Co to jest i kogo dotyczy?
Trądzik pospolity jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych schorzeń skóry, którymi zajmuje się medycyna. Choroba ta, o różnym stopniu nasilenia, dotyka głównie młodzież między 12 a 18 rokiem życia. W okresie dojrzewania cierpi z jego powodu aż 95% chłopców i 85% dziewcząt. Ale cierpią na niego również dorośli. Czasem zmiany skórne utrzymują się (albo dopiero pojawiają!) po 30., a nawet po 35. roku życia.
Wpływ trądziku na życie
Trądzik jest chorobą często niedocenianą przez lekarzy, choć nierzadko stanowi ogromny problem dla samego pacjenta, znacznie ograniczając jego jakość życia. Fakt, że w większości dotknięte chorobą są młode osoby w okresie dojrzewania, ma kolosalne znaczenie, gdyż właśnie w tym czasie wygląd nabiera szczególnego znaczenia. I mimo tego, że trądzik nie zagraża życiu, to jednak w dużym stopniu wpływa na samopoczucie osoby nim dotkniętej. Osoby cierpiące na to schorzenie często mają kompleksy na punkcie własnego wyglądu, niską samoocenę i tracą pewność siebie. Trądzik może ponadto prowadzić do ogólnego zniechęcenia i izolacji od rówieśników. A przecież w tym wieku powinno się tryskać energią.
Bo jakoby bez wiosny rok chcieć mieli,
Ci , którzy chcą, żeby młodzi nie szaleli.
Jan Kochanowski "Na młodo
Rodzaje trądziku
Istnieje wiele kryteriów, według których można wyróżnić rodzaje trądziku. Niektórzy klasyfikują go ze względu na sposób powstawania. Najbardziej użytecznym podziałem wydaje się być jednak tzw. podział kliniczny, bezpośrednio wynikający z rodzaju zmian skórnych obserwowanych na skórze. Najczęstsze rodzaje trądziku obserwowane u pacjentów przedstawia poniższa tabela.
Trądzik zaskórnikowy-Zaskórniki otwarte i zamknięte, zmiany niezapalne. Atakuje Twarz, czoło i nos
Trądzik zapalny-Grudki, krosty, zmiany zapalne. Atakuje Twarz, skóra pleców, ramion i dekoltu
Trądzik ropowiczy-Głębokie, bolesne, ostro-zapalne guzy, krosty, cysty ropne. Atakuje twarz, dekolt, ramiona, plecy
To, jaki rodzaj trądziku dotknie pacjenta, zależy od wielu czynników, np. od tego, jak szybko podejmiemy leczenie dolegliwości, czy też od uwarunkowań indywidualnych. W niektórych przypadkach chorego może dotknąć tylko stadium pierwsze, tj. trądzik zaskórnikowy. Bardzo często jednak, gdy trądzik zostanie zaniedbany, choroba przybiera ostrzejszy przebieg i przechodzi w stadium drugie lub trzecie, kiedy już konieczna jest konsultacja dermatologa.
Poniższa tabela przedstawia rodzaje i podział zmian trądzikowych na skórze.
WYKWITY NIEZAPALNE-zaskórniki otwarte czarne czopy rogowe tkwiące w ujściach gruczołów łojowych
ZASKÓRNIKI ZAMKNIĘTE-drobne białe wykwity z treścią przypominającą kaszkę wydobywającą się przy ucisku
WYKWITY ZAPALNE-grudki spoiste, zaczerwienione uwypuklenia
KROSTY I TORBIELE ROPNE-zmiany typu pęcherzyka zawierające treść ropną
Jak z nim postępować?
Wyleczenie trądziku nie jest możliwe "z dnia na dzień". Cechą charakterystyczną trądziku jest bowiem to, że często powraca i może powodować stany zapalne bądź je nasilać. Dlatego też terapia związana z trądzikiem jest żmudna i wymaga ze strony pacjenta dyscypliny.
Najważniejszą rolę w walce z trądzikiem odgrywa profilaktyka, tzn. zapobieganie zaostrzeniu się stanu chorobowego oraz wystąpieniu nowych zmian trądzikowych. Dlatego też podstawą codziennej pielęgnacji cery trądzikowej powinno być stosowanie preparatów przeciwtrądzikowych, które oczyszczają skórę z zanieczyszczeń i łoju, niszczą bakterie powodujące trądzik oraz ograniczają nadmierne wydzielanie sebum.
Cera trądzikowa wymaga stałej pielęgnacji, ale nie należy przesadzać z myciem, gdyż częste mycie twarzy i miejsc dotkniętych trądzikiem może prowadzić do podrażnienia skóry oraz jej nadmiernego wysuszenia.
Do problemu trądziku trzeba jednak podejść w sposób kompleksowy i przede wszystkim systematyczny. Aby uzyskać najlepsze wyniki w walce z trądzikiem należy regularnie stosować preparaty przeciwtrądzikowe, które zapewnią głębokie oczyszczanie, zamykanie porów i specjalną pielęgnację.
Oprócz tego, że preparaty przeciwtrądzikowe należy stosować regularnie, to jeszcze istotne jest w jakiej kolejności się ich używa. Zaleca się przestrzeganie trzech podstawowych kroków w walce z trądzikiem:
1) GŁĘBOKIE OCZYSZCZANIE
Rano i wieczorem myj twarz głęboko oczyszczającym żelem Clearasil. Oczyści on powierzchnię skóry z zanieczyszczeń i tłuszczu, odblokuje zatkane pory i zniszczy bakterie, co pozwoli na skuteczne zwalczanie zewnętrznych przyczyn powstawania trądziku.
2) ZAMYKANIE PORÓW
Po umyciu przetrzyj twarz tonikiem antybakteryjnym Clearasil. Wnika on w pory skóry i pomaga zniszczyć bakterie powodujące pryszcze. Ponadto posiada właściwości tonizujące i ściągające pory, dzięki czemu skóra pozostaje lekko napięta, dokładnie oczyszczona i świeża.
3) SPECJALNA PIELĘGNACJA
Jeśli na skórze pojawią się wypryski, zastosuj bezbarwny krem antybakteryjny lub żel antybakteryjny na noc Clearasil. Po dokładnym oczyszczeniu skóry nanieś krem lub żel na miejsca dotknięte trądzikiem i pozwól im działać.
Fakty i mity
1. Czy czekolada powoduje powstawanie pryszczy?
Nie. Czekolada szkodzi wprawdzie Twojej figurze i zębom, ale nie jest przyczyną powstawania pryszczy. Może ona jedynie nasilać trądzik u osób, które go już mają.
2. Czy seks przyczynia się do powstawania pryszczy?
Nie! Wówczas wszyscy Ziemianie nie mogliby się opędzić od trądziku!
3. Czy fluid nakładany na twarz w upalne dni może zaszkodzić skórze?
Tak, jest to możliwe. Pod wpływem słońca skóra zawsze wydziela więcej potu, co w połączeniu z pudrem zatyka pory. Może to być przyczyną powstawania pryszczy. Jeżeli boisz się wychodzić z domu bez makijażu w upalne dni, używaj takie pudry, które są odporne na tłuszcz i pot. Podczas parowania substancje w nich zawarte zostawiają na twarzy matową warstwę. O to przecież Ci chodzi!
4. Czy przemiana materii w organizmie człowieka ma wpływ na trądzik?
Tak. Prawidłowa przemiana materii u człowieka przyspiesza oczyszczanie jego organizmu z toksyn, a przez to też wspomaga proces leczenia trądziku. Jeżeli czujesz więc, że Twoja przemiana materii pozostawia wiele do życzenia, spróbuj pić herbatkę z bratka. W ten sposób ją przyspieszysz.
5. Czy to prawda, że osoby z trądzikiem nie powinny używać mydła do codziennej pielęgnacji twarzy?
Tak. Podczas mycia twarzy mydłem (ma odczyn zasadowy), można podrażnić cerę. Do mycia twarzy należy używać specjalnych żeli antybakteryjnych przeznaczonych do cery trądzikowej, jak np. żele Clearasil, które dokładnie oczyszczą skórę, usuną obumarły naskórek oraz zniszczą bakterie powodujące pryszcze.
6. Czy po umyciu twarzy żelem, można wycierać ją w zwykły ręcznik?
Nie. W tym celu najlepiej używać ręczników papierowych. Są one higieniczne i z tego względu są najlepsze do osuszania twarzy dotkniętej trądzikiem. Gdy musimy korzystać ze zwykłych, bawełnianych ręczników, to najlepiej używać osobnego ręcznika tylko do twarzy i często go prać (nawet po każdym użyciu!).
Przyczyny powstawania trądziku
W procesie powstawania trądziku należy rozróżnić dwie grupy czynników, które są źródłem tego schorzenia:
* czynniki wewnętrzne, które odgrywają główną rolę w genezie trądziku,
* czynniki zewnętrzne, które nasilają zmiany trądzikowe, lecz nie one powodują powstawanie schorzenia.
Do głównych czynników powstawania trądziku należą:
* czynniki hormonalne,
* czynniki genetyczne,
* nadmierne wydzielanie łoju,
* rozwój bakterii beztlenowych.
Udział hormonów w genezie trądziku jest istotny. Niewątpliwie największą rolę w jego powstawaniu odgrywają androgeny, czyli męskie hormony, które są wytwarzane zarówno w organizmie kobiety, jak i mężczyzny. W jaki sposób hormony prowadzą do powstawania trądziku? Otóż powodują one rozrost gruczołów i stymulują je do zwiększonej produkcji łoju. Dlatego trądzik dotyka głównie osoby młode, w okresie tzw. burzy hormonalnej. Bardzo często jest jednak tak, że poziom hormonów we krwi osoby cierpiącej na trądzik jest prawidłowy. Winne są wówczas inne czynniki wywołujące trądzik.
Do nich należą m.in. czynniki genetyczne. Badania wykazały, że działanie czynników genetycznych jest duże w przypadku dziedziczenia ciężkich postaci trądziku. Jeżeli Twoi rodzice mieli trądzik, to prawdopodobieństwo, że i TY będziesz na niego cierpiał, wynosi powyżej 50%.
Nadmierne wydzielanie łoju oraz rozwój bakterii beztlenowych również odgrywają bardzo istotną rolę w powstawaniu trądziku. Ich wpływ na powstawanie pryszczy jest dokładniej omówiony w następnym punkcie "Jak powstają zmiany trądzikowe".