Insulinooporność to stan objawiający się zaburzeniami równowagi glukozowej. Wynika to z obniżonej wrażliwości tkanek – mięśni, tkanki tłuszczowej, wątroby- na działanie insuliny. Insulinooporność może przyjmować różne formy i może prowadzić do cukrzycy typu drugiego, a także cukrzycy ciążowej.
Czym jest insulina?
Insulina to nic innego, jak anaboliczny hormon peptydowy wydzielany przez trzustkę w momencie, gdy w krwiobiegu pojawi się glukoza. Ta pojawia się po zjedzeniu i strawieniu węglowodanów. Insulina wykazuje działanie ogólnoustrojowe, odgrywa zasadniczą rolę w metabolizmie węglowodanów.
Dzięki zwiększeniu produkcji insuliny, zwiększa się transport glukozy do wnętrza komórek, dzięki czemu obniża się poziom cukru we krwi.
Rodzaje insulinooporności
Jak wspomniałam na wstępie insulinooporność może przybierać różne formy.
Może ona dotyczyć receptora insulinowego, budowy samej insuliny, jak również budowy transporterów glukozy.
Insulinooporność nie zawsze wiąże się z nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi i brakiem aktywności fizycznej!
Insulinooporność może mieć również podłoże genetyczne.
Wyróżniamy trzy główne typy insulinooporności:
• Insulinooporność przedreceptorową
• Insulinooporność receptorową
• Insulinooporność postreceptorową
Możemy również mówić o insulinooporności obwodowej lub wątrobowej.
Pierwsza z nich wiąże się z upośledzonym wychwytem glukozy przez mięśnie i tkankę tłuszczową, druga wiąże się nasilonym rozpadem glikogenu wątrobowego i nasiloną glukoneogenezą.
Brak prawidłowego wychwytu glukozy przez tkankę mięśniową wiąże się z zahamowaniem spalania glukozy przez mięśnie i nasileniem lipolizy w tkance tłuszczowej, co prowadzi do zwiększonego wydzielania kwasów tłuszczowych.
W przypadku insulinooporności wątrobowej, mimo podwyższonego poziomu glukozy, wątroba dalej produkuje glukozę i uwalnia ją do krwiobiegu, wzmożeniu ulega również synteza lipoproteiny LDL oraz trójglicerydów.
Insulinooporność przedreceptorowa ma podłoże genetyczne, nie jest uzależniona od czynników żywieniowych.
Polega ona na nieprawidłowej budowie samej insuliny, co sprawia, że receptory insulinowe nie są w stanie jej prawidłowo odczytywać.
Insulinooporność receptorowa wiąże się z kolei z nieprawidłowym działaniem receptorów insulinowych. W dużym uproszczeniu insulinooporność ta polega na tym, że receptory nie reagują prawidłowo na insulinę. Te typ insulinooporność również ma podłoże genetyczne.
Insulinooporność postreceptorowa wiąże się z nieprawiłowymi nawykami żywieniownymi, brakiem aktywności fizycznej oraz zbyt wysokim poziomem tkanki tłuszczowej.
Objawy insulinooporności
Insulinooporność może przebiegać bezobjawowo. Może jednak wiązać się z poniższymi objawami:
-hipercholesterolemia
-nadciśnienie tętnicze
-otyłość typu androidalnego (tak zwane jabłko)
-hipertriglicyrydemia (podwyższone stężenie trójglicerydów)
-zaburzenia gospodarki węglowodanowej
-uczucie głodu po posiłku
-ciągłe zmęczenie
-zmęczenie i senność po posiłku
-silna chęć na coś słodkiego po posiłku
-trudność w utrzymaniu stałej wagi
-zwiększony apetyt i pranienie
Jak rozpoznać insulinooporność?
Wykrywanie insulinooporności polega na pomiarach stężenia glukozy i insuliny w surowicy.
Badania możemy wykonywać zarówno na czczo, jak również po obciążeniu glukozą, czy też po posiłku.
Podstawową metodą diagnostyczną jest stosunek wyniku insuliny i glukozy na czczo wyrażonych w mlU/l.
Wskaźnik ten określany jest jako wskaźnik HOMA IR.
Wskaźnik HOMA IR (Homeostasis Model Assessment), jest to model matematyczny obliczany na podstawie poniższego wzoru:
R = insulinemia na czczo * glikemia na czczo/22,5
wartość R większa od 0.91 wskazuje na insulinooporność.
Innym sposobem na wykrycie insulinooporności jest metoda klamry metabolicznej.
Zasadą tej metody jest oznaczenie ilości glukozy, jaka musi zostać podana pacjentowi, by utrzymać stałą wartość glikemii w trakcie 120 minutowego wlewu insuliny.
Co może wskazywać na problemy z insulinoopornością?
• Podwyższona glikemia na czczo (nie jest to jednak regułą)
• Poziom glukozy po obciążeniu (krzywa glukozowa) – badanie to należy wykonywać jednak nie częściej niż raz w roku, nie należy wykonywać go jeśli nie ma ku temu przesłanek, gdyż silnie obciąża gospodarkę węglowodanową
• Podwyższony pomiar hemoglobiny glikowanej (HbA1c) – pokazuje nam co działo się z glukozą w ciągu ostatnich kilku tygodni.
Naszą uwagę powinny zwrócić również podwyższony poziom trójglicerydów oraz cholesterolu LDL, otyłość brzuszna, podwyższone ciśnienie krwi, obciążenia rodzinne.
Jeśli podejrzewasz u sobie problemy związane z gospodarką węglowodanową, koniecznie udaj się do lekarza i wykonaj niezbędne badania.
Zmieniony przez - bziubzius w dniu 2016-12-29 16:31:54