.
Jeszcze jeden art.
U osób bez zaburzeń gospodarki węglowodanowej metformina wywiera niewielki wpływ na poziom glikemii i dlatego w stosunku do tego preparatu lepiej jest używać określenia lek antyhiperglikemiczny niż hipoglikemizujący, chociaż metformina stosowana w monoterapii wywiera większy efekt antyhiperglikemiczny, niż np. inhibitory α‑glukozydazy czy DPP‑4 [4,5].
Hipoglikemizujące działanie metforminy dostrzeżono już w średniowieczu przy stosowaniu wyciągu z rutwicy lekarskiej (Galega officinalis). W czasie II wojny światowej w Afryce Południowej zauważono działanie hipoglikemizujące leku przeciwmalarycznego – flumaminy (dwumetylobiguanidu – czyli metforminy), której syntezę opracowano w 1929 r. Odkrycie to zainspirowało Sterna i Duvala z Paryża do kontynuowania badań nad biguanidami. W 1957 r. Ungar, Friedman i Shapiro wprowadzili do leczenia cukrzycy typu 2 fenyloetylobiguanid – fenforminę, a w 1960 r. Laboratoires Aron we Francji – Glucophage („zjadający cukier”), jako trzeci lek doustny (po chlorpropamidzie i tolbutamidzie). W tym samym czasie w Stanach Zjednoczonych i Skandynawii wprowadzono fenforminę, a w Niemczech buforminę. W 1975 r. z rynku amerykańskiego wycofano fenforminę z powodu wysokiego ryzyka kwasicy mleczanowej. Dopiero w 1995 r. wprowadzono metforminę. W Polsce do 1999 r. z pewną ostrożnością stosowano fenforminę. W lutym 2001 r. Europejska Agencja ds. Leków zarejestrowała metforminę.
Metformina wpływa korzystnie na glikemię (w monoterapii obniża stężenie HbA1c o 1,0‑2,0%, nie powodując hipoglikemii), na masę ciała (zmienia kompozycję ciała u osób z czynnikami ryzyka cukrzycy typu 2, redukując głównie tkankę tłuszczową trzewną), na profil lipidowy osocza (obniża osoczowe stężenie wolnych kwasów tłuszczowych – FFA), obniża stężenie insuliny we krwi, poprawia insulinowrażliwość, a u osób z chorobą niedokrwienną serca obniża stężenie triglicerydów i cholesterolu LDL.
Jej wpływ na poszczególne etapy miażdżycy polega na:
zmniejszeniu ekspresji molekuł międzykomórkowych: ICAM‑1 (ang. intercellular adhesion molecule‑1), VCAM‑1 (ang. vascular cell adhesion molecule‑1), E‑selektyny
zmniejszeniu przylegania monocytów do ściany naczyń
zmniejszeniu migracji i proliferacji komórek mięśni gładkich
usprawnieniu funkcji śródbłonka
wpływie na właściwości reologiczne krwi
zwiększeniu płynności błon komórkowych erytrocytów – ułatwia ich odkształcanie, stabilizuje krwinki płytkowe poprzez obniżenie stężenia czynnika płytkowego 4 i β‑tromboglobuliny.
Metformina wpływa też na procesy krzepnięcia: fibrynę, czynnik VII, VIII i XIII, PAI‑1, TPA, białko C‑reaktywne (CRP, ang. C‑reactive protein), fibrynogen oraz nasila fibrynolizę. Zwiększa także wrażliwość tkanek na insulinę (poprawia insulinooporność, głównie w wątrobie i mięśniach, w mniejszym stopniu w tkance tłuszczowej), zmniejsza wytwarzanie glukozy w wątrobie (poprzez zmniejszenie glukoneogenezy i w niewielkim stopniu glikogenonolizy) oraz zwiększa obwodowy wychwyt glukozy i jej zużycie (ryc. 1).
Po podaniu metforminy obserwowano wzrost obwodowego zużycia glukozy w mięśniach szkieletowych o ok. 20‑30%, zmniejszenie glukotoksyczności i tym samym poprawę czynności komórek β trzustki. W tkankach tłuszczowych obserwowano zmniejszenie oksydacji kwasów tłuszczowych poprzez aktywację kinazy monofosforanu adenozyny (AMP), co prowadzi do wzrostu stężenia transportera glukozy (GLUT4) w mięśniach i tkance tłuszczowej [6,7]. Metformina wykazuje także działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Zmniejsza częstość bólów dławicowych, a w badaniu EKG zmniejsza obniżenie odcinka ST‑T w próbie wysiłkowej. W badaniach na zwierzętach obserwowano zmniejszenie obszaru zawału w mięśniu serca poddanym niedokrwieniu. Ponadto chroni mięsień sercowy przed niedokrwieniem właśnie poprzez zmniejszenie obszaru zawału serca, wzrost PI3K, fosforylacji Akt i hamowanie otwarcia MTP. Korzystne działanie metforminy oceniane w badaniach klinicznych i doświadczalnych przedstawiono w tabeli 1.
U chorych na cukrzycę typu 2 metforminę stosuje się w monoterapii i w leczeniu skojarzonym w dawce od 500 mg do 3000 mg na dobę. Optymalna dawka wynosi 2000 mg na dobę. W badaniu UKPDS u chorych z chorobami układu krążenia najbardziej skuteczna była dawka 2550 mg, ale mniejsze dawki również miały korzystny wpływ na choroby układu krążenia [8].
W 2002 r. National Institute for Health and Clinical Excellence (UK NICE) zalecił metforminę jako lek pierwszego rzutu u chorych na cukrzycę z nadwagą i bez [9]. W 2005 r. podobne stanowisko zajęła Międzynarodowa Federacja Cukrzycowa (IDF, International Diabetes Federation) [10]. W 2006 r. Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne (ADA, American Diabetes Association) oraz Europejskie Towarzystwo Badań nad Cukrzycą (EASD, European Association for the Study of Diabetes) zaleciły metforminę jako lek pierwszego rzutu bez względu na masę ciała, ale z równoczesną modyfikacją stylu życia [11]. W 2007 r. i w 2008 r. ADA w swoich corocznych zaleceniach utrzymała te zasady, dodając, że metformina jest jedynym lekiem zalecanym u osób w stanie przedcukrzycowym (z nieprawidłową tolerancją glukozy i nieprawidłową glikemią na czczo). W 2008 r. ADA i EASD uaktualniły opracowany w 2006 r. algorytm leczenia cukrzycy typu 2 pozostawiając na pierwszym poziomie prozdrowotny tryb życia i stosowanie metforminy [12]. W 2004 r. dopuszczono stosowanie metforminy także u dzieci.
Ostatnio sugeruje się, że metformina może powodować wzrost stężenia hormonu inkretynowego – peptydu glukagonopodobnego 1 (GLP‑1, ang. glukagon‑like peptide‑1) – poprzez zwiększenie jego sekrecji w mechanizmie zwiększenia absorpcji glukozy w dystalnej części jelita krętego i okrężnicy, gdzie syntetyzowany jest głównie przez komórki L jelita. Metformina nie zmniejsza aktywności inhibitora dipeptydylopeptydazy IV, hamującego rozpad GLP‑1 [13].
Głównym działaniem niepożądanym metforminy jest kwasica mleczanowa. Jeżeli przestrzega się przeciwwskazań do jej stosowania, szczególnie niewydolności nerek (klirens kreatyniny ≤ 60 ml na minutę), to ryzyko wystąpienia kwasicy jest sporadyczne. Nie powinna być stosowana u chorych, u których występują choroby przebiegające z hipoksją i odwodnieniem, w ostrym zawale serca, wstrząsie, w czasie narkozy i u osób otrzymujących jodowe preparaty cieniujące.
Dotychczas opublikowano wyniki 3 badań oceniających efekty obniżania glikemii u chorych z cukrzycą typu 2, szczególnie przy chorobach układu krążenia.
Są to:
United Kingdom Prospective Diabetes Study (UKPDS) [8]
Kumamoto study [14]
The Veterans Affairs Diabetes Trial (VADT) [15].
W badaniu UKPDS u chorych ze świeżo rozpoznaną cukrzycą, z nadwagą i/lub otyłością, zrandomizowanych do intensywnego leczenia metforminą lub pochodnymi sulfonylomocznika/insuliną, wybrane punkty końcowe, średnio po 11 latach obserwacji, przedstawiono w tabeli 2 [16].
Wyniki te świadczyć mogą o protekcyjnym wpływie metforminy, niezależnie od stopnia obniżenia glikemii, na powikłania typu makroangiopatii [17,18]. Po dalszych 5 latach obserwacji u chorych uczestniczących w badaniu UKPDS, przez 6‑10 lat, pomimo zatarcia różnicy we wczesnym wyrównaniu glikemii, nadal utrzymywały się różnice w badanych „punktach końcowych”. U chorych z nadwagą lub otyłością leczenie metforminą przyniosło statystycznie znamienne zmniejszenie powikłań związanych z cukrzycą o 21% (p=0,01), a u leczonych pochodnymi sulfonylomocznika/insuliną o 9% (p=0,04), mniej przypadków zawału serca, odpowiednio o 33% (p=0,005) i o 15% (p=0,01), umieralności ogólnej, odpowiednio o 27% (p=0,002) i o 13% (p=0,007) [19]. Mniejszy (graniczny) wpływ leczenia insuliną i pochodnymi sulfonylomocznika na zmniejszenie liczby przypadków zawałów serca oznacza, że potencjalne korzyści wynikające z poprawy glikemii w makroangiopatii są wątpliwe [17,18].
W badaniu UKPDS, na początku obserwacji tylko 1% badanych podawało w wywiadach przebyty zawał serca. W innych badaniach – u chorych z bardziej zaawansowaną chorobą niedokrwienną serca, niewydolnością serca i innymi chorobami o etiologii miażdżycowej – potwierdzono, że stosowanie metforminy w monoterapii lub leczeniu skojarzonym z pochodnymi sulfonylomocznika łagodzi przebieg tych chorób oraz zmniejsza umieralność ogólną. Dane te zestawiono w tabeli 3.
Podobne dane uzyskano w badaniu PRESTO (ang. Prevention of Restenosis with Tranilast and its Outcome). U osób u leczonych metforminą w porównaniu z innymi lekami antyhiperglikemicznymi obserwowano zmniejszenie ryzyka (wystandaryzowanego) umieralności z powodu jakichkolwiek przyczyn o 30% (p=0,005), zawału serca
o 70% (p=0,002), umieralności ogólnej o 62% (p=0,007) i rewaskularyzacji w przebiegu niedokrwienia o 20% (p=0,110) [20]. W badaniu DIGAMI II , u chorych po zawale serca leczonych metforminą, umieralność ogólna była mniejsza, a rokowanie, co do udaru mózgu lub ponownego zawału serca znacznie bardziej korzystne, w porównaniu z osobami leczonymi pochodnymi sulfonylomocznika i/lub insuliną [21]. Badania kliniczne i doświadczalne potwierdzają korzystne działanie metforminy w chorobach układu krążenia na zmniejszenie umieralności ogólnej. Wynikać to może nie tylko z działania antyhiperglikemicznego, ale i plejotrowego.
W podsumowaniu należy potwierdzić, że metformina – lek o działaniu metabolicznym i kardioprotekcyjnym – jest zalecana przez ADA, EASD i IDF jako lek pierwszego rzutu w monoterapii i/lub w skojarzeniu z pochodnymi sulfonylomocznika i insuliną. ADA i IDF zalecają ponadto ten lek w leczeniu stanu przedcukrzycowego. Metformina wykazuje również dobry efekt terapeutyczny w innych niż cukrzyca stanach insulinooporności, takich jak zespół policystycznych jajników, niealkoholowe stłuszczenie wątroby, lipodystrofia w przebiegu HIV, w niektórych nowotworach, szczególnie raku prostaty, oraz w leczeniu cukrzycy ciążowej [27].
Powrót
Do góry
Piśmiennictwo
1. Diabetes Atlas, third edition, International Diabetes Federation 2006
2. UK Prospective Diabetes Study 16. Overview of 6 years’ therapy of type 2 diabetes: a progressive disease. Diabetes 1995;44:1249‑1258
3. Nesto R.W: The Nurses Health Study Am J Med. 2004;116 (5A):S11‑S22
4. Chiasson J.L., Nadiach L. The synergistic effect of miglitol plus metformin combination therapy in the treatment of type 2 diabetes. Diabetes Care. 2001;24:989‑94
5. Goldstein B.J., Feinglos M.N., Lunceford J.K. et al. Effect of initial combination therapy with sitaglipin, a dipeptidyl peptidase‑4‑inhibitor, and metformin on glycemic control in patients with type 2 diabetes. Diabetes Care. 2007;30:1979
6. Giannarelli R., Aragona M., Coppeli A., Del Prato S. Reducing insulin resistance with metformin: the evidence today. Diabetes Metab. 2003;29:6528‑6535
7. Zhou G., Myers R., Li Y. et al. Role of AMP-activated protein kinase in mechanism of metformin action. J Clin Incest. 2001;108:1167‑74
8. UK Prospective Diabetes Study Group. Intensive blood glucose control with sulphonylurea or insulin compared with conventional treatment and risk of complications with type 2 diabetes. (UKPDS 33). Lancet.1998;352:837‑53
Dalsze badania.
Doniesienia naukowe
Kategoria: Choroby trzustki i dróg żółciowych
Metformina jest lekiem zaliczanym do biguanidów, stosowanym głównie w terapii cukrzycy typu 2. Jej mechanizm działania jest złożony. Wykazano, że wywiera szereg korzystnych metabolicznie efektów. W warunkach in vitro wykazano także, że hamuje aktywność proliferacyjną komórek raka trzustki. Nie wiadomo jednak czy i jakie może mieć to przełożenie na rokowanie u chorych z rakiem trzustki. W jednym z ostatnich wydań Pancreas ukazała się ciekawa praca, w której podjęto próbę oceny czy metformina wpływa na czas przeżycia u chorych z rakiem trzustki.
Rak trzustki według danych amerykańskich stanowi czwartą przyczynę zgonów z powodu nowotworów złośliwych w USA. Pomimo postępu w zakresie chirurgii i farmakoterapii, przeżycie w raku trzustki na przestrzeni ostatnich lat nie uległo poprawie. Poszukuje się więc czynników, które mogłyby wpływać na rokowanie w tej zwykle nieuleczalnej chorobie. Metformina jest lekiem zaliczanym do biguanidów, stosowanym głównie w terapii cukrzycy typu 2. Jej mechanizm działania jest złożony. Wykazano, że wywiera szereg korzystnych metabolicznie efektów. W warunkach in vitro wykazano także, że hamuje aktywność proliferacyjną komórek raka trzustki. Odbywa się to prawdopodobnie w wyniku wpływu metforminy na stężenie insuliny oraz insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1. Wykazano ponadto, że metformina także w odniesieniu do innych nowotworów może wywierać wpływ protekcyjny. W jednym z ostatnich wydań Pancreas ukazała się ciekawa praca, w której podjęto próbę oceny czy metformina wpływa na czas przeżycia u chorych z rakiem trzustki.
Autorzy dokonali retrospektywnej analizy przebiegu choroby u pacjentów z rozpoznanym rakiem trzustki oraz cukrzycą typu 2. Analiza dotyczyła chorych zebranych w bazach danych The Health Improvement Network w Wielkiej Brytanii w latach 2003-2010. Dokonano oceny czy stosowanie przez chorych metforminy w momencie diagnozy raka trzustki lub przed rozpoznaniem raka trzustki miało wpływ na dalszy przebieg choroby podstawowej.
Ostatecznie w analizie uwzględniono 516 chorych, u których stwierdzono współistnienie raka trzustki i cukrzycy typu 2. 247 spośród nich stosowało metforminę. Nie wykazano, aby przyjmowanie metforminy przed postawieniem rozpoznania raka trzustki, ani w momencie stawiania diagnozy, wpływało w istotny sposób na dalsze rokowanie.
żródło. eGastrologia.pl.
Sam jadłem na redukcji środek ten znakomicie niweluje apetyt , może też być doskonałym ,preparatem po zejściu z insuliny.
Tu jeszcze fragment art z medycyny.
Doniesienia o korzystnym wpływie metforminy (oprócz diabetologii, onkologii i ginekologii) pochodzą także z innych dziedzin medycyny. Wykazano korzyść z wczesnego zastosowania metforminy na późniejszy rozwój demencji, włączając chorobę Alzheimera. U myszy podanie metforminy powodowało rozwój nowych neuronów. U pacjentów z wirusowym zapaleniem wątroby typu C i insulinoopornością dodanie metforminy do terapii interferonem i rybawiryną poprawiało wyniki leczenia.
Opisuje się także korzystny wpływ metforminy w zespole metabolicznym (poprzez redukcję masy ciała i poprawę insulinooporności), w niewydolności serca, otyłości, niealkoholowym stłuszczeniu wątroby. Trwają obecnie badania nad stosowaniem metforminy w wielu innych dziedzinach medycyny. Być może, już niedługo metformina stanie się swoistym panaceum?
żródło literatura.
Jeszcze jeden art.
U osób bez zaburzeń gospodarki węglowodanowej metformina wywiera niewielki wpływ na poziom glikemii i dlatego w stosunku do tego preparatu lepiej jest używać określenia lek antyhiperglikemiczny niż hipoglikemizujący, chociaż metformina stosowana w monoterapii wywiera większy efekt antyhiperglikemiczny, niż np. inhibitory α‑glukozydazy czy DPP‑4 [4,5].
Hipoglikemizujące działanie metforminy dostrzeżono już w średniowieczu przy stosowaniu wyciągu z rutwicy lekarskiej (Galega officinalis). W czasie II wojny światowej w Afryce Południowej zauważono działanie hipoglikemizujące leku przeciwmalarycznego – flumaminy (dwumetylobiguanidu – czyli metforminy), której syntezę opracowano w 1929 r. Odkrycie to zainspirowało Sterna i Duvala z Paryża do kontynuowania badań nad biguanidami. W 1957 r. Ungar, Friedman i Shapiro wprowadzili do leczenia cukrzycy typu 2 fenyloetylobiguanid – fenforminę, a w 1960 r. Laboratoires Aron we Francji – Glucophage („zjadający cukier”), jako trzeci lek doustny (po chlorpropamidzie i tolbutamidzie). W tym samym czasie w Stanach Zjednoczonych i Skandynawii wprowadzono fenforminę, a w Niemczech buforminę. W 1975 r. z rynku amerykańskiego wycofano fenforminę z powodu wysokiego ryzyka kwasicy mleczanowej. Dopiero w 1995 r. wprowadzono metforminę. W Polsce do 1999 r. z pewną ostrożnością stosowano fenforminę. W lutym 2001 r. Europejska Agencja ds. Leków zarejestrowała metforminę.
Metformina wpływa korzystnie na glikemię (w monoterapii obniża stężenie HbA1c o 1,0‑2,0%, nie powodując hipoglikemii), na masę ciała (zmienia kompozycję ciała u osób z czynnikami ryzyka cukrzycy typu 2, redukując głównie tkankę tłuszczową trzewną), na profil lipidowy osocza (obniża osoczowe stężenie wolnych kwasów tłuszczowych – FFA), obniża stężenie insuliny we krwi, poprawia insulinowrażliwość, a u osób z chorobą niedokrwienną serca obniża stężenie triglicerydów i cholesterolu LDL.
Jej wpływ na poszczególne etapy miażdżycy polega na:
zmniejszeniu ekspresji molekuł międzykomórkowych: ICAM‑1 (ang. intercellular adhesion molecule‑1), VCAM‑1 (ang. vascular cell adhesion molecule‑1), E‑selektyny
zmniejszeniu przylegania monocytów do ściany naczyń
zmniejszeniu migracji i proliferacji komórek mięśni gładkich
usprawnieniu funkcji śródbłonka
wpływie na właściwości reologiczne krwi
zwiększeniu płynności błon komórkowych erytrocytów – ułatwia ich odkształcanie, stabilizuje krwinki płytkowe poprzez obniżenie stężenia czynnika płytkowego 4 i β‑tromboglobuliny.
Metformina wpływa też na procesy krzepnięcia: fibrynę, czynnik VII, VIII i XIII, PAI‑1, TPA, białko C‑reaktywne (CRP, ang. C‑reactive protein), fibrynogen oraz nasila fibrynolizę. Zwiększa także wrażliwość tkanek na insulinę (poprawia insulinooporność, głównie w wątrobie i mięśniach, w mniejszym stopniu w tkance tłuszczowej), zmniejsza wytwarzanie glukozy w wątrobie (poprzez zmniejszenie glukoneogenezy i w niewielkim stopniu glikogenonolizy) oraz zwiększa obwodowy wychwyt glukozy i jej zużycie (ryc. 1).
Po podaniu metforminy obserwowano wzrost obwodowego zużycia glukozy w mięśniach szkieletowych o ok. 20‑30%, zmniejszenie glukotoksyczności i tym samym poprawę czynności komórek β trzustki. W tkankach tłuszczowych obserwowano zmniejszenie oksydacji kwasów tłuszczowych poprzez aktywację kinazy monofosforanu adenozyny (AMP), co prowadzi do wzrostu stężenia transportera glukozy (GLUT4) w mięśniach i tkance tłuszczowej [6,7]. Metformina wykazuje także działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Zmniejsza częstość bólów dławicowych, a w badaniu EKG zmniejsza obniżenie odcinka ST‑T w próbie wysiłkowej. W badaniach na zwierzętach obserwowano zmniejszenie obszaru zawału w mięśniu serca poddanym niedokrwieniu. Ponadto chroni mięsień sercowy przed niedokrwieniem właśnie poprzez zmniejszenie obszaru zawału serca, wzrost PI3K, fosforylacji Akt i hamowanie otwarcia MTP. Korzystne działanie metforminy oceniane w badaniach klinicznych i doświadczalnych przedstawiono w tabeli 1.
U chorych na cukrzycę typu 2 metforminę stosuje się w monoterapii i w leczeniu skojarzonym w dawce od 500 mg do 3000 mg na dobę. Optymalna dawka wynosi 2000 mg na dobę. W badaniu UKPDS u chorych z chorobami układu krążenia najbardziej skuteczna była dawka 2550 mg, ale mniejsze dawki również miały korzystny wpływ na choroby układu krążenia [8].
W 2002 r. National Institute for Health and Clinical Excellence (UK NICE) zalecił metforminę jako lek pierwszego rzutu u chorych na cukrzycę z nadwagą i bez [9]. W 2005 r. podobne stanowisko zajęła Międzynarodowa Federacja Cukrzycowa (IDF, International Diabetes Federation) [10]. W 2006 r. Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne (ADA, American Diabetes Association) oraz Europejskie Towarzystwo Badań nad Cukrzycą (EASD, European Association for the Study of Diabetes) zaleciły metforminę jako lek pierwszego rzutu bez względu na masę ciała, ale z równoczesną modyfikacją stylu życia [11]. W 2007 r. i w 2008 r. ADA w swoich corocznych zaleceniach utrzymała te zasady, dodając, że metformina jest jedynym lekiem zalecanym u osób w stanie przedcukrzycowym (z nieprawidłową tolerancją glukozy i nieprawidłową glikemią na czczo). W 2008 r. ADA i EASD uaktualniły opracowany w 2006 r. algorytm leczenia cukrzycy typu 2 pozostawiając na pierwszym poziomie prozdrowotny tryb życia i stosowanie metforminy [12]. W 2004 r. dopuszczono stosowanie metforminy także u dzieci.
Ostatnio sugeruje się, że metformina może powodować wzrost stężenia hormonu inkretynowego – peptydu glukagonopodobnego 1 (GLP‑1, ang. glukagon‑like peptide‑1) – poprzez zwiększenie jego sekrecji w mechanizmie zwiększenia absorpcji glukozy w dystalnej części jelita krętego i okrężnicy, gdzie syntetyzowany jest głównie przez komórki L jelita. Metformina nie zmniejsza aktywności inhibitora dipeptydylopeptydazy IV, hamującego rozpad GLP‑1 [13].
Głównym działaniem niepożądanym metforminy jest kwasica mleczanowa. Jeżeli przestrzega się przeciwwskazań do jej stosowania, szczególnie niewydolności nerek (klirens kreatyniny ≤ 60 ml na minutę), to ryzyko wystąpienia kwasicy jest sporadyczne. Nie powinna być stosowana u chorych, u których występują choroby przebiegające z hipoksją i odwodnieniem, w ostrym zawale serca, wstrząsie, w czasie narkozy i u osób otrzymujących jodowe preparaty cieniujące.
Dotychczas opublikowano wyniki 3 badań oceniających efekty obniżania glikemii u chorych z cukrzycą typu 2, szczególnie przy chorobach układu krążenia.
Są to:
United Kingdom Prospective Diabetes Study (UKPDS) [8]
Kumamoto study [14]
The Veterans Affairs Diabetes Trial (VADT) [15].
W badaniu UKPDS u chorych ze świeżo rozpoznaną cukrzycą, z nadwagą i/lub otyłością, zrandomizowanych do intensywnego leczenia metforminą lub pochodnymi sulfonylomocznika/insuliną, wybrane punkty końcowe, średnio po 11 latach obserwacji, przedstawiono w tabeli 2 [16].
Wyniki te świadczyć mogą o protekcyjnym wpływie metforminy, niezależnie od stopnia obniżenia glikemii, na powikłania typu makroangiopatii [17,18]. Po dalszych 5 latach obserwacji u chorych uczestniczących w badaniu UKPDS, przez 6‑10 lat, pomimo zatarcia różnicy we wczesnym wyrównaniu glikemii, nadal utrzymywały się różnice w badanych „punktach końcowych”. U chorych z nadwagą lub otyłością leczenie metforminą przyniosło statystycznie znamienne zmniejszenie powikłań związanych z cukrzycą o 21% (p=0,01), a u leczonych pochodnymi sulfonylomocznika/insuliną o 9% (p=0,04), mniej przypadków zawału serca, odpowiednio o 33% (p=0,005) i o 15% (p=0,01), umieralności ogólnej, odpowiednio o 27% (p=0,002) i o 13% (p=0,007) [19]. Mniejszy (graniczny) wpływ leczenia insuliną i pochodnymi sulfonylomocznika na zmniejszenie liczby przypadków zawałów serca oznacza, że potencjalne korzyści wynikające z poprawy glikemii w makroangiopatii są wątpliwe [17,18].
W badaniu UKPDS, na początku obserwacji tylko 1% badanych podawało w wywiadach przebyty zawał serca. W innych badaniach – u chorych z bardziej zaawansowaną chorobą niedokrwienną serca, niewydolnością serca i innymi chorobami o etiologii miażdżycowej – potwierdzono, że stosowanie metforminy w monoterapii lub leczeniu skojarzonym z pochodnymi sulfonylomocznika łagodzi przebieg tych chorób oraz zmniejsza umieralność ogólną. Dane te zestawiono w tabeli 3.
Podobne dane uzyskano w badaniu PRESTO (ang. Prevention of Restenosis with Tranilast and its Outcome). U osób u leczonych metforminą w porównaniu z innymi lekami antyhiperglikemicznymi obserwowano zmniejszenie ryzyka (wystandaryzowanego) umieralności z powodu jakichkolwiek przyczyn o 30% (p=0,005), zawału serca
o 70% (p=0,002), umieralności ogólnej o 62% (p=0,007) i rewaskularyzacji w przebiegu niedokrwienia o 20% (p=0,110) [20]. W badaniu DIGAMI II , u chorych po zawale serca leczonych metforminą, umieralność ogólna była mniejsza, a rokowanie, co do udaru mózgu lub ponownego zawału serca znacznie bardziej korzystne, w porównaniu z osobami leczonymi pochodnymi sulfonylomocznika i/lub insuliną [21]. Badania kliniczne i doświadczalne potwierdzają korzystne działanie metforminy w chorobach układu krążenia na zmniejszenie umieralności ogólnej. Wynikać to może nie tylko z działania antyhiperglikemicznego, ale i plejotrowego.
W podsumowaniu należy potwierdzić, że metformina – lek o działaniu metabolicznym i kardioprotekcyjnym – jest zalecana przez ADA, EASD i IDF jako lek pierwszego rzutu w monoterapii i/lub w skojarzeniu z pochodnymi sulfonylomocznika i insuliną. ADA i IDF zalecają ponadto ten lek w leczeniu stanu przedcukrzycowego. Metformina wykazuje również dobry efekt terapeutyczny w innych niż cukrzyca stanach insulinooporności, takich jak zespół policystycznych jajników, niealkoholowe stłuszczenie wątroby, lipodystrofia w przebiegu HIV, w niektórych nowotworach, szczególnie raku prostaty, oraz w leczeniu cukrzycy ciążowej [27].
Powrót
Do góry
Piśmiennictwo
1. Diabetes Atlas, third edition, International Diabetes Federation 2006
2. UK Prospective Diabetes Study 16. Overview of 6 years’ therapy of type 2 diabetes: a progressive disease. Diabetes 1995;44:1249‑1258
3. Nesto R.W: The Nurses Health Study Am J Med. 2004;116 (5A):S11‑S22
4. Chiasson J.L., Nadiach L. The synergistic effect of miglitol plus metformin combination therapy in the treatment of type 2 diabetes. Diabetes Care. 2001;24:989‑94
5. Goldstein B.J., Feinglos M.N., Lunceford J.K. et al. Effect of initial combination therapy with sitaglipin, a dipeptidyl peptidase‑4‑inhibitor, and metformin on glycemic control in patients with type 2 diabetes. Diabetes Care. 2007;30:1979
6. Giannarelli R., Aragona M., Coppeli A., Del Prato S. Reducing insulin resistance with metformin: the evidence today. Diabetes Metab. 2003;29:6528‑6535
7. Zhou G., Myers R., Li Y. et al. Role of AMP-activated protein kinase in mechanism of metformin action. J Clin Incest. 2001;108:1167‑74
8. UK Prospective Diabetes Study Group. Intensive blood glucose control with sulphonylurea or insulin compared with conventional treatment and risk of complications with type 2 diabetes. (UKPDS 33). Lancet.1998;352:837‑53
Dalsze badania.
Doniesienia naukowe
Kategoria: Choroby trzustki i dróg żółciowych
Metformina jest lekiem zaliczanym do biguanidów, stosowanym głównie w terapii cukrzycy typu 2. Jej mechanizm działania jest złożony. Wykazano, że wywiera szereg korzystnych metabolicznie efektów. W warunkach in vitro wykazano także, że hamuje aktywność proliferacyjną komórek raka trzustki. Nie wiadomo jednak czy i jakie może mieć to przełożenie na rokowanie u chorych z rakiem trzustki. W jednym z ostatnich wydań Pancreas ukazała się ciekawa praca, w której podjęto próbę oceny czy metformina wpływa na czas przeżycia u chorych z rakiem trzustki.
Rak trzustki według danych amerykańskich stanowi czwartą przyczynę zgonów z powodu nowotworów złośliwych w USA. Pomimo postępu w zakresie chirurgii i farmakoterapii, przeżycie w raku trzustki na przestrzeni ostatnich lat nie uległo poprawie. Poszukuje się więc czynników, które mogłyby wpływać na rokowanie w tej zwykle nieuleczalnej chorobie. Metformina jest lekiem zaliczanym do biguanidów, stosowanym głównie w terapii cukrzycy typu 2. Jej mechanizm działania jest złożony. Wykazano, że wywiera szereg korzystnych metabolicznie efektów. W warunkach in vitro wykazano także, że hamuje aktywność proliferacyjną komórek raka trzustki. Odbywa się to prawdopodobnie w wyniku wpływu metforminy na stężenie insuliny oraz insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1. Wykazano ponadto, że metformina także w odniesieniu do innych nowotworów może wywierać wpływ protekcyjny. W jednym z ostatnich wydań Pancreas ukazała się ciekawa praca, w której podjęto próbę oceny czy metformina wpływa na czas przeżycia u chorych z rakiem trzustki.
Autorzy dokonali retrospektywnej analizy przebiegu choroby u pacjentów z rozpoznanym rakiem trzustki oraz cukrzycą typu 2. Analiza dotyczyła chorych zebranych w bazach danych The Health Improvement Network w Wielkiej Brytanii w latach 2003-2010. Dokonano oceny czy stosowanie przez chorych metforminy w momencie diagnozy raka trzustki lub przed rozpoznaniem raka trzustki miało wpływ na dalszy przebieg choroby podstawowej.
Ostatecznie w analizie uwzględniono 516 chorych, u których stwierdzono współistnienie raka trzustki i cukrzycy typu 2. 247 spośród nich stosowało metforminę. Nie wykazano, aby przyjmowanie metforminy przed postawieniem rozpoznania raka trzustki, ani w momencie stawiania diagnozy, wpływało w istotny sposób na dalsze rokowanie.
żródło. eGastrologia.pl.
Sam jadłem na redukcji środek ten znakomicie niweluje apetyt , może też być doskonałym ,preparatem po zejściu z insuliny.
najsłabszy inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny,
- najmniej selektywny inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny.
TABELA WEDŁUD KSIĄŻEK PISANA NA PODSTAWIE MOICH ODCZUĆSKDER-paroksetyna fluvoksamina
Krzysztof Piekarz
133mhz
lodzianin1
vitaminaC
