Tauryna - nieznane właściwości

Tauryna jest aminokwasem występującym obficie w mózgu, siatkówce, sercu i narządach rozrodczych, a także w mięsie i owocach morza. Ale jest także głównym składnikiem popularnych "napojów energetycznych", które stanowią główne źródło suplementacji tauryną. Często jest wykorzystywana w suplementach diety, np. stosowanych przed treningiem.

Tauryna nie jest aminokwasem niezbędnym, zwykle powstaje jej wystarczająco dużo w naszym organizmie. Jednak okazało się, iż podawanie tauryny może przynosić ciekawe rezultaty. Pierwszy raz pod lupę wzięto ją blisko 90 lat temu. Można ją pozyskać z diety lub endogennie poprzez biosyntezę z metioniny i prekursorów cysteiny, alfa-aminokwasów zawierających siarkę.

Ogólnie temat aminokwasów niezbędnych jest kontrowersyjny. Wydaje się, iż w pożywieniu nie muszą być dostarczane np.: alanina (Ala), asparagina (Asn), asparaginian (Asp), cysteina (Cys), glutaminian (Glu), glutamina (Gln), glicyna (Gly), hydroksyprolina, hydroksylizyna, prolina (Pro), seryna (Ser), tyrozyna (Tyr).

Kontrowersje wzbudza np. arginina. Jest ona klasyfikowana jako częściowo niezbędna w pożywieniu. Wg klasyfikacji Rose WC z 1957 r., jako aminokwasy, które nie są niezbędne w pożywieniu, występują podobne związki, jak w “Biochemii Harpera” (wydanie VI). Pierwotna klasyfikacja pochodzi z roku 1912 r. (tak, to nie jest literówka!). Minął wiek, nauka dokonała niesłychanego postępu i okazało się, że zwierzęta potrzebują aminokwasów, które do tej pory nie były uznawane za niezbędne, aby osiągnąć maksimum rozwoju, odpowiednią wydajność reprodukcyjną, stopień laktacji, wydajności produkcji, zdrowia i samopoczucia.

Synteza de novo argininy u zwierząt jest specyficzna gatunkowo. Większość ssaków (ludzie, świnie, bydło, owce, myszy, szczury) syntetyzuje argininę z glutaminianu, glutaminy i proliny w osi jelita-nerki. U ludzi kluczowy jest glutaminian, a reakcja jest odwróceniem katabolizmu proliny (jej rozpadu - notabene wiele szlaków metabolicznych wykazuje podobne właściwości).

Jednak ptaki i niektóre ssaki (np. koty i fretki) nie mogą syntetyzować argininy z glutaminianu, glutaminy lub proliny w enterocytach jelita cienkiego, co również dotyczy większości ryb. W przeciwieństwie do ssaków, synteza proliny z argininy u ptaków i niektórych ryb jest ograniczona, a synteza proliny z glutaminianu, glutaminy nie zachodzi u ptaków i być może u większości ryb. Tempo syntezy glicyny jest znacznie niższe, niż tempo jej wykorzystania u drobiu i młodych świń.

Tauryna znajdowała się w składzie produktu XPAND (np. obok kreatyny, BCAA i beta alaniny) i nadal jest często wykorzystywana w różnego rodzaju suplementach.

Tauryna wykazuje właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne, pełni też rolę w usuwaniu z organizmu ksenobiotyków („odtruwanie” ustroju). Tauryna jest ważnym przeciwutleniaczem chroniącym przed reaktywnymi formami tlenu (stresem oksydacyjnym) np. mózg, dlatego naukowcy sugerują, iż ma działanie neuroprotekcyjne.

Tauryna ma również działanie przeciwzapalne. Jednym z proponowanych mechanizmów jest hamowanie przez taurynę NF-kappa B, czynnika transkrypcyjnego potrzebnego do syntezy prozapalnych cytokin. Prawdopodobnie w ten sposób ochrania ona struktury zawierające tłuszcze w organizmie w narządach, takich jak płuca, serce, mózg, wątroba. U człowieka niedobór tauryny wydaje się zaburzać komórkowy łańcuch oddechowy, powodując zmniejszenie produkcji ATP i zmniejszenie wychwytu długołańcuchowych kwasów tłuszczowych przez mitochondria, co na razie wykazano w sercu.

Wydaje się, iż tauryna skrywa wiele nieznanych jeszcze właściwości, dlatego warto śledzić nowe badania naukowe.

Referencje:

• Rose WC. The amino acid requirements of adult man. Nutr Abstr Rev 1957;27:631–47.
• Yongqing Hou “Nutritionally Nonessential Amino Acids: A Misnomer in Nutritional Sciences” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5227973/
• Jonathan J. Caine, MD, Thomas D. Geracioti, MD “Taurine, energy drinks, and neuroendocrine effects” Cleveland Clinic Journal of Medicine. 2016 December;83(12):895-904 https://www.mdedge.com/ccjm/article/120413/adolescent-medicine/taurine-energy-drinks-and-neuroendocrine-effects