Na co stosuje się i na co pomaga ostropest plamisty?

Istnieje wiele ziół, które natura wręcz dedykuje niektórym ludzkim narządom wewnętrznym. Jednym z najlepszych na to przykładów jest ostropest plamisty, którego zastosowania w dietetyce i fitoterapii są bardzo specyficzne. Stosować go można zarówno pod postacią suszonych nasion, jak i suplementów zawierających ekstrakt z nasion, bogaty w związki bioaktywne. 

1. Tradycyjne zastosowania ostropestu
2. Czy współczesna nauka potwierdza zastosowanie ostropestu w chorobach wątroby?
3. Jak dawkować ostropest?
4. Czy ostropest jest bezpieczny?

Jeden z tych związków jest wyjątkowy i to na jego zawartość zwraca się uwagę w specjalistycznych preparatach nacelowanych na działanie terapeutyczne.

Tradycyjne zastosowania ostropestu

Ostropest plamisty (łac. Sylibum marianum; ang. milk thistle) jest surowcem fitoterapeutycznym znanym ludziom z działania prozdrowotnego od przynajmniej 2000 lat. Wtedy to właśnie aktywności lecznicze ostropestu zostały opisane przez Dioskurydesa, prekursora zbiorów literaturowych (De materia medica) obejmujących roślinne środki lecznicze, znanych dziś pod nazwą farmakopei. Uczony ten mówił o korzystnym działaniu ostropestu w problemach trawiennych, reumatycznych czy związanych z pracą serca.

Niespełna 500 lat temu inny historyczny medyk, John Gerard, skupił się na „przeciwmelancholijnych” właściwościach omawianej rośliny. Przypuszcza się, że pochodzenie ostropestu jest europejskie (śródziemnomorskie), jednak za sprawą pierwszych kolonizatorów porasta również tereny północnoamerykańskie.

Czy współczesna nauka potwierdza zastosowanie ostropestu w chorobach wątroby?

Działanie ostropestu potwierdzone jest nie tylko przesłankami z medycyny ludowej, ale również współczesnymi publikacjami naukowymi. Najbardziej znanymi kierunkami terapeutycznymi, do których ostropest plamisty może być wykorzystany, są choroby wątroby. Główna substancja bioaktywna ostropestu, sylibina, która jest elementem większego zbioru związków, który nazywa się potocznie sylimaryną, jest silnym antyoksydantem. Wykazuje potencjał w kierunku obniżania poziomów enzymów wątrobowych, które charakterystyczne są dla stanów zapalnych i patologicznych wątroby.

Co więcej, sylimaryna (w tym sylibina), może być przydatnym środkiem terapeutycznym w niektórych zatruciach toksynami obecnymi w grzybach. W przeglądach badań zaobserwowano nawet, że stosowanie ostropestu plamistego przez osoby z chorobami wątroby, w których dochodzi do uszkodzenia jej miąższu, może wiązać się z niższą śmiertelnością związaną z chorobą.

Polecamy również: Białka serwatkowe, a nerki i wątroba. Fakty i mity!

Jak dawkować ostropest?

Z punktu widzenia ochrony wątroby (hepatoprotekcji) stosuje się ekstrakty z ostropestu zawierające 70-80% sylimaryny. Najbardziej przystępną formą fizyczną są kapsułki oraz tabletki, ze względu na wysokie stężenie w małej objętości. Na stany zapalne wątroby ostropest stosuje się w dawkach nawet do 400 mg ekstraktu dziennie przez około 8 tygodni, natomiast w prewencji zaburzeń pracy wątroby jest to 200 – 300 mg. Ostropestu zazwyczaj nie stosuje się dłużej niż 6 miesięcy bez przerwy.

Czy ostropest jest bezpieczny?

Profil bezpieczeństwa ostropestu plamistego jest wysoki i nie obserwuje się uciążliwych skutków ubocznych po jego stosowaniu. Ostropest pomaga wątrobie zarówno, gdy stosują go osoby zdrowe, które dbają o profilaktykę wątrobową, jak i osoby, które już zmagają się z pewnymi zaburzeniami stanu zdrowia. Pamiętać jednak należy, że przy zdiagnozowanych chorobach oraz stosowaniu różnych leków, dodatkową suplementację surowcami fitoterapeutycznymi skonsultować należy ze specjalistą.

Źródła:

• Rambaldi A, Jacobs BP, Iaquinto G, Gluud C. Milk thistle for alcoholic and/or hepatitis B or C liver diseases--a systematic cochrane hepato-biliary group review with meta-analyses of randomized clinical trials. Am J Gastroenterol. 2005 Nov;100(11):2583-91. doi: 10.1111/j.1572-0241.2005.00262.x. PMID: 16279916.
• Zhong S, Fan Y, Yan Q, Fan X, Wu B, Han Y, Zhang Y, Chen Y, Zhang H, Niu J. The therapeutic effect of silymarin in the treatment of nonalcoholic fatty disease: A meta-analysis (PRISMA) of randomized control trials. Medicine (Baltimore). 2017 Dec;96(49):e9061. doi: 10.1097/MD.0000000000009061. PMID: 29245314; PMCID: PMC5728929.
• de Avelar CR, Pereira EM, de Farias Costa PR, de Jesus RP, de Oliveira LPM. Effect of silymarin on biochemical indicators in patients with liver disease: Systematic review with meta-analysis. World J Gastroenterol. 2017 Jul 21;23(27):5004-5017. doi: 10.3748/wjg.v23.i27.5004. PMID: 28785154; PMCID: PMC5526770.
• Siegel AB, Stebbing J. Milk thistle: early seeds of potential. Lancet Oncol. 2013 Sep;14(10):929-30. doi: 10.1016/S1470-2045(13)70414-5. PMID: 23993379; PMCID: PMC4116427.