WITAMINY A I B1
WITAMINA A
Inne nazwy: retinol, beta-karoten, prowitamina A, akseroftol
Witamina A, rozpuszczalna w tłuszczach została odkryta i rozszyfrowano jej strukturę chemiczna w roku 1931 a od 1947 witaminę A wytwarza się syntetycznie. Witamina A i jej różne chemiczne formy (aldehydowe, estrowe, kwasowe) występuje tylko w produktach zwierzęcych natomiast prowitamina A, którą tworzy cała grupa związków (około 600) określanych mianem karotenoidów występuje tylko w świecie roślinnym. Wśród karotenoidów za najważniejszy uważa się beta-karoten, gdyż z niego organizm najłatwiej tworzy retinol.
Witamina A bierze udział w przemianie ogólnoustrojowej, a zwłaszcza w metaboliźmie białek, głównie aminokwasów siarkowych, warunkując prawidłowe rogowacenie nabłonka. Jest niezbędna do utrzymania w dobrym stanie rogówki oka, wszystkich błon śluzowych przewodu pokarmowego, przewodu moczowego, układu rozrodczego, skóry i płuc. Witamina A jest niezbędna dla normalnego widzenia gdyż odgrywa rolę w procesie tworzenia rodopsyny, decydującej o możliwości widzenia o zmierzchu przy słabym oświetleniu. Witamina A wywiera wpływ na czynniki odpornościowe ustoju dlatego też często określana jest jako " witamina antyinfekcyjna". Bierze udział w budowie i wspomaganiu naturalnych barier chroniących organizm przed zakażeniem, wspomaga naturalny system samoobrony organizmu przed zakażeniem i chorobami. Witamina A w okresie wzrostu organizmu bierze udział w tworzeniu szkliwa nazębnego i właściwego rozstawienia uzębienia. Bierze udział w metabolizmie i hormonów steroidowych. Stymuluje wydzielanie hormonu tyreotropowego, jednocześnie częściowo unieczynniając tyroksynę w tkankach. Aktywizuje układy enzymatyczne wątroby. Uważa się, że przyjmowanie odpowiednich ilości witaminy A może złagodzić skutki działania na wątrobę toksycznych substancji chemicznych.
Niedobór
W niedoborze witaminy A występują:
kruche, wolno rosnące paznokcie z podłużnym bruzdowaniem
suche, łamliwe włosy
szorstka, sucha skóra
suche spojówki oraz zmiany chorobowe na rogówce
osłabione, wrażliwe dziąsła
wysypka skórna
brak apetytu
zmniejszona odporność na zakażenia
kurza ślepota czyli niewidzenie o zmierzchu
zaburzenia widzenia
zahamowanie wzrostu
uczucie zmęczenia
Nadmiar
Podawanie dużych dawek witaminy A przez dłuższy okres może spowodować hiperwitaminozę witaminy A z takimi objawami jak:
uczucie zmęczenia i dyskomfortu
podenerwowanie, drażliwość,
nudności i wymioty
zmniejszony apetyt
bóle głowy
krwawienie z dziąseł,
zażółcenie skóry.
powiększenie wątroby i śledziony,
wypadanie włosów,
świąd skory,
suchość skóry
depresja
Źródła witaminy A
Źródłem tej rozpuszczalnej w tłuszczach witaminy są produkty pochodzenia zwierzęcego: mleko pełne, śmietana, masło, produkty mleczarskie, jaja, niektóre tłuste ryby, wątroba, tran żółtka jaj.
Zawartość witaminy A w 100g jadalnych wybranych produktów:
wątroba wołowa - 8866 µg
wątroba wieprzowa - 3883 µg
masło śmietankowe - 762 µg
ser podpuszczkowy 40% tłuszczu w.s.m. - 400 µg
jaja kurze świeże - 375 µg
Prowitamina A, zwana też betakarotenem znajduje się głównie w produktach roślinnych takich jak: marchew, dynia, szpinak, boćwina, sałata, zielony groszek, szczypior, koper, pietruszka, jarmuż, sałata, fasolka szparagowa pomidory, morele, wiśnie, śliwki i pomarańcze
WITAMINA B1
Inne nazwy: tiamina, czynnik przeciw beri beri, czynnik antyneurotyczny, aneuryna
Witamina B1 rozpuszczalna w wodzie, odgrywa zasadniczą rolę w procesach oddychania tkankowego, głównie w przemianie węglowodanów, jest częścią składową koenzymu karboksylazy (pirofosforanu tiaminy). Wzmaga czynność acetylocholiny, hamuje esterazę cholinowa, działa synergicznie z tyroksyną i insuliną, pobudza wydzielanie hormonów gonadotropowych. Tiamina przyspiesza gojenie się ran i wykazuje działanie uśmierzające ból.
Przyjęty pokarm, nadużywanie alkoholu powodują opóźnianie wchłaniania witaminy natomiast obecność dwutlenku siarki w winach lub atmosferze, czarne porzeczki powodują rozkład witaminy.
Niedobór
Stany niedoboru witaminy B1 prowadzą do zaburzeń oddychania tkankowego, czynności układu nerwowego, wątroby i mięśnia sercowego. Do najczęstrzych objawów niedoborowych tiaminy, które najczęściej spotyka się wśród osób nadużywających alkohol (alkohol rozkłada w znacznym stopniu tiaminę) należy:
zaburzenia czynności centralnego układu nerwowego: uczucie osłabienia i zmęczenie, oczopląs, zaburzenia pamięci, koncentracji, zaburzenia pamięci i depresja
niewydolność krążenia: przyspieszona akcja serca, powiększenie wymiarów serca, obrzęki kończyn górnych i dolnych
zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego: utrata łaknienia, nudności, wymioty, biegunki, Bóle brzucha. Brak apetytu, spadek wagi.
Ostrą postać awitaminozy B1, zwaną beri-beri, spotyka się w stanach głodowych oraz u dzieci odżywianych np. samym ryżem. Charakteryzuje sie zaburzeniami czucia, osłabieniem mięśni kończyn dolnych, uogólnionymi obrzękami do jam ciała.
Nadmiar
W przypadku przedawkowania witaminy B1 mogą wystąpić:
osłabienie, zmęczenie
zawroty głowy
obrzęki
drżenie mięśni
zaburzenia rytmu serca
reakcje alergiczne
poty
nudności
duszność
Źródła witaminy B1
Źródłem Witaminy B1 są produkty zbożowe grubego przemiału, mięso, wędliny (szczególnie wieprzowina), rośliny strączkowe - groch, fasola oraz , drożdże, orzechy, nasiona strączkowe, ryby, owoce i warzywa. ,Tiamina jest zgromadzona głównie w warstwie zewnętrznej ziaren zbóż dlatego też procesy technologiczne polegajace na łuskaniu i polerowaniu zubażają mąkę w tę witaminę.
Pozdrawiam <==Dezir==>
PumpingIron.w.interia.pl
-==PINGwin pOWERed==-
Pozdrawiam, Dezir - (były, więc nieoficjalny) moderator działu "Fitness"
----------------------------------------------
>> "TRZEBA BYĆ ZNAWCĄ, A NIE WYZNAWCĄ" <<