Rozmawiając o witaminie D, często spotkać się można z twierdzeniami, że skoro na zewnątrz jest słonecznie, to na parę miesięcy można zapomnieć o dbaniu o stan odżywienia tą witaminą. Idąc tym tokiem myślenia, należałoby się spodziewać, że mieszkańcy Południowej Europy, którzy większą część roku mają słoneczną pogodę, są w kontekście poziomu witaminy D w pełni zabezpieczeni. Jak się jednak okazuje, nie do końca ilość bezchmurnych i ciepłych dni przekłada się na „populacyjne” wyniki badań poziomów tego związku.
Skala niedoborów witaminy D
Powszechnie zwykło się uważać, że niedobory witaminy D w organizmie to domena głównie mieszkańców północnych regionów półkuli północnej (np. Skandynawii, Kanady, Alaski). Przyczyną takich domysłów jest fakt, że regiony te podlegają rocznym cyklom nasłonecznienia, na skutek których „ciepło” jest w zależności od dokładnej lokalizacji tylko przez niecałe pół roku lub nawet krócej.
Jak się okazuje, problem z ustabilizowaniem witaminy D we krwi na normalnym poziomie dotyczyć może również przysłowiowych „południowców”, czyli np. mieszkańców Hiszpanii i basenu Morza Śródziemnego. Potwierdzenie dziś znajdują obawy, które zasygnalizowano już dekadę temu w badaniach obserwacyjnych osób zamieszkujących Hiszpanię. Wykazano wtedy, że nawet 1/3 społeczeństwa zagrożona jest deficytem witaminy D. Obecnie szacuje się, że nawet 82% osób hospitalizowanych z powodu COVID-19 w Hiszpanii miało niedobory tej witaminy. Warto jeszcze dodać, że nieco mniejszą częstotliwość występowania deficytów, jednak równie niepokojącą, zaobserwowano w niektórych krajach Afryki (17 – 31% osób).
Czynniki ograniczające letnią syntezę witaminy D
Rekordowe temperatury powietrza z pewnością są jednym z głównych czynników, dla których na bezpośrednim kontakcie z promieniami słonecznymi zależy ludziom coraz mniej. Kiedy temperatura sięga powyżej 30 stopni Celsjusza w cieniu, media masowego przekazu ostrzegają przed wychodzeniem na zewnątrz, gdyż grozi to m.in. odwodnieniem.
Co więcej, nadmierna ekspozycja skóry na działanie promieniowania sprzyja procesom nowotworzenia w obrębie tego narządu. Kolejnym czynnikiem limitującym syntezę witaminy D u osób mieszkających bliżej równika jest fakt, że ciemnienie karnacji powoduje spowolnienie procesu przetwarzania prewitaminy D w omawianą witaminę.
Funkcje witaminy D i skutki jej niedoboru
Jedną z głównych funkcji witaminy D jest udział w budowaniu kości. Zbyt niskie jej poziomy sprzyjają krzywicy u dzieci (zaburzeń rozwoju kości) oraz osteomalacji u osób starszych (stopniowej degeneracji kości). Ponadto jest ona czynnikiem regulującym aktywność układu odpornościowego.
Niskie jej poziomy powiązane są z podatnością oraz cięższym przebiegiem na takie choroby jak COVID-19, nowotwory, czy choroby autoimmunologiczne. O prawidłowy jej poziom warto dbać również w przypadku osób z zespołem metabolicznym, a szczególnie z cukrzycą i nadciśnieniem. Badanie poziomu witaminy D w organizmie jest prostą metodą zapobiegawczą w wielu schorzeniach. Kiedy tylko jej poziom spadnie poniżej 30 ng / ml należy rozważyć włączenie suplementacji.
Źródła:
https://www.technologynetworks.com/proteomics/news/study-finds-80-of-200-covid-19-patients-had-vitamin-d-deficiency-342073?fbclid=IwAR38lKWT4zy6zzJnqQq26zeB0uWhEh3TAkJh2r8uRzByFmMoZOEZPvoUGp0
https://www.nature.com/articles/ejcn2010265?fbclid=IwAR0H7AHH_5Wkn5m5-myBt1QFZWAWmhiRnb7s3UlcHj-RSzBbhkWbKR0BTwk
