jabolcokk
FITNESS JAKO REKREACJA I STYL ŻYCIA
Rekreacja w połączeniu z przymiotnikiem ,,fizyczna" lub ,,ruchowa" oznacza działalność w czasie wolnym od pracy, poza nauką czy obowiązkami domowymi poprzez szerokie stosowanie ruchu dla podtrzymywania, odnawiania oraz pomnażania, możliwie jak najpełniej, sprawności psycho- fizycznej, zgodnie ze swoimi zainteresowaniami i potrzebami (Romanowska- Nałęcka). Fitness natomiast jest pojęciem szerszym i nie odnosi się tylko do ruchu i zajęć w sali do aerobiku, ale do całego stylu życia. Nie wystarczy zatem regularnie ćwiczyć, ale też zwracać uwagę na odpowiednie żywienie- czyli zbilansowaną dietę, dbałość
o ciało oraz umysł- stan ducha. Osobliwą cechą rekreacji ruchowej jest to, że jej realizacja następuje w czasie wolnym. Fitness to zachowania, które powinny towarzyszyć kobiecie nieustannie i przejawiać się codziennych czynnościach takich, jak np. sporządzanie zdrowych posiłków- jednocześnie jedzenie w sposób świadomy, ograniczanie bądź rezygnacja z produktów przetworzonych, nie wnoszących nic wartościowego do organizmu, systematyczne podejmowanie aktywności fizycznej (zgodnie z preferencjami indywidualnymi), a także dbanie o stan emocjonalny (wgląd we własne emocje) poprzez praktyki relaksacyjne i psychologiczne.
Życie we współczesnym świecie, pomimo wielu udogodnień, wymaga szczególnej dbałości o zachowanie zdrowia. W ostatnich latach zdecydowanie wzrosło zainteresowanie tzw. zdrowym stylem życia w myśl ideologii fitness. Coraz więcej kobiet zdaje sobie sprawę, że o swoją cielesność należy dbać nie tylko w trosce o atrakcyjny wygląd, ale również, by lepiej funkcjonować na płaszczyźnie psychicznej i społecznej. Zmienił się radykalnie charakter pracy, w której dominuje technika i automatyzacja, usuwając na dalszy plan wysiłek fizyczny. Odwróciły się również proporcje ilościowe między czasem pracy a czasem poza nią. Wystąpiły różnorodne ujemne zjawiska zagrażające zdrowiu, jakie przyniósł ze sobą rozwój cywilizacji. Coraz częściej poczęto mówić o stosowaniu działań kompensacyjnych wyrównawczych- o konieczności racjonalnego wypoczynku i podejmowaniu różnego rodzaju rekreacji ruchowej. Najczęściej jednak, świadomi zalet wysiłku fizycznego, nie podejmujemy żadnych konstruktywnych decyzji, które wiązałyby się z rozpoczęciem systematycznego uczęszczania do klubu fitness, czy uprawiania jakiejkolwiek innej aktywności fizycznej. Tłumaczymy to brakiem czasu, bądź siły. Nie zdajemy sobie często sprawy, że ruch może być sposobem na odzyskanie energii po męczącym intelektualnie dniu pracy.
Badacze dotychczas skupiali się raczej na fizjologicznych aspektach ćwiczeń fizycznych, mniej uwagi poświęcając skutkom psychologicznym. Dzieje się tak między innymi z powodu dominacji modelu biomedycznego. Zmiana filozofii myślenia jednak zmienia się wyraźnie ustępując koncepcji współzależności ciało- umysł, jaką przedstawia ruch fitness. Istnieje wiele dowodów na to, że możliwości fizyczne i przekonania o własnym wyglądzie fizycznym mają istotny wpływ na zdrowie psychiczne jednostki. Jakie są zatem motywy tego, że niektóre osoby rozpoczynają, a inne bądź nie rozpoczynają w ogóle, bądź rezygnują z aktywności fizycznej już po kilku tygodniach? Świadoma licznych korzyści, płynących z aktywnego trybu życia oraz zdrowej, zrównoważonej diety, kobieta jest zdecydowanie bardziej zmotywowana do konsekwentnego podejmowania różnego świadome i konsekwentne postępowanie przynosi trwałe rezultaty w postaci zgrabnej, szczupłej i zdrowej sylwetki, a także zapewnia dobre samopoczucie, pomagając niwelować stresy dnia codziennego i pokonywać własne słabości. Skąd zatem nabrać właściwej motywacji?
Należy zacząć wpajać idee zdrowego i aktywnego trybu życia już w okresie dzieciństwa, kiedy to zaczynają kształtować się pozytywne wzorce i nawyki u młodego człowieka. Ważne, by przekonywać dzieci do aktywności fizycznej, higienicznego trybu życia, zdrowej diety. Najlepszym wzorem dla młodego człowieka są jego rodzice, postępujący w myśl motta ,,Mens sana In corpore Sano“ (W zdrowym ciele zdrowy duch) (Max Dorian str.7). Coraz większą, choć wciąż jeszcze zbyt małą, popularnością cieszy się wspólne spędzanie czasu w ruchu. Zwykle są to przejażdżki rowerowe, pływanie w basenie, czy ćwiczenia w fitness klubie. Aktywny tryb życia oraz zdrowa dieta sprzyjają zdrowiu zarówno fizycznemu, jak i psychicznemu- stanowiąc antidotum na stresy dnia codziennego. Wychowanie zgodne z ideami fitnessu staje się w XXI wieku jednym z podstawowych obowiązków opiekuńczo-wychowawczych wobec dziecka. Wzajemna otwartość matki czy ojca na potrzebę ruchu dziecka stanowi gwarancję na jego zdrowie w życiu dorosłym. Przez rekreację w rodzinie zachodzi jakby sprzężenie zwrotne: dzieci poprzez swoją naturalną potrzebę ruchu prowokują matki do aktywności ruchowej, a postępowanie matki stanowi dla dziecka wzór do naśladowania. To samo tyczy się zdrowej diety oraz dbania o stan ducha. Słabe usportowienie społeczeństwa sięga poziomu krytycznego, budząc głosy nawołujące do jak najszybszej poprawy tego stanu. Jednak z roku na rok przybywa klubów fitness, a lokalne ośrodki sportu i rekreacji prowadzą coraz aktywniejszą działalność. Ruch ten wspierają media. W większości czasopism regularnie pojawiają się publikacje na temat sposobów aktywnego spędzania czasu, ćwiczeń usprawniających i wzmacniających, prawidłowego odżywiania. W niektórych czasopismach zagadnieniom tym poświęca się nawet osobne działy.
MOTYWACJA KOBIET DO UCZESTNICTWA W REKREACJI RUCHOWEJ I PIELĘGNOWANIA ZROWEGO STYLU ŻYCIA
Współczesna moda , lansująca szczupłą i wysportowaną sylwetkę jako ideał urody, pobudza wiele kobiet do podejmowania aktywności ruchowej (Lipowski, str.10). Z tego między innymi powodu coraz większy procent osób podejmujących różnorodne formy aktywności ruchowej stanowią kobiety. Zjawisko to nie jest jednak tak powszechne, jak można by oczekiwać- dotyczy zaledwie 28% 17-letnich Polek, 12% kobiet w wieku 25 lat, 7% w wieku 35 lat, zaledwie 3,5% pięćdziesięciolatek (Charzewski, 1997). Wśród polskich kobiet jedynie 7% deklaruje systematyczną aktywność fizyczną, a więc prawie pięciokrotnie mniej niż np. w Finlandii, zaś do siedzącego trybu życia przyznaje się aż 74% badanych (W.Drygas , 2001).
Młodość, atrakcyjny wygląd i zdrowie zawsze były wyznacznikiem sukcesów na wielu płaszczyznach życia- zawodowej i osobistej. Wartość młodości podkreślana jest głównie w przypadku kobiet, mężczyzna w bardziej zaawansowanym wieku może cechować się wyższym statusem społecznym, co znacznie podnosi jego prestiż, a przez to także atrakcyjność interpersonalną i pozycję społeczną. Z badań przeprowadzonych przez Lipowskiego (1999) wynika, że największą liczbę uczestniczek zajęć w klubach fitness stanowią kobiety w okresie wczesnej dorosłości i późnej adolescencji. Najmniejszą grupę reprezentują panie po 55 roku życia. Potwierdza to wniosek, że okres wczesnej dorosłości niesie ze sobą wyzwania dotyczące własnej fizyczności i dbałości o sylwetkę. Starsze kobiety nie były wychowywane w nurcie, znanym dziś pod nazwą fitness. W przypadku wczesnej i późnej adolescencji główną celem rekreacji ruchowej jest poprawa kształtu sylwetki, poprawa- względnie utrzymanie kondycji lub/ i strata tkanki tłuszczowej (schudnięcie).
Cele, przyświecające kobiecie decydującej się na zmianę stylu życia na zdrowszy i bardziej aktywny ruchowo, mają istotne znaczenie dla jej zaangażowania i konsekwentnych poczynań. Przeświadczenie o osobistej kontroli wyników, które maja nastąpić w przyszłości, daje kobiecie poczucie subiektywnego przekonania o celowości i sensie podejmowanego wysiłku. Ważną rolę pełni technika psychologiczna, polegająca na wizualizacji. Kobieta, mająca przed oczami obraz siebie takiej, jaką chciałaby się postrzegać daje jasność celu, określa indywidualne dążenia i pomaga przezwyciężać przeszkody. Brak postawienia sobie konkretnych celów powoduje zmniejszenia zaangażowania. Mają na nie wpływ także własne doświadczenia z przeszłości. Kobieta, która sama przekonała się niegdyś o korzyściach, jakie daje systematyczna rekreacja ruchowa i zdrowa dieta, będzie lepiej zmotywowana do podobnych przedsięwzięć, licząc na podobne, bądź lepsze owoce swoich działań. Aspekt poprawy zdrowia również odgrywa istotną rolę w zakresie motywacji do podjęcia systematycznego uczestnictwa w rekreacji ruchowej oraz zmian nawyków żywieniowych. Niektóre kobiety zaczynają ćwiczyć z powodów problemów zdrowotnych według zaleceń lekarza. Podejmują się wówczas aktywności ruchowej w celach kompensacyjnych, a wiele z nich już po zakończonej rehabilitacji nie przestaje ćwiczyć, ale nadal. Konsekwentnie ćwiczy dla podtrzymania zdrowia, a także odczuwając polepszenie samopoczucia (redukcja uczucia depresji i niepokoju) oraz poczucia własnej wartości.
Rekreacja w połączeniu z przymiotnikiem ,,fizyczna" lub ,,ruchowa" oznacza działalność w czasie wolnym od pracy, poza nauką czy obowiązkami domowymi poprzez szerokie stosowanie ruchu dla podtrzymywania, odnawiania oraz pomnażania, możliwie jak najpełniej, sprawności psycho- fizycznej, zgodnie ze swoimi zainteresowaniami i potrzebami (Romanowska- Nałęcka). Fitness natomiast jest pojęciem szerszym i nie odnosi się tylko do ruchu i zajęć w sali do aerobiku, ale do całego stylu życia. Nie wystarczy zatem regularnie ćwiczyć, ale też zwracać uwagę na odpowiednie żywienie- czyli zbilansowaną dietę, dbałość
o ciało oraz umysł- stan ducha. Osobliwą cechą rekreacji ruchowej jest to, że jej realizacja następuje w czasie wolnym. Fitness to zachowania, które powinny towarzyszyć kobiecie nieustannie i przejawiać się codziennych czynnościach takich, jak np. sporządzanie zdrowych posiłków- jednocześnie jedzenie w sposób świadomy, ograniczanie bądź rezygnacja z produktów przetworzonych, nie wnoszących nic wartościowego do organizmu, systematyczne podejmowanie aktywności fizycznej (zgodnie z preferencjami indywidualnymi), a także dbanie o stan emocjonalny (wgląd we własne emocje) poprzez praktyki relaksacyjne i psychologiczne.
Życie we współczesnym świecie, pomimo wielu udogodnień, wymaga szczególnej dbałości o zachowanie zdrowia. W ostatnich latach zdecydowanie wzrosło zainteresowanie tzw. zdrowym stylem życia w myśl ideologii fitness. Coraz więcej kobiet zdaje sobie sprawę, że o swoją cielesność należy dbać nie tylko w trosce o atrakcyjny wygląd, ale również, by lepiej funkcjonować na płaszczyźnie psychicznej i społecznej. Zmienił się radykalnie charakter pracy, w której dominuje technika i automatyzacja, usuwając na dalszy plan wysiłek fizyczny. Odwróciły się również proporcje ilościowe między czasem pracy a czasem poza nią. Wystąpiły różnorodne ujemne zjawiska zagrażające zdrowiu, jakie przyniósł ze sobą rozwój cywilizacji. Coraz częściej poczęto mówić o stosowaniu działań kompensacyjnych wyrównawczych- o konieczności racjonalnego wypoczynku i podejmowaniu różnego rodzaju rekreacji ruchowej. Najczęściej jednak, świadomi zalet wysiłku fizycznego, nie podejmujemy żadnych konstruktywnych decyzji, które wiązałyby się z rozpoczęciem systematycznego uczęszczania do klubu fitness, czy uprawiania jakiejkolwiek innej aktywności fizycznej. Tłumaczymy to brakiem czasu, bądź siły. Nie zdajemy sobie często sprawy, że ruch może być sposobem na odzyskanie energii po męczącym intelektualnie dniu pracy.
Badacze dotychczas skupiali się raczej na fizjologicznych aspektach ćwiczeń fizycznych, mniej uwagi poświęcając skutkom psychologicznym. Dzieje się tak między innymi z powodu dominacji modelu biomedycznego. Zmiana filozofii myślenia jednak zmienia się wyraźnie ustępując koncepcji współzależności ciało- umysł, jaką przedstawia ruch fitness. Istnieje wiele dowodów na to, że możliwości fizyczne i przekonania o własnym wyglądzie fizycznym mają istotny wpływ na zdrowie psychiczne jednostki. Jakie są zatem motywy tego, że niektóre osoby rozpoczynają, a inne bądź nie rozpoczynają w ogóle, bądź rezygnują z aktywności fizycznej już po kilku tygodniach? Świadoma licznych korzyści, płynących z aktywnego trybu życia oraz zdrowej, zrównoważonej diety, kobieta jest zdecydowanie bardziej zmotywowana do konsekwentnego podejmowania różnego świadome i konsekwentne postępowanie przynosi trwałe rezultaty w postaci zgrabnej, szczupłej i zdrowej sylwetki, a także zapewnia dobre samopoczucie, pomagając niwelować stresy dnia codziennego i pokonywać własne słabości. Skąd zatem nabrać właściwej motywacji?
Należy zacząć wpajać idee zdrowego i aktywnego trybu życia już w okresie dzieciństwa, kiedy to zaczynają kształtować się pozytywne wzorce i nawyki u młodego człowieka. Ważne, by przekonywać dzieci do aktywności fizycznej, higienicznego trybu życia, zdrowej diety. Najlepszym wzorem dla młodego człowieka są jego rodzice, postępujący w myśl motta ,,Mens sana In corpore Sano“ (W zdrowym ciele zdrowy duch) (Max Dorian str.7). Coraz większą, choć wciąż jeszcze zbyt małą, popularnością cieszy się wspólne spędzanie czasu w ruchu. Zwykle są to przejażdżki rowerowe, pływanie w basenie, czy ćwiczenia w fitness klubie. Aktywny tryb życia oraz zdrowa dieta sprzyjają zdrowiu zarówno fizycznemu, jak i psychicznemu- stanowiąc antidotum na stresy dnia codziennego. Wychowanie zgodne z ideami fitnessu staje się w XXI wieku jednym z podstawowych obowiązków opiekuńczo-wychowawczych wobec dziecka. Wzajemna otwartość matki czy ojca na potrzebę ruchu dziecka stanowi gwarancję na jego zdrowie w życiu dorosłym. Przez rekreację w rodzinie zachodzi jakby sprzężenie zwrotne: dzieci poprzez swoją naturalną potrzebę ruchu prowokują matki do aktywności ruchowej, a postępowanie matki stanowi dla dziecka wzór do naśladowania. To samo tyczy się zdrowej diety oraz dbania o stan ducha. Słabe usportowienie społeczeństwa sięga poziomu krytycznego, budząc głosy nawołujące do jak najszybszej poprawy tego stanu. Jednak z roku na rok przybywa klubów fitness, a lokalne ośrodki sportu i rekreacji prowadzą coraz aktywniejszą działalność. Ruch ten wspierają media. W większości czasopism regularnie pojawiają się publikacje na temat sposobów aktywnego spędzania czasu, ćwiczeń usprawniających i wzmacniających, prawidłowego odżywiania. W niektórych czasopismach zagadnieniom tym poświęca się nawet osobne działy.
MOTYWACJA KOBIET DO UCZESTNICTWA W REKREACJI RUCHOWEJ I PIELĘGNOWANIA ZROWEGO STYLU ŻYCIA
Współczesna moda , lansująca szczupłą i wysportowaną sylwetkę jako ideał urody, pobudza wiele kobiet do podejmowania aktywności ruchowej (Lipowski, str.10). Z tego między innymi powodu coraz większy procent osób podejmujących różnorodne formy aktywności ruchowej stanowią kobiety. Zjawisko to nie jest jednak tak powszechne, jak można by oczekiwać- dotyczy zaledwie 28% 17-letnich Polek, 12% kobiet w wieku 25 lat, 7% w wieku 35 lat, zaledwie 3,5% pięćdziesięciolatek (Charzewski, 1997). Wśród polskich kobiet jedynie 7% deklaruje systematyczną aktywność fizyczną, a więc prawie pięciokrotnie mniej niż np. w Finlandii, zaś do siedzącego trybu życia przyznaje się aż 74% badanych (W.Drygas , 2001).
Młodość, atrakcyjny wygląd i zdrowie zawsze były wyznacznikiem sukcesów na wielu płaszczyznach życia- zawodowej i osobistej. Wartość młodości podkreślana jest głównie w przypadku kobiet, mężczyzna w bardziej zaawansowanym wieku może cechować się wyższym statusem społecznym, co znacznie podnosi jego prestiż, a przez to także atrakcyjność interpersonalną i pozycję społeczną. Z badań przeprowadzonych przez Lipowskiego (1999) wynika, że największą liczbę uczestniczek zajęć w klubach fitness stanowią kobiety w okresie wczesnej dorosłości i późnej adolescencji. Najmniejszą grupę reprezentują panie po 55 roku życia. Potwierdza to wniosek, że okres wczesnej dorosłości niesie ze sobą wyzwania dotyczące własnej fizyczności i dbałości o sylwetkę. Starsze kobiety nie były wychowywane w nurcie, znanym dziś pod nazwą fitness. W przypadku wczesnej i późnej adolescencji główną celem rekreacji ruchowej jest poprawa kształtu sylwetki, poprawa- względnie utrzymanie kondycji lub/ i strata tkanki tłuszczowej (schudnięcie).
Cele, przyświecające kobiecie decydującej się na zmianę stylu życia na zdrowszy i bardziej aktywny ruchowo, mają istotne znaczenie dla jej zaangażowania i konsekwentnych poczynań. Przeświadczenie o osobistej kontroli wyników, które maja nastąpić w przyszłości, daje kobiecie poczucie subiektywnego przekonania o celowości i sensie podejmowanego wysiłku. Ważną rolę pełni technika psychologiczna, polegająca na wizualizacji. Kobieta, mająca przed oczami obraz siebie takiej, jaką chciałaby się postrzegać daje jasność celu, określa indywidualne dążenia i pomaga przezwyciężać przeszkody. Brak postawienia sobie konkretnych celów powoduje zmniejszenia zaangażowania. Mają na nie wpływ także własne doświadczenia z przeszłości. Kobieta, która sama przekonała się niegdyś o korzyściach, jakie daje systematyczna rekreacja ruchowa i zdrowa dieta, będzie lepiej zmotywowana do podobnych przedsięwzięć, licząc na podobne, bądź lepsze owoce swoich działań. Aspekt poprawy zdrowia również odgrywa istotną rolę w zakresie motywacji do podjęcia systematycznego uczestnictwa w rekreacji ruchowej oraz zmian nawyków żywieniowych. Niektóre kobiety zaczynają ćwiczyć z powodów problemów zdrowotnych według zaleceń lekarza. Podejmują się wówczas aktywności ruchowej w celach kompensacyjnych, a wiele z nich już po zakończonej rehabilitacji nie przestaje ćwiczyć, ale nadal. Konsekwentnie ćwiczy dla podtrzymania zdrowia, a także odczuwając polepszenie samopoczucia (redukcja uczucia depresji i niepokoju) oraz poczucia własnej wartości.
Krzysztof Piekarz
