Ludzie przejmują się produktami z soją, szkodliwością dla zdrowia mięsa, konserwantami i innymi dodatkami do żywności czy nawet jednym z najczęściej stosowanych herbicydów, sprzedawanych przez firmę Monsanto (Roundup zawierający glifosat). Tymczasem nikt właściwie nie ocenia zagrożenia, jakie stanowią: alkohol (nowotwory, wypadki, destrukcyjny wpływ na społeczeństwo), sól (nowotwory, nadciśnienie, choroby sercowo-naczyniowe) czy ekspozycja na promieniowanie UV (nowotwory, uszkodzenia DNA, przyspieszone starzenie).
O czym będzie ten artykuł?
Nie mówię, że należy wszystko bagatelizować, niemniej największe zagrożenia wcale nie znajdują się tam, gdzie myślisz. I o tym właśnie jest ten tekst.
Co to jest PM?
PM to drobne cząstki pyłu o różnych średnicach pojawiające się w powietrzu. Pył zawieszony (particulate matter) występujący w zanieczyszczonym powietrzu dostaje się do ciała człowieka poprzez wdychanie, połykanie i kontakt ze skórą, gromadząc się w różnych narządach. Gromadzenie się PM w organach jest coraz większym problemem zdrowotnym, szczególnie pod względem wpływu na układ sercowo-naczyniowy.
Pyły zawieszone, zarówno PM 10, jak i drobniejszy PM 2.5 - mogą zawierać różne substancje toksyczne, takie jak: benzo(a)piren, metale ciężkie, siarkę, dioksyny czy furany. Zawierają też alergeny. Cząstki pyłów z zanieczyszczonego powietrza wnikają nie tylko do naszych płuc. Te mniejsze przedostają się dalej do krwiobiegu, przyczyniając się do rozwoju wielu groźnych chorób.
Skąd się biorą drobne cząstki pyłu?
PM pojawiają się w powietrzu jako cząstki stałe, kropelki cieczy, w konsekwencji spalania paliwa, zwłaszcza oleju napędowego (silniki Diesla; transport samochodowy) oraz wskutek pozyskiwania energii z węgla (elektrownie węglowe). Cząstki stałe (PM), w tym cząstki ulegające kondensacji (CPM) i cząstki filtrowalne (FPM), emitowane podczas spalania węgla, są jednym z głównych czynników przyczyniających się do zanieczyszczenia powietrza.
Elektrownie węglowe
Wiele krajów prowadzi barbarzyńską politykę klimatyczną (np. Chiny). W tej grupie bez wątpienia znajduje się również Polska. Elektrownie węglowe są u nas głównym źródłem energii. Od 50 lat nie zrobiono nic, by przejść na elektrownie nuklearne (był na to czas, wyznaczono miejsca, były środki finansowe). Państwo nie robi nic z setkami tysięcy nadmiarowych zgonów będących konsekwencją spalania paliw kopalnianych.
Czy auta elektryczne wiele zmienią?
Na dodatek od wielu lat w Unii Europejskiej forsuje się samochody elektryczne. Przejście na tego rodzaju źródło energii nie może znacząco zmienić sytuacji, biorąc pod uwagę, skąd bierzemy prąd do ładowania akumulatorów tych pojazdów (ze spalania węgla, co jest jedną z głównych przyczyn skażenia powietrza).
Co to jest PM 2.5?
PM 2.5 (particulate matter) to drobne cząstki pyłu pojawiające się w powietrzu, o stężeniu mniejszym niż 2.5 µm (mikrometra) powstające w czasie spalania paliw kopalnianych i drewna. Są niezwykle istotne dla naszego zdrowia, obok stężeń tlenku azotu, cząstek pyłu o większej średnicy np. PM 10, ozonu, tlenku węgla (CO), związków siarki itd.
Jaki wpływ na zdrowie ma PM 2.5?
Ocenę toksykologiczną drobnego (o wielkości < 2,5 μm) pyłu zawieszonego (PM 2.5) przeprowadzono pod względem wpływu na skórę, układ oddechowy, odpornościowy, nerwowy i sercowo-naczyniowy. Doniesiono, że stres oksydacyjny jest jednym z głównych czynników toksyczności wywołanej przez PM 2.5.
W USA pył zawieszony (PM 2.5) odpowiada za 200 tysięcy przedwczesnych zgonów rocznie ze względu na jego wpływ na dysfunkcję naczyń, miażdżycę tętnic, dysfunkcję układu autonomicznego i nadciśnienie. W skali świata są to miliony nadmiarowych zgonów rocznie, szczególnie iż wiele krajów nie ceni życia swoich obywateli.
Pomiary są złe? Trzeba przenieść stację pomiarową!
https://www.youtube.com/watch?v=K0ppObUzrB4
Jak z filmu Barei
Film Barei „Miś” to nie do końca satyra, okazuje się, że to bardziej dokument. W jednej z polskich miejscowości stężenia rozmaitych szkodliwych związków w powietrzu były za wysokie, więc problem rozwiązano w typowy dla Polski sposób. Przeniesiono stację pomiarową poza teren dzielnicy, do innej części Jeleniej Góry, by nie psuć wizerunku miejscowości uzdrowiskowej.
Sprawę w 2014 r. opisali dziennikarze: „Cieplice są na czarnej liście uzdrowisk, które mogą stracić ten status. W zdrojowej dzielnicy Jeleniej Góry kilka razy jest przekroczone dopuszczalne stężenie zanieczyszczeń w powietrzu pyłu zawieszonego i tlenku węgla. Normy dopuszczają 50 miligramów w metrze sześciennym, a tymczasem pyłu w listopadzie 2012 roku było prawie siedem razy więcej.
Stacja monitoringu zostanie przeniesiona z ulicy Cervi w Cieplicach na teren szpitala wojewódzkiego w Jeleniej Górze, czyli na Zabobrze. Co prawda, jak twierdzą specjaliści, stan powietrza się od tego nie poprawi, ale już nikt nie będzie mógł mówić, że w uzdrowisku Cieplice normy czystości powietrza są wielokrotnie przekroczone. Co najwyżej, że tak jest w Jeleniej Górze”.
Związek zanieczyszczenia powietrza z demencją
Naukowcy chcieli ustalić, czy istnieje związek zanieczyszczenia powietrza z demencją? Pojawiające się dowody wskazują, że narażenie na zanieczyszczenie powietrza drobnym pyłem zawieszonym (PM2,5) może zwiększać ryzyko demencji u osób starszych. Nadzorem objęto ponad 27 tysięcy osób. Pod uwagę wzięto narażenie na drobne cząstki (PM 2.5) z 9 źródeł emisji przez co najmniej 10 lat. Dane demograficzne były zbierane od 1998 do 2016 r.
Co ustalono?
- Wśród 27857 uczestników w wieku ok. 61 lat u 4105 osób stwierdzono wystąpienie otępienia podczas okresu obserwacji wynoszącego 10.2 roku.
- Wyższe stężenia całkowite pyłu PM 2.5 o 8% zwiększały ryzyko pojawienia się otępienia.
- Najsilniej na ryzyko demencji wpływały cząstki pyłu PM 2.5 pochodzące z rolnictwa, silników spalinowych (ruchu drogowego), spalania węgla i pożarów. Mniejszy był wpływ kurzu.
- Ostatecznie naukowcy ustalili, że największy wpływ miały cząstki pyłu PM 2.5 pochodzące z rolnictwa, zwiększały ryzyko demencji o 13%, oraz z pożarów lasów (ryzyko większe o 5%).
Wyższe poziomy pyłu PM 2.5 w budynkach mieszkalnych, zwłaszcza cząstek pochodzących z produkcji rolniczej i pożarów lasów, były związane z wyższymi wskaźnikami przypadków demencji. Cytowane dane sugerują, że cząstki pyłu PM 2.5 mogą mieć ogromne znaczenie dla zdrowia człowieka, w tym dla występowania przyspieszenia starzenia się poznawczego.
Zanieczyszczenie powietrza, a choroby
Naukowcy dokonali przeglądu systematycznego badań naukowych. Wzięto pod uwagę 18 badań obejmujących ponad 7,3 miliona osób. Uczestnicy byli obserwowani średnio przez 9 lat.
Wyniki obserwacji
- Narażenie na wysokie stężenia drobnych cząstek pyłu PM 2.5 wiązało się z 8% wyższym ryzykiem śmierci z jakiejkolwiek przyczyny.
- Narażenie na wysokie stężenia drobnych cząstek pyłu PM 2.5 wiązało się z 9% wyższym ryzykiem pojawienia się chorób sercowo-naczyniowych i 12% większym ryzykiem śmierci z powodu chorób układu krążenia.
Kolejne badanie
W kolejnym z badań opublikowanym w 2022 r. wzięto pod lupę kohortę dorosłych Tajwańczyków. Podlegali oni ocenie stanu zdrowia w latach: 2001, 2005, 2009 i 2013. Narażenie na pył PM 2.5 oszacowano, uwzględniając dane z sieci stacji monitorujących jakość powietrza i mikroczujników. W badaniu wzięło udział 62 694 dorosłych z 353 miejscowości.
Wyniki oceny zdrowia
Każde zwiększenie 5-letniej średniej ekspozycji na PM2,5 o 10 μg na m3 (mikrogramów na metr sześcienny powietrza) wiązało się ze:
- Wzrostem ryzyka wystąpienia choroby niedokrwiennej serca o 4,8%.
- Zwiększeniem ryzyka udaru o 3,9%.
- 6,7% wyższym ryzykiem wystąpienia cukrzycy.
- 15,7% wyższym ryzykiem wystąpienia raka płuc.
- 11,5% wyższym ryzykiem przewlekłej obturacyjnej choroby płuc.
Wiele wskazuje na to, iż ludzie przejmują się kwestiami mającymi drugorzędne znaczenie dla zdrowia, a nie dostrzegają bardziej realnego zagrożenia, wynikającego z życia w skażonym środowisku.
Referencje:
- https://zdrowie.pap.pl/srodowisko/zanieczyszczenie-powietrza-bardziej-szkodliwe-niz-wczesniej-sadzono
- Krittanawong C, Qadeer YK, Hayes RB, Wang Z, Virani S, Thurston GD, Lavie CJ. PM2.5 and Cardiovascular Health Risks. Curr Probl Cardiol. 2023 Jun;48(6):101670. doi: 10.1016/j.cpcardiol.2023.101670. Epub 2023 Feb 23. PMID: 36828043.
- Zhang B, Weuve J, Langa KM, et al. Comparison of Particulate Air Pollution From Different Emission Sources and Incident Dementia in the US. JAMA Intern Med. Published online August 14, 2023. doi:10.1001/jamainternmed.2023.3300
- Lo WC, Ho CC, Tseng E, Hwang JS, Chan CC, Lin HH. Long-term exposure to ambient fine particulate matter (PM2.5) and associations with cardiopulmonary diseases and lung cancer in Taiwan: a nationwide longitudinal cohort study. Int J Epidemiol. 2022 Aug 10;51(4):1230-1242. doi: 10.1093/ije/dyac082. PMID: 35472171.
- Shin TH, Kim SG, Ji M, Kwon DH, Hwang JS, George NP, Ergando DS, Park CB, Paik MJ, Lee G. Diesel-derived PM2.5 induces impairment of cardiac movement followed by mitochondria dysfunction in cardiomyocytes. Front Endocrinol (Lausanne). 2022 Sep 28;13:999475. doi: 10.3389/fendo.2022.999475. PMID: 36246901; PMCID: PMC9554599.
- http://www.radiowroclaw.pl/articles/view/32763/Juz-nie-beda-badac-czystosci-powietrza
