SERCE W PUŁAPCE KRZEPLIWOŚCI KRWI
Płytki krwi krążące w naszym krwioobiegu są komórkami nie posiadającymi jądra, żyją zaledwie kilka (7-10) dni, a potem ulegają zniszczeniu.
Ich specyficzną cechą jest zdolność skupiania się w miejscu uszkodzenia naczynia krwionośnego np. w miejscu skaleczenia, zadrapania, itp. Powoduje to miejscowy skurcz naczynia, co zmniejsza krwawienie. Jednak ich najważniejszą rolą jest udział w tworzeniu skrzepu, pełniącego rolę "korka", zatykającego uszkodzenie. Proces ten chroni organizm przed wykrwawieniem się. Ale szybkie zlepianie się komórek krwi może następować również wewnątrz nie uszkodzonego naczynia i spowodować niebezpieczne dla życia komplikacje.
Szczególnym zagrożeniem dla życia jest tzw. zakrzep przyścienny.
Zakrzep przyścienny może powstać wskutek pęknięcia rozrośniętej blaszki miażdżycowej! Organizm traktuje wówczas uszkodzoną blaszką miażdżycową i wywołane nią zaburzenie przepływu krwi, jak ranę naczynia krwionośnego. Wytwarza specjalną substancję sklejającą płytki krwi - tromboksan (TXA2). Obecność tromboksanu powoduje intensywne sklejanie się płytek krwi ze sobą oraz ich przyleganie do ściany naczynia. Organizm stara się zalepić "uszkodzenie" masywną skrzepliną. Nadprodukcja tromboksanu i skupienie się płytek krwi może jednak spowodować efekt wysoce niepożądany - nagłe zmniejszenie się światła naczynia krwionośnego, a nawet jego zamknięcie skrzepem. Zatkanie tętnicy wieńcowej przez masywny zakrzep uniemożliwia zaopatrzenie serca w utlenowaną krew i powoduje w ciągu kilku godzin martwicę komórek mięśnia sercowego - i to oznacza:
Zawał serca!
Zawał serca w przypadku zablokowania tętnic wieńcowych zagraża śmiercią chorego.
DZIAŁANIE PRZECIWZAKRZEPOWE ASPIRYNY
Kwas acetylosalicylowego (znany w Polsce pod potoczną nazwą - aspiryna), wynaleziono ponad sto lat temu i stosowano przede wszystkim jako środek przeciwbólowy. Substancja ta dopiero w ostatnim 20-leciu została odkryta jako środek zapobiegający zakrzepom krwi.
Działanie przeciwzakrzepowe kwasu acetylosalicylowego wynika ze zdolności hamowania aktywności enzymu o nazwie cyklooksygenaza. Dzięki blokadzie aktywności enzymu zahamowane jest wytwarzanie w płytkach krwi wpomnianego wyżej tromboksanu. Jak wiemy tromboksan jest niezbędny w procesach krzepnięcia krwi - uczestniczy w zlepianiu się płytek krwi tworzących zakrzep przyścienny. Jednocześnie kwas acetylosalicylowy reguluje intensywność wytwarzania przeciwstawnej tromboksanowi substancji - o nazwie prostacyklina. Prostacykliny zapobiegają przyklejaniu się płytek krwi do ścian naczyń krwionośnych.
Rola kwasu acetylosalicylowego jako czynnika hamującego zlepianie się płytek jest nieoceniona.
Zwłaszcza że stosowane obecnie bardzo małe dawki ASA minimalizują działania niepożądane, chyba że ktoś jest nadwrażliwy (uczulony) na aspirynę lub cierpi na chorobą wrzodową. W takich przypadkach jest niestety przeciwwskazana.
Aspiryna w specjalnych mikrodawkach
Jest więc zalecana wszystkim osobom z zaawansowaną miążdzycą i chorobą wieńcową. Szczególnie jednak ludziom starszym - powyżej pięćdziesiątki. Zapobiega zwiększonemu w tym przedziale wiekowym ryzyku ataku serca i zawału oraz ma wpływ na obniżanie nadmiernego poziomu cholesterolu we krwi. A co najważniejsze dla "zawałowców" - znacznie redukuje ryzyko ponownego zawału serca, w okresie 30 dni po pierwszym ataku.
DZIAŁANIE PRZECIWMIAŻDZYCOWE
Warto na koniec podkreślić profilaktyczną rolę kwasu acetylosalicylowego w zapobieganiu miażdżycy.
Nadmiar tromboksanu we krwi może bowiem spowodować nie tylko zlepianie się płytek krwi ze sobą, ale i ułatwia ich przyleganie do ściany naczynia krwionośnego. A to jest początkiem zmian patologicznych śródbłonka naczyniowego prowadzących do inicjacji miażdżycy.
Mówiąc bardzo skrótowo - zlepione ze sobą liczne płytki krwi zdolne są silnie przywrzeć do ściany naczynia krwionośnego i spowodować tym "wywędrowanie" z niej specyficznych komórek.
Komórki te aktywnie wychwytują estry cholesterolu, następnie wapń i inne sole mineralne i w efekcie inicjują i rozwijają budowę twardej blaszki miażdżycowej w tętnicach wieńcowych i innych. Proces, wprawdzie postępuje powoli, ale trwa nieprzerwanie, blaszka powiększa się zmniejszając przepływ krwi, co prowadzi do niedotlenienia wielu narządów, a zwłaszcza tak intensywnie pracującego i wymagającego jak serca.
Miażdżycy można jednak skutecznie zapobiegać
Warunkiem jest odpowiednie odżywianie, czynny tryb życia (wysiłek fizyczny jest nieodzowny dla każdego, oczywiście proporcjonalny do możliwości). Należy ograniczyć tłuszcze zwierzęce (wykluczona wieprzowina i stare, tłuste mięso wołowe!), natomiast wskazane są dobre oleje roślinne tłoczone na zimno, ryby morskie oraz duże ilości surowych warzyw i owoców. Nie wolno palić papierosów! Taką profilaktykę przeciwmiażdżycową i przeciwzawałową każdy powinien stosować na co dzień.
W przypadku zaawansowanej miażdżycy i choroby wieńcowej oraz wysokiego ryzyka zakrzepicy i zawału serca korzystne jest stosowanie aspirynowej profilaktyki hamując proces zlepiania się płytek krwi.
Idealnym lekiem, z wyboru, są właśnie mikrodawki kwasu acetylosalicylowego - nie mniejsze niż 30 mg i nie większe niż 100-160 mg na dobę. Tak małe dawki - jeśli nie występuje nadwrażliwość na lek - minimalizują efekty niepożądane (np. dolegliwości przewodu pokarmowego). Lek działa na płytki krwi w krążeniu wrotnym (między przewodem pokarmowym a wątrobą). Powoduje, że tworzy się więcej prostacyklin, uniemożliwiających przyklejanie się płytek do ścian naczynia, a zmniejsza ilość tromboksanów, niezbędnych do sklejania się płytek.
Warto zauważyć, że podawanie kwasu acetylosalicylowego, jako leku przeciwzakrzepowego daje pożądane efekty dopiero po kilku dniach.
Dlatego często przez pierwsze dwa dni dawka może być wyższa (np. do 320 mg na dobę), a potem odpowiednio mniejsza.
Trzeba też pamiętać, że zahamowanie zlepiania się płytek krwi zwiększa ryzyko wylewu (uwaga nadciśnieniowcy!)
Powoduje również trudniejsze tamowanie krwi po skaleczeniach. Nie wolno więc zapominać o ostrożności. Kwas acetylosalicylowy hamuje też wytwarzanie tzw. "dobrych" i "złych" prostaglandyn, substancji znajdującej się prawie we wszystkich komórkach, biorącej udział w wielu procesach. Deficyt ochronnych prostaglandyn w przewodzie pokarmowym może doprowadzić do tworzenia się wrzodów żołądka i dwunastnicy, zapalenia jelita cienkiego, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, biegunki. W układzie oddechowym może wywołać skurcze oskrzeli, czyli atak tzw. astmy aspirynowej.
Nadmierne dawki kwasu acetylosalicylowego mogą również wpływać na gospodarkę wodno-mineralną, hamując wydalanie sodu, co prowadzi do zatrzymania wody ustrojowej i obrzęków.
Podobne objawy mogą występować również przy stosowaniu innych leków przeciwzapalnych, mających podobny do kwasu acetylosalicylowego mechanizm działania (naproksen, ibuprofen, itp.). Ostrożność w stosowaniu tych leków powinni również zachować ludzie starsi, przyjmujący inne leki w sposób ciągły, wrzodowcy, a także osoby z zaburzeniami czynności wątroby (np. nadużywający alkoholu!).
źródło pfm
TRENINGI KATOWICE
IG
https://www.instagram.com/bestbodysebastianszmit/