shinai
Na definicje karate można popatrzeć wielopłaszczyznowo. Z jednej strony jest to sztuka walki, polegająca na kształceniu ustawicznymi ćwiczeniami takich cech charakteru, by karateka był w stanie przezwyciężyć każdą przeszkodę, tak materialną, jak i niematerialną,
z drugiej strony, jest to też sztuka samoobrony bez broni, gdzie ręce i nogi poddawane są systematycznym ćwiczeniom, a atakującego z zaskoczenia przeciwnika można opanować poprzez demonstrację siły, zbliżoną w skutkach do użycia broni rzeczywistej. Można też na karate popatrzeć ze strony systemu ćwiczeń, dzięki którym karateka opanowuje w sposób mistrzowski wszelkie ruchy ciała, jak skłony, podskoki i balansowanie ciała, ucząc się poruszać kończynami i ciałem w w sposób jednolity i swobodny.[Nakayama 1994, s.11]
Trenując karate niezbędna jest praca nad uzyskaniem odpowiedniej siły, szybkości, wytrzymałości i gibkości, a cechy te - jak wiadomo - są podstawą uzyskania dobrej koordynacji ruchowej i refleksu tak potrzebnej we wszystkich sztukach walki.W samoobronie duże znaczenie ma uzyskanie dynamiki ciała jak i poszczególnych jego części, czyli ogólnie rzecz mówiąc przyśpieszenia.
Wszystkie te elemnty zdobywa karateka ćwicząc trzema podstawowymi, ale zarazem charakterystycznymi metodami treningowymi karate.
Mówiąc o metodach treningu mam na myśli pewną drogę postępowania jakimi powinien kierować się ćwiczący, aby dojść do wyznaczonych sobie celów.
Termin metoda może być tutaj interpretowany w czterech znaczeniach: 1) jako procedura, przepis na optymalizację procesu, algorytm; może dotyczyć treningu; 2) metoda - jako odmiana sztuki walki; 3) jako szkoła lub styl danego mistrza lub eksperta; 4) jako forma badan, studiów, eksperymentu naukowego.[Cynarski 2000, s.51]
Tutaj zajmiemy się pierwszym z wymienionych znaczeń, mówiącym o pewnych formach które optymalizują proces treningowy. Mam tu na myśli kihon, kata i kumite.
Kihon to wielokrotne powtarzanie wyselekcjonowanych technik i ich kombinacji.
W zależności od stopnia zaawansowania karateki można dobierać techniki bardzo proste, jak
i stosować bardziej skomplikowane kombinacje. W kihonie karateka ma okazję udoskonalać zarówno lewą jak i prawą stronę ciała.[ Skurska 1996, s.75]
Kata to skomplokowane, dynamiczne układy technika karate, w których zawarta jest wiedza i doświadczenie wielu pokoleń mistrzów, to esencja karate. Składają się one z serii skoordynowanych i harmonijnych ruchów, które wykonywane są z zachowaniem ustalonej kolejności i określonego rytmu. Każde kata przedstawia wyimaginowaną walkę z kilkoma przeciwnikami jednocześnie. Według zasady, że karateka nigdy nie atakuje pierwszy, pierwszy ruch w kata jest obroną. Każde kata ma własne cechy charakterysyczne, które ćwiczący powinien wydobyć na jaw, odciskając indywidualne piętno na wykonywanych technikach ręcznych i nożnych. W trakcie robienia kata trzeba zwrócić uwagę na regularny oddech, zachowanie czujności, napinanie i rozluźnianie mięśni. Żaden ruch kata nie jest zbędny, ruchy te są uzasadnione przewidywanym przebiegiem walki, studiowane
i doskonalone przez mistrzów karate,którzy je tworzyli.
Są kata wymagające ruchów wolniejszych, ale bardzo mocnych, są też kata wymagające ruchów lżejszych, ale bardzo szybkich. Poprzez odpowiedni ich dobór ćwiczący może wyrabiać potrzebne dla siebie cechy i umiejętności.[Skurska 1996, s76]
Kata generalnie dzielimy na należące do stylu Shorei (siła i moc) i stylu Shorin ( szybkość
i lekkość). Ćwiczenia kata rozpoczyna się od nauki pięciu podstawowych form z grupy Heian.[Świat Karate 1996, s.13]
Opanowanie ich w wystarczającym stopniu daje adeptom sztuki walki podstawy, pozwalające na wyrobienie w sobie szybkości, refleksu, umiejętności technicznych i siły fizycznej. Przede wszystkim jednak umożliwia uzyskanie spokoju wewnętrznego. To zas z kolei stanowi gwarancję skutecznej samoobrony.
Po formach z grupy Heian następuje długa lista kata wyższych (bardziej złożonych). Należą do nich ćwiczenia z grupy Tekki, Bassai, Empi, Kanku, Jitte, Gankaku, i wiele innych.
To właśnie dzięki kata karate przetrwało do naszych czasów, a dzięki przekazom z ust do ust nie zostało zaprzepaszczone i dotrwało do naszych czasów.
Trzecią i ostatnią metodą treningu w karate tradycyjnym jest kumite. Stanowi metodę treningową, w której poznane w kata techniki zaczepne i obronne znajdują zastosowanie praktyczne. Rozróżniamy trzy rodzaje kumite: kumite podstawowe, jiyu ipppon kumite i jiyu kumite.
Kumite podstawowe:
W tej najbardziej podstawowej formie kumite przeciwnicy stają naprzeciwko siebie
w ustalonym dystansie i uzgadniają cel ataku i rodzaj obrony.[Nakayama 1994, s.14]
Jiyu ippon kumite:
Ta metoda wyprzedza o krok metodę podstawową. Przeciwnicy stają naprzeciwko siebie w kamae (garda) w dowolnie obrannym dystansie. Oznajmiając cel ataku jedna ze stron atakuje zdecydowanie. W odpowiedzi blokujący używa dowolnej znanej sobie techniki i z miejsca kontratakuje.
Jiyu kumite:
Najwyższy poziom zaawansowania, gdzie dwie strony dowolnie atakują i dowolnie używają bloków. Jiyu kumite po raz pierwszy pojawiło się w programie publicznym w roku 1936, z okazji turnieju upamiętniającego utowrzenie Japan Student Karate-do Federation.
Do naważniejszych elementu treningu jiyu kumite należy, trening sylwetki - by umożliwić w dowolnym kierunku ruch zaczepny lub obronny, trening postawy, unieruchamianie wzroku, dystans, elementy psychologiczne, które pozwalają w dowolnym momencie wykonanie techniki.[Nakayama 1994, s.16]
Te trzy metody treningowe są ściśle ze sobą powiązane. Nie ma kata bez kihonu, nie ma kumite bez kata. Każdy element jest tak samo ważny. Począwszy od najdawniejszych czasów, kiedy to techniki otoczone były tajemnicą i nie można ich było uprawiać w miejsach publicznych, kata stanowiły rdzeń treningu
i przywiązywano do nich niezwykłą wagę. Dzisiaj również trenuje się kata i jest to jedna z najważniejszych metod treningowych. Jeśli chodzi o kumite, a szczególnie te podstawowe formy treningu to stanowiły one element od dość dawna , jednakże wolną walkę dopiero wprowadzono w latach dwudziestych XX wieku organizując zawody sportowe, które są tak ważne z punktu widzenia dzisiejszej młodzieży, a także które przyczyniają się do propagowania tej sztuki walki i dyscypliny sportowej na świecie.
z drugiej strony, jest to też sztuka samoobrony bez broni, gdzie ręce i nogi poddawane są systematycznym ćwiczeniom, a atakującego z zaskoczenia przeciwnika można opanować poprzez demonstrację siły, zbliżoną w skutkach do użycia broni rzeczywistej. Można też na karate popatrzeć ze strony systemu ćwiczeń, dzięki którym karateka opanowuje w sposób mistrzowski wszelkie ruchy ciała, jak skłony, podskoki i balansowanie ciała, ucząc się poruszać kończynami i ciałem w w sposób jednolity i swobodny.[Nakayama 1994, s.11]
Trenując karate niezbędna jest praca nad uzyskaniem odpowiedniej siły, szybkości, wytrzymałości i gibkości, a cechy te - jak wiadomo - są podstawą uzyskania dobrej koordynacji ruchowej i refleksu tak potrzebnej we wszystkich sztukach walki.W samoobronie duże znaczenie ma uzyskanie dynamiki ciała jak i poszczególnych jego części, czyli ogólnie rzecz mówiąc przyśpieszenia.
Wszystkie te elemnty zdobywa karateka ćwicząc trzema podstawowymi, ale zarazem charakterystycznymi metodami treningowymi karate.
Mówiąc o metodach treningu mam na myśli pewną drogę postępowania jakimi powinien kierować się ćwiczący, aby dojść do wyznaczonych sobie celów.
Termin metoda może być tutaj interpretowany w czterech znaczeniach: 1) jako procedura, przepis na optymalizację procesu, algorytm; może dotyczyć treningu; 2) metoda - jako odmiana sztuki walki; 3) jako szkoła lub styl danego mistrza lub eksperta; 4) jako forma badan, studiów, eksperymentu naukowego.[Cynarski 2000, s.51]
Tutaj zajmiemy się pierwszym z wymienionych znaczeń, mówiącym o pewnych formach które optymalizują proces treningowy. Mam tu na myśli kihon, kata i kumite.
Kihon to wielokrotne powtarzanie wyselekcjonowanych technik i ich kombinacji.
W zależności od stopnia zaawansowania karateki można dobierać techniki bardzo proste, jak
i stosować bardziej skomplikowane kombinacje. W kihonie karateka ma okazję udoskonalać zarówno lewą jak i prawą stronę ciała.[ Skurska 1996, s.75]
Kata to skomplokowane, dynamiczne układy technika karate, w których zawarta jest wiedza i doświadczenie wielu pokoleń mistrzów, to esencja karate. Składają się one z serii skoordynowanych i harmonijnych ruchów, które wykonywane są z zachowaniem ustalonej kolejności i określonego rytmu. Każde kata przedstawia wyimaginowaną walkę z kilkoma przeciwnikami jednocześnie. Według zasady, że karateka nigdy nie atakuje pierwszy, pierwszy ruch w kata jest obroną. Każde kata ma własne cechy charakterysyczne, które ćwiczący powinien wydobyć na jaw, odciskając indywidualne piętno na wykonywanych technikach ręcznych i nożnych. W trakcie robienia kata trzeba zwrócić uwagę na regularny oddech, zachowanie czujności, napinanie i rozluźnianie mięśni. Żaden ruch kata nie jest zbędny, ruchy te są uzasadnione przewidywanym przebiegiem walki, studiowane
i doskonalone przez mistrzów karate,którzy je tworzyli.
Są kata wymagające ruchów wolniejszych, ale bardzo mocnych, są też kata wymagające ruchów lżejszych, ale bardzo szybkich. Poprzez odpowiedni ich dobór ćwiczący może wyrabiać potrzebne dla siebie cechy i umiejętności.[Skurska 1996, s76]
Kata generalnie dzielimy na należące do stylu Shorei (siła i moc) i stylu Shorin ( szybkość
i lekkość). Ćwiczenia kata rozpoczyna się od nauki pięciu podstawowych form z grupy Heian.[Świat Karate 1996, s.13]
Opanowanie ich w wystarczającym stopniu daje adeptom sztuki walki podstawy, pozwalające na wyrobienie w sobie szybkości, refleksu, umiejętności technicznych i siły fizycznej. Przede wszystkim jednak umożliwia uzyskanie spokoju wewnętrznego. To zas z kolei stanowi gwarancję skutecznej samoobrony.
Po formach z grupy Heian następuje długa lista kata wyższych (bardziej złożonych). Należą do nich ćwiczenia z grupy Tekki, Bassai, Empi, Kanku, Jitte, Gankaku, i wiele innych.
To właśnie dzięki kata karate przetrwało do naszych czasów, a dzięki przekazom z ust do ust nie zostało zaprzepaszczone i dotrwało do naszych czasów.
Trzecią i ostatnią metodą treningu w karate tradycyjnym jest kumite. Stanowi metodę treningową, w której poznane w kata techniki zaczepne i obronne znajdują zastosowanie praktyczne. Rozróżniamy trzy rodzaje kumite: kumite podstawowe, jiyu ipppon kumite i jiyu kumite.
Kumite podstawowe:
W tej najbardziej podstawowej formie kumite przeciwnicy stają naprzeciwko siebie
w ustalonym dystansie i uzgadniają cel ataku i rodzaj obrony.[Nakayama 1994, s.14]
Jiyu ippon kumite:
Ta metoda wyprzedza o krok metodę podstawową. Przeciwnicy stają naprzeciwko siebie w kamae (garda) w dowolnie obrannym dystansie. Oznajmiając cel ataku jedna ze stron atakuje zdecydowanie. W odpowiedzi blokujący używa dowolnej znanej sobie techniki i z miejsca kontratakuje.
Jiyu kumite:
Najwyższy poziom zaawansowania, gdzie dwie strony dowolnie atakują i dowolnie używają bloków. Jiyu kumite po raz pierwszy pojawiło się w programie publicznym w roku 1936, z okazji turnieju upamiętniającego utowrzenie Japan Student Karate-do Federation.
Do naważniejszych elementu treningu jiyu kumite należy, trening sylwetki - by umożliwić w dowolnym kierunku ruch zaczepny lub obronny, trening postawy, unieruchamianie wzroku, dystans, elementy psychologiczne, które pozwalają w dowolnym momencie wykonanie techniki.[Nakayama 1994, s.16]
Te trzy metody treningowe są ściśle ze sobą powiązane. Nie ma kata bez kihonu, nie ma kumite bez kata. Każdy element jest tak samo ważny. Począwszy od najdawniejszych czasów, kiedy to techniki otoczone były tajemnicą i nie można ich było uprawiać w miejsach publicznych, kata stanowiły rdzeń treningu
i przywiązywano do nich niezwykłą wagę. Dzisiaj również trenuje się kata i jest to jedna z najważniejszych metod treningowych. Jeśli chodzi o kumite, a szczególnie te podstawowe formy treningu to stanowiły one element od dość dawna , jednakże wolną walkę dopiero wprowadzono w latach dwudziestych XX wieku organizując zawody sportowe, które są tak ważne z punktu widzenia dzisiejszej młodzieży, a także które przyczyniają się do propagowania tej sztuki walki i dyscypliny sportowej na świecie.
Krzysztof Piekarz
Vanderlei
death
))
Fighter
