IKSROJAP
Artykulik, który ukazał się w magazynie OMiL jakiś czas temu:
Antyterroryzm - nowe wyzwanie dla komercyjnych służb ochrony
Ten, kto jest w pełni przygotowany i czeka na nieprzygotowanych, odnosi zwycięstwo.
Przestępstwem jest (...) nieprzygotować się do wojny.
Przygotowanie się na wszystkie ewentualności jest powodem do dumy.
„Sztuka wojny"
Sun Tzu
Terroryzm - istnieje prawie 200 definicji tego zjawiska. Pomimo upływu kilkudziesięciu wieków od zaistnienia, do dnia dzisiejszego terroryzm nie posiada jednej spójnej, ogólnie przyjętej definicji. Jedna z nich mówi że: „...jest to wyłącznie stosowanie gwałtu przez jednostki lub grupy osób w celu wywarcia wpływu zarówno na rząd i opinie publiczną, jak i na grupy osób i poszczególne osoby" 1.
Inna definicja mówi, że: „Terroryzm - najogólniej - to pewien radykalny sposób na osiągnięcie jawnych celów politycznych, takich jak np. obalenie czyjejś politycznej, etnicznej czy religijnej dominacji, polegający na użyciu przemocy lub groźby użycia przemocy, szczególnie przeciwko obiektom niemilitarnym i ludziom nie będącym bojownikami/żołnierzami" 2.
Kolejna definicja terroryzmu mówi, że jest to: „organizowanie zamachów (z bronią w ręku, a także bombowych) na członków rządu, ludzi związanych z władzą, na przeciwników politycznych, na osoby innej wiary, a także rasy, obcokrajowców lub przypadkowych przechodniów, porywanie ludzi, a także samolotów, w celu zdobycia władzy, wywołania atmosfery strachu, zamętu, chaosu, wyrażenia protestu, zyskania korzyści dla jakichś grup, kategorii, a także osób, wreszcie bez przyczyny (...)" 3.
Prekursorów terroryzmu można poszukiwać już w I wieku naszej ery, w okresie nauczania Chrystusa. Wtedy to pojawiło się żydowskie ugrupowanie religijno - polityczne zwane Zeloci (założone przez Judę z Gamala), dążące do walki zbrojnej z okupacją rzymską. Zelotą był np. Barabasz ułaskawiony przez Poncjusza Piłata na żądanie Żydów wydających jednocześnie na śmierć Chrystusa. Z ruchu tego wyodrębnili się Sykariusze (łac. sicca - sztylet), których celem, podobnie jak zelotów było wyzwolenie Izraela spod panowania rzymskiego w drodze zbrojnego powstania.
W średniowieczu działały dwie organizacje zawodowych zabójców. Byli to muzułmańscy asasyni i japońscy ninja.
Asasyni, zwani również Nizari Ismaili, tworzyli skrajną muzułmańską sektę religijną izmailitów, stanowiąca odłam islamu szyickiego, założoną około 1090 r. przez Persa Hasana ibn as - Sabbaha. Brutalna polityka eksterminacyjna asasynów stała się prekursorką współczesnej terrorystycznej „partyzantki miejskiej".
Ninja (pozostający niewidzialnym) zwanych również shinobi (osoba wkradająca się potajemnie), tworzyły klany rodzinne, odpowiednik dzisiejszych jednostek specjalnych, zajmowali się infiltracją wrogiego środowiska, sabotażem i zabójstwami.
W okresie pomiędzy XVI, a XIX wiekiem na terenie Indii działała sekta wyznawców Czarnej Kali (bogini śmierci i zniszczenia) zwana Thugowie. Była to sekta kryminalno - religijna dokonująca rytualnych morderstw przez uduszenie ofiary.
___________________
1) A. Pawłowski, Terroryzm w Europie XIX - XX wieku, Zielona Góra 1980
2) Goodman ,Wstępem do socjologii, Poznań 1997
3) K. Jałoszyński, Koncepcja współczesnych działań antyterrorystycznych, Zeszyty Naukowe AON, Warszawa 2003
Współczesnych organizacji terrorystycznych jest tak wiele, że ich wymienienie choćby tylko z nazwy zajęłoby zbyt dużo miejsca, a przecież każdy kto śledzi w miarę na bieżąco doniesienia prasowe ze świata orientuje się z grubsza kto, gdzie i kiedy.
„Terrorystą jest każdy, kto próbuje promować swe poglądy za pomocą wymuszonego zastraszenia" 4.
Tak samo jak wiele jest definicji terroryzmu tak samo istnieje wiele klasyfikacji tego zjawiska.
Zasadniczym i chyba najbardziej oczywistym podziałem terroryzmu jest podział na terroryzm międzynarodowy oraz terroryzm lokalny. Działania przedstawicieli pierwszego typu terroryzmu skierowane są przeciwko różnym krajom oraz rządom na świecie. Natomiast przedstawicieli drugiego typu terroryzmu charakteryzują działania skierowane przeciwko miejscowym rządom oraz osobom lub ich grupom na terenie danego kraju.
Inna klasyfikacja terroryzmu obejmuje jego podział ze względu na środki ataku. I tak wyróżniamy tu następujące rodzaje terroryzmu:
a. terroryzm bombowy
b. terroryzm biologiczny (bioterroryzm)
c. terroryzm chemiczny (chemoterroryzm)
d. terroryzm teleinformatyczny (cyberterroryzm)
e. terroryzm nuklearny i radiologiczny
f. uprowadzenia
Terroryzm powszechnie kojarzony jest z zamachem przy użyciu materiałów wybuchowych ( z powodu dużej „popularności" tej odmiany terroryzmu będącej wynikiem czy to rachunku ekonomicznego czy też dużej anonimowości sprawcy) oraz z zamachem przy użyciu bojowych środków trujących. I takie formy terroryzmu są najbardziej prawdopodobne z jakimi mogą zetknąć się bezpośrednio pracownicy ochrony fizycznej w Polsce. Wysoce prawdopodobną formą jest również bioterroryzm i uprowadzenia. Dwie pozostałe formy są mniej prawdopodobne chociaż nie wykluczone.
W art. 5, ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia 5 ustawodawca określił: obszary, obiekty i urządzenia podlegające obowiązkowej ochronie do których zaliczamy obszary, obiekty i urządzenia ważne dla obronności, interesu gospodarczego państwa, bezpieczeństwa publicznego i innych ważnych interesów państwa podlegają obowiązkowej ochronie przez specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne lub odpowiednie zabezpieczenie techniczne.
Sam zapis w ustawie „... ważne dla ..." wskazuje, że obiekty te mogą stać się potencjalnym celem ataku terrorystycznego.
Poza tymi wymienionymi powyżej są też obszary, obiekty i urządzenia, wobec których nie ma ustawowego obowiązku ich ochrony, a na które atak, może wywołać równie poważne konsekwencje jak na te z katalogu obowiązkowej ochrony.
Zarówno jedne i drugie obiekty mogą być chronione przez wewnętrzne służby ochrony (WSO) jak i podmioty gospodarcze prowadzące koncesjonowaną działalność gospodarczą
4) Słownik Oxfordzki, Compact Edition, Oxford 1971
5) Dziennik Ustaw nr 114, poz. 740, z dn. 26 września 1997 r. z późniejszymi zmianami.
w zakresie ochrony osób i mienia (firmy ochrony). Pracownicy ochrony zatrudnieni zarówno w WSO jak i w firmach ochrony przechodzą to samo szkolenie, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 sierpnia 1998 r. 6.
Niestety tematyka terroryzmu i antyterroryzmu została tam zaledwie dotknięta i poziom znajomości zagadnienia, nie mówiąc już o przygotowaniu praktycznym, jest wręcz znikomy. Dodatkowo braki te pogłębiają się w miarę upływu czasu od uzyskania przez pracownika ochrony licencji, gdyż nie obowiązują żadne przepisy obligujące czy to samych pracowników ochrony czy też zarządy firm ochrony i komendantów wewnętrznych służb ochrony do szkolenia w zakresie antyterroryzmu. Pół biedy jeszcze jeżeli obiektu, obszaru lub urządzenia chronią licencjonowani pracownicy ochrony, gdyż ci otarli się przynajmniej o jakieś informacje na temat terroryzmu i antyterroryzmu. Gorzej natomiast jest w sytuacji gdy obiekt ochrania, a raczej dozoruje, nielicencjonowany pracownik ochrony, który na temat terroryzmu i antyterroryzmu wie tyle co ewentualnie wyczytał w prasie lub zobaczył na ekranie telewizora. Czyli albo nie wie nic albo ma mgliste pojęcie myląc w zasadzie antyterroryzm (AT - zapobieganie) z kontrterroryzmem (CT - przeciwdziałanie).
Tak samo mgliście rysuje się obraz pracowników zabezpieczenia technicznego. Konia z rzędem temu pracownikowi zabezpieczenia technicznego, który poza ogólnie dostępnymi systemami sygnalizacji włamania i napadu, kontroli dostępu, sygnalizacji pożarowej i gaszenia oraz CCTV będzie w stanie wskazać systemy używane do zabezpieczenia antyterrorystycznego.
Widząc taki obraz ochrony aż się ciśnie na usta: Larum grają !
Co zatem należy zrobić aby poprawić stan bezpieczeństwa ochranianych obiektów ?
Po pierwsze szkolenia służb ochrony (fizycznej i technicznej) w zakresie antyterroryzmu (AT).
Po drugie odpowiedni dobór kadr zdolnych stawić czoło wyzwaniu jakim jest antyterroryzm (AT).
Po trzecie uświadomienie administratorom i właścicielom chronionych obiektów, obszarów i urządzeń, znaczenia profesjonalnie wyszkolonych służb ochrony w antyterrorystycznym zabezpieczeniu obiektów, obszarów i urządzeń.
Po czwarte uświadomienie ogółowi społeczeństwa, że antyterrorystyczne działania lokalne komercyjnych służb ochrony przekładają się w dużej mierze na bezpieczeństwo całego kraju.
Zatem apel do właścicieli, dyrektorów, prezesów, kierowników firm ochrony i komendantów WSO: Szkolcie swój personel w działaniach antyterrorystycznych (i nie tylko) i rekrutujcie go z pośród posiadaczy stosownych licencji.
Apel do pracowników ochrony fizycznej: Poddajcie się szkoleniom one nie są po to aby Was gnębić, tylko po to aby ułatwić wam pracę, a korzystającym z efektów tej pracy, dać poczucie bezpieczeństwa.
____________________________
6) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie rodzajów dyplomów i świadectw wydawanych przez szkoły i inne placówki oświatowe, które potwierdzają uzyskanie specjalistycznych kwalifikacji w zakresie ochrony osób i mienia, minimalnego zakresu programów kursów pracowników ochrony fizycznej pierwszego i drugiego stopnia oraz zakresu obowiązujących tematów egzaminów i trybu ich składania, składu komisji egzaminacyjnej i sposobu prowadzenia egzaminu (Dz. U. z 1998 r., Nr 113, poz. 731).
Apel do administratorów, zarządców i właścicieli urządzeń, obiektów i obszarów chronionych przez WSO i firmy ochrony: Skoro już zdecydowano czy też sami zdecydowaliście, że Wasz obiekt będzie chroniony to do realizacji tego zadania wybierajcie profesjonalnie przygotowaną firmę, której pracownicy przeszli odpowiednie szkolenia, potwierdzone stosownymi certyfikatami.
I na zakończenie jeszcze mała uwaga. Terroryści wcale nie muszą zaatakować obiekt, urządzenie czy też obszar. Nie muszą też atakować większej grupy osób. To może być zamach na jedną konkretną osobę: właściciela, zarządcy, administratora, toteż w uzasadnionych przypadkach warto zlecić dbanie o swoje bezpieczeństwo profesjonalnie przygotowanym do tego pracownikom ochrony osobistej, których w naszym kraju, pomimo mnogości firm ochrony i kadry kilkuset tysięcy (?) pracowników ochrony, jest może kilkuset.
mgr inż. Paweł Pajorski
Antyterroryzm - nowe wyzwanie dla komercyjnych służb ochrony
Ten, kto jest w pełni przygotowany i czeka na nieprzygotowanych, odnosi zwycięstwo.
Przestępstwem jest (...) nieprzygotować się do wojny.
Przygotowanie się na wszystkie ewentualności jest powodem do dumy.
„Sztuka wojny"
Sun Tzu
Terroryzm - istnieje prawie 200 definicji tego zjawiska. Pomimo upływu kilkudziesięciu wieków od zaistnienia, do dnia dzisiejszego terroryzm nie posiada jednej spójnej, ogólnie przyjętej definicji. Jedna z nich mówi że: „...jest to wyłącznie stosowanie gwałtu przez jednostki lub grupy osób w celu wywarcia wpływu zarówno na rząd i opinie publiczną, jak i na grupy osób i poszczególne osoby" 1.
Inna definicja mówi, że: „Terroryzm - najogólniej - to pewien radykalny sposób na osiągnięcie jawnych celów politycznych, takich jak np. obalenie czyjejś politycznej, etnicznej czy religijnej dominacji, polegający na użyciu przemocy lub groźby użycia przemocy, szczególnie przeciwko obiektom niemilitarnym i ludziom nie będącym bojownikami/żołnierzami" 2.
Kolejna definicja terroryzmu mówi, że jest to: „organizowanie zamachów (z bronią w ręku, a także bombowych) na członków rządu, ludzi związanych z władzą, na przeciwników politycznych, na osoby innej wiary, a także rasy, obcokrajowców lub przypadkowych przechodniów, porywanie ludzi, a także samolotów, w celu zdobycia władzy, wywołania atmosfery strachu, zamętu, chaosu, wyrażenia protestu, zyskania korzyści dla jakichś grup, kategorii, a także osób, wreszcie bez przyczyny (...)" 3.
Prekursorów terroryzmu można poszukiwać już w I wieku naszej ery, w okresie nauczania Chrystusa. Wtedy to pojawiło się żydowskie ugrupowanie religijno - polityczne zwane Zeloci (założone przez Judę z Gamala), dążące do walki zbrojnej z okupacją rzymską. Zelotą był np. Barabasz ułaskawiony przez Poncjusza Piłata na żądanie Żydów wydających jednocześnie na śmierć Chrystusa. Z ruchu tego wyodrębnili się Sykariusze (łac. sicca - sztylet), których celem, podobnie jak zelotów było wyzwolenie Izraela spod panowania rzymskiego w drodze zbrojnego powstania.
W średniowieczu działały dwie organizacje zawodowych zabójców. Byli to muzułmańscy asasyni i japońscy ninja.
Asasyni, zwani również Nizari Ismaili, tworzyli skrajną muzułmańską sektę religijną izmailitów, stanowiąca odłam islamu szyickiego, założoną około 1090 r. przez Persa Hasana ibn as - Sabbaha. Brutalna polityka eksterminacyjna asasynów stała się prekursorką współczesnej terrorystycznej „partyzantki miejskiej".
Ninja (pozostający niewidzialnym) zwanych również shinobi (osoba wkradająca się potajemnie), tworzyły klany rodzinne, odpowiednik dzisiejszych jednostek specjalnych, zajmowali się infiltracją wrogiego środowiska, sabotażem i zabójstwami.
W okresie pomiędzy XVI, a XIX wiekiem na terenie Indii działała sekta wyznawców Czarnej Kali (bogini śmierci i zniszczenia) zwana Thugowie. Była to sekta kryminalno - religijna dokonująca rytualnych morderstw przez uduszenie ofiary.
___________________
1) A. Pawłowski, Terroryzm w Europie XIX - XX wieku, Zielona Góra 1980
2) Goodman ,Wstępem do socjologii, Poznań 1997
3) K. Jałoszyński, Koncepcja współczesnych działań antyterrorystycznych, Zeszyty Naukowe AON, Warszawa 2003
Współczesnych organizacji terrorystycznych jest tak wiele, że ich wymienienie choćby tylko z nazwy zajęłoby zbyt dużo miejsca, a przecież każdy kto śledzi w miarę na bieżąco doniesienia prasowe ze świata orientuje się z grubsza kto, gdzie i kiedy.
„Terrorystą jest każdy, kto próbuje promować swe poglądy za pomocą wymuszonego zastraszenia" 4.
Tak samo jak wiele jest definicji terroryzmu tak samo istnieje wiele klasyfikacji tego zjawiska.
Zasadniczym i chyba najbardziej oczywistym podziałem terroryzmu jest podział na terroryzm międzynarodowy oraz terroryzm lokalny. Działania przedstawicieli pierwszego typu terroryzmu skierowane są przeciwko różnym krajom oraz rządom na świecie. Natomiast przedstawicieli drugiego typu terroryzmu charakteryzują działania skierowane przeciwko miejscowym rządom oraz osobom lub ich grupom na terenie danego kraju.
Inna klasyfikacja terroryzmu obejmuje jego podział ze względu na środki ataku. I tak wyróżniamy tu następujące rodzaje terroryzmu:
a. terroryzm bombowy
b. terroryzm biologiczny (bioterroryzm)
c. terroryzm chemiczny (chemoterroryzm)
d. terroryzm teleinformatyczny (cyberterroryzm)
e. terroryzm nuklearny i radiologiczny
f. uprowadzenia
Terroryzm powszechnie kojarzony jest z zamachem przy użyciu materiałów wybuchowych ( z powodu dużej „popularności" tej odmiany terroryzmu będącej wynikiem czy to rachunku ekonomicznego czy też dużej anonimowości sprawcy) oraz z zamachem przy użyciu bojowych środków trujących. I takie formy terroryzmu są najbardziej prawdopodobne z jakimi mogą zetknąć się bezpośrednio pracownicy ochrony fizycznej w Polsce. Wysoce prawdopodobną formą jest również bioterroryzm i uprowadzenia. Dwie pozostałe formy są mniej prawdopodobne chociaż nie wykluczone.
W art. 5, ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia 5 ustawodawca określił: obszary, obiekty i urządzenia podlegające obowiązkowej ochronie do których zaliczamy obszary, obiekty i urządzenia ważne dla obronności, interesu gospodarczego państwa, bezpieczeństwa publicznego i innych ważnych interesów państwa podlegają obowiązkowej ochronie przez specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne lub odpowiednie zabezpieczenie techniczne.
Sam zapis w ustawie „... ważne dla ..." wskazuje, że obiekty te mogą stać się potencjalnym celem ataku terrorystycznego.
Poza tymi wymienionymi powyżej są też obszary, obiekty i urządzenia, wobec których nie ma ustawowego obowiązku ich ochrony, a na które atak, może wywołać równie poważne konsekwencje jak na te z katalogu obowiązkowej ochrony.
Zarówno jedne i drugie obiekty mogą być chronione przez wewnętrzne służby ochrony (WSO) jak i podmioty gospodarcze prowadzące koncesjonowaną działalność gospodarczą
4) Słownik Oxfordzki, Compact Edition, Oxford 1971
5) Dziennik Ustaw nr 114, poz. 740, z dn. 26 września 1997 r. z późniejszymi zmianami.
w zakresie ochrony osób i mienia (firmy ochrony). Pracownicy ochrony zatrudnieni zarówno w WSO jak i w firmach ochrony przechodzą to samo szkolenie, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 sierpnia 1998 r. 6.
Niestety tematyka terroryzmu i antyterroryzmu została tam zaledwie dotknięta i poziom znajomości zagadnienia, nie mówiąc już o przygotowaniu praktycznym, jest wręcz znikomy. Dodatkowo braki te pogłębiają się w miarę upływu czasu od uzyskania przez pracownika ochrony licencji, gdyż nie obowiązują żadne przepisy obligujące czy to samych pracowników ochrony czy też zarządy firm ochrony i komendantów wewnętrznych służb ochrony do szkolenia w zakresie antyterroryzmu. Pół biedy jeszcze jeżeli obiektu, obszaru lub urządzenia chronią licencjonowani pracownicy ochrony, gdyż ci otarli się przynajmniej o jakieś informacje na temat terroryzmu i antyterroryzmu. Gorzej natomiast jest w sytuacji gdy obiekt ochrania, a raczej dozoruje, nielicencjonowany pracownik ochrony, który na temat terroryzmu i antyterroryzmu wie tyle co ewentualnie wyczytał w prasie lub zobaczył na ekranie telewizora. Czyli albo nie wie nic albo ma mgliste pojęcie myląc w zasadzie antyterroryzm (AT - zapobieganie) z kontrterroryzmem (CT - przeciwdziałanie).
Tak samo mgliście rysuje się obraz pracowników zabezpieczenia technicznego. Konia z rzędem temu pracownikowi zabezpieczenia technicznego, który poza ogólnie dostępnymi systemami sygnalizacji włamania i napadu, kontroli dostępu, sygnalizacji pożarowej i gaszenia oraz CCTV będzie w stanie wskazać systemy używane do zabezpieczenia antyterrorystycznego.
Widząc taki obraz ochrony aż się ciśnie na usta: Larum grają !
Co zatem należy zrobić aby poprawić stan bezpieczeństwa ochranianych obiektów ?
Po pierwsze szkolenia służb ochrony (fizycznej i technicznej) w zakresie antyterroryzmu (AT).
Po drugie odpowiedni dobór kadr zdolnych stawić czoło wyzwaniu jakim jest antyterroryzm (AT).
Po trzecie uświadomienie administratorom i właścicielom chronionych obiektów, obszarów i urządzeń, znaczenia profesjonalnie wyszkolonych służb ochrony w antyterrorystycznym zabezpieczeniu obiektów, obszarów i urządzeń.
Po czwarte uświadomienie ogółowi społeczeństwa, że antyterrorystyczne działania lokalne komercyjnych służb ochrony przekładają się w dużej mierze na bezpieczeństwo całego kraju.
Zatem apel do właścicieli, dyrektorów, prezesów, kierowników firm ochrony i komendantów WSO: Szkolcie swój personel w działaniach antyterrorystycznych (i nie tylko) i rekrutujcie go z pośród posiadaczy stosownych licencji.
Apel do pracowników ochrony fizycznej: Poddajcie się szkoleniom one nie są po to aby Was gnębić, tylko po to aby ułatwić wam pracę, a korzystającym z efektów tej pracy, dać poczucie bezpieczeństwa.
____________________________
6) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie rodzajów dyplomów i świadectw wydawanych przez szkoły i inne placówki oświatowe, które potwierdzają uzyskanie specjalistycznych kwalifikacji w zakresie ochrony osób i mienia, minimalnego zakresu programów kursów pracowników ochrony fizycznej pierwszego i drugiego stopnia oraz zakresu obowiązujących tematów egzaminów i trybu ich składania, składu komisji egzaminacyjnej i sposobu prowadzenia egzaminu (Dz. U. z 1998 r., Nr 113, poz. 731).
Apel do administratorów, zarządców i właścicieli urządzeń, obiektów i obszarów chronionych przez WSO i firmy ochrony: Skoro już zdecydowano czy też sami zdecydowaliście, że Wasz obiekt będzie chroniony to do realizacji tego zadania wybierajcie profesjonalnie przygotowaną firmę, której pracownicy przeszli odpowiednie szkolenia, potwierdzone stosownymi certyfikatami.
I na zakończenie jeszcze mała uwaga. Terroryści wcale nie muszą zaatakować obiekt, urządzenie czy też obszar. Nie muszą też atakować większej grupy osób. To może być zamach na jedną konkretną osobę: właściciela, zarządcy, administratora, toteż w uzasadnionych przypadkach warto zlecić dbanie o swoje bezpieczeństwo profesjonalnie przygotowanym do tego pracownikom ochrony osobistej, których w naszym kraju, pomimo mnogości firm ochrony i kadry kilkuset tysięcy (?) pracowników ochrony, jest może kilkuset.
mgr inż. Paweł Pajorski
Przystoi aby Ojczyzna droższa nam była niz my sami sobie.
Krzysztof Piekarz
żeleś
QUEBLO
