Na temat rozmaitych diet napisano już bardzo wiele, jednak ciągle nie mamy ostatecznych odpowiedzi. Nie powinno to dziwić, gdyż na ryzyko sercowo-naczyniowe i kancerogenezy, stan zapalny wpływa wiele czynników. Nie da się w prosty sposób wskazać np. jednego, najlepszego rodzaju diety, potrzeba lat, obserwacji tysięcy osób i uwzględnienia licznych czynników mających wpływ na wyniki eksperymentu.
Którą dietę wybrać? Eksperyment naukowy
Naukowcy chcieli wyjaśnić, jaki jest wpływ diety całkowicie roślinnej (wegańskiej) w porównaniu ze zwykłą dietą, jednak o obniżonej podaży tłuszczów i produktów pochodzenia zwierzęcego na zmiany masy ciała i stężenia lipidów u dorosłych Afroamerykanów zagrożonych chorobami sercowo-naczyniowymi (CVD). Badanie opublikowano 12 stycznia 2023 r.
Kiedy realizowano eksperyment?
„Nutritious Eating With Soul” (NEW Soul) było 2-letnim, randomizowanym badaniem klinicznym przeprowadzonym w 2 kohortach (w latach: 2018-2020 i 2019-2021), które zrealizowano w Południowej Karolinie (przed marcem 2020 r.) oraz za pośrednictwem sesji wideokonferencji online (po marcu 2020 r.)
Szczegóły badania
159 osób przydzielono losowo, 77 do grupy diety wegańskiej i 82 do grupy o obniżonej podaży tłuszczów i produktów pochodzenia zwierzęcego (standardowa dieta, z ograniczeniami).
Co ustalono?
W tym randomizowanym badaniu klinicznym z udziałem 159 osób dorosłych u uczestników z obu grup odnotowano podobną redukcję masy ciała i obniżenie czynników ryzyka CVD.
Co to oznacza?
Zarówno diety roślinne, jak i o obniżonej podaży tłuszczów i produktów pochodzenia zwierzęcego przyniosły niewielką utratę wagi i obniżenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych wśród dorosłych Afroamerykanów.
Wyniki dla poszczególnych diet
- Dieta wegańska, roślinna (w której eliminuje się wszelkie produkty pochodzenia zwierzęcego) spowodowała zmniejszenie masy ciała średnio o 2,39 kg po 12 miesiącach.
- Zwykła dieta, o obniżonej podaży tłuszczów i produktów pochodzenia zwierzęcego spowodowała zmniejszenie masy ciała średnio o 2,03 kg po 12 miesiącach.
- Dieta wegańska spowodowała spadek o 1,05 mg/dl cholesterolu, zwykła dieta, o obniżonej podaży tłuszczów i produktów pochodzenia zwierzęcego o 1,66 mg/dl.
- Dieta wegańska spowodowała spadek LDL o 2,56 mg/dl, w drugiej grupie odnotowano spadek LDL o 0,79 mg/dl.
Czy typ diety gwarantuje sukces?
Jak na rok osiągnięto znikome rezultaty. Dlaczego? Samo przejście na dietę wegańską nie gwarantuje sukcesu, trzeba by jeszcze ograniczyć podaż energii. Poza tym warto pamiętać, że klasyfikacja produktu jako „wegański” nie oznacza, że jest on zdrowy (np. batony, banany w czekoladzie, kremy czekoladowe, figi w czekoladzie, produkty do smażenia, majonezy).
Poza tym należy zadać sobie pytanie, jaki wpływ na zdrowie mają warzywa i owoce pochodzące z masowej produkcji, w której używa się rozmaitych środków ochronnych, wspomagających wzrost, nawozów, herbicydów, środków grzybobójczych itd. Tak samo z reguły dla zdrowia znacznie bardziej szkodliwe są produkty bez glutenu, o wysokim stopniu przetworzenia.
Co jeszcze warto zauważyć?
Badanie pokazuje też, że stężenie cholesterolu jest regulowane wewnętrznie, w wątrobie. Całkowita eliminacja z diety produktów zwierzęcych nie ma prawie żadnego istotnego wpływu na stężenie cholesterolu, bo czym jest zmiana o 1.05 mg/dl? Bliższa jest błędowi pomiarowemu niż wynikowi badania.
Oba rodzaje diety mogą być skuteczne do zmniejszania ryzyka sercowo-naczyniowego, jednak największe efekty można osiągnąć, redukując masę ciała w sposób istotny (co najmniej 10%). W tym celu należałoby wdrożyć głębsze zmiany w diecie i umiarkowany deficyt energii (300-400 kcal względem wyliczonego zapotrzebowania).
Weganie czy wegetarianie często się szczycą swoim sposobem odżywiania, a mają najzwyklejszą w świecie nadwagę czy wręcz otyłość. Niweczą w ten sposób moim zdaniem prawie wszystkie korzyści z diet tego typu, bo zamiast niwelować przy pomocy roślin stan zapalny, cały czas go utrzymują wskutek nadwagi.
Przepisy, z których korzystają ociekają od cukru w miodzie, syropach, daktylach itd. Tak naprawdę nie jest to dieta wegetariańska tylko niezdrowa dieta zachodnia, w której podmieniono źródła cukru.
Dokładnie, a wiele produktów "vege" jest niesamowicie przetworzonych i pełnych wielu niekorzystnych składników.
Jest popyt, jest podaż... Producenci wyczuli korzystny klimat dla takich wyrobów i chcą zarobić, a że produkty roślinne przeważnie łatwo się psują, to cały arsenał metod konserwacji idzie w ruch: cukier (lub jego zamienniki), sól, ocet, dodatek sporej ilości tłuszczu (też spowalnia psucie się), pasteryzacja (niby niegroźna, ale przecież dłuższe podgrzewanie niszczy część witamin).
Np.hummus z soczewicy zrobiony w domu i przechowywany w lodówce już na drugi/trzeci dzień gorzej smakuje i zaczyna się psuć (zależy od dodatków), więc lepiej robić małe porcje na 1-2 razy, a kupne produkty wytrzymują znacznie dłużej... Niestety dzięki takim konserwującym dodatkom.
Mało przetworzone, świeże produkty muszą być podstawą diet roślinnych i powinno to wyglądać raczej jak na zdjęciach do artykułu - talerz różnokolorowych liści, owoców i ziaren, niż przypominać ciastka, lody i kotlety.
Od 11 lat nie spożywam mięsa. Korzyści zdrowotne? W sumie żadnych.
Odczucia negatywne? Żadnych.