Liposukcja - chirurgiczne usuwanie tłuszczu, a insulinooporność 

Otyłość jest chorobą ciała, ale też umysłu. Podstawową przyczyną jej występowania jest długotrwały brak równowagi w spożyciu i wydatkowaniu energii (tj. dodatni bilans energetyczny) prowadzący do wzrostu masy ciała, w tym akumulacji podskórnej i trzewnej tkanki tłuszczowej. Chociaż otyłość jest ważnym czynnikiem ryzyka wielu chorób, w kilku badaniach na ludziach wykazano, że szczególnie niebezpieczny jest tłuszcz trzewny, czyli tłuszcz znajdujący się w głębi tułowia, wokół narządów wewnętrznych, jest najsilniej związane z wieloma schorzeniami, w tym chorobami sercowo-naczyniowymi (CVD), insulinoopornością, cukrzycą typu II (T2DM) oraz pojawianiem się wielu rodzajów raka (w tym piersi).

Czy chirurgiczne usuwanie tłuszczu jest skuteczną metodą?

W kilku badaniach opisano konsekwencje metaboliczne chirurgicznego usunięcia dużych ilości podskórnej tkanki tłuszczowej za pomocą liposukcji. Teoretycznie, jeśli całkowita ilość tłuszczu w ustroju jest najważniejszym czynnikiem przyczyniającym się do występowania komplikacji zdrowotnych, to usuwanie tłuszczu na dużą skalę powinno poprawić kilka parametrów metabolicznych, w tym wrażliwość na insulinę (zmniejszać insulinooporność, poprawiać tolerancję glukozy). Wyniki tych badań były sprzeczne, w części z nich wykazano korzystny wpływ liposukcji na insulinooporność (Benatti i in., 2011; Mohammed i in., 2008; Saleh i in., 2009; Hong i in., 2006), ale w wielu innych nie (Foster i in., 2010, 2011 b,c).

Co więcej, tylko w jednym badaniu odnotowano poprawę profilu lipidowego (cholesterol całkowity, jego frakcje itd.), ale nie wrażliwości na insulinę (Benatti i wsp., 2011). Prawdopodobnie wyniki są sprzeczne, ponieważ autorzy nie kontrolowali i nie standaryzowali wyników np. pod względem sposobu, w jaki oceniano wrażliwość na insulinę, nie uwzględniono usuwania różnych ilości tłuszczu (co z oczywistych przyczyn dawało odmienne wyniki) czy zachowania pacjentów po zabiegu (co też mogło mieć wpływ na wyniki).

Klein w 2004 r. próbował definitywnie zająć się potencjałem liposukcji jako narzędzia do leczenia związanych z otyłością zaburzeń metabolicznych. W badaniu obejmującym 15 otyłych pacjentów (8 niechorujących na cukrzycę i 7 pacjentów z T2DM) o podobnym BMI, parametry metaboliczne oceniano przed i 10–12 tygodni po usunięciu około 10,5 kg podskórnego tłuszczu brzusznego.

Wyniki:

• Liposukcja nie zmieniała znacząco działania insuliny w mięśniach, wątrobie lub tkance tłuszczowej, czyli nie miała wpływu na insulinooporność!
• Liposukcja nie wpływała na stan zapalny, co mierzono stężeniem C-reaktywnego białka, stężenie interleukiny-6 (IL-6), czynnika martwicy nowotworu- alfa (TNF-α),
• Odessanie tłuszczu nie zmieniło stężeń adiponektyny, glukozy, insuliny, lipidów we krwi i ciśnienia krwi.

Dlatego chirurgicznie usunięcie duże ilości podskórnego tłuszczu nie musi być skuteczne. Prawdopodobnie zaburzenia metaboliczne wywołuje tłuszcz trzewny, schowany głębiej, a nie ulokowany tylko pod skórą. Dużo skuteczniejsze jest usuwanie tłuszczu poprzez zmianę nawyków żywieniowych i wdrożenie aktywności fizycznej, co przynosi wymierne efekty pod względem niwelowania stanu zapalnego, poprawy profilu lipidowego czy zmniejszania ryzyka sercowo-naczyniowego.

Podsumowanie

Na razie nie istnieją drogi na skróty. Ponadto często doraźne usunięcie tłuszczu nic nie pomaga, ponieważ te zasoby mogą być szybko odbudowane poprzez kontynuowanie niewłaściwego trybu życia, obżerania się (nierównowagi energetycznej), małą aktywność fizyczną. Zmiany dotyczące stylu życia, aktywności fizycznej i diety powinny być trwałe, a nie przyjęte tylko na kilka czy kilkanaście tygodni.

Referencje:

Finelli C. i in. Should visceral fat be reduced to increase longevity? https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1568163713000433