Wiemy, iż tłuszcze, węglowodany i białka nie oddziałują tak samo na nasz ustrój. W innym stopniu przyczyniają się do wzrostu masy ciała i stanu zapalnego. Inaczej wpływają na rozwój rozmaitych schorzeń. Potwierdzają to liczne badania prowadzone np. na zwierzętach.
Eksperymenty
W jednym z eksperymentów zwierzętom podawano:
- dużą porcję glukozy, bez tłuszczów, dostarczano 180 kcal na kg masy ciała dziennie
- mniej glukozy, mieszanka dostarczała 126 kcal na kg masy ciała dziennie, uzyskano redukcję kaloryczności poprzez zmniejszenie ilości glukozy.
W drugim badaniu podawano:
- 126 kcal na kg masy ciała dziennie, czyli kolejny raz mniej glukozy
- 180 kcal na kg masy ciała dziennie, w tym 30% energii z oleju sojowego zamiast glukozy
- 180 kcal na kg masy ciała dziennie, w tym 30% energii z oleju rybiego zamiast glukozy
Wyniki
- w pierwszym eksperymencie odnotowano przyrost tkanki tłuszczowej, jednak był bardziej wyraźny tam, gdzie dostarczano więcej glukozy
- w pierwszym eksperymencie odnotowano wzrostu stanu zapalnego tam, gdzie dostarczano więcej glukozy
- w drugim badaniu udało się zmniejszyć odkładanie tkanki tłuszczowej gdy część glukozy zamieniono na tłuszcze ( mimo iż ogólna podaż energii w obu przypadkach była znacząca)
- w drugim badaniu dodanie tłuszczu w postaci oleju sojowego, ale nie oleju rybnego, znacząco zwiększyło stężenie trójglicerydów w osoczu i wątrobie (stłuszczenie wątroby), a także podniosło poziomy aminotransferazy asparaginianowej (uszkodzenie wątroby) i CRP, co odzwierciedla stan zapalny
Wnioski
- Kaloria nie jest równa kalorii. Mimo takiej samej ilości energii, oddziaływanie dwóch modeli wysokokalorycznych (dostarczających oleju sojowego i rybiego) było całkiem odmienne.
- Olej z ryb jest zdrowszy od oleju sojowego. Prawdopodobnie stało się tak, ponieważ ten pierwszy jest bogaty w kwasy omega-3, które w pewnym stopniu niwelują wysokokaloryczną dietę.
- Olej sojowy jest źródłem 50%-54% kwasów omega-6, 23% kwasów omega-9, 15% kwasów nasyconych, kilku procent kwasów omega-3 (i to tylko jednego z trzech).
- Rozwiązaniem problemu stanu zapalnego, stłuszczenia i uszkodzeń wątroby może być zmniejszenie podaży kalorii w diecie lub zamiana części węglowodanów na tłuszcze, szczególnie te zdrowe (kwasy omega-3).
Nie wszystkie tłuszcze są zdrowe. Zamiana części glukozy na olej sojowy nie okazała się trafnym rozwiązaniem. Tak samo byłoby ze źródłami wielonienasyconych kwasów (PUFA) z grupy omega-6, do których zaliczamy także: olej słonecznikowy, olej kukurydziany, olej szafranowy, olej bawełniany, olej sezamowy, oliwę z oliwek (jednak zawiera o wiele więcej kwasów jednonienasyconych), nasiona.
Referencje, badania, literatura:
Pei-RaLing i in. Effects of glucose or fat calories in total parenteral nutrition on fat metabolism and systemic inflammation in rats https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0026049509005265