Zdjęcia wyżej:
- sumo, jujitsu, aikido, Glima (zapasy Wikingów)
- judo, Yong-Sool Choi = Tatujutu Yoshida (prekursor hapkido), sambo
--------------------------------------------------
Znalazłem taki artykulik o grapplingu. Na pewno nie wyczerpuje tematu i podaje raczej "basic info", ale stanowi ciekawe opracowanko, dlatego walnąłem tłumaczenie.
Nie jest ono profesjonalne, poza tym troszkę swobodne, dlatego zainteresowanym podaję link do oryginału:
http://www.kobukaijujitsu.com/grapplingstyles.html
==================================================
CHWYTANE STYLE ŚWIATA
Ogólna historia grapplingu
--------------------------
Chwytane style - uprawiane jako sport oraz metoda obrony - są najstarszymi znanymi systemami walki wręcz. Pierwsze ich ślady można znaleźć już w cywilizacji starożytnego Egiptu - 3400 lat przed naszą erą. Rysunki przedstawiające zapaśników można zobaczyć na ścianach grobowców Beni-Hasan Egypt oraz Vizier Ptahhotpe w Saqqarze. Na ścianach tych zilustrowane są niektóre techniki używane nawet we współcześnie uprawianych stylach grapplingowych. Datuje się je na 2300 lat p.n.e. Grappling został również opisany w przypowieściach biblijnych, gdie Prorocy i Aniołowie siłowali się z potworami. 32. rozdział księgi Genesis opisuje, jak pozostawiono Jakuba, aby pokonał bestie lub człowieka.
Chociaż systemy zapaśnicze znane były na całym świecie, pierwsze "znane" systemy zostały przedstawione dopiero podczas Greckich Mistrzostw Olimpijskich w 704 roku p.n.e. W końcu za sprawą Etrusków zapasy stały się znane w Cesarstwie Rzymskim, gdzie uległy dalszej ewolucji. Na zapasy rzymskie miały wpływ przede wszystkim raczej statyczne techniki greckie oraz używana wówczas taktyka wojskowa, na przykład proste sprowadzenia do parteru. Starodawne zapasy greckie były podobne do współczesnego brazylijskiego jujitsu, gdzie większość walki odbywa się na ziemi. Słowo "Rzymskie" w określeniu "zapasy Grecko-Rzymskie jest nieprawidłowym tłumaczeniem greckiego słowa "romi", w istocie zwrot ten oznaczał męstwo i siłę.
Inne starożytne formy zapasów europejskich, datowane na 1829 rok p.n.e., można znaleźć na Wyspach Brytyjskich. Znane tam były formy zapasów zwane "walką silnych rąk (ramion)", do których używano specjalnych strojów. Składały się na nie bluzy z grubymi kołnierzami oraz pasy na biodra. Innym chwytanym stylem starożytnej Europy była GLIMA, pochodząca z kultury Wikingów, oraz SCHWINGEN ze Szwajcarii. Wspomina się również o rywalizacji zapaśników szkockich oraz irlandzkich.
W Indiach style zapaśnicze istniały około roku 11. Zapasy indyjskie znane są pod nazwą Pahalwani bądź też Mallavidya. Niektórszy Hindusi uprawiali również mniej znaną sztukę walki zapaśniczej, zwaną Vajra-Musti.
Grappling, służący początkowo samoobronie, a następnie wykorzystywany na polach bitew oraz w sporcie, prawdopodobnie rozwijał się niezależnie w wielu miejscach na świecie. Z czasem doszło do kontaktu między odmiennymi stylami, co doprowadziło do łączenia różnych technik oraz rozpowszechniania ich na całym świecie. Dla tych, którzy zajmują się chwytanymi stylami walki, będzie oczywiste, iż nawet przy tysiącach istniejących technik jest jakaś skończona liczba metod obezwładnienia ludzkiego ciała. Dlatego można powiedzieć, iż wszystkie style chwytane są w jakiś sposób ze sobą powiązane.
KRÓTKI PRZEGLĄD STYLÓW GRAPPLINGOWYCH
SUMO
Pierwotnie było znane jako "sumai", co oznaczało walkę. Jego początki datuje się na 20 r.p.n.e. Sumai wykorzystywało wiele technik współczesnego sumo oraz różne uderzenia. Przed nastaniem XVI wieku niemal wszystkie rodzaje zapasów były ćwiczone w celu przygotowania wojennego, chociaż rozgrywano również publicznie pojedynki wojowników Sumo. Wprowadzenie zasad, klasyfikacji oraz ringu stworzyło z sumo sport. Ceremonia wody, składanie ukłonów, oryginalne kostiumy oraz wielka gala cały czas uwidaczniają starożytną tradycję wojskową Sumo i nadal towarzyszą współcześnie rozgrywanym zawodom. Według współczesnych zasad za zwycięzcę uznaje się tego zawodnika, który wypchnie przeciwnika poza ring bądź sprawi, iż dotknie on podłoża jakąkolwiek częścią ciała powyżej kolan. Techniki wykorzystują szereg uderzeń-pacnięć (tsuppari), zagarnięć (ketaguri) oraz różne tzw. rzuty poświęcenia (utchari).
JAPOŃSKIE JU-JITSU
Najwcześniej znanym stylem, w którym rozgrywano walki sportowe, był Chikura Kurabe. Najwcześniejsze formy bojowe przypominały współczesne sumo i zapasy. Innymi chwytanymi stylami starożytnej Japonii były Tekoi oraz Kumi-Uchi. Ten ostatni był bojową wersją Sumo. Inny starożytny styl Jujutsu, zwany Yawara, koncentrował się na dźwigniach na stawy oraz unieruchamianiu kończyn. Mniej więcej w latach 875-880 jeden z synów Cesarza Seiwy (tak zdaje się nazwano księcia Korehito, gdy stał się władcą Japonii - przyp. Mursi) spotkał chińskiego mistrza, który nauczył go kilku technik walki wręcz. Bazując na tych technikach oraz zasadach Teijun Fujiwara rozwinął sztukę walki Aiki-Jutsu.
Teijun Fujiwara stał się prywatnym nauczycielem królewskiej rodziny Minamoto, która pieczołowicie strzegła sekretu stylu aż do początków XII wieku. Obie rodziny rozwijały swoje techniki, bacznie obserwując przy tym właściwości ludzkiego ciała.
Na przestrzeni wieków wiele stylów Ju-Jitsu rozwinęło się za sprawą armii i ich wojowników. Większość stylów wykorzystywała różne rodzaje broni, ale wszystkie obejmowały techniki walki wręcz. Techniki obejmowały unieruchomienia stawów, zapasy na ziemi oraz w stójce. Wiele stylów Ju-Jitsu wykorzystywało strategię unikania - nieprzeciwstawiania się atakowi ("Ju" - łagodna, "Jitsu" - sztuka), umiejętnie wykorzystując siłę i prędkość użytą przez przeciwnika do pozbawienia go równowagi i przewrócenia na ziemię. Istota Ju-Jitsu sprowadza się do zrozumienia dynamiki przeciwnika - jego ruchów i siły, oraz fizjologii jego ciała. Atakowanie najsłabszych punktów przeciwnika, czy to przy wykorzystaniu wykonywanego przez niego ruchu, czy też właściwości jego ciała, pozwala słabszemu pokonać znacznie silniejszego.
Ju-Jitsu jest najszybciej rozwijającą się sztuką walki na świecie, jednakże przede wszystkim w sportowych odmianach, które mogą być bardziej lub mniej odpowiadające rzeczywistej walce.
JUDO
W roku 1882 Jigoro Kano opracował nowy system Jujutsu, który nazwał Judo (dosłownie "łagodna droga"). Kano był mistrzem jujutsu, mającym olbrzymią wiedzę o licznych stylach tej sztuki walki. W ciągu życia zebrał wiele technik ze starożytnych stylów, często niamal całkowicie zapomnianych, a następnie odpowiednio zmodyfikował je do bezpieczniejszego treningu oraz zmienił filozofię tworzonej sztuki. Dla niego liczył się przede wszystkim gimnastyczno-zdrowotny aspekt sztuk walki, toteż wprowadzając zmiany miał na celu uczynienie technik atrakcyjnymi i interesującymi dla szerszej publiczności. Ważnym stał się również aspekt sportowy judo. Aby zapenić bezpieczeństwo i komfort treningu, Kano stworzył kata (tj. ustalone układy ruchów) - zawierające techniki samoobrony. Pozostawił jednak SHIAI (formy rywalizacji), aby kontrolować timing (chodzi o wykonanie ruchów we właściwym czasie - dla skutecznego wykonania technik liczą się tu dosłownie ułamki sekund) oraz sprawdzać skuteczność technik w sytuacji walki. Kano opracował również system stopniowania, wprowadzając stopnie KYU dla ćwiczących (im wyższy stopień, tym mniejsza ilość KYU) oraz mistrzowskie stopnie DAN (odwrotnie). Przed Kano nie istniał taki system stopniowania!
Główną grupę docelową, którą Kano zainteresował swoją sztuką, stanowili członkowie rządu oraz wysocy przedstawiciele wojska. Dzięki temu Judo szybko stało się bardzo popularne. W 1889 roku Kano wydelegował do Stanów Zjednoczonych Yoshiaki Yamashitę, który zamieszkał tam i rozpoczął nauczanie na Uniwersytecie Harvard oraz w Akademii Annapolis, co jeszcze bardziej przyczyniło się do wzrostu popularności Judo. Znakomitą karierę Kano zakończyła jego śmierć w roku 1938, mająca miejsce podczas podróży morskiej. Dziś Judo ćwiczy się na całym świecie, jest to również dyscyplina olimpijska.
AIKIDO
W roku 1876 w dojo Saigo Tanomo, mistrza Daito-Ryu Aikijutsu, pojawił się nowy uczeń - Sokaku Takeda (1860 - 1943). Sokaku ćwiczył Aikijujutsu u swego dziadka, znał również od ojca inne sztuki walki. W 1880 roku, w kaplicy (?) Nikko Toshogu, Saigo Tanomo przekazał Sokaku Takedzie całą swoją wiedzę, włącznie z sekretnymi technikami, i od tego dnia Sokaku stał się najwyższym mistrzem Daito-Ryu. Przez prawie 20 lat wędrował od dojo do dojo staczając walki z każdym chętnym do konfrontacji mistrzem sztuk walki, i nigdy nie został pokonany. W czasie tym nauczał również swojej sztuki innych, często pozostając jakiś czas w miejscu, zanim ruszył w dalszą drogę. Jednym z jego uczniów był Morihei Ueshiba.
Ueshiba został przedstawiony Takedzie przez Yoshida Kotaro. Przez kolejne 7 lat zgłębiał pod okiem Takedy techniki Dayto-Ryu Aikijujutsu. W roku 1922, osiągnąwszy wiek 39 lat, Ueshiba otrzymał od Takedy, jako jeden z 20 uczniów, zezwolenie na nauczanie (licencja KYOJU DAIRI). Czternaście lat później otworzył swoją pierwszą szkołę w Tokio. Ostatecznie w roku 1942 swoją nową wersję Dayto-Ryu nazwał "Aikido" ("ai" - harmonia, "ki" - energia wewnętrzna, "do" - droga/sposób). W tym samym roku Ueshiba przenosi się do Iwama w prowincji Ibaraki, gdzie buduje dojo oraz staje się farmerem. Jednym z powodów tej przeprowadzki i całkowitej zmiany stylu życia był wpływ Onisaburo Deguchi - przywódcy sekty Omoto Kyo Shinto, twórcy filozoficzno-religijnej doktryny mówiącej o miłości i pokoju. Nadała ona ostateczny kształt łagodnej sztuce Ueshiby.
Obecnie znanych jest kilka szkół/nurtów aikido, z których najbardziej znane - to Tomiki oraz Yoshinkai. Szkoła Tomiki powstała za sprawą jednego z najlepszych uczniów Ueshiby, Kenji Tomiki. Yoshinkai została rozwinięta przez innego z najlepszych uczniów Ueshiby, Gozo Shioda. Szkoła ta kładzie nacisk na wierną kontynuację technik Daito-Ryu Aikijujutsu.
Aikido charakteryzuje się dużą liczbą rzutów oraz dźwigni na stawy.
HAPKIDO
Historia hapkido związana jest z Koreańczykiem Yong-Sool Choi, który został adoptowany i przyjął japońskie nazwisko Tatujutu Yoshida. W młodości uczył się w dojo Daito-Ryu Aiki-Jutsu (w języku koreańskim: Dae-Dong-Ryu Hap-Ki-Sool) wspomnianego wyżej Sokaku Takedy, gdzie trenował przez dwadzieścia kilka lat. Podczas II wojny światowej Yoshida wrócił do Korei, gdzie powrócił do swego koreańskiego nazwiska, Yong-Sool Choi. Tam stał się znanym i szanowanym mistrzem sztuk walki. Swoją sztukę nazywał Yoo Sool, co było po prostu koreańskim odpowiednikiem japońskiego Ju-Jutsu. Z czasem zmienił nazwę na Yoo Kwon Sool - z uwagi na fakt, iż poza technikami dźwigni i rzutów stosował również techniki uderzeń i kopnięć.
Po zakończeniu wojny koreańskiej Choi otworzył swoją prywatną szkołę, w której zaczął nauczać kilku uczniów. Kilku z nich utworzyło później własne sztuki walki - byli to Hwang-Kee (stworzył Tang-Soo-Do), In-Hyuk Suh (Kuk Sool Won) czy Dr. Joo-Bang Lee (Hwa Rang Do). Ostatnim był twórca Hapkido, Han-Jae Ji. Swój trening w szkole Choia rozpoczął w roku 1949 w wieku 13 lat, i trenował tam do roku 1956. Później połączył z technikami Yoo Sool metody medytacji, techniki kopnięć z Taek-Kyun oraz techniki walki bronią, poznane od mnichów taoistycznych, tworząc własny styl walki - Hapkido. Jest to stosunkowo rzadko uprawiana sztuka walki, zawierająca jednak wiele technik grapplingowych.
SAMBO
V.A.Spiridonov, oficer Armii Rosyjskiej, ćwiczył bojową wersje zapasów. Po pierwszej wojnie światowej rozpoczął w Rosji naukę europejskiej wersji japońskiego Jujitsu. Począwszy od lat 20. XX wieku jego system, zwany "SAM", stał się podstawą wyszkolenia radzieckich policjantów i wojska. Z czasem w szkole Spiridonova pojawił się zawodnik judo, Vasilii Sergeevich Oshchepkov. Na bazie technik judo rozwinął własny system walki wręcz, stworzony dla celów wojskowych, i nazwany wolnymi zapasami. System ten, uzupełniony o chwytające i uderzane techniki innych stylów, został nazwany Sambo - "SAMozashchita Bez Oruzhiya" (samoobrona bez broni). Oficjalnie w ZSRR mówiono, iż sambo powstało w dniu 1 października 1938 r. i zostało stworzone na bazie technik zaczerpniętych z narodowych odmian zapasów Gruzji, Tadżykistanu, Kazachstanu, Uzbekistanu i Kirgizji oraz wybranych elementów innych systemów zapaśniczych. Z przyczyn politycznych zaprzeczano, iż sambo jest blisko spokrewnione z japońskim Jujitsu. Dziś powiązanie to jest jednak potwierdzone.
GLIMA
Znanym systemem zapaśniczym Wikingów była glima. Turnieje tej sztuki rozgrywano często podczas świąt i festiwalów. Zawodnicy noszą specjalne skórzane pasy, za które chwytają się. Techniki Glimy obejmują podcięcia, unoszenia oraz rzuty, za pomocą których należy przewrócić przeciwnika na ziemię. We współczesnej glimie przetrwało zaledwie osiem podstawowych technik, stosowanych jednak na bardzo wiele sposobów.
Wraz z Wikingami glima przedostała się na obszar Islandii, gdzie stała się sportem narodowym. Istnieje wiele podań o pojedynkach Glimy, toczonych niemal 1000 lat temu, niekiedy nawet między mężczyznami i kobietami. Nie ma dowodów na to, czy Glima była stosowana w walce, jednakże - jak w przypadku większości sztuk walki - takie musi być jej pochodzenie.
Więcej o glimie przeczytacie w SFD tutaj:
https://www.sfd.pl/topic.asp?whichpage=2&topic_id=64584
(posted by Mursi)
wkrótce cz. 2